اقدامات فناورانه قوه قضاییه تشریح شد

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، نشست خبری محمد کاظمی‌فرد؛ رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه امروز یکشنبه 3 تیر برگزار شد. کاظمی‌فرد در آغاز این نشست ضمن گرامیداشت اعیاد قربان و غدیر و هفته قوه قضاییه اظهار کرد: سرلوحه همه اقدامات در دستگاه قضایی حکم ابلاغ ریاست قوه قضاییه توسط رهبر معظم انقلاب است که یکی از موارد 6گانه تأکید ایشان بر استفاده از فناوری‌های نوین و تسهیل دسترسی مردم به خدمات قضایی است.

وی به هوشمندسازی نظارت‌ها و فناوری‌های قضایی در برنامه هفتم توسعه و نسخه روزآمدسازی شده تحول قضایی اشاره کرد و افزود: اکنون حدود 40 درصد از تکالیف سند تحول قضایی مربوط به فناوری‌های نوین و تحول و اصلاحات در دستگاه قضایی است.

رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه‌ قضاییه گفت: فناوری‌های نوین موجب تحولات بسیاری در دستگاه قضایی شده است و یکی از کارکردهای فناوری دسترسی آسان مردم به خدمات قضایی است؛ در گذشته مراجعات حضوری بود بعد از آن دفاتر خدمات الکترونیک قضایی راه‌اندازی شد و اکنون محدوده مکانی و زمانی دسترسی به خدمات قضایی برای مردم برداشته شده است و در پهنه جغرافیایی کره زمین و تمامی 24 ساعت شبانه‌روز امکان بهره‌گیری خدمات الکترونیک قضایی خود به صورت برخط و غیرحضوری فراهم است.

کاظمی‌فرد خاطرنشان کرد: اکنون روزانه 3میلیون ورود به سامانه‌های قضایی صورت می‌گیرد و حال تصور کنید این فرایندها اگر به صورت حضوری بود چه حجم از مراجعات را دربرمی‌گرفت.

رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه درباره ارائه خدمات به اتباع بیگانه بیان کرد: اکنون اتباع خارجی با همکاری وزارت کشور امکان بهره‌مندی از خدمات قضایی را دارند و در سال گذشته 140 هزار نفر از اتباع از خدمات قضایی بهره‌مند شدند.

وی گفت: در برخی از نقاط محروم هیچ خدمات قضایی وجود نداشت. حرکتی را شروع کردیم و حرکت خدمات جهادی را با کمک دفاتر خدمات شروع کردیم و 1700 نقطه خدمت‌رسانی شد و به‌صورت دوره‌ای انجام می‌شود. مانند ملاقات خانواده زندانی با زندانی و ... که در این حرکت جهادی انجام می‌شود.

رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه‌ قضاییه افزود: دادرسی الکترونیکی به مرحله خوبی رسیده است و 80 درصد زندانیان به‌صورت الکترونیکی دادرسی انجام می‌شود و سال گذشته 80 درصد بود و الان 3 درصد هم افزایش یافته است یعنی 83 درصد شده است.

رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با بیان اینکه هوشمندسازی نظارت‌ها در حال انجام است، گفت: مراجعان حرفه‌ای و مجرمان خطرناک و متواری و شاهدان حرفه‌ای و کارچاق‌کن را داشتیم که در این زمینه بانک سامانه اطلاعات موثر اشخاص را داریم و به‌صورت اتوماتیک به‌روزرسانی می‌شود.  شاهد حرفه‌ای در سند تحول قضایی به ما واگذار شد و اثرات خوبی داشته است.  

وی ادامه داد: سامانه استعلامات هوشمند مالی در بحث شناسایی اموال را داشتیم که امسال توقیف اموال هم اضافه شد.

