به گزارش گروه "رسانهها" خبرگزاری تسنیم، شکی نیست که قرآن کریم تنها نسخه هدایت بشریت و گنجینه بی نظیر معارف الهی است که مومنین را به سوی سعادت و خوشبختی رهنمون میکند.به همین دلیل عقل حکم می کند که در راه و روش زندگی حقیقی و یا حقوقی خود به آن توجه داشته و از دستورات الهی پیروی کنیم تا خیر دنیا و آخرت نصیبمان شود.عدم اطاعت مومنین از قرآن هم می تواند آنها را با هر جایگاه و منسبی از عرش به فرش برساند.
در این نوشتار سعی شده تا استراتژی صحیحی که مومنین باید در مواجه با دشمنان در پیش گیرند از منظر قرآن بررسی و تبیین شود.
مدارا با دشمن غدّار و حیله گر ممنوع!
«استراتژی حکومتی» یک رشته اعمال از پیش طراحی شده توسط تصمیم گیرندگان حکومتی است که هدف آن تعیین خط مشی صحیح برای تصمیمات آن حکومت میباشد. بر این اساس در حکومت اسلامی که اندیشه اسلامی در آن جاری است و تصمیم گیرندگان در پی اجرا نمودن احکام و موازین الهی هستند، احکام «قرآن» تعیین کننده و جهت دهنده استراتژیهای آن میباشد؛ چنان که خداوند در آیه 203 سوره اعراف بیان میکند:
«هَذَا بَصَائِرُ مِن رَّبِّکُمْ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ»
«این قرآن رهنمود و وسیله بیداری از طرف پروردگار و مایه هدایت و رحمت برای اهل ایمان است.»
بر این اساس چنانچه این خط مشی از سوی تصمیم گیرندگان رعایت نگردد باید کنار گذاشته شود؛ همانگونه که پیامبر اکرم(ص) فرمود: «هنگامى که حدیثى از من براى شما آمد،آن را برکتاب خدا و حجت عقلى تان عرضه کنید. پس اگر موافق آن دو بود، بپذیرید، وگرنه آن را به دیوار بکوبید.» (اصول کافى، ج 1ص 59)
آرزوی کافران
از اساسی ترین استراتژیهای قرآن شناخت دشمن و نحوه مواجهه و تعامل با اوست. تاکید قرآن بر ایناست که باید پیوسته دشمن را زیر نظر داشت؛ چراکه اگر غفلت صورت گیرد او از این فرصت بهره برده و ضربات سهمگینی بر مسلمین وارد خواهد ساخت:
«وَدَّ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِکُمْ وَأَمْتِعَتِکُمْ فَیَمِیلُونَ عَلَیْکُم مَّیْلَةً وَاحِدَةً»
«کافران آرزو میکنند که شما از جنگ افزارها و داشته هایتان غافل شوید تا ناگهان بر شما یورش آورند.» (نساء102)
دشمنان شایستگی دوستی با شما را ندارند
خداوند متعال در آیات 118تا120 سوره آل عمران نیز به مومنان هشدار میدهد که اهل کتاب (یهودیان و مسیحیان) شایستگی دوستی با شما را ندارند؛ چراکه هرگز سوابق دوستی آنها با شما مانع از ضربه زدن آنان به شما نخواهد شد:
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِّن دُونِکُمْ لَا یَأْلُونَکُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَا عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضَاءُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ وَمَا تُخْفِی صُدُورُهُمْ أَکْبَرُ قَدْ بَیَّنَّا لَکُمُ الْآیَاتِ إِن کُنتُمْ تَعْقِلُونَ
