هماهنگ‌ترین تیم اقتصادی را داریم/اولویت تورم برای خروج از احتضار/دولت الزاماً از ستاد هماهنگی خط نمی‌گیرد

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، بالاخره یک سال انتظار و پیگیریهای مکرر جواب داد و یار آرام و مشاور ارشد رییس جمهور و مسئول کارگروه اقتصاد کلان ستاد هماهنگی تیم اقتصادی دولت میزبان و پذیرای ما در ریاست جمهوری در آغازین روز هفته دولت در سال 93 شد.

مسعود نیلی ، معمادان دلیل توسعه نیافتگی کشور  که در کتاب خود" اقتصاد ایران و معمای توسعه نیافتگی " از نابسامانی‌های نظام سیاست‌گذاری اقتصادی کشور گفته ، در این گفت وگو از سیاستهای اقتصادی دولت روحانی دفاع کرد و اولویت دانستن درمان تورم بر رکود را کاری عاقلانه و علمی عنوان کرد.  

صبر و متانت دکتر نیلی این اجازه را به ما داد تا علیرغم مشغله زیاد ایشان و تذکر متعدد مسئول دفترش که مدام جلسات از قبل هماهنگ شده را گوش زد می کرد ،زمان مصاحبه را زیاد کنیم تا حداقل به گوشه ای از ده ها سوالی که ذهنمان را مشغول کرده بود بپردازیم . هر چند حافظه خوب ایشان و آتش پدافند تسنیم که در قالب پیامکهای لحظه به لحظه بر گوشی دکتر نازل می شد، هم در مضاعف شدن انگیزه ما برای پرسیدن سوالات بی تاثیر نبود.

حاصل  گفت و گو با دکتر نیلی که شدیدا ابا داشت از اینکه ایشان را مغز متفکر اقتصادی دولت بدانیم را در ذیل می خوانید.

تسنیم: هفته دولت را به شما تبریک می گوییم؛ اگر اجازه بدهید سوالات را از ستاد هماهنگی اقتصادی دولت شروع کنیم؛ باتوجه به اینکه حضرتعالی عضو و دبیر کارگروه اقتصاد کلان این ستاد هستید، لطفا اشاره ای داشته باشید به شروع کار ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، فلسفه وجودی و عملکرد آن تا کنون.

نیلی: با تشکیل دولت، یکی از مسائلی که برای آقای رئیس جمهور اولویت زیادی داشت "مسائل اقتصادی" بود؛ شاید بخشی از توجه به این موضوع را بتوان به مشکلات و دشواری های خیلی زیاد در حوزه اقتصاد در مقطع شروع بکار دولت نسبت داد.

فکر می کنم همه در مورد این موضوع اتفاق نظر دارند که وقتی دولت یازدهم کار خود را شروع کرد بخاطر مشکلات موجود باید به حوزه اقتصاد و سیاست خارجی توجه بیشتری می کرد.

درباره سیاست خارجی روال و شیوه کار اقتضائات خاص خود را داشت ولی درباره اقتصاد که بیشتر از جنس تحلیل و ریشه یابی و پیدا کردن سیاست های مناسب برای برخورد با مشکلات است , باید تصمیم گیری می شد.

به همین خاطر بود که آقای رئیس جمهور دقیقا از همان ابتدای تشکیل دولت، حتی قبل از اینکه کابینه نهایی شود، جلساتی را برای بررسی مشکلات اقتصادی تشکیل دادند؛ حتی ایشان قبل از مراسم تحلیف هم جلساتی برای شناخت مشکلات اقتصادی کشور برگزار می کردند.

اما بعد از تشکیل دولت، به طور ثابت در هر هفته دو جلسه و هر جلسه بین سه تا چهار ساعت از سوی رئیس جمهور تشکیل شد , در این جلسات، ایشان، معاون اول رئیس جمهور و تیم اقتصادی دولت (وزیر اقتصاد، رئیس سازمان برنامه، رئیس کل بانک مرکزی و رئیس دفتر رئیس جمهور) و مشاورین حضور دارند.

ستاد هماهنگی اقتصادی دولت طی یک سال گذشته به تناسب مشکلاتی که کشور با آن مواجه بوده تمرکز خود را در درجه اول بر اقتصاد کلان گذاشته البته تا حدودی وارد موضوعات بخشی هم شده اما بیشتر به اقتصاد کلان پرداخته است. بعنوان مثال، تورم، هدفمندی یارانه‌ها، اشتغال و بیکاری، رکود و ‌خروج از آن، سرفصل های اصلی است که ستاد به آنها پرداخته است.

* کار ستاد هماهنگی اقتصادی چیست؟/ جلساتی که روحانی قبل از تحلیف داشت

این ستاد همانطور که از اسمش پیداست، مسائل اقتصادی را بررسی می کند. اما از آنجایی که در دولت های قبل یکی از ضعفهای عمده، ناهماهنگی دستگاه‌های اقتصادی دولت بوده, این ستاد، هماهنگی را در عنوان خود قرار داده تا هماهنگ کننده تیم اقتصادی دولت نیز باشد.

بنابراین، ستاد هماهنگی اقتصادی دولت هم در سطح رویکردهایی که شخص رئیس جمهور یا معاون اول به مسائل دارند و هم در سطح لایه سه دستگاه اصلی سیاست گذار اقتصادی، نقش خیلی موثری در هماهنگی و جهت دادن ایفا کرده است.

بنظر من این ستاد از ابتدای فعالیت تا کنون در جهت دادن به سیاست‌های اقتصادی دولت و همچنین هماهنگی تیم اقتصادی به خوبی عمل کرده است.

تسنیم: فرمودید قبل از تحلیف جلسات ستاد هماهنگی اقتصادی تشکیل می شد؟

نیلی:  این جلسات نه ؛ منظورم این بود که آقای رئیس جمهور بلافاصله بعد از انتخاب شدن، بررسی مسال اقتصادی را در اولویت قرار دادند و تصمیم گیری درباره آنها را آغاز کردند.

تسنیم: با چه کسانی این جلسات تشکیل می شد؟

نیلی: ترکیبی شبیه همین ترکیب فعلی.

تسنیم: فرمودید در ستاد هماهنگی علاوه بر وزرا و رئیس جمهور، مشاوران ایشان هم حضور دارند، غیر از شما و آقای نجفی بازهم مشاورین دیگری هستند که در این جلسات شرکت کنند؟

نیلی: بله، آقای ترکان و بعضاً آقای فروزنده (بنیاد مستضعفان).

* چه کسی اعضای ستاد را انتخاب کرد؟/ کارگروه اقتصاد کلان چه کار می کند؟

تسنیم: انتخاب این افراد به عهده چه کسی بوده؟

نیلی: خود آقای رئیس جمهور.

