جعبه سیاه فاجعه منا و رفتار مرموز آل‌سعود
با گذشت ۵ روز از وقوع فاجعه منا، سوالات و ابهامات گسترده‌ای در اذهان مردم بسیاری از کشورها ایجاد شده است که موشکافی و پاسخ دقیق سعودی‌ها به افکار عمومی و کمیت‌های حقیقت‌یاب احتمالی، می‌تواند گره‌ها و نقاط کور این فاجعه را نمایان و روشن کند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، 5 روز از وقوع فاجعه تکان‌دهنده منا در روز عید قربان گذشته است و گذشت ساعت به ساعت زمان، ابعاد مصیبت‌بارتری از این حادثه و البته عمق بی‌کفایتی، قصور و کارشکنی‌های سعودی‌ها را نمایان‌تر میکند.
در حالی که سعودی‌ها از همان ابتدا سعی در کتمان وقوع فاجعه و عادی نشان دادن آن با توسل به روش‌های مختلف بودند اما با افزایش تعداد قربانیان و کشف اجساد جدید، آنها دیگر قادر به کتمان اصل ماجرا نبودند و وقتی با واکنش‌های جهانی چه در دنیای اسلام و چه در سایر کشورها مواجه شدند، راه دیگری انتخاب کردند و آن، مقصر جلوه دادن حجاج در بروز حادثه بود.
اما با گذشت این 5 روز، همچنان بر وسعت و ابهامات بروز این فاجعه افزوده می‌شود و سعودی‌ها به جای پاسخ دادن به سوالات و ابهامات، با کمک رسانه‌های تبلیغاتی خود و البته حامیان غربی، سکوت پیشه کردند و شیوه فرار به جلو را برگزیده‌اند.
... اما برخی ابهامات و سوالاتی که سعودی‌ها تاکنون به آن پاسخ نداده‌اند:
* جدای از اینکه چرا سعودی‌ها در متمرکزترین و متراکم‌ترین مرحله انجام مناسک حج، از نیروهای مبتدی استفاده کرده‌اند، به گفته شاهدان عینی حادثه، تمام مسیرهای حرکت زائران، دارای راه‌های خروج اضطراری بود اما این راه‌ها به دلایلی نامعلوم با زنجیر بسته شده بودند؛ هدف سعودی‌ها از بستن راه‌های خروج اضطراری چه بود؟
* نیروهای امدادی سعودی‌ها چرا بعد از گذشت 3 ساعت به محل حادثه رسیده‌اند؟ اگر این فرض را هم در نظر بگیریم که در زمان وقوع حادثه هیچ نیروی امدادی هم در سرزمین منا حضور نداشته است ( که با توجه به اهمیت این مناسک، نبود نیروهای امدادی در آنجا با عقل جور در نمی‌آید)، نخستین شهر با سرزمین منا که مکه مکرمه است، در فاصله حدوداً 6 کیلومتری منا قرار دارد و اگر قرار بود نیروهای امدادی این مسیر را پیاده هم طی کنند، خیلی زودتر به محل حادثه می‌رسیدند.
* تصاویر منتشر شده مربوط به بعد از ورود تیم‌های امدادی حاکی از استفاده محدود از وسایل تهویه هوا و خنک کننده است که هر چند خاموش بودند اما سوال اصلی این است که اگر واقعاً سعودی‌ها چنین امکاناتی در اختیار داشتند، چرا با علم به اینکه چنین جمعیت متراکمی هر ساله در این مناسک حضور می‌یابند، این امکانات را در طول مسیر مستقر نکردند؟
* بی‌تفاوتی مأموران حاضر در محل هم به گفته شاهدان عینی و هم به شهادت فیلم‌های موجود، محرز است، تا جایی که مأموران در حالی مشغول نوشیدن آب هستند که انبوهی از زائران در کنار آنها روی زمین افتاده بودند و شاید یک جرعه از آبی که می‌نوشیدند، جان یک حاجی را نجات می‌داد. اما عجیب‌تر این بود که در ادامه تعلل باورنکردنی و قابل تأمل سعودی‌ها، آنها بدون اینکه از فوت زائران مطمئن شده باشند، بطری‌های آب‌های خنک را به صورت انبوه روی قربانیان می‌ریختند.
