پادشاهی سلمان و بازگشت سدیری‌ها به صحنه قدرت

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از روزنامه السفیر لبنان، انتخاب سلمان بن عبدالعزیز به عنوان  هفتمین پادشاه سعودی و جانشین ملک عبدالله و تغییراتی که در پی انتخاب وی در راس قدرت در عربستان صورت گرفت موجب چرخش قدرت به نفع سدیری‌ها در داخل خاندان حاکم سعودی شد.

در بحبوحه تحولات داخلی و منطقه‌ای همچنان این احتمال وجود دارد که صحنه قدرت در عربستان در کوتاه مدت دستخوش تحولات شود و با تعیین امیر محمد بن نایف وزیر کشور به عنوان ولی عهد، برای نخستین بار زمینه قدرت گرفتن نسل دوم در عربستان فراهم شود.

با وجود برگزاری آرام مراسم تشییع ملک عبدالله موضوعی که بسیار سوال برانگیز است شتاب پادشاه جدید در تعیین برخی افراد به ویژه پسرش امیر محمد بن سلمان است که در کنار ریاست دیوان پادشاهی پست وزارت دفاع را نیز تصدی کرده است.

پادشاه جدید همچنین خالد التویجری رئیس دیوان پادشاهی را از ا ین پست کنار گذاشت. اما گفته می‌شود التویجری بلافاصله پس از فوت ملک عبدالله کشور را ترک کرد و حتی تا خاکسپاری او منتظر نماند.

نکته مهم اینکه با قدرت گرفتن سلمان، عربستان برای نخستین بار به پایان دوران نخست سدیری‌ها نزدیک شده و با تعیین محمد بن نایف به سمت قدرت گرفت نسل دوم سدیری‌ها در حرکت است.

این در حالی است که قدرت گرفتن محمد بن نایف که به داشتن روابط مستحکم با آمریکایی‌ها معروف است به خودی خود کشمکش بر سر سرنوشت قدرت در عربستان  پس از پادشاه بیمار و نقش آینده امیر مقرن ولیعهد کنونی که از خاندان سدیری ها نیست، دو چندان می‌کند.

به گزارش تسنیم، هفت سُدَیری (به عربی: السدیریون السبعة یا عشیرة السدیری) به هفت برادر تنی از فرزندان ملک عبدالعزیز آل سعود، پادشاه عربستان و همسر او «حصه» دختر احمد السدیری گفته می‌شود. این هفت تن به نام آل فهد هم مشهوراند.از زمان به پادشاهی رسیدن ملک فهد در سال 1982، هفت سدیری تبدیل به نیرومندترین ائتلاف در خاندان حاکم سعودی‌ها شده‌اند. اسامی این 7  نفر به ترتیب زیر است: «ملک فهد بن عبدالعزیز» پنجمین پادشاه عربستان و در 10 مرداد 1384 فوت کرد.«سلطان بن عبدالعزیز»، «نایف بن عبدالعزیز» «عبدالرحمن بن عبدالعزیز» «ترکی بن عبدالعزیز» «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه کنون عربستان و «احمد بن عبدالعزیز».‎

اما پادشاه جدید در آینده باید در دو مسیر موازی حرکت کند، نخست: تلاش برای تقویت بخش های مختلف سلطنت و دوم: تعامل با مسائل پیچیده و دشوار در سطح امنیتی، اقتصادی و اجتماعی.

علاوه بر این اوضاع متشنج کشورهای اطراف از یمن در جنوب و بحرین در شرق گرفته تا مصر در غرب و عراق و سوریه در مرزهای شمالی نیز مطرح است، به اضافه اینکه ایران نیز به سمت مرحله جدیدی از روابط با آمریکا که متحد شماره یک عربستان به شمار می آید، در حرکت است.

در این میان در پی فوت ملک عبدالله بن عبدالعزیز هیئت های مختلف و رهبران کشورهای متعدد برای عرض تسلیت عازم ریاض شدند و برخی کشورهای عربی نیز عزای عمومی اعلام کردند و مسئولانی آمریکا، اسرائیل، فرانسه ، روسیه، انگلیس، مصر و ترکیه پیام تسلیت فرستادند و وزیر خارجه ایران نیز برای عرض تسلیت عازم ریاض شد.

روند انتقال قدرت در عربستان

هنوز این اصل که یکی از فرزندان عبدالعزیز قدرت را در دست بگیرد، به عنوان قانون در نظام حاکم این کشور به اجرا در می آید و هنوز روند بیعت با پادشاه و پس از او بیعت با ولی عهد جریان دارد.

هرچند ساختار حکومتی در عربستان با برخی اصلاحات همراه بود، اما این قانون بدون تغییر باقی مانده و به موازات آن «شورای خانوادگی بیعت» تشکیل شد تا روابط و اختلافات بین خاندان حاکم که تعداد آنان به 20 هزار نفر می رسد، حل و فصل شود.

آنچه در ساختار پادشاهی عربستان دیده می شود، انتقال آرام قدرت است که معمولا در نظام های مشابه دیده نمی شود و هرچند برخی اختلافات و تسویه حساب ها در داخل قصر پادشاهی پنهان مانده است، اما تصمیمات پادشاه چند ساعت پس از فوت ملک عبدالله و پیش از دفن او بیانگر رایزنی بین امیران و خطر اوضاع جاری بوده و سرعت تصمیم گیری ها نیز از حساسیت روابط بین آنان حکایت دارد.

