درباره تورم قدمهای بزرگی برداشتیم/ توضیح درباره خزانه

به گزارش خبرنگار حوزه دولت خبرگزاری تسنیم، گفت‌و‌گوی زنده تلویزیونی حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان با هدف ارائه گزارش 100روزه دولت یازدهم هم‌اکنون از شبکه یک سیما پخش شد.

شهیدی‌فر، سپانلو و احمدی، مجریان صدا و سیما اجرای این گفت‌وگوی زنده تلویزیونی را به‌عهده داشتند.

مهمترین محورهای سخنان روحانی به‌شرح زیر است:

روحانی سخنان خود را با سلام و درود بر امام حسین(ع) و یاران و اصحابش و همچنین درود بر بسیجیان دلاور و مردم دلاور و مهربان ایران آغاز کرد.

من در ایام تبلیغاتی به مردم بزرگ وعده داده بودم که علاوه بر برنامه 4ساله دولت تدبیر و امید، برنامه کوتاهی نیز برای صد روز داشته باشم و در پایان 100 روز کار دولت را و عملکرد دولت را در طول این 100 روز به ملت عزیز گزارش دهم.

سؤال: چرا عدد 100 را انتخاب کردید؟ عدد خوش‌یمنی در زندگی‌تان بود؟ یا بحث وعده‌های انتخاباتی است؟

روحانی: صد بالاخره یک معیاری است. در نمره دادن‌ها هم معمولاً نمره بالا 100 است. 100 روز دوره زمانی است که نه خیلی کوتاه است که نشود برنامه‌ای اجرا کرد و نه آن‌قدر طولانی است که گزارش مطول شود. مبنا این بود که برنامه کوتاه‌مدت 100روزه مورد نظر دولت باشد و دولت به مردم گزارش دهد. البته این گزارش 3 بخش دارد که بخش اول را امروز می‌گویم. بخش دوم گزارش مکتوب است که در رسانه‌های مکتوب و سایت‌ها منعکس می‌شود. بخش دیگر گزارشی است که وزرا و سایر مسئولان و معاونان به اطلاع مردم خواهند رساند. بلافاصله از فردا، آنها هم به‌تدریج در گفت‌وگو با صدا و سیما یا روزنامه‌ها یا خبرگزاری‌ها ارائه می‌کنند.

به گزارش تسنیم، روحانی ادامه‌ داد: هرروز از ریاست‌جمهوری، برای من بسیار مهم است. دولت همه تلاشش این است که حداکثر استفاده را از این دوره چهارساله برای خدمت به مردم استفاده کند. شاید برای  اولین بار در جمهوری اسلامی ایران، من در روز تحلیف دولت را به مجلس معرفی کردم. این بدان معناست که دولت تلاش می‌کند که از فرصتی که در اختیار دارد، حداکثر استفاده را داشته باشد. همان‌طور که دولت اولین دولتی است که وزرا را معرفی کرده، هفته پیش یعنی در آخرین روزهای صدروزگی، دولت تکمیل شده. درهرصورت از نمایندگان و مردم تشکر می‌کنم. البته گزارش دولت مخصوص برنامه 100روزه نیست. از این به بعد در هر مقطعی به‌طور منظم دولت به مردم گزارش کار می‌دهد. دولت باید در برابر مردم پاسخگو باشد و افتخارش همین است. مردم باید از جزئیات برنامه باخبر باشند چه اینکه دولت بدون همکاری و همیاری مردم نمی‌تواند وظیفه سنگین اداره کشور را به مقصد برساند.

ضمناً دولت می‌خواهد مردم و دولت از نظر اطلاعات نزدیک به هم باشند. حتی مردم از مشکلات دولت باخبر باشند. دولت ممکن است پیشرفت کند، حتماً این پیشرفت را خواهد گفت. همچنین است درباره برنامه‌های بلندمدت. به گزارش تسنیم، روحانی ادامه داد: صاحب‌نظران و مردم با نقد و نصیحت و پیشنهاداتشان می‌توانند به دولت کمک کنند. دولت متعلق به مردم است و افتخار می‌کند خدمت‌گزار مردم خوب و عزیز کشورمان باشد.

سؤال: بخش عمده انتظارات مردم درباره عملکرد اقتصادی دولت است. از این مشکلات که فرمودید فوری‌ترین آنها که دولت مجبور بوده انجام دهد، چه بوده است؟

روحانی: در گزارش امشب ضمن اینکه گزارش عملکرد صدروزه به مردم داده خواهد شد، به همان صورت به مردم خواهم گفت که در چه شرایطی ما کار را آغاز کردیم. در واقع از دولت گذشته چه ارثی به ما رسید و با آن ارث ما کار را شروع کردیم. اولین روزهای بعد از انتخابات، من با اولین مشکلی که مواجه شدم شرایط کالاهای اساسی در کشور بود. اولین گزارشی که از وزارت صنعت، معدن و تجارت گرفتم این بود که وضع کالاهای اساسی در کشور چگونه است؟ با گزارشی که داده شد بسیار نگران شدم. به‌خلاف آنچه در ذهنم بود و فکر می‌کردم تا 3-4 ماه انبارها پر است، گزارشی به دستم رسید در همان روز سوم و چهارم بعد از انتخابات (قبل از تحلیف و تنفیذ) که نشان می‌داد کشور از لحاظ کالاهای اساسی و از جمله گندم دچار مشکل است. در یکی از استان‌ها گندم فقط برای سه روز در سیلو وجود داشت. بلافاصله من برخی مسئولان اجرایی را در همان دولت خواستم و با آنها صحبت کردم و مشکلاتی که برای تأمین ارز و خرید بود و برخی کالاها در راه بود و برخی‌شان در بندر بود و ما دموراژ می‌دادیم. این اولین مشکلی بود که با آن روبه‌رو شدم. به  گزارش تسنیم، روحانی گفت: خوشبختانه اقدامات خوبی انجام شد و وقتی دولت کارش را شروع کرد ذخیره قابل توجهی فراهم شده بود.

بعد از شروع دولت، اقدام اول فوری ما این بود که ذخیره را قابل قبول کنیم. امروز الحمد لله در همه کالاهای اساسی انبارهای‌مان پر است و مشکل نداریم. برای آینده دور هم خرید انجام شده است.

