شگفتی قطعنامه آنجاست که چه آمریکا از ایران شکایت کند و چه به‌عکس، تحریمهای ایران برمی‌گردد
خبرگزاری تسنیم: "جالب آنجاست طبق قطعنامه ۲۲۳۱ حتی اگر ایران هم از آمریکا شکایت کند، تحریمهای ایران برمی‌گردد! ایران در اثنای شکایت اصرار کند: "شکایتم را پس میگیرم" بازهم فایده ندارد؛ تحریم‌ها برمی‌گردد، این حقیقتاً شگفت‌انگیز است".
به گزارش خبرنگار گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم، طی روزهای گذشته گفت‌وگوی ویژه‌ای با آقای دکتر محمدجواد لاریجانی معاون اسبق وزارت امور خارجه، بنیانگذار مرکز مطالعات این وزارت‌خانه و سیاستمدار کهنه‌کار و نام‌آشنای کشورمان درباره مسئله جمع‌بندی هسته‌ای در وین و راه‌های پیش‌ِروی ایران برای مواجهه با آن در تسنیم منتشر شد که مورد توجه کارشناسان، نمایندگان مجلس و اصحاب نقد و نظر قرار گرفت.
محمدجواد لاریجانی در این گفت‌وگو ضمن تأکید بر اینکه برای دفاع از اعتبار دولت یازدهم در عرصه بین‌الملل بهتر است توافق برجام توسط مجلس و شورای عالی امنیت ملی تصویب شود چرا که در غیر این‌صورت دولت آقای روحانی اعتبار خود را از دست می‌دهد، از یک طرح ابداعی با مضمون تنظیم یک فکت‌شیت توسط مجلس شورای اسلامی برای برجام سخن گفت تا بدین‌وسیله از برخی نقاط بسیار آسیب‌زای این موافقت‌نامه بتوان جلوگیری کرد.(اینجا)
پس از این گفت‌وگو و در اثنای بحث و گفت‌وگو درباره ورود یا عدم ورود مجلس شورای اسلامی به موضوع برجام، عباس عراقچی مذاکره‌کننده ارشد کشورمان طی گفت‌وگویی با بخش گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه 2 گفت که به‌نظر وی بررسی و تصویب برجام در مجلس به‌صلاح نیست. محمدجواد لاریجانی فردای همان روز در گفت‌وگوی جداگانه‌ای با خبرگزاری تسنیم به این اظهارات نیز جواب داد.(اینجا)
در ادامه بخش اول گفت‌وگو، لاریجانی برخی از این نقاط بسیار آسیب‌زا را تشریح کرده و پیشنهادات خود را ارائه کرد؛ در بخش دوم نیز نقاط دیگری از توافقنامه و قطعنامه 2231 مورد بحث و واکاوی ایشان قرار گرفت (اینجا) و اینک در بخش سوم مصاحبه موارد بسیار مهمی در قطعنامه 2231 توسط آقای لاریجانی تشریح و نقد شده است.
آنچه در ادامه می‌آید بخش سوم از گفت‌وگوی ویژه تسنیم با محمدجواد لاریجانی است.
رئیس پژوهشگاه دانش‌های بنیادی در ادامه این گفتگو با بیان اینکه درباره مسئله تحریم‌ها نیز در برجام نکات مهمی وجود دارد، اظهار داشت: خطری که وجود دارد این است که غرب یک در باغ سبزی نشان داده به‌همراه یک سراب بسیار بزرگ؛ به این معنا که اگر ما این راه را برویم به‌یک‌باره سرمایه و تکنولوژی غرب می‌آید و اقتصاد ما را شکوفا میکند؛ البته اگر این بشود خیلی خوب است اما به‌نظرم قرائن زیادی نشان می‌دهد که این قطعاً نمی‌شود. حداقل ما نباید اقتصادمان را به این سراب وصل کنیم.
معاون اسبق وزارت خارجه کشورمان با تأکید بر "از آنجا که مسئله برداشته شدن تحریم‌ها «غرض محوری» مذاکرات دولت بوده، لذا من این بخش را با تفصیل بیشتری توضیح می‌دهم" خاطرنشان کرد: ممکن است برای عموم مردم مقداری خسته‌کننده باشد اما معتقدم برای مسئولان و فعالان سیاسی، مدیران و مردم تحصیل‌کرده و به‌خصوص دانشجویان و طلاب عزیز مفید است.