کاظمی‌فرد افزود: الان در ظرف چند دقیقه و با یک دکمه قاضی، اموال را توقیف می‌کند‌. 1200 پرونده از این مسیر، شناسایی اموال‌شان شکل گرفته است.‌ 

وی در ادامه اظهار کرد: سامانه آرای قضایی در پژوهشگاه قوه قضاییه 40 هزار رأی را به‌صورت عمومی منتشر کرده است که مرکز آمار تمام آن‌ها را گمنام‌سازی کرده و به پژوهشگاه ارائه داده است. همچنین سامانه تحلیل و نقد آرای دادگستری را داریم که شامل 90 میلیون رأی است که برای اتقان آرا و نظارت بر آرا کاربرد دارد و در اختیار پژوهشگران است.

رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه‌ قضاییه افزود: همچنین مذاکراتی با معاونت علمی ریاست جمهوری مذاکراتی شده تا داده‌ها تحویل شرکت‌های دانش‌بنیانی شود که در حوزه هوش مصنوعی کار می‌کنند و امیدواریم در اول سال بعد محتوای هوشمند برای مردم و قاضی ارائه دهیم تا در موارد مختلف به آن‌ها کمک شود و هوش مصنوعی وارد دستگاه قضایی کند.

وی در ادامه درباره کرامت مراجعین به مراجع قضایی گفت: سامانه ارتباط مردمی عدلیه راه‌اندازی شده است که برای الکترونیکی کردن درخواست‌های مردمی است. قبلاً در جریان سفرهای مسئولین درخواست‌های پرشماری از سوی مردم ارائه می‌شد اما با کمک این سامانه درخواست‌ها به‌صورت الکترونیک ثبت و کد رهگیری به متقاضی ارسال می‌شود و شخص می‌تواند از منزلش هم درخواست خود را ارائه دهد. همچنین پیامک نظرسنجی از مراجعین را داریم که شامل 4.5 میلیون پیامک در سال است.

رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه‌ قضاییه در باره پابندهای الکترونیک بیان کرد: یکی از نوآوری‌ها و استفاده از فناوری‌های نوین در قوه‌ قضاییه مرتبط با زندانیان است. سال قبل حدود 18 هزار نفر از این امکان استفاده کردند تا برای گذراندن محکومیت خود، خارج از زندان باشند.

وی تصریح کرد: شرکت‌های تولیدکننده پابندهای الکترونیک داخلی هستند و ظرفیت خوبی در این خصوص شکل گرفته است و دستگاه ضابط هم از آن استفاده می‌کند. 

کاظمی‌فرد ادامه داد: درگاه ملی مجوزها بالاترین استعلام‌ها را از سامانه اعتبار معاملاتی قوه قضاییه دارد.

رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه‌ قضاییه تصریح کرد: سامانه اعتبار معاملاتی با هدف گسترش شفافیت راه‌اندازی شد. پیش از این سامانه سه جلد محکومان مالی بود که این سامانه ارتقا یافت و به سامانه اعتبار معاملاتی تبدیل شد.

وی افزود: محکومیت‌های مالی در سامانه اعتبار معاملاتی به طرفین معامله اعلام می‌شود؛ در صورتی که فرد محکومیت داشته باشد به‌عنوان یک آدم پرخطر معرفی می‌شود. این سامانه هم در اختیار به بنگاه‌ها و هم در اختیار مردم قرار می‌گیرد.

رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه همچنین از راه‌اندازی خدمت استعلام ممنوع‌المعامله بودن افراد در بستر فضای مجازی خبر داد و گفت: مشخصات افراد محجور در بانک اطلاعاتی قرار گرفته و در استعلام ممنوع‌المعامله بودن افراد کمک بسزایی خواهد کرد.

وی درباره ارائه خدمات قضایی به اتباع خارجی توضیح داد: زمانی که سامانه ابلاغ راه‌اندازی شد یکی از مشکلات مربوط به اتباع خارجی بود و همه ابلاغیه‌‌ها برای آنها به صورت سنتی انجام می‌شد. پس از آن تحولات بسیاری رخ داد و حدود یک سال در تعامل با وزارت کشور ارائه خدمات به اتباع ساماندهی شد و اکنون اتباع خارجی دارای شناسه فراگیر می‌توانند به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه داشته باشند و استعلام وضعیت آنها از وزارت کشور اخذ می‌شود.

رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه‌ قضاییه ادامه‌ داد: در سال گذشته 140 هزار نفر از اتباع خارجی و با احتساب سال قبل از آن در مجموع حدود 200 هزار نفر از اتباع تاکنون کد ثنا دریافت کرده‌اند و بسیاری از آنها کد ثنا یا ابلاغ الکترونیک ندارند و اگر پرونده‌ای در دستگاه قضایی برای آنها تشکیل شود یا شکواییه‌ای داشته باشند، برای آنها کد ثنا صادر خواهد شد.

کاظمی‌فرد در ادامه درباره اختلالات و ایرادات سامانه ثنا گفت: قطعی سامانه ثنا در 12 روز گذشته، به دلیل ارتقایی بود که داشتیم و اختلال به‌وجود آورده بود. این اختلال رفع شده است.

وی گفت: در 12 روز گذشته متوجه شدیم که پیامک می‌آید ولی ابلاغیه‌ای بارگذاری نشده است که آن را رفع کردیم. نسخه سامانه به‌روز شده است و اکنون مشکلی ندارد.‌

رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه‌ قضاییه اظهار کرد: سامانه ارتقا یافته است و در حال حاضر در حال به‌روزرسانی است. از سال گذشته نسخه‌ای را آماده کردیم و هر چند وقت یک بار آزمایشی تغییرات را اعمال می‌کنیم و زیر‌ساخت وسیعی دارد و اکنون کار را شروع کردیم و به‌زودی ظاهر سامانه هم عوض می‌شود و سامانه ابلاغ تغییر می‌کند.

کاظمی‌فرد با تأکید بر اینکه قوه قضاییه به‌دنبال ارائه خدمات غیرحضوری و خودکاربر است، گفت: طی سال گذشته 50 درصد دفاتر خدمات قضایی در تهران افزایش پیدا کرده است. وظیفه ماست که ازدحام در دفاتر را کاهش بدهیم و یک راهکار آن افزایش تعداد دفاتر خدمات قضایی است که در حال تحقق است‌.

وی اضافه کرد: در حال حاضر به صورت برخط ازدحام دفاتر قضایی قابل مشاهده است و به‌صورت برخط نیز می‌توان نوبت گرفت و پیش از اینکه نوبت فرد شود، برای او پیامک ارسال می‌شود. 

کاظمی‌فرد خاطرنشان کرد: صدور مجوز دفاتر خدمات الکترونیک قضایی توسط درگاه ملی انجام می‌شود.

وی همچنین درباره تعیین تکلیف سهام عدالت متوفیان در سامانه تسهیم دفاتر خدمات الکترونیک قضایی گفت: سال گذشته با همکاری کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، شرکت سپرده‌گذاری و سازمان بورس و اوراق بهادار اطلاعات بیش از یک میلیون نفر برای تقسیم سهام عدالت به سازمان بورس و شرکت سپرده‌گذاری ارسال شد.

رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با اعلام شماره 1470 گفت: شهروندان در داخل و خارج از کشور می‌توانند مشکلات خود درباره خدمات الکترونیک قضایی را از طریق این شماره اعلام و پیگیری کنند.

کاظمی‌فرد گفت: به لطف فناوری‌های نوین امکان احراز هویت غیر حضوری فراهم شد، در داخل کشور امکان صدور ثنا برای 2میلیون نفر فراهم شد.

وی گفت: برای ایرانیان خارج از کشور نیز با توجه به اینکه مهم‌ترین محور ارتباطی ما  شماره تماس این افراد بود با کمک پیام‌رسان‌های داخلی حساب کاربری این افراد ملاک ارتباط قرار گرفت.

رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه گفت: 1470 شماره پشتیبانی نقطه تماس با ایرانیان خارج از کشور از شماره‌های است که برای دریافت اطلاعات آنها پاسخگو هستیم.

کاظمی‌فرد افزود:‌ در مورد ایرانیان خارج از کشور چون پهنه وسیع است و امکان دریافت اطلاعات از سوی آنها نداریم و آنها نیز همچون برخی از ایرانیان داخل کشور (که با داشتن حتی ثنا به دنبال مراجعات حضوری می‌روند) سامانه‌ها را نمی‌شناسند به همکاری رسانه‌ها برای اطلاع‌رسانی بیشتر نیاز داریم.