مسئله دومی که مردادماه با آن روبه‌رو شدیم، تعبیری است که من یک بار به آن اشاره کردم به‌عنوان خزانه خالی. خزانه کشور آنجاست که درآمدهای دولت به آنجا منتقل می‌شود. مخارج هم از همان‌جا تأمین می‌شود. طبق قانون بودجه ما می‌بایست ماهانه 17500 میلیارد تومان درآمد می‌داشتیم چون طبق قانون بودجه درآمد و مخارج ما، 210 هزار میلیارد تومان در طول سال بوده که برای یک ماه 17500 میلیارد باید تا پایان مرداد در خزانه می‌داشتیم. روزی که شروع کردم یعنی 12 مرداد، موجودی خزانه حدود 1280 میلیارد تومان بود. به گزارش تسنیم روحانی گفت: آخر ماه مرداد که می‌بایست حقوق را پرداخت می‌کردیم، موارد ضروری در بخش حقوق می‌بایست 7500 میلیارد تومان پرداخت می‌کردیم. این برای بودجه جاری بود. از این 7500 میلیارد  تومان، فقط 2870 میلیارد تومان بیشتر در خزانه نبود. یعنی بیش از 4060 میلیارد تومان ما می‌بایست از بانک قرض می‌گرفتیم برای پرداخت حقوق. لذا در همان ماه مرداد دولت برای پرداخت حقوق تقریباً 4600 میلیارد تومان بدهکار بود و باید تأمین می‌کرد. لذا ما با مشکلی به‌نام عدم تأمین درآمدها روبه‌رو بودیم. در 5 ماه اول می‌دانید آن مقداری که در بودجه پیش‌بینی شده بود فقط 47 درصد منابع تأمین شده. البته اگر بودجه مصوب را بگوییم الآن 56-7 درصد می‌شود تأمین کرد. لذا مجبور شدیم بودجه را اصلاح و آمار و ارقام بودجه را واقعی کنیم.

لذا با 2فوریت اصلاحیه بودجه را به مجلس دادیم که تا امروز هنوز برنگشته است و دست مجلس است. مجلس 40 هزار میلیارد تومان کسر کرد به‌دلیل اینکه ارقام بودجه واقعی نبود. البته همین رقم هم پیشنهاد دولت 150 هزار میلیارد برای اصلاح بود که 20 هزار میلیارد در مجلس اضافه شد، شرایطی بوده که از لحاظ اقتصادی کشور را تحویل گرفتیم.

برای اینکه مردم دقیق‌تر بدانند وضع چه بوده، من چند بار تأکید کردم که شرایط اقتصادی کشور، رکود تورمی بوده. خوب، سالهایی در کشور بوده که دچار رکود بودیم و تولید رشد کافی نداشته و مثلاً در یک سالهایی بوده که رشد اقتصادی ما حتی منفی 9 درصد بوده، در سال 1365. اما در عین حال همان سالی  که رشد ما منفی بوده تورم ما آن‌قدر زیاد نبوده، تورم ما 23 درصد بوده. سالهایی هم تورم زیاد بوده مثلاً 49 درصد بوده در سال 1374. اما در عین حال رشد هم 3 درصد بوده است. به گزارش تسنیم، روحانی گفت: اینکه تورم بالای 40 درصد باشد و رشد هم منفی باشد و رکود باشد، سال 91 است. شما در این سال می‌بینید که رشد ما 5.8- بوده و تورم ما بالای 30 درصد است. در شرایطی که دولت را تحویل گرفتیم تورم بالای 40 درصد بود. این شرایط که این حد رکود و این حد تورم دارد، در تاریخ 50ساله کشور ما بی‌سابقه است. به‌غیر از سال 57 و 58 که شرایط خاصی بر  کشور به‌خاطر انقلاب حاکم بود، در 50 سال گذشته چنین شرایط رکود تورمی بی‌سابقه بوده است.

این آمار و ارقام نشان می‌دهد که چه شرایطی از دولت گذشته به ما به ارث رسید. البته اینکه اینها را می‌گویم به‌خاطر اینکه مردم بدانند شرایط چه بوده و نه‌اینکه ما از مشکلات بترسیم. به‌حول و قوه الهی مشکلات را به‌کمک مردم حل و از تنگناهای اقتصادی عبور می‌کنیم. می‌بینید که در همین مدت کوتاه 100روزه در تورم توانستیم قدم مهمی برداریم. آن‌قدر موضوع تورم برای من مهم است که تقریباً هر دوسه روز یک بار از مسئولان سؤال کرده هر هفته از مسئولان آمار می‌خواهم. می‌دانید در ماههای گذشته هر ماه نسبت به ماه قبل تقریباً 2.2 روند صعودی تورم بوده است. به گزارش تسنیم، روحانی افزود: در 2 ماه اخیر روند 1.2 شده و یک واحد کاهش یافته است که خیلی برای ما مهم است. ما در حالی که در پایان ماه مرداد و شهریور تورم نقطه به نقطه ما 43 درصد بوده، در پایان مهرماه تورم نقطه به نقطه ما 36 درصد شده است، و این خبر بسیار خوشی است، از 43 به 36 رسیدیم.

بنابراین ما رشد تورم، صعود تورم را تلاش کردیم مهار کنیم و در این مدت مهار کردیم. تلاش ما این است که تا پایان سال این تورم را از این حدی که هست به یک نقطه مطلوب برسانیم و در سال آینده از برنامه‌های اساسی دولت مهار تورم خواهد بود. می‌خواهیم تا پایان سال آتی تورم به پایین 25 درصد برسد. البته تا پایان امسال هم با وجود اینکه ماههای پایان سال کنترل تورم سخت‌تر می‌شود، قول مسئولان این است که تورم به 35 درصد خواهد بود. لذا درباره تورم قدم بزرگی خواهیم برداشت و در یکی دوماه گذشته قدمهای خوبی در این زمینه برداشتیم.

اگر بگوییم دولت گذشته حداقل در درآمدهای ارزی نفتی و غیرنفتی پولدارترین دولت بوده...؛ در طول 8 سال درآمد نفتی  ما 600 میلیارد دلار بوده که بی‌سابقه است. ضمن اینکه درآمدهای دیگری داشتیم. کشور از نظر درآمد ارزی 750 میلیارد درآمد داشته. دولتی که پولدارترین دولت بوده متأسفانه بدهکارترین دولت هم بود، یعنی دولتی که به ما به ارث رسید.

چند رقم می‌گویم که مطلع باشند مردم. بدهی دولت به سیستم بانکی در روزی که دولت را تحویل گرفتیم، بیش از 74هزار میلیارد تومان بوده است. بدهی دولت به صندوق تأمین اجتماعی و صندوق بازنشستگی 60هزار میلیارد تومان بوده است. آمار و ارقامی که بخشهای مختلف دولت به من دادند، بدهی دولت به پیمانکاران و بخشهای مختلف و بخش خصوصی حدود 55 هزار میلیارد تومان است. همین سه رقم را کنار هم قرار بدهید، ضمن اینکه ارقام دیگری است. بدهی صندوق‌های بازنشستگی نیروهای مسلح رقمهای عجیب و غریبی به ما گزارش دادند. ما البته می‌دانستیم دولت بدهکار است، اما اینکه دولتی که بیشترین درآمد ارزی را در هشت سال داشته وقتی دولت را به منتخبان مردم تحویل می‌دهد، این همه بدهکاری به‌علاوه تعهدات دیگر.