تسنیم: مشاورینی که الان به صورت رسمی در ستاد حضور دارند بازهم با انتخاب ایشان آمده اند؟

نیلی: بله؛ جلسه را ایشان تشکیل می دهند.

تسنیم: با انتخاب رئیس جمهور وارد ستاد شدند؟

نیلی: بله.

تسنیم: کارگروه اقتصاد کلان هم از همان موقع ایجاد شد؟

نیلی: بله تقریبا؛ اطلاع دارید که بعد از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری و قبل از تشکیل دولت، کارگروه هایی در زمینه های مختلف شروع به کار کردند؛ بعنوان مثال متخصصان باتجربه در حوزه های مختلف صنعت و کشاوزی و ... مسائل را بررسی می کردند. گروه های مختلفی تشکیل شده بود که وقتی دولت کار خود را شروع می کند با گزارش های کارشناسی قوی با موضوعات برخورد کند؛ در بین کارگروه های ایجاد شده یک کارگروه هم اقتصاد کلان بود که تشکیل شد؛ آنموقع افراد هنوز سمت های رسمی اداری نداشتند ولی بعداً به هر یک از این اعضا مسئولیت هایی مانند ریاست کل بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و معاونت برنامه ریزی و .. واگذار شد.

اینها افرادی بودند که باهم به تجزیه تحلیل و بررسی مسائل اقتصادی می پرداختند؛ بعد از آنکه ستاد کار خود را شروع کرد کارگروه اقتصاد کلان هم بعنوان کارگروهی که گزارش کارشناسی تهیه کند، شکل گرفت.

تسنیم: در حال حاضر تنها کارگروه رسمی ستاد همین کارگروه است؟

نیلی: بله. ستاد کارگروه دیگری ندارد.

تسنیم: اقتصاددان های کارگروه به پیشنهاد چه کسی انتخاب شدند؟ شما پیشنهاد دادید؟

نیلی: خیر، آقای معاون اول رئیس جمهور حکم دادند؛ افرادی که اینجا هستند نوعاً یا شناخته شده در حوزه خودشان هستند یا سمت های مرتبط با تصمیمات اقتصاد کلان کشور دارند.

منظور این است که دستگاه ها یا نهادهای پژوهشی یا نهادهای سیاست گذاری که مرتبط با تصمیمات اقتصاد کلان کشور هستند در این کارگروه عضویت دارند.

تسنیم: یعنی اقتصاددان های کارگروه هم تماماً از دستگاههای اجرایی آمدند؟

نیلی: بله بعنوان مثال پژوهشکده پولی و بانکی که رئیس آن آقای دکتر فرهاد نیلی است؛ بخاطر اینکه این پژوهشکده تنها پژوهشکده ای است که زیر نظر بانک مرکزی به بررسی مسائل پولی و بانکی می پردازد عضو این کارگروه است. همچنین موسسه آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی، بخاطر اینکه تنها موسسه ای است که مسائل برنامه ریزی و اقتصادی کشور را دنبال می کند، لذا معاونان دستگاه هایی که عضو دولت هستند مانند وزارت اقتصاد، سازمان برنامه و بانک مرکزی به همراه دو موسسه پژوهشکده تخصصی کلان در این کارگروه حضور دارند.

* رئیس جمهور اقتصاد را واگذار نکرده است

تسنیم: همان مقطع که آقای رئیس جمهور انتخاب شد و این ستاد هم آغاز به کار کرد برخی این دیدگاه را مطرح کردند که رئیس جمهور این ستاد را تشکیل داد تا شخصاً به مسائل اقتصادی ورود نکند و اقتصاد را واگذار کرده به این ستاد، ولی در مسائل خارجی شخصاً هدایت مذاکرات را در دست داشت. باتوجه به اینکه حضرتعالی هم اشاره داشتید که هدف ستاد هماهنگی اقتصادی دولت جهت دهی به سیاست ها و هماهنگی در تیم اقتصادی دولت است، آیا می توان این استدلال را قبول کرد؟

نیلی: این قطعاً درست نیست بخاطر اینکه این ستاد را شخص رئیس جمهور تشکیل داده اند. در این ستاد رأی گیری نمی شود که بگوییم تصمیم گیری درباره موضوعات اقتصادی را واگذار کرده اند.

تسنیم: به چه شکل سیاست گذاری ها انجام می شود؟

نیلی: این ستادجلسه ای کاملا کارشناسی و مشورتی است که رئیس جمهور تشکیل میدهند.

تسنیم: بالاخره سیاست گذاری ها برچه اساسی به سرانجام می رسد؟ از بین اعضا درباره سیاست نهایی رای گیری نمی شود؟

نیلی: رأی گیری در نهادهایی مانند هیات وزیران و شورای اقتصاد تعریف شده و ارکان در آن مشخص است اما این ستاد به این خاطر تشکیل شده که رئیس جمهور شخصاً در مسائل اقتصادی جمع بندی داشته باشند و می خواهند از همه دانش و ظرفیت کارشناسی و آمار و اطلاعات کشور استفاده کنند.

این جلسه به این خاطر تشکیل می شود که شخص رئیس جمهور در هدایت اقتصاد کشور از تمام دانش و ظرفیت کارشناسی استفاده کنند. من فکر می کنم ورود ایشان به مسائل اقتصادی نشان می دهد که خودشان خیلی به این موضوع اهمیت می دهند.

من نمیدانم که چقدر برای مسائل خارجی وقت می گذارند اما اینکه ایشان هشت ساعت در هفته فقط روی مسائل اقتصاد کلان کشور وقت بگذارند، به چه معناست؟

تسنیم: بنابراین نقش ستاد مشورتی است.این ستاد به رئیس جمهور مشورت می دهد و ایشان تعیین کننده نهایی است؟

نیلی: تصمیمات اقتصادی رئیس جمهور در ستاد هماهنگی امور اقتصادی دولت بخاطر در جریان افتادن آنها در ارکان رسمی کشور است. ممکن است در مواردی یک سیاست مصوب هیات وزیران شود مانند همین لایحه خروج از رکود. اگر دولت بخواهد لایحه ای را درباره مسائل اقتصادی به مجلس تقدیم کند هیات دولت باید تصویب کند. هیات دولت برای اینکه یک موضوع اقتصادی را تصویب کند موضوع را به کمیسیون اقتصادی دولت می سپارد. این مسیرها تغییر نکرده است.