رئیس مرکز آمار و فناوری قوه قضاییه گفت: خیلی از موارد مورد اشاره در سیاست‌های برنامه هفتم در بحث هوشمندسازی فرآیندها در دو بحث ابلاغ الکترونیک قضایی و ممنوع‌الخروجی است، از این به بعد ابلاغ ممنوع‌الخروجی را در سامانه ابلاغ اعلام خواهیم کرد.

وی ادامه داد:  موضوع دیگر در مورد مراجع شبه قضایی است که فصل خصومت می‌کنند که باید ابلاغ الکترونیک را در اختیارشان قرار دهیم.

کاظمی‌فرد در مورد توسعه خدمات غیرحضوری گفت: تا پایان سال خبرهای خوشی در این زمینه خواهیم داشت، یکی از تکالیف در برنامه هفتم سامانه استعلام معاملاتی بود که باید سریع‌تر بتوانیم آن را تکمیل کنیم.

رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با بیان اینکه دستورالعملی را اخیراً رییس قوه قضاییه در مورد الکترونیک شدن، هوشمندسازی فرایندها ابلاغ کردند، گفت: از جمله اقدامات مثبتی که انجام شد بحث توزیع سهام عدالت متوفیان بود، با همکاری خوب میان بورس و مرکز آمار و شرکت سپرده‌گذاری اطلاعات بیش از یک میلیون نفر را ارسال کردیم و این اتفاق بزرگی بود که حدود شانزده سال معطل مانده بود.

وی گفت: یکی دیگر از خدمات ما خدمات سیار است که از سال گذشته برای افراد معلول و سالخورده‌ای  که نمی‌تواند به صورت حضوری خدمت دریافت  کنند است. این افراد می‌توانند با تلفن 1470 تماس بگیرند تا ما خدمت را ارسال کنیم. تلاش ما افزایش خدمات غیرحضوری و خودکاربری‌ها برای شهروندان و افزایش سطح دسترسی به خدمات برای ایرانیان خارج از کشور است.

بنا بر این گزارش، خبرنگار تسنیم از پیش سؤالی در خصوص افزایش و یا کاهش تشکیل پرونده حقوقی پس از عدم الزام تنظیم سند رسمی خودرو در دفاتر اسناد رسمی به روابط عمومی مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه ارسال کرده بود تا در نشست خبری مطرح شود.

سؤال این بود: کانون سردفتران و دفتریاران اعلام کرده است که با حذف دفاتر اسناد رسمی از فرآیند نقل و انتقال رسمی خودرو  پس از صدور رأی هیئت عمومی دیوان عدالت اداری و بخشنامه دادستان کل کشور در سال 1400، تعداد پرونده‌های بیشتری در خصوص اسناد خودرو تشکیل شده است. لطفاً نسبت تشکیل پرونده‌ها در این موضوع از زمان اعلام عدم لزوم تنظیم اسناد قطعی خودرو در دفاتر اسناد رسمی در شهریورماه  1400 نسبت به بازه زمانی مشابه قبل از آن را اعلام کنید. (به عنوان مثال تعداد پرونده‌ها با موضوع خودرو در بازه شش ماهه دوم سال 1400 در مقایسه با شش ماهه دوم سال 1399 و همچنین سال 1399 در مقایسه با سال 1401).

اما متأسفانه و علی رغم توضیحات شفاهی خبرنگار تسنیم در خصوص تبیین و تشریح سؤال، محمد کاظمی‌فرد با بیان اینکه پاسخ این سؤال در صلاحیت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است، نسبت به آماده کردن پاسخ اقدامی نکرده بود.

در جریان نشست خبری و با ارائه دوباره توضیحات خبرنگار تسنیم، رییس مرکز آمار و فناوری قوه قضاییه با بیان اینکه به‌خوبی متوجه سؤال نشده بود، این وعده را داد تا به‌زودی پاسخ مناسب به خبرگزاری تسنیم ارائه شود.

انتهای پیام/