تکریت و اهمیت استراتژیک

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، نیروهای امنیتی از حدود 10 روز قبل عملیات گسترده‌ای برای آزاد سازی استان صلاح الدین از لوث داعش آغاز کرده اند و تاکنون پیشرفت های مهمی به دست آورده اند و موفق به آزادی مناطق مهم از جمله الدور، العلم و البو عجیل و محورهای منتهی به کرکوک و برخی مناطق دیگر شده اند و بامداد روز سه شنبه دهم مارس 2015 عملیات آزاد سازی تکریت مرکز استان صلاح الدین را آغاز کرده اند و موفق به پیشروی در آن شده اند.

اما تکریت کجاست؟

تکریت شهری در حدود 160 کیلومتری شمال غرب بغداد در کنار رود دجله است که ساکنان آن قریب به 400هزار نفر تخمین زده می شود و مرکز استان صلاح الدین که در آن صلاح الدین ایوبی متولد شد، است. در متن ها و نگاشته های آشوریان در890-884 قبل از میلاد نام تکریت آورده شده است.نام تکریت در لوح گلی که در شهر آشور به دست آمد که مربوط به سال ششم توکلتی ننورتا از پادشاهان آشوری است که مربوط به فتوحات این شاه آشوری در منطقه وادی الثرثار و رود دجله و سرزمین بابل و الفرات و وادی الخابور در سوریه است که در جریان پرداختن به این جنگ به منطقه تکریت به عنوان منطقه سکونت قبیله آرامی بدوی اشاره می کند.قبیله ساکن در تکریت آی تی یو بوده است که در منطقه محصور میان بغداد و تکریت ساکن بوده اند.هنگامی که این قبیله به خطری برای آشوریان تبدیل شد این شاه آشوری اقدام نظامی علیه آنها در سال 885 قبل از  میلاد انجام داد.

درباره وجه تسمیه تکریت سه نظر وجود دارد؛برخی اصل کلمه را سریانی و به معنی حزن و غم می دانند دسته دوم آنها را به حفر زمین و دسته سوم کسانی هستند که معنی آن را از اصل کلمه کرت به مفهوم قطع و فصل می دانند و این به سبب طبیعت جغرافیایی معزول و جدا شده از دیگر مناطق است.برخی نیز بر این باورند که تکریت نام زن عربی بوده که در آن سکونت داشته است.برخی نیز اصل کلمه را آرامی به معنی بیت تاکورتا یعنی بیت التجار می دانند.برخی نیز نام تکریت را برتو و برتل به مفهوم دژ محکم دانسته اند در اطلس بطلیموس نام آن برته آمده است.برخی نیز آن را ماخوذ از کلمه ای لاتین که قلعه دجله است می دانند.اما نزدیکترین معنی این است که تکریت عوض شده از کلمه سریانی تجریت و تجارت و شهرت ساکنانش به تجارت است.

موقعیت شهر تکریت و توپوگرافی ویژه آن سبب شد که نابو بلاصر شاه بابلی از آن به عنوان دژ در برابر آشوریان استفاده کند و سپاه آشوری به مدت ده روز تکریت را محاصره کرد اما نتوانست بر آن غلبه کند.ابن جبیر متوفی 1317 میلادی هنگامی که درسال 1188 از تکریت بازدید می کند این شهر را بزرگ و آباد و با مساجد و بازارهای پر رونق و پرجمعیت و مردمی عادل معرفی می کند که قبایل عربی تغلب و ایاد در آن ساکن بودند.

تکریت در برهه ای از زمان محل کشمکش روم و ایران بود و اندک زمانی پس از ظهور مسیحیت به تکریت راه یافت.هنگامی که در قرن ششم میلادی در جریان فتوحات اسلامی رخ داد شهر تکریت در دست رومی ها بود و در سال 16 هجری برابر با 637 میلادی اسلام در آن گسترش یافت اما تا سال 1164 به عنوان یکی از مراکز مهم مسیحیت باقی ماند.

تکریت در قرن ششم میلادی به فرماندهی عبدالله بن مالک بن المعتم العبسی در دوره خلیفه دوم فتح شد.پس از فتوحات اسلامی در جنوب و مرکز عراق در ادامه سپاه اسلام به شرق عراق و شمال آن که شهر تکریت نیز جزو آن بود رسید.فرمانده مذکور با پنج هزار جنگجو به تکریت حمله کرد و این شهر دژهای محکمی داشت.این شهر دیوار بلندی داشت و خندق عریض و عمیقی در اطراف آن کشیده شده بود.سپاه اسلام از همه سو این شهر را در محاصره قرار داد و چهل روز محاصره به طول انجامید.سرانجام برخی بزرگان شهر از تغلب و ایاد و نمر همکاری کردند و رومی هایی هم که مقاومت کردند کشته شدند و تکریت به دست سپاه اسلام افتاد.