در این هشت سال در سفرهای استانی، تعهداتی که داده شده 211 هزار میلیارد تومان است. از این تعهد فقط 32 درصد انجام شده است. 68 درصد باقی مانده برای دولت‌های بعدی. ازآن‌طرف اعتبارات و تسهیلاتی که در سفرهای استانی تعهد شده 30 درصد اجرا شده و 70 درصد باقی مانده است، معنایش چیست؟ یعنی 16 سال دیگر اگر همان پول و امکانات باشد، طول می‌کشد که آن تعهدات را عملی و اجرا کنیم.

پروژه‌های عمرانی که الآن در کشورمان شروع و پهن شده، 400 هزار میلیارد تومان تعهد است. امسال در 5 ماه اول 3 درصد تعهدات عمرانی تحقق یافته. اینجا می‌خواهم اشاره کنم به سؤالی که کردید خوب، با این مشکلات شما می‌گویید تورم تا حدی مهار شده است،  جلوی رشد این تورم گرفته و رشد کاهشی شده. شما اگر در بخشهای مختلف آمار و ارقام نگاه کنید می‌بینید که آن رشد حالت تنزل یافته هرچند تورم مدتها باقی است و باید به‌تدریج به نقطه مطلوب برگردد، اما چرا این تورم درست شد؟

به گزارش تسنیم، روحانی گفت: اولین عامل بزرگ تورم رشد بی‌حساب نقدینگی در جامعه بوده است. در سال 84 نقدینگی 68 هزار میلیارد بود. در پایان دولت چیزی حدود 470 و خرده‌ای هزار میلیارد بوده است یعنی 7 برابر شده است. برای اینکه روشن‌تر شود، یک بخشی از نقدینگی مربوط می‌شود به بدهی دولت به سیستم بانکی کشور. و شما می‌بینید که وقتی نقدینگی دولت و تعهد دولت اضافه شده و از بانک مرکزی استقراض شود مرتباً چه مشکلاتی ایجاد می‌شود.

مسکن مهر برای افرادی که کم‌درآمد بودند طراحی شد. همه گفتیم  کار خوبی شده. هیچ‌کس نمی‌تواند منکر باشد که ساخت مسکن برای مردم کار بسیار خوب و ارزشمندی است. مسکن بسازیم اما چه‌جوری و کجا و با چه‌حجمی و با چه‌شرایطی و از همه مهمتر: پولش را از کجا بیاوریم؟ اگر پولش را از جیب تک تک مردم درآورده باشیم چه؟ برای مسکن مهر تاکنون 43 هزار میلیارد از سیستم بانکی کشور استقراض شده است. کل پایه پولی کشور تاکنون 100 هزار میلیارد بوده است، از زمان  خلق پول تا الآن. که از این مقدار، 43 هزار میلیارد تومان برای مسکن مهر است. این یعنی که بخش بزرگ تورم ما از اینجا نشئت می‌گیرد. شما وقتی پول پرقدرت را از بانک مرکزی به جامعه می‌آورید. به یک معنا می‌توانیم بگوییم تورمی که مردم ما تحت فشار قرار گرفتند، یک بخش بزرگش مربوط به مسکن مهر است.

من از مسئولان محترم بخشهای مختلف دولت خواهش می‌کنم به مردم در این زمینه توضیح بدهند که این 43 هزار میلیارد تومان که برای مسکن مهر گرفته شده چقدر تورم ایجاد کرده است؟ البته مقصود من این نیست که مسکن مهر را تکمیل نکنیم، دولت خود را متعهد می‌داند در این زمینه. قراردادهای مردم دراین‌باره برای دولت محترم است. دولت برای مسکن مردم طرح خواهد داشت و آن را عرضه می‌کند. اما درباره سؤالتان راجع به تورم، گفتم که یک بخش بزرگ تورم مربوط به مسکن مهر است. چون تدبیر در این زمینه نبوده و حساب و کتاب نبوده این‌طور شده است. تورم یعنی مالیات فقرا و این معروف است. آیا از مردم دراین‌باره اذن و اجازه گرفته شده که از جیب فقرا پول بگیریم وبرای عده‌ای مسکن درست کنیم؟ آنها که صاحب مسکن شدند البته نفسی کشیدند. هرچند همین مسکن مهر خودش مشکلاتی دارد و جنبه‌های مختلفش هنوز تأمین نشده است.

حال چطور می‌توانیم این تورم را مهار کنیم؟ این را با برهان خلف می‌توانیم به آن برسیم. اگر رشد نقدینگی را مهار کنیم که آمار نشان می‌دهد در همین 2-3ماهه رشد متوقف و نزولی شده است. ما داریم نقدینگی را مهار می‌کنیم، به‌خصوص آنجا که بحث پایه پولی و پول بانک مرکزی است که باید حواسمان زیاد باشد که چه‌کاری انجام می‌دهیم.

سؤال: پس چگونه می‌خواهید با ادامه مسکن مهر و هدفمندی، تورم را کنترل کنید، حال آنکه گفتید اینها به تورم کمک کرد؟

روحانی: شما دو بحث را مطرح کردید، یکی بحث یارانه‌ها که دولت چه می‌خواهد بکند؟ من لازم است بگویم دولت برای ادامه پرداخت یارانه نقدی، هرماه باید 3500 میلیارد تومان برای یارانه پرداخت کند. طبق قانون می‌بایست این پول از افزایش قیمت‌های حامل‌های انرژی و. .. تأمین شود، آن پول کمی بیشتر از نصف این پول را تأمین می‌کند فقط. بخشی‌اش را باید از مصوبات مجلس و منابع بودجه‌ای استفاده کنیم و در عین حال هر ماه ما کسر داریم برای اینکه 3500 میلیارد تومان را پرداخت کنیم. دولت حتماً باید روند پرداخت را اصلاح کند. ما 2 راه داشتیم، یا باید یارانه را کاهش دهیم، که خوب، دیدیم مردم و به‌خصوص اقشار کم‌درآمد روی آن  حساب کردند و اگر بخواهیم کم کنیم برای این اقشار مشکل‌آفرین خواهد بود. راه‌حل دیگر آن بود که به بخشی از جامعه یارانه ندهیم چون اساساً یارانه درست شد تا وقتی قیمت‌ها افزایش می‌یابد بتواند زندگی اقشار کم‌درآمد را جبران کند. خیلی فکر کردیم چطور می‌شود افرادی که نیازمند نیستند یارانه نگیرند و بقیه بگیرند. راههای مختلفی پیش‌بینی شد ولی امسال از آنها صرف‌نظر کردیم به‌خاطر اینکه بفهمیم چه‌کسی نیاز ندارد به یارانه، راه‌حل‌هایی پیش‌بینی شد که دیدیم باید در زندگی خصوصی مردم دخالت کنیم. حساب‌های بانکی و املاک مردم را باید می‌دیدیم. این ممکن است برای کوتاه‌مدت و برای موضوعی مفید باشد ولی در درازمدت حتماً ضرر دارد.