* ستاد هماهنگی جایگزین هیچ یک از ارکان موجود نشده است

رئیس جمهور بعنوان اینکه هدایت اقتصاد کشور را برعهده دارند این ستاد را جایگزین هیچ یک از ارکان موجود تصمیم گیری کشور نکرده اند. بلکه بخاطر اینکه ایشان از همه اطلاعات در مراجع تصمیم گیری استفاده کنند این ستاد را تشکیل داده اند.

تسنیم: محصول این ستاد چیست؟

نیلی: محصول این ستاد ذهنیت و جهت گیری آقای رئیس جمهور است.

تسنیم: یعنی هیچ چیز مکتوبی ندارد؟

نیلی: شما موضوعات اقتصادی را دنبال می کنید؟ این دو گزارش مفصلی که در باره خروج از رکود منتشر شد با چه عنوان بود؟ عنوان این بود که ستاد هماهنگی امور اقتصادی این گزارش ها را آماده کرده است.

ستاد هماهنگی اقتصادی دولت این گزارش را منتشر کرد تا نظرات کارشناسان اقتصادی و صاحبنظران را جویا شود. البته اول تحلیل از چرایی مشکلات موجود را منتشر کرد و بعد از آن پیشنهادهایی برای برون رفت از این مشکلات در قالب بسته اصلی منعکس شد.

هدف آن بود که بگوییم براساس دید منسجمی به جمع بندی رسیده ایم که در آن نظر وزیر اقتصاد، رئیس سازمان برنامه، رئیس بانک مرکزی، وزیر صنایع، وزیر نفت و وزیر راه و شهرسازی، خود رئیس جمهور و معاون اول بکار گرفته شده است. این گزارشی نبود که ابلاغ شده باشد بلکه به هیات وزیران رفت و در آنجا مراحل خودش را طی کرد. وزرا به این گزارش رای داند و حتی وزرای غیر اقتصادی مانند وزیر  ارشاد هم نظر خود را درباره این گزارش دادند.

تسنیم: به هر حال می توان گفت ستاد هماهنگی مسیر را برای دولت مشخص کرده و هیات دولت هم نمی تواند خلاف آن عمل کند.

نیلی: چرا نمی تواند؟ شما بر اساس مسائل حقوقی این بحث را می فرمایید یا تحلیلی؟

تسنیم: تحلیلی. به هر حال برخی از همان اعضایی که در هیات دولت هستند در این ستاد هستند.

نیلی: چند نفرند؟

تسنیم: چهار پنج نفر.

نیلی: هیات وزیران چند نفرند؟

تسنیم: بخش اصلی وزرای اقتصادی دولت در این ستاد هستند.

نیلی: چه نتیجه ای می خواهید بگیرید؟

* هیات دولت الزاماً از ستاد هماهنگی خط نمی گیرد

تسنیم: میخواهیم بگوییم که هیات دولت هم به ناچار باید مسیر تعریف شده در این ستاد را دنبال کند.

نیلی: نه اصلا اینطور نیست، شما خبرگزاری هستید و کار کارشناسی می کنید، کافی است گزارش 177 بندی ستاد را با مصوبه هیات وزیران مقایسه کنید.

تسنیم: تغییر که حتما دارد ولی جهت گیری کلی همان است.

نیلی: می دانم، منظور این است که شما بندهایی که در اینجا نوشته شده را با بندهایی که در گزارش اولیه انتشار یافت، مقایسه کنید؛ من چون خودم بودم می دانم که وزرا در مورد بند بند این گزارش نظر دادند و برخی از این نظرات ممکن بود منجر به تغییر یا ابقای بندهای پیشنهادی شود.

ضمن آنکه اگر دولت سند پراکنده ای را منتشر کند که حسن نیست. بالاخره این ستاد برای این است که جهت گیری های اقتصادی دولت را منسجم و هماهنگ کند تا اقدامات اجرایی واگرا نباشد.

* پاسخ جالب نیلی به یک سوال؛ نقشم پررنگ تر از سایر مردان اقتصادی نیست

تسنیم: می خواهیم بدانیم نقش آقای نیلی و نظرات ایشان در ستاد هماهنگی اقتصادی دولت آیا پررنگ تر از بقیه نیست؟

نیلی: خیر اصلا.

تسنیم: مواردی که بین نظرات اعضا اختلافی بوده آقای رئیس جمهور بیشتر به نظر شما تمایل نداشتند؟

نیلی: شما از زمانی که دولت تشکیل شده تا کنون بین نظرات تیم اقتصادی دولت یک مورد اختلاف دیده اید؟

* فعلاً امکان تک نرخی کردن ارز وجود ندارد

تسنیم: بله؛ مثلا نرخ ارز.بارها رئیس کل بانک مرکزی گفتند ما دنبال تک نرخی کردن ارز هستیم و برنامه داریم اما شما چند بار تاکید کرده اید که الان زمان مناسبی برای تک نرخی کردن ارز نیست.

نیلی: بعنوان خبرگزاری از دکتر سیف سوال کنید که ایا نظر ایشان این بوده که در سال 92 و 93دنبال تک نرخی کردن ارز باشیم یا نه به طور کلی می گویند بانک مرکزی دنبال تک نرخی کردن ارز است.

در این مورد هیچ تفاوت نظری  نداریم، از آنجایی که مکرر در اینباره بحث کرده ایم با اطمینان می گویم که هیچ اختلافی در این زمینه وجود ندارد. هیچ یک از اعضای تیم اقتصادی دولت اعتقاد ندارند که در شرایط موجود و شرایط سال قبل امکان یکسان سازی نرخ ارز وجود داشته باشد.

تمام اعضای اقتصادی دولت بدون استثنا معتقدند که یکسان سازی نرخ ارز در زمانی که شرایط مساعد باشد حتما باید صورت گیرد؛ بطور کلی هیچ اختلاف نظری بین نظر من یا آقای طیب نیا و بقیه وجود ندارد.

تسنیم: اختلاف نظر که حتما هست ولی شاید جمع بندی نهایی متفاوت باشد.

نیلی: یک مورد را بفرمایید.

* تورم حتما کمتر از 20 درصد می شود/ اختلافی با تیم اقتصادی نداریم

تسنیم: در بحث هایی که با یکدیگر دارید حتما اختلافی دارید که شاید اعلام نشده باشد. اینکه ما انقدر اصرار به این موضوع داریم بخاطر برداشت هایی است که رسانه ها از اظهارات مسئولان دولتی دارند، در محافل این موضوع از ابتدای فعالیت دولت تا کنون وجود داشته است؛ بعنوان مثال گفته می شود که بعد از اعلام هدف تورمی سال جاری به زیر 20 درصد شما تاکید کرده اید که دستیابی به این نرخ خیلی سخت است.