* سعودی‌ها که گویی کوچک‌ترین تجربه‌ای در مدیریت حوادث و بحران‌ها ندارند، در ادامه اقدام به جمع‌آوری اجساد و انباشت آنها در کامیون‌‌ها کرده‌اند و آن‌طور که برخی شاهدان اعلام کرده‌اند، برخی از افراد همچنان زنده بودند که به وسیله سعودی‌ها به کامیون‌های حمل جسد منتقل شدند. حال این سوال مطرح می‌شود که برخلاف مرحله حضور که باید عجله می‌کردند و نکردند، اینجا که باید با حوصله اقدام به تفکیک مجروحان و جان‌باختگان می‌کردند، با عجله اقدام به جمع‌آوری اجساد کردند؟
* از همان ساعات اولیه وقوع این فاجعه، تیم‌های امدادی و پزشکی ایرانی برای کمک به حال مجروحان در منا و پس از آن در بیمارستان‌های سعودی حاضر شدند تا نه تنها به حجاج ایرانی بلکه تا حد امکان به مجروحان سایر کشورها نیز خدمت‌رسانی کنند اما با ممانعت مسئولان سعودی مواجه شدند و حتی برای کمک به مجروحان ایرانی و اطلاع از سلامتی آنها با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شدند. سعودی‌ها زمانی مجبور به پذیرش نیروهای ایرانی شدند که فشار افکار عمومی سایر کشورها را مقابل خود می‌دیدند اما نتیجه خودخواهی، لج‌بازی، سوءمدیریت و رفتار خارج از عرف بین‌المللی پروتکل‌های امدادی سعودی‌ها باعث افزایش تعداد قربانیان این حادثه شد؛ واقعاً اگر در خوش‌بینانه‌ترین حالت هم این ممانعت را سناریویی از پیش تعیین شده ندانیم، باید پرسید، چرا آنها از پذیرش کمک بی‌منت نیروهای ایرانی به مجروحان که قطعاً بار سنگینی از دوش سعودی‌ها برمی‌داشت خودداری کردند؟
* یکی دیگر از اقداماتی که شائبه‌ها درباره ماهیت وقوع این فاجعه را پررنگ‌تر میکند، اخباری است که از روز گذشته اعلام شده و آن دستور مسئولان سعودی مبنی بر جمع‌آوری دوربین‌های مداربسته در محدوده وقوع فاجعه است؛ وقتی این اخبار را در کنار اقدام برخی مأموران سعودی‌ها در جمع‌آوری و ضبط برخی تلفن‌های همراه حجاج قرار می‌دهیم، این ذهنیت شکل می‌گیرد که سعودی‌ها چه واهمه‌ای از فیلم‌های ضبط شده مربوط به این فاجعه دارند؟
* اصرار سعودی‌ها در دفن فوری و البته جمعی اجساد مجهول‌الهویه نیز مشکوک است؛ وقتی می‌توان با وجود سردخانه‌های مجهز اجساد را تا زمان بیشتری نگهداری کرد و همان‌طور که امروز اعلام شد، به وسیله انگشت‌نگاری از اجساد و تطبیق آنها با انگشت‌نگاری‌های هنگام ورود به عربستان، هویت تعداد زیادی از این اجساد را تعیین کرد، چرا سعودی‌ها از این کار خودداری کرده‌اند و بر دفن فوری آنها اصرار می‌کنند؟ بر فرض که سعودی‌ها با موافقت کشورهای متبوع این قربانیان، بنا را بر دفن آنها در عربستان می‌گذارند، آیا روا نیست برای ادای احترام به این قربانیان، خانواده و کشور آنها و برای نشان‌دادن کمترین سطح از حسن‌نیت پس از وقوع این فاجعه، به جای دفن قربانیان به صورت جمعی، آنها را در یک مکان مشخص با نماد و یادمانی بهتر دفن کنند؟ (البته قطعاً توقع چنین رفتارهای محترمانه‌ای از سعودی‌ها بیش از حد انتظار است).
این موارد بخشی از ابهامات و سوالاتی است که ذهن ایرانیان و مردم سایر کشورهایی را که اتباع خود را در این فاجعه از دست داده‌اند با خود درگیر کرده است و شواهد نشان‌دهنده این است که در روزهای آینده هم بر تعداد این ابهامات افزوده می‌شود و هم پاسخ عمده آنها مؤید بی‌کفایتی، قصور و شاید تعمد سعودی‌ها در بروز این فاجعه باشد.
انتهای پیام/