مطالب مهم درباره ایراد جدی قطعنامه 2231
مسئولان نکات قطعنامه را بدون مقدمه و مؤخره می‌گویند/ این نکات توسط پیش‌شرط‌ها فشرده شده و جای هرگونه خوشحالی را می‌گیرند
لاریجانی ادامه داد: ابتدا به قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل توجه می‌کنیم. بالاترین جایزه داده شده به ایران عبارتند از: در بند 7(a): تمام تصمیمات قطعنامه‌های 1696، 1737، 1747، 1803، 1835، 1929 و 2224 خاتمه می‌یابد و در بند 8 (به‌طور خلاصه) پس از 10 سال کلاً پرونده اتمی ایران در شورای امنیت بسته می‌شود. و هردوی این جوایز بر اساس بند 41 فصل هفتم منشور سازمان ملل اعطا می‌شود. اگر این دو عبارت شرط مقدم و لوازم مؤخر نداشتند، انصافاً پیروزی بزرگ دیپلماتیک به حساب می‌آمدند. آنچه مسئولان محترم در بیان این دو دستاورد می‌گویند غالباً فارغ از مقدمه و مؤخره است، درحالی که نکته مهم آن است که این دو تصمیم فوق توسط پیش‌شرط‌ها و لوازم آن‌قدر فشرده شده که جای هرگونه خوشحالی را گرفته‌اند.
وی در همین باره افزود: اولاً بند 7(a) که عروس بندها و تصمیم‌ها برای منافع ما می‌باشد، مشروط شده است به "دریافت گزارش آژانس به شورای امنیت" که تفصیل آن در بند 5 قطعنامه آمده، یعنی صرفاً شورای امنیت منتظر دریافت یک نامه گزارش نیست بلکه مهم است که آقای آمانو در آن چه نوشته است. همچنین در بند 5 قطعنامه تقاضا کرده است که آژانس به‌محض اینکه "تأیید کند ایران اقدامات تصریح شده در پاراگراف‌های 15.1-15.11 از ضمیمه پنجم موافقت‌نامه جامع را انجام داده" گزارش خود را به شورای حکام آژانس و همزمان به شورای امنیت می‌دهد. محتوای این پاراگراف‌ها تمام بلاهایی را که باید بر سر صنایع هسته‌ای ما بیاید شامل می‌شود: از محدود کردن تعداد سانتریفیوژهای نطنز، تا تخریب اراک و تغییر ماهیت فردو و اکسیدکردن مازاد غنی‌شده و ...؛ پس آنچه به‌عنوان جایزه داده شده بهای سنگین خود را دریافت کرده است. امّا داستان به همین جا هم اگر ختم می‌شد خوب بود.
رئیس پژوهشگاه دانش‌های بنیادی با بیان اینکه اما پس از انجام تعهدات بالا توسط ایران امّا و اگرها شروع می‌شود، اظهار داشت: در قطعنامه 2231، شورای امنیت سازمان ملل به همه اطراف مذاکرات توصیه میکند مناقشات مربوط به انجام تعهدات را بین خودشان حل و فصل کنند، در عین حال شورا آمادگی دارد که شکایت عناصر وارد در توافقنامه را ــ که مدعی تخطی جدی باشند ــ بررسی کند (بند 10 قطعنامه)؛ البته علی‌رغم ظاهر کاملاً بی‌طرفانه این بند، می‌توان به‌راحتی حدس زد که این مکانیزم همواره علیه ایران "غش" کند، همان‌طور که وقیح‌ترین قطعنامه‌ها علیه ایران از همین شورای منحوس صادر شده است.
طبق قطعنامه، آمریکا به هر بهانه‌ای از ایران شکایت کند تحریم‌ها حداکثر طی 30 روز علیه ایران برمی‌گردد
لاریجانی با اشاره به اینکه بندهای بعدی این حدس را کاملاً عیان و روشن میکند، اظهار داشت: فرض کنید دولت آمریکا به شورای امنیت سازمان ملل شکایت میکند که ایران تعهدات خود را انجام نداده و تخلف جدی دارد. شورای امنیت بر اساس بند 41 فصل هفتم منشور، بر اساس پیشنهاد یکی از اعضای شورا و یا رأساً توسط رئیس شورا، قطعنامه‌ای را مطرح میکند که آیا توقف تحریم‌ها که جایزه ایران بود ادامه یابد یا خیر؟ اگر تصویب شد که ادامه یابد و کسی وتو نکرد، البته توقف تحریم‌ها ادامه می‌یابد. اما طبیعی است که شاکی که آمریکا بوده حتماً وتو میکند این مصوبه را و لذا مصوبه در این مرحله تصویب نمی‌شود. اما خوشحالی ایران دوامی ندارد، زیرا حالا نوبت مکانیزم ماشه است! بر اساس بند 12، که آن‌هم مبتنی بر فصل هفتم منشور است، پس از 30 روز که از اخطار شورای امنیت بگذرد، نیمه‌شب به‌وقت گرینویچ! همه تحریم‌ها خودبه‌خود و اتوماتیک برمی‌گردد!
