گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ـ یکصدوشصتوششمین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهمترین روندها، تحولات و همچنین شخصیتها در غرب آسیا میپردازد، روز یکشنبه 4 آبان 1404 ضبط و منتشر شد، در این اپیزود «منصور براتی»، کارشناس مسائل رژیم صهیونیستی، ابتکار اپوزیسیون برای کنار زدن بنیامین نتانیاهو را بررسی خواهد کرد.
پس از برقراری آتشبس میان حماس و اسرائیل از 29 سپتامبر 2025، همبستگی سیاسی و اجتماعی نسبی ناشی از فضای جنگ در اسرائیل از هم فروپاشیده است. نزاعها و اختلافاتی که در دو سال اخیر در سایه جنگ موقتاً سرپوشگذارده شده بودند، اینک آشکار گردیدهاند و سپهر سیاسی این رژیم وارد مرحلهای تازه از بحران مشروعیت و بازتعریف مناسبات قدرت شده است.
کمیته حقیقتیاب «هفتم اکتبر 2023»
نخستین محور بحران، مسئله تشکیل کمیته حقیقتیاب دربارهی قصور مقامات سیاسی از جمله نخستوزیر و وزیر جنگ وقت و ارتش در حمله حماس در هفتم اکتبر است. نتانیاهو از ابتدای جنگ با تشکیل این کمیته مخالفت کرده بود، اما پایان جنگ، ضرورت بررسی عملکرد کابینه را دوباره در مرکز توجه قرار داده است. مقامات کابینه و چهرههایی نزدیک به نتانیاهو، از جمله امیر اوهانا، رئیس کنست میکوشند مشروعیت دستگاه قضایی را زیر سؤال ببرند تا مانع ایجاد کمیته شوند. در نشست اخیر کنست، اوهانا از دعوت دادستانکل و رئیس دیوانعالی خودداری کرد و بدینگونه اختلاف پیشین میان دو طرف تشدید شد. هرچه تشکیل کمیته دیرتر انجام گیرد و به زمان انتخابات تابستان 2026 نزدیکتر شود، موضوع رنگ سیاسی بیشتری میگیرد و اپوزیسیون از آن بهعنوان محور تبلیغات انتخاباتی علیه نتانیاهو بهره خواهد برد.
وضعیت پس از جنگ در نوار غزه
در مرحله پساجنگ، اسرائیل با مسئله بازگشت پیکر اسرای کشتهشده روبهروست. حماس اعلام کرده است بهدلیل ناتوانی در دسترسی به همه مناطق تخریبشده، برای جستوجوی اجساد به زمان بیشتری نیاز دارد، این امر موجب نارضایتی داخلی و بروز اختلاف درباره مدیریت پرونده انسانی پس از جنگ شده است.
مناقشه بر سر طرح الحاق در کرانهی باختری
یکی از بحثهای تازه، طرح الحاق منطقه موسوم به E1 میان قدس شرقی و شهرک معالِهآدومیم است؛ طرحی که در صورت اجرا، کرانه باختری را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم و عملاً امکان تشکیل دولت مستقل فلسطینی را نابود میکند. با وجود ادعای سفیر آمریکا مبنی عدم مخالفت واشنگتن با این امر، دولت ترامپ و معاونش جِیدیونس آشکارا با این اقدام مخالفاند. همزمان با سفر وِنس به سرزمینهای اشغالی، دو لایحه مربوط به الحاق در کنست تصویب مقدماتی شد: یکی با 25 رأی موافق در برابر 24 رأی مخالف و دیگری با 32 رأی موافق در برابر 9 رأی مخالف. این رویداد واکنش تند وِنس را برانگیخت تا آنجا که هشدار داد در صورت پیشبرد طرح، تلآویو حمایت واشنگتن را از دست خواهد داد. بهدنبال این موضع، دفتر نتانیاهو ناچار به عقبنشینی شد و اعلام کرد قصد الحاق کرانه باختری را ندارد؛ رویدادی که برای جناح راست افراطی ضربهای سیاسی و برای اپوزیسیون نوعی پیروزی نمادین بهشمار رفت.
زمانبندی انتخابات و بحران ائتلاف
با تشدید اختلاف میان احزاب مذهبی حریدی (شاس و یهودیت متحد توراه) و حزب لیکود بر سر سربازی اجباری حریدیها، نتانیاهو اعلام کرده است در صورت تثبیتنشدن ائتلاف تا زمستان، انتخابات زودهنگام در تابستان آینده برگزار خواهد شد، چنین تصمیمی تاریخ انتخابات را از اکتبر 2026 چند ماه جلو میاندازد و توازن برنامههای سیاسی و نظامی دولت را دگرگون میکند، بهگونهای که برنامهریزیهای کابینه نتانیاهو مثلاً برای تهاجم احتمالی مجدد علیه کشورهای منطقه دستخوش تحول خواهد شد و همچنین برنامهریزی برای الحاق کرانه باختری و یا اداره نوار غزه.
حد نصاب انتخاباتی و افول اصموطریچ
بحران در جناح راست افراطی نیز بخش دیگر تحولات انتخاباتی را تشکیل میدهد. حد نصاب ورود به کنست هماکنون 3٫25 درصد است، اما حزب «صهیونیسم مذهبی» بهرهبری اسموتریچ پس از وقایع هفتم اکتبر دچار افت شدید محبوبیت شده و تنها در 20 درصد نظرسنجیها بالاتر از حد نصاب قرار دارد. اسموتریچ از نتانیاهو خواسته است حدنصاب را به 2٫5 درصد کاهش دهد تا از حذف احتمالی حزبش جلوگیری شود.
این درخواست در درون کابینه با مخالفت احزاب مذهبی روبهرو شده است، زیرا کاهش حدنصاب میتواند انگیز تشکیل احزاب کوچک حریدی جدید را ایجاد کند و آرای آنان را پراکنده سازد.
انتهای پیام/+