در جریان حمله مغول این شهر نیز تحت تسلط آنها درآمد و پس از آن عثمانی ها بر این شهر حکومت داشتند.در سپتامبر1917 نظامیان انگلیسی در جریان جنگ جهانی اول وارد این شهر شدند و در سال 2003 نظامیان آمریکایی در جریان جنگ علیه عراق این شهر را متصرف شدند.

در ژوئن سال 2014 تروریست های تکفیری داعش این شهر را به اشغال درآوردند و در یکم مارس 2015 عملیات جدید برای بازپس گیری این شهر با مشارکت نیروهای مردمی و امنیتی و عشایر شروع شد و بامداد روز سه شنبه دهم مارس نیز شهر تکریت از چند محور تحت محاصره قرار گرفت.

این شهر در دوره دیکتاتور معدوم عراق صدام مورد توجه ویژه وی قرار داشت. از دیگر شخصیت های معروف این شهر به غیر از صلاح الدین ایوبی، احمد حسن البکر، طاهر یحیی التکریتی نخست وزیر اسبق، صلاح عمر العلی از وزیران خارجه عراق و عدنان خیرالله طلفاح وزیر دفاع اسبق، جمال عبدالکریم الدبان التکریتی مفتی سابق عراق، اسامه التکریتی رئیس حزب اسلامی عراق و بسیاری دیگر از شخصیت های سیاسی، ادبی است.

نکته ای که در جنگ تکریت اهمیت دارد عراقی بودن عملیات است و فقط مشاوران خارجی در آن مشارکت دارند.نیروهای عراقی قبلا از نبرد آزاد سازی تکریت در برخی مناطق از جمله دانشگاه تکریت در ورودی کوی القادسیه در شمال و پایگاه اسپایکر در شش کیلومتری از مرکز شهر حضور داشتند و این پایگاه به عنوان مرکز پشتیبانی و لجستیک بوده است.همچنین نیروهای عراقی در فرودگاه تکریت در جنوب شهر و 2 کیلومتری ورودی تکریت تا دشت شیشین و رود دجله حضور داشتند.شهر از غرب کاملا در محاصره قرار داشت اما در سمت شرق یعنی رود دجله نیروهای عراقی در پایگاه تکریت دستاوردهایی داشتند و مناطق البوعجیل و الدور و العلم را به تسلط خود درآورند.

بر اساس برآوردهای موجود از سوی منابع عراقی تعداد تروریست های داعش حدود 400 تا600 نفر تخمین زده می شود و احتمال دارد که از مناطق مختلف بتواند حدود 800 نفر دیگر جمع کند.استراتژی که در عملیات تکریت به کار گرفته می شود حجم آتش بالا هوایی و توپخانه ای و موشکی و ورود نیروهای پیاده به شکل گسترده است.تلاش می شود که داعشی ها به زمین های باز کشیده شوند.

آزاد سازی تکریت که مرکز تروریست های داعش و بعثی ها محسوب می شود در صورتی که محقق شود دستاورد بزرگی محسوب می شود و علاوه بر اینکه کمربندی امن در اطراف دیالی ایجاد می کند تروریست ها را در مرزهای کرکوک تحت محاصره قرار می دهد و خطر را از بغداد دور می کند و زمینه را برای آزاد سازی موصل و الانبار فراهم می کند.

این عملیات از این حیث که با مشارکت عراقی ها انجام می شود از اهمیت به سزایی برخوردار است.قبلا تصور بر این بود که نیروهای مشارکت کننده در عملیات صلاح الدین توفیقی به دست نخواهند آورد زیرا گروه های مختلف با گرایش های سیاسی مختلف نمی توانند واحد عمل کنند اما دستاوردهای موفق همه معادلات را بر هم ریخت.تکریت دژ محکمی محسوب می شود و در صورتی که نیروهای امنیتی و مردمی بتوانند آن را به کنترل خود درآورند ضربه مهلکی به تروریست ها و حامیان آنها وارد می کنند تکاپوهای بی حاصل برخی سیاستمداران عراقی و موضع گیری سعود الفیصل در این راستا با هدف توطئه علیه دستاوردهای نیروهای مردمی و امنیتی عراق است.

انتهای پیام/ر