«ای مومنان از غیر خودتان (از مسیحیان و یهودیان) را دوست و محرم اسرار خود قرار ندهید چراکه آنان از ضربه زدن به شما هیچگاه کوتاهی نخواهند نمود و به دنبال اینند که شما همواره در رنج و زحمت باشید. [آنان بسیار مراقب گفتار و رفتار خود هستند و با احتیاط و دقت حرف میزنند تا مبادا مومنان از باطن آنان آگاه گردند، اما ناخودآگاه سخنانی به زبان میآورند که از لابه لای آنها میتوان به نیت شومشان پی برد] ؛دشمنی شما را بر زبانشان آشکار میکنند اما آن کینه و عداوتی که از شما در دل دارند بسیار بزرگتر است. [وبه این وسیله خداوند از راز درونی آنها پرده برمیدارد.]؛ ما آیات (و راههاى پیشگیرى از شرّ آنها) را براى شما بیان کردیم اگر بیندیشید.» (آل عمران 118)
علاقه و اشتیاق به رابطه داشتن با اهل کتاب نگران کننده است
خداوند متعال با بیان اینکه برخی از شما مومنین برای دوستی و برقرارکردن ارتباط با دشمنانتان اشتیاق و علاقه از خود نشان میدهید ،این ذهنیت را ناشی از غفلت و ناآگاهی این گروه از مومنین نسبت به کینه و عداوت دشمن میداند:
«هَا أَنتُمْ أُولَاءِ تُحِبُّونَهُمْ وَلَا یُحِبُّونَکُمْ وَتُؤْمِنُونَ بِالْکِتَابِ کُلِّهِ وَإِذَا لَقُوکُمْ قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا عَضُّوا عَلَیْکُمُ الْأَنَامِلَ مِنَ الْغَیْظِ قُلْ مُوتُوا بِغَیْظِکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ»
«آری شما کسانی هستید که آنان را دوست دارید،غافل از اینکه آنان هیچ علاقه و محبتی نسبت به شما ندارند در حالیکه شما به تمام کتابهای آسمانی ایمان دارید، ولی آنان به کتاب آسمانی شما ایمان ندارند. [آنگاه پرده از چهره منافقانه آنان برمیدارد]؛ هنگامیکه با شما ملاقات کنند،میگویند :شما را تصدیق کردیم و اظهار ایمان میکنند. اما در غیاب شما از شدت کینه و خشمی که نسبت به شما دارند سرانگشتان خود را به دندان میگیرند. بگو: «با همین خشم بمیرید! خدا از (اسرار)درون سینه ها آگاه است.» (آل عمران119)
نشانه های کینه دشمنان
خداوند نشانه های این کینه و دشمنی که آنان نسبت به مومنان دارند را اینگونه بیان می کند:
إِن تَمْسَسْکُمْ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَإِن تُصِبْکُمْ سَیِّئَةٌ یَفْرَحُوا بِهَا ...(آل عمران120)
اگر موفقیت و پیشآمد خوبی برای شما رخ دهد آنها ناراحت میشوند وچنانچه شکست و حادثه ناگواری برای شما رخ دهد خوشحال میگردند.
لذا با توجه به این اعلام خطرهای صریح و روشن ،مومنان نباید ازکینه توزیها ونقشههای دشمنان غافل شوند که در غیر اینصورت گرفتار نابسامانیهای فراوان خواهند شد.
چنانچه امام علی(ع) فرمود: «من نام عن عدوه، انبهته المکائد؛کسی که از دشمن غفلت کند، حیلهها و کیدهای دشمن بیدارش خواهد ساخت.»
استراتژی مواجهه با دشمن
خداوند پس آنکه اهداف دشمن راتبیین کرد و از توسل به دروغگویی و حیلهگری او در مواجهه با مومنان پرده برداشت، در یک جمله استراتژی که مومنان باید در برابر دشمن در پیش گیرند را اینگونه بیان میکند:
«...وَإِن تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا لَا یَضُرُّکُمْ کَیْدُهُمْ شَیْئًا إِنَّ اللَّهَ بِمَا یَعْمَلُونَ مُحِیطٌ »(آل عمران120)
اگر در برابر آنها استقامت به خرج دهید و خویشتن دار باشید(به خاطر زرق و برق دنیا تحملتان را از دست ندهید) دشمنان نخواهند توانست با نقشههای خائنانهشان به شما آسیبی وارد نمایند.زیرا خداوند به آنچه انجام میدهید کاملاً احاطه دارد.