وی اضافه کرد:البته در قبال این اقدام چکشی و یک‌طرفه و تصمیم روشن و قاطع و فصل هفتمی شورا به‌نفع آمریکا، در بند 13 یک "آخ" مظلومانه‌ای از ایران را هم آورده: شورا "توجه میکند" به اعلام نظر ایران که گفته بود اگر تحریم‌ها برگردد، ایران هیچ تعهدی در انجام موافقت‌نامه برای خود در نظر نمی‌گیرد.
شورای امنیت طبق قطعنامه 2231 فقط در حد یک "آخ" گفتن حرف ایران را می‌شنود/ همه تحریم‌ها فقط با یک نامه "شکایت آمریکا" برمی‌گردد
این تحلیل‌گر ارشد مسائل راهبردی افزود: ملاحظه کنید، این نهایت توهین به ایران است؛ یعنی فقط در حد یک "آخ" حرف ایران را می‌شنود و هیچ اعلام تصمیم نمی‌کند. در واقع شورا تصمیم قاطع گرفته است که تمام تحریم‌ها را برگرداند و بر اساس فصل هفتم هم این تصمیم را گرفته است. معنای عبارت "توجه میکند به نظر ایران" آن است: "خوب، ما شنیدیم اما هیچ تأییدی نداریم". حالا این ایران مظلوم است و اراک منهدم شده و انبار اورانیوم غنی‌شده اکسید شده ــ یعنی زباله شده ــ و فردوی تعطیل و...؛ و همه تحریم‌ها هم برگشته. همه این امور فقط و فقط با یک نامه "شکایت آمریکا" می‌تواند تحقق پیدا کند!
جالب آنجاست که اگر ایران هم از آمریکا شکایت کند، تحریمهای ایران برمی‌گردد!!/ ایران اصرار کند "شکایتم را پس میگیرم" باز هم فایده ندارد؛ تحریم‌ها برمی‌گردد
لاریجانی ادامه داد: حالا بیایید حالت دیگری را فرض کنیم:فرض کنید ایران طی نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل طرح شکایت کرد که آمریکا و دول غربی تعهدات خود را انجام نمی‌دهند. شورا می‌گوید: "قطعنامه ادامه لغو تحریم‌ها را مطرح می‌کنیم". فرض کنید ایران آن را مطرح کند، معلوم نیست تصویب بشود. ولی فرض کنید در این مرحله به‌نفع ایران تصویب شد. آمریکا وتو میکند و سپس رئیس شورا خود مستقلاً قطعنامه را مطرح میکند و اگر تصویب شود آمریکا وتو میکند و بلافاصله پس از 30 روز تحریم‌ها برمی‌گردد، یعنی شاکی مظلوم به‌خاطر شکایت خود تنبیه می‌شود! مقایسه کنید: اگر آمریکا شکایت کند ایران تنبیه می‌شود و اگر ایران شکایت کند، باز هم ایران تنبیه می‌شود!! حتی اگر در وسط کار ایران بگوید: "خیر، شکایت را پس میگیرم، اصلًا اسب ما از کرّگی دم نداشت." لکن پروسه ول‌کن نیست و تا آخر می‌رود!
این بخش از قطعنامه 2231 واقعاً شگفت‌انگیز است/ جایزه‌ای که به ایران داده‌اند در واقع "سراب" است
بنیانگذار مرکز مطالعات وزارت خارجه با بیان اینکه بدون شک این یک مصوبه غیرقابل قبول است و شگفت‌انگیز است که چرا دولت ایران آن را قبول کرده است، تأکید کرد: مجلس شورای اسلامی باید تکلیف این وضعیت را روشن کند.