موضوع جدید تعیین محمد بن نایف به عنوان ولیعهد ولیعهد است؛ پستی که ملک عبدالله به وجود آورد تا با استفاده از آن به قدرت رسیدن مقرن پس از سلمان را تضمین کند.

امیر مقرن برای به قدرت رسیدن شانس زیادی ندارد

در این میان با بالارفتن سن سلمان و ملک عبدالله کشمکش بر سر قدرت بین نوادگان در گرفت، زیرا کوچکترین فرزند عبدالعزیز بیش از 80 سال دارد البته امیر مقرن استثنا است اما از آنجا که مادر او یمنی بود، تقریبا برای به قدرت رسیدن شانسی ندارد.

نکته قابل ملاحظه اینکه احمد بن عبد العزیز و مشعل و طلال که از فرزندان عبد العزیز هستند، هر چند در شورای بیعت و شورای خانوادگی نقش مهمی دارند اما از به قدرت رسیدن مسثتثی هستند.

به این ترتیب رقابت بر سر کرسی پادشاهی از یک سو بین فرزندان عبدالله و از سوی دیگر بین محمد بن نایف محدود مانده است و در این میان محمد در بین نوادگان هفت برادران سدیری یا فرزندان حصه السدیریه، نوک پیکان به شمار می آیند و شامل فهد و سلمان و ولیعهد متوفی سلطان و نایف به اضافه احمد و ترکی و عبدالرحمن هستند.

نباید از این نکته غافل ماند که هر یک از پادشاهان و ولیعهدان سعودی نفوذ و قدرت متفاوتی دارند که از همه مهم تر فرزندان فیصل هستند که در سال 1975 ترور شد.

فرزندان فیصل نیز عبارتند از  سعود الفیصل و خالد الفیصل که اولی وزیر خارجه سعودی بوده و به همین دلیل روابط گسترده ای دارد و دومی نیز امیر مناطق کوچک بوده و به شاعری معروف است.

اما معروف ترین فرزندان فهد نیز عبارتند از: عبدالعزیز است که یکی از ثروتمندترین مردان سعودی و شاید جهان باشد و توسط ال ابراهیم یا پسران دائی خود شبکه ام.بی.سی و زیر مجموعه های آن را در اختیار دارد.

اما فرزندان سلطان یا همان ولیعهد متوفی که بسیار قدرتمند بود و زود از دنیا رفت، عبارتند از

خالد: وی مالک روزنامه الحیات است و هنگامی که در راس وزارت دفاع جا داشت در جنگ یمن شکست مفتضحانه ای خود.

بندر سفیر سعودی و مسئول امنیتی است.

قدرت گرفتن مجدد سدیری ها

به هر حال با به پادشاهی رسیدن سلمان و تعیین محمد بن نایف به عنوان ولیعهد دوم بار دیگر سدیری ها نفوذ خود را باز می یابند و هرچند اما راهکار قدرت و سلطنت تغییر کرده است زیرا سلمان پادشاه با سلمان ولیعهد تفاوت یافته و گرچه اوضاع جسمی خوبی ندارد اما وضعیت او مانند دو پادشاه قبلی است و قادر است تسویه حساب های جدید بکند و می داند که کشمکش واقعی بین نوادگان حصه و فرزندان عبدالله در جریان است.

اما متعب رئیس گارد ملی، قدرتمند ترین نهاد نظامی داخلی عربستان است ملک عبدالله چهل سال پیش آن را تاسیس کرد و خود فرماندهی آن را در اختیار داشت تا زمانی که متعب ریاست آن را برعهده گرفت.

گفته می شود او تک تک افراد گارد ملی را می شناسد و همه آنان کاملا گوش به فرمان او هستند زیرا برای مجهز کردن نیروهای این گارد به جدیدترین سلاح ها و تجهیزات تلاش زیادی کرده و زحمت فراوانی را متحمل شد به اضافه اینکه برای افراد گارد مزبور شهرک های مسکونی و بهداشتی در سطح بسیار عالی فراهم کرد.

علاوه بر متعب سایر فرزندان عبدالله که در پست های مهم هستند عبارتند از:

ترکی که حاکم ریاض است

عبدالعزیز معاون وزیر خارجه

خالد عضو شورای حکومتی

مشعل، حاکم نجران

اما توافق بر سر تعیین مقرن به عنوان ولیعهد در واقع به مثابه تلاش برای تلف کردن وقت تا زمان اصلاح حکومت بود، به گونه ای که بتوان بهترین و مناسب ترین نوادگان عبدالعزیز و به عبارت بهتر از بین فرزندان پادشاه را به قدرت رساند.

در این میان حضور طولانی مدت نایف بن عبدالعزیز در وزارت کشور و سپس تصدی این پست از سوی معاون و یا همان پسرش محمد آنان را به گزینه مهمی تبدیل کرده است تا جای که دشوار بتوان آنان را نادیده گرفت و به این ترتیب اصل شایسته ترین گزینه از بین نوادگان عبدالعزیز شکسته می شود.

به عبارت بهتر می توان گفت وزارت کشور عربستان بزرگترین و با نفوذ ترین نهاد امنیتی این کشور است.

متعب بن عبدالله و محمد بن نایف اکنون به قلب قدرت در عربستان تبدیل شده اند، زیرا اولی متکی به گارد ملی بوده و به برادرانش پشت گرم است و دومی نیز به وزارت کشور و عموهای سدیری خود تکیه دارد و در پی تصمیم اخیر سلمان بیش از متعب به قدرت نزدیک شده است به گونه ای که کشمکش بین آنان می تواند احتمالات متعددی را برای روزهای آینده عربستان رقم بزند.

انتهای پیام/ر