آیات 55 تا57 سوره مبارکه انفال نیز اشاره به دشمنانی داردکه با مومنان عهد و پیمان میبندند ولی پابند به آن نیستند و هیچ شرمی از شکستن عهد خود ندارند؛ بر این اساس آنانرا بسیار تحقیر نموده وپستترین و بیارزشترین موجودات جهان معرفی میکند و در ادامه به روش مقتدرانهای که پیامبر باید با این گروه در پیش گیرد،میپردازد، برخوردی قاطع وکوبندهای که موجب عبرت آنان شده و فکر تعدی را از سر آنان بیرون آورد؛
«إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِندَ اللَّهِ الَّذِینَ کَفَرُوا فَهُمْ لَا یُؤْمِنُونَ»
«به یقین، بدترین جنبندگان نزد خدا، کسانى هستند که کافر شدند و (به هیچ وجه) ایمان نمىآورند.» (انفال55)
الَّذِینَ عَاهَدتَّ مِنْهُمْ ثُمَّ یَنقُضُونَ عَهْدَهُمْ فِی کُلِّ مَرَّةٍ وَهُمْ لَا یَتَّقُونَ
همان کسانى که از آنها پیمان گرفتی؛ سپس هر بار عهد و پیمان خود را مى شکنند؛ و (از پیمان شکنى و خیانت) پرهیز ندارند. (انفال56)
فَإِمَّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِی الْحَرْبِ فَشَرِّدْ بِهِم مَّنْ خَلْفَهُمْ لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ
«اگر آنها را در (میدان) جنگ بیابى، آنچنان به آنها حمله کن که گروهى که پشت سر آنها هستند، پراکنده شوند؛شاید متذکّر گردند و عبرت گیرند!» (انفال57)
با اقتدار خود، دشمن را به زانو درآورید
«وَإِن جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا وَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ»
«و اگر تمایل به صلح نشان دهند، تو نیز از در صلح درآى؛ و بر خدا توکّل کن، که او شنوا و داناست.» (انفال 61)
این آیه پیرامون صلح با دشمنان است؛ خداوند به پیامبرخطاب میکندکه؛ ای پیامبر، چنانچه دشمنان مثل پرندههای بال وپرگشوده مشتاقانه به دنبال صلح با شما باشند، تو نیز به سوی آنها بال وپر بگشا، و در قبول پیشنهاد صلح به خود تردیدی راه مده. وچنانچه شرایط آن عادلانه و معقول بود آن را بپذیر.
در این آیه نکته ظریفی نهفته است و آن اینکه باید دشمنان، در تقاضای صلح پیشقدم شوند؛ واین مومنان هستند که تصمیم میگیرند آیا پیشنهاد آنان را بپذیرند یا نه.
مفهوم این آیه آنست که حکومت اسلامی در برابر دشمنان نباید هیچگونه ضعف و سستی به خود راه دهد بلکه باید آنقدر مقتدرو قدرتمند باشدکه دشمنان در مواجهه با او احساس ضعف و ناتوانی نمایند؛ ونه تنها از فکر سیطره و غلبه بر مومنین بیرون آیند،بلکه در برابر حکومت اسلامی زانو زده و از در صلح و آشتی وارد شوند.
با توجه به آنچه بیان شد می توان چنین نتیجه گرفت که؛ تنها راه رهایی حکومت اسلامی و مصون ماندن آن از نقشهها و توطئه های دشمنان فقط وفقط در سایه اقتدار واستقامت و تقوای الهی وعدم دلبستگی به زرق و برق دنیاست ؛ وتنها با این استراتژی میتوان توطئه های دشمنان را خنثی نمود.
با این وجود چنانچه برخی استراتژی خود را جست وجو برای پیداکردن راهی قرار دهند که منتهی به ایجاد ارتباط با دشمنان ومدارا نمودن با کسانی شودکه جز به بیچارگی و تباهی و پریشانی ما رضایت نمیدهند، به بیراهه رفتهاند وبر خلاف نص صریح قرآن عمل نموده اند واین رفتارمحکوم به شکست بوده و قابل قبول نیست.
منبع: فرهنگ نیوز
انتهای پیام/
بازگشت به صفحه سایر رسانه ها