نیلی: هرچند تفاوت با اختلاف فرق دارد، اما درباره نرخ تورم اصلا تفاوت هم نداریم و موضوعی است که خود رئیس جمهور هم اعلام کردند که نرخ تورم پایین تر از 20 درصد خواهد بود و این در مقایسه با هدف 25 درصدی که قبلا دولت اعلام کرده بود دستاورد خیلی ارزشمندی است. من کاملاً این موضوع را که تورم ما تا پایان سال کمتر از 20 درصد خواهد بود هم امکان پذیر و هم  مطلوب می دانم.

تسنیم: آقای دکتر تمام محافل خبری به این ختم می شود که اقای نیلی حرف آخر را در اقتصاد ایران می زند، بارها این سوال از وزرا پرسیده شده که اقای نیلی وزیر اقتصاد است یا اقای طیب نیا.

نیلی: من واقعا نمی دانم منشا این برداشت ها چیست. بله می دانم این مسائل مطرح است.  در حوزه موضوعات اقتصاد خرد که حوزه های بخشی است شاید نظرات متفاوت وجود داشته باشد اما در مسائل اقتصاد کلان با اطمینان می گویم که هم اکنون در تیم اقتصادی دولت اختلاف نظری وجود ندارد.

در دولت های قبل فراوان در مسائل اقتصاد کلان اختلاف نظر بین مردان اقتصادی کابینه وجود داشت. آنهایی که می گویند الان اقتصاد را چه کسی مدیریت می کند برای زمانی است که مثلا دکتر طیب نیا درباره یک موضوع اقتصادی یک نظری داشته باشند و مثلا من و اقای نوبخت هر کدام نظر متفاوتی داده باشیم. اما این جزء موهبات این دولت است که بین تیم اقتصادی در مسائل اقتصاد کلان اختلاف نظر نیست.

من با اطمینان می گویم که اگر بجای من در این مصاحبه اقای طیب نیا هم نشسته بودند و شما این سوالات را از ایشان می پرسیدید همین جواب ها را می دادند. چند بار هم گفته ام که از هر کدام از ما سوال بپرسیدید نظراتمان از یکدیگر متفاوت نیست.

شما بعنوان خبرگزاری حتما در دولت های قبل حتی قبل از انقلاب را هم بررسی کرده اید که وزرایی که معمولاً نیازمند منابع هستند با تیم اقتصاد کلان دولت چالش دارند اما روزی که همایش تبیین سیاست های دولت برای خروج از رکود برگزار شد به همراه رئیس جمهور شش تن از اعضای اقتصادی دولت صحبت کردند.

حتما اگر کوچکترین تفاوتی بین اظهارات این افراد بود شما رسانه ها آن را مطرح می کردید. اما در کشوری که این همه مشکل اقتصادی دارد باید خوشحال باشیم از اینکه این امکان فراهم شده تا صرفا مشکلات مردم در دستور کار دولت قرار گیرد و وقت مسئولان صرف خنثی کردن همدیگر نشود و به حل مشکلات بپردازند. این امتیاز بزرگی است و بنظر من شما به عنوان شهروندان جمهوری اسلامی باید از این وضعیت خیلی خشنود باشید.

فضای اخلاقی که بین ما حاکم است مقدم بر فضای کارشناسی است و این مقدار زیادی بر می گردد به فضایی که رئیس جمهور ایجاد کرده اند چراکه امکان بیان نظرات افراد به راحتی وجود دارد همچنین شاید به لحاظ سنی افراد در موقعیتی نیستند که بلند پروازی های جوانانه داشته باشند. باتجربه تر هستند و مشکلات را با همگرایی حل می کنند.

تسنیم: قبول دارید که این ستاد مغز اقتصادی دولت است؟

نیلی: نمی دانم مغز اقتصادی چیست؟ این ستاد جلساتی است که رئیس جمهور با وزرای اقتصادی تشکیل می دهند.

تسنیم: کار مغز را می دانید که چیست؟

نیلی: بله فکر می کنم بدانم چون از آن زیاد استفاده می کنم!

تسنیم: بحث را می بریم به مسائلی که شما هم فرمودید در ستاد هماهنگی اقتصادی دولت از ابتدای شکل گیری مورد بررسی قرار گرفته از جمله تورم و رکود، هدفمندی یارانه ها و ... ؛ در سال های 90 و 91 و 92 اعلام شد که شدیدترین رکود تورمی را داشتیم؛ چرا دولت ابتدا مهار تورم را اولویت قرار داد و نرفت سراغ رکود؟

نیلی: در علم اقتصاد وقتی که تورم از یک رقمی به دو رقمی می رسد و بخصوص زمانی که خیز بر میدارد، این اتفاق نظر وجود دارد که این نوع تورم تخریب کننده تمام شرایط اقتصادی و در رأس آن تحرک اقتصادی است، اجماع نظری روی این موضوع وجود دارد.

شاید زیاد شنیده باشید که گفته می شود بین رکود و تورم رقابتی وجود دارد یعنی اینکه اگر خواستید در اقتصاد رونق و تحرک ایجاد شود باید یک مقداری تورم را بپذیرید و اگر برعکس می خواستید تورم را کاهش دهید ممکن است رکود عمیق تر شود. به این می گویند بده بستان رکود و تورم؛ تمام این حرف ها برای تورم یک رقمی است. چراکه در تورم یک رقمی واقعا بده بستان وجود دارد. یعنی اگر کشوری تورم دو درصدی دارد و گرفتار رکود شده و ریشه آنهم کاهش تقاضا بوده است با تحریک تقاضا این اقتصادها از رکود خارج می شوند. اما چون تحریک تقاضا با سیاست های پولی معمولاً باعث افزایش تورم می شود می گویند ممکن است تورم دو درصدی به دو و نیم درصدی برسد در ازای اینکه نرخ بیکاری نیم درصد کم شود.

ولی وقتی تورم دو رقمی شد موضوع فرق می کند؛ درباره ایران مطالعات زیادی انجام شده که نتایج آن با هم هماهنگ است و آن این است که وقتی تورم دو رقمی است و دو رقمی نیز خیز بر میدارد حتما رشد اقتصادی کم می شود.

وقتی شرایط دو سال گذشته را مرور می کنید، چه نیمه دوم 91 چه چند ماه نخست 92، حتما یادتان هست که وقتی امروز می رفتید مغازه برای خرید نسبت به هفته قبل تغییر قیمت کاملا محسوس بود. یعنی مردم کاملا حس می کردند که قیمت اقلامی که خرید می کنند افزایش یافته است.

همان افزایش را در نرخ ارز شدیدتر مشاهده می کردید. حتی آنزمان پیامک هایی درست شده بود که می گفتند نرخ ارز چقدراست و در جواب می گفتند کی چقدر است؟ لذا این پدیده در فرهنگ مردم هم وارد شده بود.