برخی بندهای قطعنامه 2231 معنای سیاسی بسیار خطرناکی دارد؛ آنها می‌دانستند چه‌چیزی تصویب می‌کنند/ این بند یعنی ایران متهم و درحال تنبیه است و حق زبان‌درازی هم ندارد
رئیس ستاد حقوق بشر با اشاره به "غرض من از تفصیل این بخش آن بود که نشان دهم دو جایزه بزرگ ایران عمدتاً سراب است و نباید فریب آن را بخوریم" تأکید کرد: حالا در این زمینه بحث فراوان است اما نکته مهم معنای سیاسی بسیار خطرناک این مصوبه است. شورای امنیت و اعضای آن می‌دانستند چه‌چیزی را تصویب می‌کنند. این مصوبه درجه اعلای استکبار و ادعای آقایی و رهبری و سیطره را برای آمریکا اعلام می‌دارد و پایین درجه تسلیم و گرفتاری را برای جمهوری اسلامی! معنای این مصوبه این است که ایران اسلامی حد خود را بداند، ایران یک متهم و محکوم و در حال تنبیه است و آمریکا حاکم و قاضی و مسیطر. ایران باید تلاش کند نظر این "قدرقدرت" را به هر شکل تأمین کند و الّا فقط کافی است یک خط به شورای امنیت بنویسد که ایران تخلف کرده و کار ایران ساخته است، ضمناً ایران نباید از این وضعیت شکوائیه‌ای داشته باشد، حق ندارد، اگر هم زبان‌درازی کند باز هم تنبیه می‌شود! این مورد نمونه‌ای از نمونه‌های مختلف اشکالات اساسی سیاسی در توافقات است.
وی با تأکید بر اینکه مجلس باید این مسائل را بحث و سد کند، گفت: راه حل اساسی این است که ما در امر اقتصادی گرفتار سراب و در باغ سبز غرب نشویم و اقتصاد خود را "خوش‌تعریف"، "خوش‌بنیان" و "مقاوم" بسازیم.
حتی با فرض برداشته شدن تحریم‌ها، سرمایه و تکنولوژی غرب به ایران نمی‌آید/ در موافقت‌نامه نکات و عبارات چشمک‌زنی درباره تحریم وجود دارد اما بسیار آسیب‌پذیر است
لاریجانی با بیان "اصلاً با "فرض" اینکه این تحریم‌ها به‌تدریج برداشته می‌شود من معتقد نیستم که سرمایه و تکنولوژی غرب به کشور می‌آید" تصریح کرد: البته تحریم‌ها باید برداشته شود و این (تحریم) یک تجاوز آشکار به حقوق ماست. در این موافقت‌نامه درباره تحریم‌ها نکات و عبارات چشمک‌زن و به‌تعبیری سراب وجود دارد، اما در عمل چفت و بست‌های بسیار آسیب‌پذیری درباره تحریم‌ها وجود دارد و این دقیقاً چفت و بست‌هایی است که باید در مصوبه مجلس سفت شوند تا دول غربی نتوانند از آن سوء استفاده کنند.
درباره تحریم‌ها گردنه بسیار خطرناکی در توافقنامه وجود دارد
وی با ابراز اینکه آنجایی که در موافقت‌نامه درباره تحریم‌ها بحث شده خوب لیست شده اما در بالای آن یک گردنه بسیار خطرناکی وجود دارد که به‌راحتی می‌تواند همه را کله‌پا کند، اظهار داشت: در اینجا نیز جای سوءاستفاده زیاد وجود دارد. دولت محترم مسیر بسیار سنگلاخی دارد که اینها را با غربی‌ها جلو ببرد.
بنیانگذار مرکز مطالعات وزارت امور خارجه با تذکر "ما به هیچ وجه نباید فرض کنیم که مثلا این هیئت‌های اقتصادی که به کشور می‌آیند و می‌روند یک راه آسفالت شده جلوی ما گذاشته‌اند" گفت: البته خوب است که این هیئت‌ها می‌آیند و می‌روند و شما هم نظر من را می‌دانید که من طرفدار گفتگو با دنیا هستم، تعاملات دپیلماتیک خوب است، منتها منافع ملی‌مان را نباید تابع اینها بدانیم.
لاریجانی همچنین با تأکید بر "اگر فکر کنیم که تکنیک مذاکره و این روش‌ها ما را به جایی رسانده اشتباه بزرگی مرتکب شده‌ایم" تصریح کرد: در همه جای دنیا مذاکره سبد است، توانمندی ملی و منافع ملی است که در آن سبد، میوه‌اش باید گذاشته شود.
8 تا 10 بند قطعنامه 2231 ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل است/ نمی‌خواهند شمشیرشان را از گردن ما بردارند
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل که پس از برجام و در تأیید آن صادر شد، اظهار داشت: در این قطعنامه به‌خصوص بند 12 آن مکانیزمی پیش‌بینی شده است. بندهای 11، 12 و 13 مبتنی است بر بند 41 فصل هفتم که نشان می‌دهد آنها شمشیرشان را نمی‌خواهند از گردن ما بردارند. درست است که کل قطعنامه ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل نیست اما 8 تا 10 موردش ذیل بند 41 فصل هفت قرار گرفته است.