اگر بخواهیم این‌طور در زندگی خصوصی دخالت کنیم، اعتماد مردم سلب می‌شود و رونق اقتصادی از بین می‌رود. یکی از هدفهای ما در همین بحث تورم که اشاره کردید، کنترل نقدینگی و یک‌طرف دیگر بهبود فضای کسب و کار و رونق تولید است. می‌شود رونق را به وجود آورد و فضای کسب و کار را بهبود داد ولی در عین حال برویم در زندگی خصوصی مردم کندوکاو کنیم؟ آن‌وقت مردم به بانک اعتماد نکرده و پولشان را از بانک خارج می‌کنند، در مجموع ضررش از نفعش بیشتر خواهد بود.

دولت قصد دارد یارانه را تا پایان سال همین‌طور ادامه دهد و هر فکری دارد برای سال آینده باشد. دولت حتماً شیوه پرداخت یارانه را می‌خواهد اصلاح کند. هم شیوه و هم دهک را می‌خواهد مطالعه کند. البته مرحله دوم یارانه را هم دولت مصمم است سال آینده عملیاتی و اجرایی کند. البته دولت اقدامکی را هم امسال برای اقشار کم‌درآمد انجام خواهد داد در حد توان خود. ان‌شاءالله برای این اقشار تا پایان سال 2 بسته کالایی را در نظر خواهیم گرفت، برای کارمندان دولت، اقشار کم‌درآمد و... برای اینکه تا پایان سال کنار یارانه، کمکی باشد. این بسته و زمان و مقدارش ان‌شاءالله اعلام خواهد شد. البته گزارشی را هم وزارت بهداشت و درمان داده بود راجع به وضع دانش‌آموزان در مدارس و ضرورت اینکه باید از لحاظ سلامت این دانش‌آموزان و رشد آنها دولت اقدامی کند، که دولت تصمیم گرفت از همین ماه آذر، توزیع شیر رایگان را برای مدارس انجام دهد هم برای دوره ابتدایی در سراسر کشور و هم سه سال اول متوسطه. از کلاس اول تا کلاس نهم.

اینها قدمهای کوچکی است که دولت ان‌شاءالله تا پایان امسال برخواهد داشت.

اما اقدامات اساسی که دولت در بخش اقتصاد انجام خواهد داد، دارد برنامه ریزی می‌کند برای سال آینده. در سال آینده چند هدف مهم را دنبال می‌کنیم. غیر از فضای کسب و کار که تکیه ما بر این است که بخش خصوصی ما در جامعه فعال‌تر شود. می‌دانید که دولت در این صد روز، ما در دولت سی و پنج تصمیم گرفتیم برای تسهیل در مسائل اقتصادی، به‌ویژه در تولید و صادرات و گمرکات و پیش پرداخت‌هایی که مردم می‌خواهند انجام دهند و گشایش ال‌سی‌ها. این مصوبات ابلاغ شد و الآن می‌توانم بگویم همه این 35 تا عملیاتی و اجرایی شده است. علاوه بر این در بخش کشاورزی دولت تلاش‌های زیادی کرد. من امیدوارم سال آینده وضع محصولات کشاورزی‌مان بسیار بهتر از امسال باشد.

می‌دانید که امسال ناچار شدیم اقدام کنیم برای بیش از 7 میلیون تن گندم. امیدواریم ان‌شاءالله سال آینده وضع ما نه‌تنها در گندم بلکه در همه محصولات بهتر شود. برای اولین بار قیمت تضمینی را در شهریور اعلام کرده تسهیلات را در اختیار کشاورزان قرار دادیم و به‌ویژه در ماشین‌آلات کشاورزی کمکهای زیادی کردیم. بار استقلال کشور و امنیت کشور در محصولات غذایی بر دوش کشاورزان است و من بر آنها که در حماسه 24 خرداد حضور خوبی داشتند درود می‌فرستم.

در بخش دارو هم دولت اقدامات بسیار مهمی انجام داده است. تقریباً کمبود دارو به‌طور کامل مرتفع شده و قیمت دارو نسبت به گذشته بسیار متناسب شده. برای آنها که بیماری خاص یا صعب العلاج دارند تسهیلات لازم برای تأمین دارو پیش‌بینی شده. وضع دارو ان‌شاءالله بهتر هم خواهد شد. بخش سلامت ما قدمهای جدی برمی‌دارد البته کمبودهای مالی دارد که ان‌شاءالله دولت تأمین خواهد کرد. تیمهای مختلفی در سراسر کشور به مناطق محروم اعزام می‌شوند. دولت در این صد روز اقدامات بسیار خوبی در حد توانش البته و نه در شأن ملت ایران انجام داده است.

برای سال آینده ما چند برنامه را مدنظر داریم، یکی بحث مرحله دوم یارانه است که در حال طراحی هستیم. دیگری مهار تورم است. می‌خواهیم تا پایان 93 تورم را به زیر 25 درصد برسانیم. در رشد اقتصادی که وضعمان در 91، آمار منهای 5.8 را نشان می‌داد، یعنی اقتصاد ما حدوداً 6 درصد کوچک شد یعنی سفره مردم حداقل 6 درصد خالی شد. تلاش می‌کنیم در سال 92 ان‌شاءالله در پایان سال کاری کنیم که این 5.8- ان‌شاءالله به صفر یا حتی یک درصدی برسد. البته یک درصد را بعید می‌دانم ولی تلاش می‌کنیم به نیم درصد برسد. به گزارش تسنیم روحانی گفت: تلاش می‌کنیم سال آینده تا پایان سال 93 ان‌شاءالله سعی می‌کنیم رشد اقتصادی‌مان مثبت 3 باشد. البته رشد اقتصادی طبق برنامه باید 8 می‌شد. ولی خوب، دیگر باید اقدامات گذشته باید جبران شود.