برایند این مسائل می شود بی ثباتی. البته ما بعنوان مصرف کننده در مغازه شاهد افزایش قیمت ها بودیم ولی وضع برای تولید کننده خیلی جدی تر بود. چراکه در این شرایط، تولید کننده باید بصورت کلی محاسبات خود را کنار بگذارد بخاطر اینکه اصلا امکان پیش بینی شرایط را نداشت.

در نتیجه تولید کننده و فعال اقتصادی بخاطر اینکه امکان پیش بینی و تصمیم گیری در شرایط بی ثبات اقتصاد را نداشت، به سمت بازار ارز و طلا و زمین می رفت و می گفت مطمئن هستم این بازارها صعودی است چراکه علامت تورم بالا این استدلال را تقویت می کند.

در نتیجه منابع کشور به جای اینکه به تولید برود به فعالیت های بدون بازده اقتصادی می رفت و بعد بخاطر فشار تقاضا، این فعالیت ها بازده ایجاد می کرد.

چند بار مثال زده ام که وقتی تورم بالای 40 درصد است مانند بیمار در حال خونریزی است. هرچند این بیمار ممکن است پرونده پزشکی قطوری داشته باشد اما در مرحله اول، پزشک تشخیص میدهد که خونریزی را قطع کند.

بنابراین وقتی دولت کار را شروع کرد تورم 44 درصد بود و از آنجایی که با این تورم هیچکاری نمی توان انجام داد بخصوص با التهابی که در بازار ارز بود،تصمیم به کنترل تورم گرفته شد.

در سال 91 بخاطر دارید که بانک مرکزی چه میزان باید توان خود را صرف مدیریت توزیع سکه بین مردمی که شب تا صبح در صف خوابیده بودند، می کرد!

اگر کسی پارسال دلار یا سکه خریده باشد امروز چه چیزی بدست آورده است؟ الان شرایطی ایجاد شده که بتوان به سمت تولید وسرمایه گذاری و ایجاد شغل رفت.

تسنیم: رکود عمیق تر نشده است؟

نیلی: قطعاً نشده است. رشد اقتصادی در سال 91 منفی 6.8 درصد بود که این رقم به همراه تورم خیلی بالا بود ولی الان امار بانک مرکزی برای سال قبل انتشار پیدا کرده و نشان میدهد با وجود رشد منفی در سال قبل شیب کاهش تولید ناخالص داخلی کم شده است. قطعاً رکود عمیق تر از سال 91 نشده است البته باید توجه داشته باشیم مادامی که رشد منفی است یعنی تولید ناخالص داخلی کم می شود اما نسبت به قبل، از این شیب کاسته  شده و به تدریج از شرایط رکود خارج می شویم. البته هنوز امار رسمی از چند ماه اول سال جاری نداریم ولی امیدواریم با اقداماتی که انجام می شود اقتصاد به رشد مثبت برسد.

 تسنیم: احتمالش هست که با این شرایط اقتصاد تا پایان سال جاری به رشد مثبت برسد؟

نیلی: بله.

* پیش بینی آینده رشد اقتصادی خیلی مشکل است

تسنیم: پیش بینی کردید حدودا به چه نرخی خواهیم رسید؟

نیلی: پیش بینی خیلی مشکل است یک بار هم گفته ام که علم اقتصاد در هیچ جای دنیا هنوز به حدی نرسیده است که نقطه چرخش را بتواند پیش بینی کند چون هر کسی بتواند این نقطه را پیش بینی کند ثروتمند ترین ادم دنیا می شود!

 اما مجموع شرایط نشان میدهد که اگر اصلاحات پیش بینی شده را انجام دهیم، از رکود خارج می شویم. البته بین رونق و خروج از رکود تفاوت است و ما فعلا درباره مثبت شدن رشد تولید ناخالص داخلی صحبت می کنیم.

تسنیم: اقای دکتر اینکه رشد اقتصادی روند صعودی گرفته مورد قبول است اما وقتی در این خصوص از مردم نظر سنجی می شود می گویند وضعیت رکود شدیدتر شده و معاملات کسادتر است. این تفکر و دیدگاه مردمی از چه چیزی نشأت می گیرد؟ البته در نظر داشته باشید که هر وقت درباره زمان ایجاد رونق در اقتصاد از فعالان یا بازاری ها سوال می کنیم عمده این افراد در دو سه مقطع مختلف به زمانی اشاره کرده اند که ما مذاکره داریم با 1+5؛ این شایع است که مردم می گویند بعد از مذاکرات ان شاءالله حل می شود. این موضوع باعث شده تا این احساس ایجا شود که هنوز دولت اقدام عملی که اعتماد افکار عمومی را جلب کند مبنی براینکه دولت فارق از مذاکرات می تواند با اقدامات خودش ما را از وضعیت رکود خارج کند،  انجام نداده و یا اگر هم داده هنوز مردم انرا لمس نکرده اند.

* چرا مردم کاهش رکود را احساس نمی کنند؟/ مردم شیوه محاسبه تورم و رکود را در نظر بگیرند

نیلی : چند نکته اینجا وجود دارد که اگر اینها را کنار هم بگذاریم پاسخ سوال شما بدست می اید. نکته اول این است که آمار اقتصاد کلان کشور با دید سیاست گذاری بررسی می شود و می گوییم که چه کار کنیم اقتصاد از رکود خارج شود و طبیعتاً باید ابتدا علل شناسایی و راهکارهای حل این مشکلات را مورد بررسی قرار دهیم و در نهایت مجموعه ای از سیاست های خروج از رکود تدوین می شود.

 اما وقتی که از دید مردم و فعالان حاضر در بازار نگاه می کنیم موضوع کمی متفاوت است. ما این را مطمئن هستیم که تا پایان سال قبل رشد ما منفی بوده است. وقتی خودمان بحث کنیم من به شما می گویم از رشد منفی کاسته شده اما بالاخره واقعیت اینست که باز هم منفی بوده است. و این بدین معنی است که هر یک روزی که از روز قبل جلوتر رفته ایم سطح فعالیت های اقتصادی پایین تر رفته است.

معمولاً در افکار عمومی تورم و رکود را بدون در نظر گرفتن شیوه محاسبات استدلال می کنند یعنی وقتی می گوییم تورم کم شده فکر می کنند باید ارزان شده باشد درحالی که رشد قیمت کم شده است.

اگر فرض ما براین باشد که تا 28 اسفند 92 حتما رشد اقتصادی منفی بوده است یعنی تولید ناخالص داخلی در آن روز حتما کمتر از دی و ابان و ماه های قبل از آن بوده است. بنابراین از دید یک نفر که مشغول کار است وضع بدتر شده است.