رئیس پژوهشگاه دانش‌های بنیادی ادامه داد: اگر از من بپرسید، این قطعنامه فصل هفتمی است به‌معنایی که در انتهای مقدمه‌اش (PREAMBLE) نوشته باشد ما بر اساس فصل هفت تصمیم می‌گیریم (Acting under Chapter VII)، این‌گونه نیست که فصل هفتمی باشد، منتها از موارد فصل هفتمی در آن جاهایی که جدی می‌شود، کاملاً مانند خنجری است که بیرون می‌کشند و آن دندان‌های شیطانی‌شان را به ما نشان می‌دهند.
لاریجانی با بیان اینکه مکانیزم آسیب‌پذیر در مسئله تحریم‌ها می‌تواند لوس‌بازی و شیطنت‌های طرف مقابل را به‌همراه داشته باشد، خاطرنشان کرد: لحظه به لحظه آژانس باید به‌طور موازی به شورای امنیت گزارش بفرستد. اصلاً لازم نیست که آژانس نظر منفی دهد بلکه شورای امنیت هم می‌تواند نظر منفی دهد و این بستگی به ترکیب شورا دارد. هیچ کدام هم با وتو نیست؛ شورای امنیت می‌تواند خودش تصمیم بگیرد و آن را برگرداند. به‌نظرم بازگشت‌پذیری جای قابل بحث در همین قطعنامه است و این از آن جاهایی است که قطعنامه قابل تفسیر است. بعضی از دوستان وزارت خارجه هم این را قائل هستند. به‌نظر من مجلس باید تمام راه‌های تفسیرهای مخلّ به اصل قرارداد را در همین مصوبه که عرض کردم، بلاک کند.
می‌خواهند با نشان دادن سراب، اقتصاد ایران را معطل کرده و آسیب‌پذیری ما را بالا ببرند/ با عبارتی که در قطعنامه و موافقت‌نامه درباره سلاح هسته‌ای آمده موافق نیستم/ فتوای مقام معظم رهبری را درست علیه ما به کار گرفته‌اند
رئیس ستاد حقوق بشر قوه قضائیه با ابراز "درباره تحریم‌ها اگر آنان بتوانند اقتصاد ما را با نشان دادن یک سراب معطل کنند، آسیب‌پذیری نظام را از نظر اقتصادی بالا برده‌اند و طبیعتاً این مسئله برای اغراضشان در درازمدت بهتر است" گفت: درمورد سلاح هسته‌ای نیز آنها می‌دانستند که ما دنبالش نیستیم. هرچند من با عبارتی که در قطعنامه و موافقت‌نامه در این باره آمده است اصلاً موافق نیستم. بینید در این توافقنامه و قطعنامه فتوای مقام معظم رهبری درست علیه ما به کار گرفته شده است. آقا فتوا دادند که به‌کارگیری، تولید و انباشت سلاح‌های کشتار جمعی حرام است اما عبارتی که در آنجا به کار رفته این است که ایران تعهد می‌دهد تحت هیچ شرایط و هیچ وضعیتی به‌سمت سلاح اتمی نرود. خوب، ما دنبال سلاح اتمی نمی‌رویم اما باید در مقابل این مسئله چیزی هم نوشته شود مبنی بر اینکه ما هم نباید مورد تهاجم و تهدید اتمی قرار بگیریم.
عبارتی که در برجام و قطعنامه آمده از ما یک عروسک ساخته است
لاریجانی ادامه داد: شما فرض کنید خدای نکرده ما مورد تهاجم اتمی قرار بگیریم؛ معنای فتوا که این چیزی که اینها می‌گویند نیست، ما دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم، منتها آن عبارتی که آنجا نوشته‌اند از ما یک عروسک ساخته است، ما آدم توانمندی هستیم و کسی نباید جرئت تهاجم اتمی به ما داشته باشد. تهاجم اتمی به ما فقط از طریق نتانیاهو نیست، ژاک شیراک وقتی رئیس‌جمهور فرانسه بود، رسماً ایران را به حمله نظامی تهدید کرد. بنابراین غربی‌ها هروقت زیادی سرمست می‌شوند می‌توانند تهدید کنند. این عبارت به این کلّیت اگرچه ممکن است به‌شکل محتوایی مورد قبول باشد ولی آمدنش در توافقنامه یا قطعنامه به‌مصلحت نیست. مجلس می‌تواند به این بند اضافه کند: هیچ کشوری نباید ایران را مورد تهاجم اتمی قرار دهد و اگر مورد تهاجم اتمی قرار بگیریم هیچ تعهدی به هیچ چیزی نخواهیم داشت.
پایان بخش سوم/ بخش چهارم و پایانی این گفت‌وگو فردا منتشر می‌شود
انتهای پیام/*