البته بحث مهار تحریم را هم داریم. برای سال آینده تلاش می‌کنیم اگر بتوانیم یکسان سازی نرخ ارز را انجام دهیم. چون این تفاوت قیمت ارز خیلی مشکلات درست می‌کند. یکی از مشکلاتی که این دولت با آن مواجه شد، این بود که مجلس گفته بود که دلار از 12 و خرده‌ای باید بشود 2477 تومان. دولت می‌بایست در اول تیرماه نرخ دلار را می‌برد به 2477. متأسفانه دولت قبل این کار را نکرد و وقتی ما آمدیم با این مشکل مواجه شدیم. دولت باید قیمت ارز را دو برابر می‌کرد، معنی‌اش این بود که قیمت کالاهای وارداتی دو برابر می‌شد که مشکلات زیادی فراهم می‌کرد. محاسبه کردیم برخی موارد مانند نان و دارو را با پرداخت یارانه کنترل کردیم. بخشهای دیگر را با شیب ملایم کاری کردیم که به آن دلار 2477 برسد. برخی مردم می‌گویند چرا در دولت جدید گرانی شد، مردم بدانند باری به دوش این دولت افتاد که دلار را قیمتش را طبق قانون مجلس 2 برابر کند در حالی که باید در دولت قبلی این کار انجام می‌شد. اما بحمدالله ما از این پیچها به‌خوبی عبور کردیم.

به گزارش تسنیم، روحانی از همکاری مردم در این زمینه ها تشکر کرد و گفت: اگر یاری مردم و حمایت مقام معظم رهبری نبود نمی‌توانستیم از این وضعیت عبور کنیم.

سؤال: شما با توپ سیاست خارجی گل اقتصادی زدید، دکتر ظریف هم فوروارد خوبی بود، با چه‌روشی در این مدت به این سطح پیشرفته از سیاست خارجه رسیدید؟

روحانی: سیاست خارجی جزو اولویت‌های دولت بود و اعلام کرده بود. البته این بدان معنا نبود که سیاست‌های فرهنگی و داخلی و... اهمیتش کمتر است. بلکه به‌خاطر مشکلی که کشور بدان مواجه بود این برای دولت مهم بود. در سطح جهانی متأسفانه دشمنان یک ایران‌هراسی را به وجود آورده بودند. روابط دولت با دنیا در حد بسیار پایینی قرار گرفته بود، جز با کشورهای محدود. مشکلات فراوانی برای ایرانیان داخل و خارج بود. ما در سفرهای خارجی در بیشکک و نیویورک وقتی با ایرانیان روبه‌رو شدیم دیدیم چه شور و عشقی به وطن دارند حتی شاید بیشتر از مردم داخل کشور چون از آب دور شدند قدر آب را بیشتر می‌دانند. اینها سرمایه‌های بزرگی هستند. ان‌شاءالله می‌آیند و کمک می‌کنند به رشد کشور. کشور متعلق به خود آنهاست. ایرانیان قدرت بزرگی در دنیا هستند. در همین دیپلماسی عمومی ایرانیان نقش بسیار زیادی می‌توانند داشته باشند.

تقریباً در همه کشورها ایرانیان بخش بزرگی‌شان از نخبگان جامعه و اساتید و بزرگان و پزشکان هستند.

فشار ظالمانی در این مدت به‌بهانه مسئله هسته‌ای به مردم وارد شده بود. البته نمی‌خواهم بگویم همه مشکلات اقتصادی‌مان مربوط به تحریم است. عمدتاً مربوط به بی‌تدبیری بود. درست وقتی می‌رفتیم به‌سمت تحریم و دولت می‌گفت تحریم کاغذپاره‌ای بیش نیست، دولت وابستگی‌اش به خارج را بیشتر می‌کرد. در سال قبل از 84 ما وارداتمان حدود 38 میلیارد بوده است، بعد به کجا رسید؟ به 75 میلیارد در سال 90. شما وقتی با دنیا در حال مبارزه هستید باید به خودتان تکیه کنید با شعار که نمی‌شود با دنیا مقابله کرد. البته نباید از فشار دنیا بترسیم بلکه باید تدبیر کنیم و به خود متکی شویم. اینکه مقام معظم رهبری بارها و بارها بر اقتصاد مقاومتی تأکید کردند برای همین است.

من آماری به شما بگویم. از سال 1379 تا سال 1383، هر سالی در بحث گندم، خرید ما از کشاورز داخلی یک میلیون تن اضافه شد. به‌طور طبیعی خریدمان از خارج کم شد. تا سال 1383 در گندم خودکفا شدیم. در این سال بیش از 11 میلیون تن خرید از کشاورزانمان بود و نیازی به خارج نداشتیم. از سال 1384 به بعد هرسال خرید داخلی‌مان یک میلیون تن کم شده و خریدمان از خارج یک میلیون تن اضافه شده تا جایی که امسال ناچاریم بیش از 7 میلیون تن خریداری کنیم، 7.2 میلیون تن. وقتی داریم با چند قدرت غربی دنیا مبارزه می‌کنیم باید خود را آماده کنیم. متأسفانه عمل ما با شعار ما در دولت گذشته سازگار نبود. امیدواریم حرکت ما به‌سمت خوداتکایی بیشتر و تکیه بر کشاورزان داخلی باشد. البته در سالهای اخیر شغل زیاد درست کردیم ولی برای چینی‌ها و کره جنوبی و دیگران. ولی در داخل مشکل اشتغال داشتیم و حضور اقتصادی‌مان در صحنه بین الملل چقدر ضعیف بود ولی الآن شرایط دارد جوری می‌شود که به‌تدریج بهتر شود.

به گزارش تسنیم، روحانی ادامه داد: من اینجا از دکتر ظریف و همه وزرا و مسئولان تشکر و سپاس‌گزاری می‌کنم، انصافاً تلاش مجدّانه‌ای کردند. حالا همه وزرا گزارش خواهند داد. در سیاست خارجی قدمهای بسیار خوبی برداشته شد. از اولش هم با بهار خوبی شروع شد. سالی که نکوست از بهارش پیداست. روز تحلیف 55 هیئت از دنیا شرکت کردند که 10 تا رئیس جمهور و 2 تا نخست وزیر و 6 رئیس مجلس و 11 وزیر خارجه و بقیه وزرا بودند. بعد در سفر اجلاس شانگهای در بیشکک شرایطی پیش آمد که با 2 قدرت بزرگ از 5 قدرت بزرگ شورای امنیت توانستیم ملاقات داشته باشیم که پایه‌گذاری بسیار خوبی برای روابط با چین و روسیه کردیم و بحمدالله آن توافقات عملاً آغاز شده است.

توافق ما با آنها هم در بحث اقتصادی بود و هم سرمایه گذاری آنها در ایران و هم در بخشهای سیاسی و فرهنگی. البته با برخی از این کشورها برخی فناوری‌های علمی مورد توافق بود. البته ما با 5 قدرت تقریباً از چین شروع کردیم، به روسیه و اخیراً با انگلیس، تلفن اخیر ما با کامرون بود. درباره تلفن، ما برای اجلاس ژنو، کلاً به هر 5 کشور پیغام داده بودیم که می‌خواهیم مذاکره داشته باشیم. آنها تلفن کردند ولی درخواست اولیه از ما بود.