تسنیم: یعنی اینکه شیب کم شده را نمی بینند.

نیلی: بله، در اینجا ما بعنوان کارشناس و شما بعنوان خبرگزاری شکافی با مردم داریم و آن این است که تشخیص ما مثل پزشکی است که به بیمار روی تخت بیمارستان می گوید شما بعد از تزریق این امپول دو هفته دیگر می توانید از تخت پایین بروید.

شما احتمالاً این را زیاد شنیده اید که یک نفر به پزشکی مراجعه می کند و نسخه ای می گیرد که با استفاده آن خوب نمی شودو به پزشک بعدی مراجعه و با نسخه او هم خوب نمیشود بعد به پزشک سوم مراجعه می کند و بعد از اینکه داروی او را می خورد می گوید این دکتر آخر چه دست خوبی داشت و من خوب شدم، در حالیکه این بیمار خبر ندارد که تجویز اول جواب داده و او فقط متوجه سیر زمانی درمان نشده است.می خواهم این نتیجه را بگیرم که مادامی که رشد تولید ناخالص داخلی منفی است مردم درعمل لمس می کنند که وضع خوب نیست. د رحالیکه سیاستگذار مسیر تحول را می بیند که رو به بهبود است. پس اینجا یک شکافی وجود دارد.

نکته دیگر این است که همه ما این را قبول داریم که اقتصاد کشور زیر فشار های بسیار سنگین ظالمانه تحریم قرار دارد و شدت تحریم ما از تمام کشورهایی که تا کنون تحریم بوده اند، بیشتر است چون علاوه بر سایر تحریم ها، تحریم بانکی و بیمه ای از ایران شروع شد.

هم اکنون تجربه تحریم بانکی، بیمه ای،تجاری، بانک مرکزی و نفتی را داریم و وسط این تحریم ها هستیم. نتایج مذاکرات فعلا این بوده که تحریم ها اضافه نشده نه اینکه بگوییم تحریم ها برداشته شده باشد.

من و افراد دیگر،وقتی سال 91 مقاله می نوشتیم هیچ وقت کلمه بحران را استفاده نمی کردیم چون نمیخواستیم چیزی را بنویسیم که شرایط را تشدید کند. به همین خاطر می گفتیم کشور در شرایط ویژه ای است و باید به آن توجه کرد.

با تعریف دقیق بحران می توان گفت که در زمینه ارزی در مصداق بارز بحران ارزی بودیم و این بحرانی که پشت سر گذاشتیم خیلی هم شدید بود. یا در زمینه تورم می توان گفت که این تورم تنش و بحران آفرین در اقتصاد بود؛ نمی توان گفت آثار اینها یک روزه در اقتصاد رفع می شود.

درست است که ما کاهش قابل توجه تورم تا امروز را در مقایسه با تورم 44 درصدی تابستان گذشته یک دستاورد بزرگ تلقی می کنیم، اما امروز هم کسی که با تورم همین الان هم زندگی می کند هنوز هم متناسب با این تورم بالا قدرت خریدش کم می شود. تورم 27 درصدی تیرماه نشان میدهد که قدرت خرید درآمد ثابت با نرخ 27 و خورده ای درصد کاهش پیدا کرده است. پس نکته اصلی اینجا، تمایز قائل شدن بین "بهبودامور" و" شرایط مطلوب" است. ما بهبود های قابل توجهی داشته ایم به این معنی که در بسیاری از زمینه های مهم، از بحران عبور کرده ایم. اما این بهیچوجه به معنی دستیابی به شرایط مطلوب نیست.

اگر این دوران گذار را درست تحلیل نکنیم ممکن است دچار اشتباه شویم، اشتباه این است که فکر کنیم نسخه این پزشک جواب نداده و بعد برویم سراغ داروهای دم دستی که وضع را بدتر کند.

* علل عدم موفقیت کمپین نه به یارانه/ چرا مردم انصراف ندادند

تسنیم: در باب هدفمندی یارانه‌ها، کمپین نه به یارانه راه اندازی شد اما موفق نشد و انصراف از یارانه ها جواب نداد نظر شما در این خصوص چیست؟ چرا دولت نتوانست در ترغیب مردم در بحث انصراف موفق باشد؟

نیلی: ممکن است با فردی دوست صمیمی باشید و به شما در تمام زمینه ها محبت کند تا اینکه می رسید به مسائل مالی، وقتی بنا باشد در جایی پولی برای شما خرج کند تازه آنجا متوجه می شوید که در این زمینه کار بسیار سخت است. چون گذشتن از رفاهی که خود فرد دارد نیازمند محاسباتی توسط آن فرد است.

در فرهنگ دینی ما هم ارزش بالایی برای صدقه دادن و کمک کردن به دیگران گذاشته شده است.چون به طور طبیعی ما این کار را نمی کنیم. خداوند در ایات مختلف قران روی نماز و زکات بسیار تاکید کرده است. آنجایی که در ایات درباره قرض الحسنه صحبت می شود خداوند بسیار سفارش کرده است چراکه در این حالت فرد پولی میدهد که هیچ سودی در ازای ان نمی گیرد.

چرا اینطور است؟ چون ما از مالمان سخت می گذریم . حال وقتی در روابط مالی شخصی و فرزند و پدر و مادر مشکل داریم چه رسد به رابطه مردم با دولت که می گویند این وظیفه دولت است که چنین کاری را بکند. چه رسد به اینکه شما این را هم قبلاً گرفته باشید و وارد زندگی شما شده باشد و حال باید به مردم بگویید که پول را برگردان!

وقتی دولت توضیح میدهد که اگر یارانه نگیرید  ما این پول را در بهداشت و درمان هزینه می کنیم و بعد از آن بیمه همگانی می شود، علم اقتصاد می گوید مردم در این حالت جداگانه تصمیم می گیرند مبنی بر اینکه حالت بهینه برای یک یک افراد این است که "همه انصراف بدهند جز من و خدمات بهداشتی هم اجرایی می شود. در نتیجه من هم یارانه می گیرم هم خدمات را."

اما چون همه این فکر را می کنند هیچ کس انصراف نمی دهد؛ این موضوع خیلی  پیچیده است. در چنین حالتی وقتی مردم در این شرایط، 1300 میلیارد تومان از مال خودشان به دولت کمک می کنند واقعا عدد بزرگی است. اما اگر بخصوص فرایند داوطلبانه و خیرخواهانه مردم همزمان شود با چوب تهدید بالای سرشان , اینها با هم جور در نمی آیند.