همه‌جا کلید دست مردم بوده. حضور و حمایت مردم، اصلاً این مردم دنیایی از شور هستند. من به‌عنوان عضو کوچکی از مردم احساس کوچکی می‌کنم در برابر عظمت و فداکاری مردم. ایستادگی مردم باعث شد این قفل باز شود. اگر حماسه سیاسی مردم که تأکید مقام معظم رهبری بود و آن تدبیر رهبری و حضور مردم کنار صندوق آرا نبود، ما کلید داشتیم؟ کلید حضور و حمایت مردم است. البته دولت هم به‌عنوان خادم مردم تلاش می‌کند.

فقط یک قفل نیست البته. ولی یکی باز شده است. عده‌ای در دنیا دنبال این هستند که کاری کنند این قفل باز نکند. حالا ممکن است عده‌ای در داخل باشند که کودکانه بخواهند عمل کنند. البته در داخل درباره  مسائل ملی خوشبختانه دارای یک وحدت ملی هستیم.

هرچه بخواهیم به دست بیاوریم از وحدت و انسجام داخلی می‌توانیم به دست آوریم. با تفرقه و اختلاف نمی‌شود. برخی وقتها آتش دارد خاموش می‌شود عده‌ای هیزم می‌آورند. بعضی انگار از شعله آتش خوششان می‌آید. با انسجام می‌توانیم از پله‌های پیشرفت بالا رفته به بام برسیم. در هسته‌ای اگر پیشرفت داریم به‌خاطر هدایت مقام معظم رهبری و حمایت مردم و حضور مردم است. البته کارشناسان و دیپلمات‌های ما هم سهم دارند و تلاش می‌کنند. من در بحث هسته‌ای به مردم اطمینان می‌دهم که اولین قفل باز شده است. ما پایه ساختمان تحریم را لرزاندیم، هیچ شک نکنند مردم. اینکه برخی شعار می‌دهند در دنیا به‌خاطر این است که چاره‌ای ندارند و باید صورتشان را سرخ نگه‌دارند. با این توافق سیستم بانکی متحول می‌شود. در این توافق آمده تحریم جدیدی اعمال نمی‌شود. این یعنی مهار و محدود کردن تحریم.

خیلی‌ها تلاش می‌کردند ایران منزوی باشد ولی امروز دشمنان ما منزوی هستند و ایران از همیشه در صحنه بین المللی فعال‌تر است. آن فضایی که در بیشکک و نیویورک دیدیم. وزیر خارجه ایتالیا گفت فضای دنیا به‌سمت رقابت برای تعامل با ایران است. 10-15 متقاضی ملاقات با ایران در نیویورک باقی ماندند چون وقت نبود.

حسن روحانی کسی نیست. نماینده ملت ایران مهم است. فرد منتخب ملت ایران برایشان  مهم بود. این انتخابات دنیا را تکان داد. به گزارش تسنیم، روحانی خاطرنشان کرد: مردم ایران بزرگ هستند و همه افتخارات را آنها آفریدند.

در بحث هسته‌ای می‌خواهم به مردم اطمینان دهم که اصول مدنظر مردم و حقوق مردم و چارچوبی که مقام معظم رهبری ترسیم کردند، این اصول تا پایان مورد مراعات خواهد بود. یعنی در کشور حق هسته‌ای ما با قدرت بیشتر و شفافیت بیشتر عملیاتی و اجرایی خواهد شد. حتی بخش غنی‌سازی که یک بخشی از حقوق ماست ادامه خواهد یافت و هیچ‌وقت غنی‌سازی متوقف نخواهد شد. این خط قرمز ماست. غنی‌سازی حق روشن ماست حال هرکس می‌خواهد خوشش بیاید و یا نیاید. برخی NPT را جوری تفسیر می‌کنند. اینها حقوقدان هم نیستند جوری تفسیر می‌کنند که از یک سرهنگ بیشتر برمی‌آید تا حقوقدان.

هرچه در مقررات بین الملل ممنوع نشده آزاد است، از آن جمله است غنی‌سازی. آنها می‌گویند انرژی صلح‌آمیز، مگر برق اتمی صلح‌آمیز نیست؟ این رآکتور سوخت و لذا غنی‌سازی می‌خواهد. 

روی چارچوب‌های اصلی ایستاده‌ایم و مردم مطمئن باشند. ظلمی هم که به مردم شده باید برداشته شود. هدف ما رفع تهدیدها و شکستن تحریم‌هاست. هدفمان این است که فرصت لازم را در صحنه بین الملل ایجاد کنیم. همان که به‌تعبیر تعامل سازنده با جهان گفتیم. ان‌شاءالله تا جایی پیش می‌رویم که به تعامل کامل با 1+5 برسیم البته راه طولانی است ولی ان‌شاءالله می‌رسیم.

2اولین مسئله در انسجام این است که همه به حقوق یکدیگر احترام بگزارند. من آن منشور حقوق شهروندی را که به ملت عزیزمان قول داده بودم، امشب پیش‌نویسش روی سایت قرار گرفت تا مردم و نخبگان نظر دهند. این پیش‌نویس اولیه را بخش حقوقی تأمین کرده است و من گفتم در اختیار مردم قرار دهید تا نظرشان را بدهند، به‌خصوص حقوقدانان و صاحبان اندیشه.

اولین قدم این است که به حقوق یکدیگر احترام بگزاریم. و در جامعه ما همه احساس آرامش کنند. یکی از نکات مثبتی که حس می‌کنم بوده است، این است که یک آرامشی به وجود آمده. نه‌فقط در سکه و دلار و مسکن. اصلاً در جامعه و دانشگاه و بازار و مدارس و ورزش احساس آرامش است.

در ورزش که ما کاری نکردیم، والیبال و فوتبال ساحلی و فوتبال و... همه‌جا شور هست و جوانان پیروزی می‌آفرینند. حال یک عده‌ای می‌گویند روحانی متشکریم (خنده)، همه باید از ملت عزیزمان متشکر باشیم. ما کار زیادی نکردیم در این 100 روز. به‌خصوص وزیر ورزش که آخری بود و توانستیم از کوچه پرپیچ‌وخم پارلمان عبور دهیم به‌هرحال.

من عضو کوچکی از این ملت بزرگ هستم. واقعاً این‌چنین است و غیر این نیست. خدمت به این مردم واقعاً افتخار است.

به‌خاطر اینکه سایه سیاست را از ورزش برداشتیم این‌همه موفقیت آمد. در فضای فرهنگی یک‌خرده فضای امنیتی را کنار بردیم و به همین خاطر آرامش ایجاد شد.