اینکه بگوییم مردم انصراف دهید و از طرف دیگر بگوییم جریمه سه برابری روی میز است , ترکیب ناسازگاری را تشکیل می دهد.

تسنیم: پس چرا جریمه سه برابری در قانون تصویب شد؟

نیلی: شما حتما فرایند حذف یارانه را دنبال می کردید، یک مقطعی حذف سه دهک درآمدی به صورت جدی مطرح شد. بعد رسید به جریمه سه برابری؛ دو جریان در این فرایند همزمان جلو آمد که یکی روی انصراف داوطلبانه و کمپین کار می کرد و دیگری به جریمه. برایند این شد که روی هر دو مورد کار شود درحالی که این دو همدیگر را خنثی می کنند.

بنظر من نکته خیلی مهم این است که وقتی یک تجربه ای را پشت سر می گذاریم بتوانیم بگوییم چه درسی از این تجربه گرفتیم. برداشت اقشار مختلف حتی تحصیلکرده های جامعه این است که دهک ها مشخص شده و فقط مانده اسم چه کسانی خط بخورد!

* دهک مثل کد پستی نیست/ برداشت ها از دهک‌ها غیرواقعی است

این برداشت غیر واقعی است. تصوری از دهک وجود دارد. ما دهک را به لحاظ تحلیلی وارد کردیم اما به چیز دیگری تبدیل شد. دهک مثل کد پستی نیست که برای هر فردی معلوم باشد. این مفهوم مطالعاتی است. شناخت مردم بعنوان اینکه الان در چه وضعیت درآمدی هستند اگر حاصل بود مشکلی نداشتیم؛ اگر ثروتمندان را می شناختیم چرا 45500 تومانشان را قطع کنیم , مالیات آنها را می گرفتیم. 

در عین حال نظام تامین اجتماعی مان هم نمی تواند بطور کامل فقرا را شناسایی کند. وسط همین مشکلات به مردم پولی داده شد. اگر از ابتدا می خواستیم کار را شروع کنیم خیلی تدابیر می شد در نظر گرفت. کما اینکه الان دولت گفت   2400 میلیارد تومان فقط به بسته امنیت غذایی کمیته امداد و بهزیستی و اقشار ضعیف اختصاص داده ,بدون اینکه تحقیری صورت بگیرد.

همچنین بخش دیگری را به صورت هدف دار در سلامت هزینه می کند. اما 45500 تومان را قبلا به مردم دادند و گرفتن آن کار دشواری است .افرادی که داوطلبانه انصراف ندادند به این خاطر است که فکر می کنند اگر انصراف بدهند رسماً اعلام می کنند ثروتمند هستند و این راهی برای ورود به فهرست ثروتمندان در سازمان مالیاتی است.

* فرایند خیلی پیچیده یارانه‌ها به ساده‌ترین شکل ممکن مطرح شد

این موضوع خیلی پیچیده شده است. علی رغم پیچیده بودن موضوع , به شکل بسیار ساده تصور شد. در واقع پیچیدگی موضوع نه تنها بیان نشد که خیلی هم ساده جلوه داده شد . به همین دلیل این مسئله تبدیل شد به قانون و داستانی که هنوز خیلی جا دارد درست تر شناخته شود.

تسنیم: سال قبل طرحی در وزارت کار انجام میشد مبنی بر اینکه حساب های بانکی برای شناسایی دهک های درآمدی در دستور کار قرار گیرد اما به طور کلی منتفی شد و کماکان دولت در فرایند حذف نتوانسته اقدامی کند.

نیلی: در این مورد دو موضوع مطرح است. یک اینکه آیا این کار به صلاح است یا نیست و دیگر اینکه موثر است یا نه؟

* چرا طرح استفاده از حساب‌های بانکی برای شناسایی دهک‌ها خط خورد؟

تسنیم: از نظر قانونی؟

نیلی: نه , اصلا فرض کنید فرم اطلاعات بانکی مردم را در اختیار دولت قرار دهند , باید دید که به صلاح است یا نه. اولاً این کار به صلاح نیست چون وقتی سرک کشیدن به  حساب های بانکی رسمیت پیدا کند مردم به سرعت واکنش نشان می دهند و تلاش می کنند موجودی بانکی خود را به حداقل برسانند و در بازار ارز و سکه و هر چیز دیگری غیر از پول نقد حضور پیدا می کنند. این در اقتصاد آشوب و بلوا درست می کند.

اما فرض کنید که اصلا این مورد هم نبود، وقتی درباره حساب بانکی صحبت می کنیم باید این را در نظر داشته باشیم که مثلا فردی حساب بانکی دارد و ماشین یا خانه اش را به فرد دیگری می فروشد طی یک روز حساب وی خالی و حساب دیگری پر می شود، در این حالت ما باید چه کار کنیم؟ حدود 350 الی 360 میلیون حساب بانکی در کشور داریم. فرض کنید همین الان تمام اطلاعات را به شما دادند چطور ارزیابی و تشخیص ممکن است؟ چون هر روز این حساب ها نوسان دارد و ممکن است روزی پر یا خالی شود.

بیش از اندازه به حل مساله یارانه های نقدی ساده نگاه شده است. کسانی که به این پیچیدگی ها توجه نمی کنند مدام ذهن خود را به این مسیر هدایت می کنند که برخی موارد پشت این ماجراست و می گویند شاید نمی خواهند عده ای را حذف کنند یا با ثروتمندها حشر و نشر دارند.در این حالت همه چیز را در نظر می گیرند الا مسائل کارشناسی را.

تسنیم: وزیر اقتصاد یک بار اعلام کردکه امکان شناسایی 10 میلیون ثروتمند را داریم امابعد از چند ماه اعلام کرد که از این تعداد فقط امکان حذف با اطمینان 200 هزار نفر را داریم، مشخصاً می فرمایید که برنامه دولت برای ادامه پرداخت یارانه نقدی چیست؟ آیا بنای دولت به اجرای قانون است؟ اگر چنین هدفی را دارد آیا می خواهد جریمه سه برابری افرادی که نیازمند نبودند ولی در فاز دوم یارانه دریافت کرده اند را اعمال کنید؟

نیلی: چون کمیته ای زیر نظر وزیر کار، تعاون و رفاه تشکیل شده تا این موضوع را به جمع بندی برساند بناست در نهایت این جمع بندی مبنای کار قرار گیرد. در واقع این فرایند چند ماهه ای که طی شده و بانک های اطلاعاتی که وجود دارد بناست در نهایت به جمع بندی کلی برسد.

من دیده ام که بانک های اطلاعاتی مختلف با هم دیگر ادغام شده اند مانند مالکیت خودرو و واحد مسکونی و ...، تمام این ها به صورت گزارشی قرار است ارائه شود تا تصمیم گیری در این مورد امکان پذیر شود.

* اعلام جمع بندی نهایی حذف و شناسایی دهک‌ها خیلی طول نمی کشد

خیلی طول نخواهد کشید که جمع بندی نهایی صورت بگیردتا پرونده حذف و شناسایی دهک ها تعیین تکلیف شود. با یک نگاه صرفاً کارشناسی بناست در این زمینه عمل شود. هر کسی هم هر ایده ای در این زمینه دارد حتما آنرا مطرح کند.

الان در شرایط خیلی سختی قرار داریم.راه حل هایی که برای مسائل اقتصادی کشور وجود دارد متعدد نیست و اینطور نیست که عده ای موارد خاصی را مد نظر دارند؛ همه ما ساکنان کشتی هستیم که باید به سلامت به مقصد برسد. هر کسی هر چیزی در مورد مسایل اقتصادی به ذهنش می رسد به دولت پیشنهاد دهد؛ اصلا ضرورتی به دعوا نیست چون در دولت در این زمینه باز است.

* مدام درباره بیماری صحبت نکنیم/ کلیشه های لیبرال و چپ چیزی نصیب مردم نمی کند

نباید مدام درباره بیماری صحبت کرد بلکه باید درباره راه علاج این بیماری صحبت کرد هرچند هیچ اشکالی ندارد که درباره راه حل ها اختلاف داشته باشیم ولی از تکرار کلیشه هایی مانند لیبرال و چپ و ... چیزی نصیب مردم نمی شود. هرکس احساس مسئولیت می کند، ایجابی صحبت کند.

یک مدت همه می گفتند شما کار را کنار گذاشتید و منتظر رفع تحریم هستید اما دیدید دولت رسما اعلام کرد ضمن آنکه موضوع رفع تحریم ها را بطور جدی دنبال می کند ولی سیاست های اقتصادی خود را با فرض ادامه تحریم ها تدوین کرده است. نگفته معجزه می شود بلکه تاکید دارد وضع از اینی که هست بهتر می شود.

* دولت کسری بودجه در یارانه‌ها ندارد

تسنیم: انطور که در امارها اعلام شده سال قبل در بحث هدفمندی یارانه ها 16 هزار میلیارد تومان کسری داشتیم، امسال با توجه به اینکه بیمه سلامت و بسته امنیت غذایی اضافه شده باید رقم قابل توجهی کسری داشته باشیم؟

نیلی: الان کسری نداریم.

تسنیم: یعنی سر به سر شده است؟

نیلی: به این دلیل است که 16 هزار میلیارد تومان حاصل جمع دو عدد بود یکی 11 هزار و 300 میلیارد تومان عددی بود که در بودجه سالانه برای جبران این کسری گذاشته می شد.

تسنیم: پس کسری نیست, در قانون بوده .

نیلی: در قانون بوده اما اگر از اول بودجه بدون کسری تنظیم می شد سهم 11 هزار و 300 میلیارد تومانی را در بخش عمرانی هزینه می کردیم. اما الان صرف کسری می شود. همچنین قسمت دوم این بود که وصولی هایی که صورت می گرفت تحقق پیدا نمی کرد. اتفاقی که افتاده این است که افزایش قیمت حامل های انرژی تعهدات جدید را پوشش می دهد.

تسنیم: با شیب ملایم؟

نیلی: به جای 500 درصد 50 درصد افزایش پدا کرد و این یعنی رشد یک دهم بوده. از این منابع 2400 میلیارد تومان صرف بسته امنیت غذایی و عددی هم صرف سلامت شده . بنابراین آنچه اضافه شده متوازن است. 11 هزار و 300 میلیارد تومان هم در بودجه است و ان بخشی که تامین نمی شده نیز الان با هماهنگی وزارت نفت و وزارت اقتصاد و ستاد هدفمندی یارانه در دستور کار قرار گرفته تا وصول درآمدهای هدفمندی به خوبی انجام شود.

* برداشت غیرقانونی برای یارانه‌ها نداشتیم

تسنیم: الان برداشت غیر قانونی برای یارانه نداریم.

نیلی: خیر اصلا نداریم.

تسنیم: چون قبلاً این برداشت انجام شده بود.

نیلی: بله در دولت قبل  5700 میلیارد تومان دولت از بانک مرکزی گرفته بود که الان هم همانطور مانده است ولی در دولت فعلی هیچ برداشتی انجام نشده است.

* چرا سازمان مدیریت احیا نشد؟

تسنیم: چرا با وجود گذشت یکسال وعده احیای 100 روزه سازمان مدیریت محقق نشد؟

نیلی: یکی از کارهایی که باید انجام شود احیای همین سازمان است.

تسنیم: چون الان برنامه ششم می خواهد تصویب شود احتمال احیای سازمان در شش ماهه دوم هست؟

نیلی: باید دید ایا منظور این است که کاغذی جدید بگذاریم بالای همین ساختمانی که هر چند وقت یکبار نامش تغییر می کند یا نه باید کمی عمیق تر درباره نقش سازمان برنامه و بودجه نگاه کنیم و اینکه چه شد به اینجا رسیدیم؟ تغییر نام کاری ندارد.

تسنیم: هدف تغییر ساختار است.

نیلی: در این حالت باید کمی عمیق تر نگاه کرد.

تسنیم: یکسال کافی نبود؟

نیلی: وجه غالب وقت این دولت در حوزه اقتصاد صرف مشکلات بسیار بزرگ شده است. مثلا افزایش 50 درصد قیمت حامل های انرژی در بدترین شرایط کشور با چه مخالفت هایی اجرایی شد! عده ای می گفتند این کار را نکنید تورم زیادی دارد عده ای همین الان هم می گویند دولت شهامت ندارد گام های بزرگ بردارد. اینکه در بدترین شرایط کشور 50 درصد قیمت حامل ها را بالا ببریم و تورم همچنان نزولی باشد حتما بخاطر کارهایی است که دولت انجام داده است. این تصادفی نیست.

اگر بخواهیم با عمقی که مدنظر است به نقش سازمان مدیریت بپردازیم باید افت و خیزهای این سازمان را از 1327 تا کنون در نظر بگیریم. این دولت ظرف یکسال قبل به تورم، هدفمندی، خروج از رکود، بازار ارز و مدیریت تحریم ها پرداخته و در اینده به این مسائل هم خواهد پرداخت.

تسنیم: ممنون از وقتی که در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار دادید.

نیلی: خواهش می کنم، موفق باشید.

گفت‌وگو از فاطمه محمدی و صمد حسن نیا

انتهای پیام/