دولت همه امکانات در اختیارش نیست و اختیاراتش در چارچوب قانون اساسی است. اما رئیس جمهور مسئول اجرای تک تک قانون اساسی است. تمام وعده‌هایی که به مردم دادم، پای وعده‌ام ایستاده‌ام. به گزارش تسنیم، روحانی گفت: من با نزاع میانه‌ای ندارم. اینکه برخی فقط با نزاع می‌خواهند به پیروزی برسند، این در واقع بی‌هنری است.

ما با قوای دیگر باید دست به دست هم دهیم. هم مجلس و هم قوه قضائیه به ما لطف دارند. یکی از افتخارات  ما این است که در این دولت یک آرامشی در روابط قوا ایجاد شد. قبلش رفتند تا مرز شکایت از هم در دادگاه. و مردم ما واقعاً از اختلاف رنج می‌برند. از اختلاف سودی نمی‌برند. البته این انسجام و وحدت یک عاملش این است که رهبری مقتدر داریم و همه قوا به رهبری احترام می‌گزارند. رهبری هماهنگ کننده قواست اما الحمدلله بین قوا امروز تعامل سازنده است. قبل از دنیا باید تعامل سازنده با خودمان داشته باشیم. به گزارش تسنیم، روحانی گفت: امید و آرامش و کرامت را باید مدنظر قرار دهیم. امید الحمدلله در جامعه ما هست در حد بسیار عالی. آرامش هم الحمدلله هست. دولت هرکاری بتواند درباره امید و آرامش انجام خواهد داد. حقوق شهروندی بخشی است برای ایجاد آن کرامت. باید همه به همه احترام کنیم. دولت واقعاً از نقد بدش نمی‌آید. الآن صدا و سیما، البته همیشه از رسانه ملی متشکر بودیم. رسانه ملی رفتارش نسبت به دولت ما، مثل رفتار با دولت‌های قبلی در ماه‌های آخر است. این البته حق رسانه ملی و سایر رسانه‌هاست. نقد اتفاقاً به‌نفع ماست. ما مگر معصومیم و خطا نمی‌کنیم؟ نقد اگر سازنده باشد به‌نفع همه ماست.

از نقد رسانه ملی استقبال می‌کنیم. همه باید آستانه تحملمان را بالا ببریم و همدیگر را تحمل کنیم و بدانیم با تحمل بیشتر نفع بیشتر عاید این مردم می‌شود. ما تا الآن در هسته‌ای چطور پیش رفتیم؟ اگر مجلس و سایر ارگان‌ها کمک نمی‌کردند و هدایت و کمک مقام معظم رهبری نبود، به اینجا نمی‌رسیدیم. همه قوا به رهبری احترام کرده چارچوب هدایت ایشان را پذیرفتیم و بحمدالله قدم خوبی برداشتیم که همه دوستان ما خوشحالند. حالا یک رژیم نامشروع اشغال‌گر را ولش کن. این رژیم بنیانش بر ظلم و جور و دعواست. یک عده جنگ‌طلب محدود و حالا یکی دو کشور روی اغراضی ناراحت باشند. ولی دولت‌ها و ملتها خوشحالند. ما در اولین قدم در منطقه تلاش کردیم در سوریه جنگ نشود. از تلفنی که بین من و پوتین شروع شد و البته خیلی‌ها تلاش کردند، ما هم به‌سهم خودمان. خود دولت سوریه بیشترین کمک را کرد. الحمدلله از سایه جنگی که می‌توانست برای منطقه خیلی خطرناک باشد عبور کردیم.

در توافق اخیر هم کل منطقه احساس آرامش و امید می‌کند. کشورهای عربی هم حالا باید همه خوشحال باشند. من فکر نمی‌کنم توافق ژنو... ما برای دوستان و همسایگانمان پیام دادیم، به‌ضرر هیچ‌یک از همسایگانمان نیست. برخی فکر می‌کنند ایران به‌دنبال ساخت بمب نیست. ایران هیچ‌وقت دنبال ساخت سلاح‌های کشتار جمعی و به‌خصوص سلاح هسته‌ای نبوده. هدف ما پیشرفت و توسعه است.

سند توافق همین است که منتشر شد، زمینه‌ای ممکن است باشد که اجرایی است. هیچ‌چیز پنهانی وجود ندارد. توافق این است که چند بانک در دنیا بتوانند فعالیت‌های بانکی ما را دنبال و حمایت کنند. اینکه چگونه دنبال کنیم توافق را یا اینکه یک کمیته مشترک باید این کار را بکند. ممکن است سند الحاقیه‌ای برای اجرا باشد اما سند اصلی همان است که منتشر شد. در این توافق مهم نیست که در این 6 ماه چه‌کاری انجام می‌شود مهم این است که سر اصول توافق کردیم یعنی این‌که حق غنی‌سازی داریم و در پایان همه تحریم‌ها برداشته خواهد شد و کشورها با ایران همکاری هسته‌ای خواهند داشت و در نهایت ایران مانند همه کشورهایی که NPT را امضا کردند و از حقوق برخوردار خواهد بود.

مقام معظم رهبری امسال را سال حماسه سیاسی و اقتصادی لقب دادند. تا الآن همه در فضای حماسه سیاسی بودیم، حالا سیاست داخلی یا خارجی. در اقتصادی هم حرکت‌هایی شروع شده اما حماسه از امروز به بعد باید شروع شود چراکه فضا مناسب‌تر شده است. دیروز اگر فضا این بود که فردا و پس‌فردا تحریم‌های جدید می‌شود، طبق توافق تحریم جدید نخواهد بود. اگر فضا این بود که در سرمایه گذاری‌ها و اشتغال معلوم نیست چه خواهد شد، آینده روشن‌تر شده هم اکنون. به گزارش تسنیم روحانی گفت: خواهید دید توافق با کشورهای خارجی و سرمایه گذاری‌ها بیشتر خواهد شد. اینکه شما می‌بینید در همین چند روز صف می‌بندند و هجوم می‌آورند به‌خصوص در پتروشیمی و ماشین سازی که تحریم برداشته شده است. مردم دارند به‌سمت بازار سرمایه می‌آیند. این هجوم فرصتی برایمان ایجاد می‌کند. همه تلاشمان این است که فضای کسب و کار را بیش از پیش بهبود ببخشیم. من بسیار به آینده کشور امیدوارم.

گزارش امروز به‌معنای تنها گزارش دولت نخواهد بود. گزارش کتبی هم خواهیم داد و وزرا هم گزارش خواهند داد.

قول داده بودیم کنار چرخیدن سانتریفیوژ، اقتصاد هم بچرخد و زندگی مردم هم بهتر شود که الحمدلله به این هدف رسیدیم. در همه زمینه‌ها ان‌شاءالله شاهد رونق خواهیم بود.

فرهنگ مظلوم است و سؤالش هم افتاد آخر (خنده). فرهنگ دولتی نمی‌خواهیم اما دولت فرهنگی را قطعاً می‌خواهیم. سیاست دولت این است که مداخلاتش را در امر فرهنگ به حداقل ممکن برساند. البته برخی جاها مثل آموزش و پرورش و ارشاد و... دولت حضور دارد و وظایفی طبق قانون اساسی به‌عهده دارد اما در جایی که دخالت دولت ضروری نباشد حتماً خودش را کنار می‌کشد. تصدی‌گری دولت در امر فرهنگ باید به حداقل ممکن برسد. صاحبان فرهنگ باید فرهنگ را به‌عهده بگیرند. انجمن‌های علمی و پیشکسوتان باید بیایند. قانون باید جهت‌گیری فرهنگی را مشخص کند. شورای عالی انقلاب فرهنگی در برخی موارد البته مشخص می‌کند. یک نکته می‌خواهم بگویم. ما صاحبان فرهنگ را باید بهشان اعتماد کنیم. صاحبان فرهنگ در کشور فرهیختگان و بزرگان ما هستند. خیلی به آنها بی‌اعتمادی بعضی‌ها در بعضی مقاطع انجام دادند. به فیلم‌سازان و نویسندگان باید اعتماد کنیم. در همین 100 روز خیلی کتاب‌ها که ممنوع شده بود، آزاد کردیم. برخی‌ها که ممنوع القلم شده بودند تبدیل کردیم به سریع القلم. (خنده) خیلی مقررات دست و پاگیر را هم در بخش فرهنگ و هم در اقتصاد داریم روان‌سازی می‌کنیم. باید فضای امنیتی را از فرهنگ کنار بزنیم.

دولت نظرش این است که هیچ فیلتری بهتر از افکار عمومی مردم نیست، فیلم خوب و هنر خوب.

وقتی فیلمی ساختند که مردم نرفتند ببینند و بی‌اعتنا شدند، آنها فکر خود را می‌کنند. من نمی‌گویم در بحث فرهنگی نباید قانون داشته باشیم، اتفاقاً باید قانون شفاف داشته باشیم اما مداخلات دولت باید به حداقل برسد. باید به انجمن‌های فرهنگی و صنفی اعتماد کنیم. خود آنها صلاحیتشان از کارمندان دولت که بخواهند دخالت کنند بیشتر است. البته باید با هم تعامل کنیم. باید فضای مناسب برایشان ایجاد کنیم. این دولت خلاصه دنبال آشتی است با همه. دولت در گذشته با کارشناسان فاصله  گرفته بود. دیدید در سازمان مدیریت قفل شد، می‌خواهیم درش را باز کنیم. امروز می‌بینید که دولت با فضای فرهنگی آشتی کرده. دولت می‌خواهد با دانشجویان هم آشتی کند. ما یک فضای رقابتی خوب در فرهنگ باید ایجاد کنیم. مردم ما خواهان کالای خوب فرهنگی هستند. مگر می‌شود مردم کالای خوب نخواهند؟ غذای روح است.

نه‌اینکه به بخش فرهنگ کمک نکنیم، بلکه مداخله نمی‌خواهیم بکنیم. می‌خواهیم عادلانه کمک کنیم. ما نمی‌خواهیم تحت عناوین خاص، افراد خاصی بخواهند سوءاستفاده کنند. در یارانه مطبوعاتی اخیر دیدید که فضا عادلانه شد. صندوق را در بخش کمک به بخش هنری فعال کردیم. دولت حمایت و کمک می‌کند. دولت اول با همه اهل فرهنگ آشتی کرده است و این را ادامه می‌دهد. 

هر خانه‌ای که باید باز شود، ان‌شاءالله باز می‌شود.

فضای امنیتی خیلی کمتر شده اما یک‌سری مسائل هست که زمان لازم خود را می‌طلبد. همین انسجام و وحدت و نزدیک شدن جناح‌ها و تشکل‌ها، در عین رقابت و اختلاف نظر. همه باید کمک کنیم. هدف این باشد که دلها از کینه‌ها شسته شود. این کینه چیزی را حل نمی‌کند البته رقابت سالم مشکلی ندارد. هرکسی برود دنبال اهداف قانونی مدنظر خود. ما دنبال آزادی سالم و مسئولانه در جامعه هستیم. در  عین حال کاری کنیم که آن نزدیکی و الفت حفظ شود. الآن احساسم این است که مذاهب و ادیان و اقوام مختلف احساس آزادی بیشتری می‌کنند، هم روانی است این احساس و هم دولت واقعاً مصمم است نسبت به اقوام و مذاهب و ادیان. این داستان حقوق شهروندی یک هدف بزرگش همین است. همه شهروندان ایرانی، هرکه تبعه این کشور است، حتی در خارج باید از حقوق شهروندی برخوردار شود. برای اینکه ایرانی‌ها همه باید احساس کنند زیر یک چتر واحد هویت ایرانی و فرهنگ بلند ایرانی دارند زندگی می‌کنند. همه افتخار کنند به این هویت و فرهنگ ایرانی. و در سایه این افتخار بتوانند الفت و برادری و محبت خود را بیشتر کنند.

الحمدلله احیای اخلاق را هم شاهدیم. در پایان می‌خواهم از مردم خوب و عزیز تشکر کنم. می‌خواهم به مردم عزیز بگویم که ما این راه را با هم آغاز کردیم. آمدیم تا 24 خرداد 92 و مردم چه حماسه بزرگی آفریدند و بعد از اعلام نتیجه، در خیابان‌ها چه کردند، شادی آفریدند و امید آفریدند و تا امروز کنار دولت بودند. به مردم عزیز می‌گویم ما کنار هم خواهیم بود و با کمک مردم، دولت مسیر را ادامه می‌دهد و ان‌شاءالله تا پایان  کار کنار هم خواهیم بود. من سپیده را می‌بینم. سپیده‌ای که منجر به صبح روشنایی خواهد بود. من توسعه را برای سالهای آتی کشور به‌خوبی می‌بینم. ما کشور بسیار بزرگ و غنی هستیم. دومین منابع گازی و چهارمین منبع نفتی دنیا اینجاست. شصت تنوع معدنی در این کشور است. از لحاظ نیروی انسانی و دانشمندان و فرهیختگان بسیار غنی هستیم و هسته‌ای فقط گوشه‌ای از آن است. مردم ما حتماً آن صبح را خواهند آفرید، الیس الصبح بقریب. مردم در سایت‌ها به‌بیان زیبایشان گفتند: روحانی متشکریم. من امشب می‌خواهم بگویم، مردم من از همه شما متشکرم.

انتهای پیام/*