خودکفایی غذایی کلید استقلال اقتصادی ما در مقابل غرب است

کاووس سید امامی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرگزاری تسنیم (پویا) با بیان اینکه وابستگی غذایی استقلال اقتصادی و سیاسی کشور را زیر سؤال می‌برد، گفت: با همه فشاری که به منابع آبی خود وارد می‌کنیم همه‌ساله نیازمند واردات بسیاری از نیازهای اساسی غذایی خود مثل گندم و برنج هستیم. باید به موضوع خودکفایی باظرافت و دقت برخورد کنیم. بدیهی است که کشوری که برای غذای خود به خارج وابسته است در برابر دشمنانش نیز آسیب‌پذیرتر است. اگر راهی یافتیم که خودکفایی را با پایداری منابع حیاتی خود به‌ویژه پایداری منابع آبی کشور تلفیق کنیم بسیار عالی‌ خواهد بود.

او با اشاره به لزوم تصمیم‌گیری همه‌جانبه گرایانه همراه با ملاحظات استراتژیکی و در عالی‌ترین سطوح مدیریتی کشور برای برون‌رفت از این بحران امنیتی، ادامه داد: باید توجه داشت که دشمنی برخی کشورها مثل امریکا با ما به معنای دشمنی همه کشورها با ما نیست. از آن گذشته، نباید بپنداریم در مورد کالاهای غذایی آمریکا توان آن را دارد که برای همه کشورها تعیین تکلیف کند. افکار عمومی دنیا نیز چنین اجازه‌ای نمی‌دهد. به‌عبارت‌دیگر، اگر ما نیازهایی در زمینهٔ واردات غلات داریم نباید فکر کنیم که آمریکا به همه جهان دستور خواهد داد که به‌طور مثال به ما گندم نفروشند. جهان به‌هیچ‌وجه به اراده آمریکا نمی‌گردد و ما نباید فکر کنیم همه دنیا دشمن ما هستند. ضمناً ایران هرگز تحریم غذایی نشده است.

او بابیان اینکه کاهش منابع آب و نابودی خاک قابل‌کشت امنیت غذایی جمعیت کشور را با خطر مواجه می‌کند، افزود: به‌علاوه در نظر داشته باشیم که در همه ادوار تاریخی نبود آب و غذای کافی یکی از مهم‌ترین عوامل بروز نا‌آرامی و شورش بوده است. من فکر می‌کنم که باید خیلی نزدیک‌بین باشیم که متوجه نقش این عوامل در همین ناآرامی‌های اخیر خاورمیانه نشویم و صرفاً توجه خود را معطوف به عوامل بیرونی کنیم.

وی ادامه داد: به باور من با اصلاح سریع و قاطع شیوه‌های بهره‌برداری از منابع طبیعی است که می‌توان امنیت ملی را نیز تحکیم بخشید. در این تغییر روش‌ها باید به فکر بهینه کردن استفاده از آب در کشاورزی باشیم و به‌سرعت آبیاری غرقابی را متوقف کنیم؛ کشت محصولاتی را که با آب کمتر ارزش بیشتری تولید می‌شود ترویج کنیم مثلاً به‌جای هندوانه زعفران و پسته بکاریم.

نویسنده‌ی کتاب «اخلاق و محیط‌زیست» مدیریت منابع طبیعی کشور را نامناسب توصیف کرد و افزود: مدیریت منابع طبیعی و ازجمله آب‌وخاک در کشور ما به‌هیچ‌وجه خردمندانه نبوده است. درواقع در همین اواخر است که تازه به فکر بهبود این مدیریت افتاده‌ایم؛ اما متأسفم که بگویم هنوز هم آن جدیتی که باید داشته باشیم دیده نمی‌شود. البته همین‌قدر هم که به وجود این خطر جدی اذعان شده جای شکر دارد؛ اما متأسفانه برخی از سیاست‌های بسیار غلط گذشته هم چنان در حال پیگیری است، مثل سدسازی‌های بدون ارزیابی واقعی محیط زیستی یا پروژه خودکفایی گندم. طرح‌های سدسازی را در نظر بگیرید. اکثر این طرح‌ها بدون مطالعه¬ی کافی انجام‌شده است و ما تاوان زیادی را تاکنون پرداخته‌ایم. عامل اصلی در خشک شدن تالاب‌های بزرگ کشور همین سدسازی‌های نسنجیده بوده است.

او با اشاره به فرهنگ‌سازی به‌عنوان راه‌حل میان‌مدت برای حفاظت از منابع زیستی کشور گفت: فرهنگ‌سازی البته چاره کار در درازمدت است اما اکنون وضعیتی بحرانی داریم و نیاز به اقدامات عاجل و قاطعانه تا بتوانیم روند خطرناکی را که ظرف چند دهه بی‌توجهی شکل‌گرفته است معکوس کنیم. چاره‌ای نداریم جز آن‌که به‌سرعت دست‌به‌کار شویم و منابع آب‌وخاک خود را به‌عنوان اصلی‌ترین منابع حیاتی مردم خود و تمدن خود درست مدیریت کنیم.

سید امامی ادامه داد: ما حق نداریم منابعی را که باید در اختیار سوی نسل‌های آینده قرار گیرد و به تداوم تمدنی ما یاری رساند آزمندانه در یک یا دو نسل به نابودی بکشیم. وضعیتی که دریاچه ارومیه هم‌اکنون یافته می‌تواند آینه‌ی عبرت ما باشد. ما روی همه‌ی 44 رودخانه‌ای که به این دریاچه منتهی می‌شود سد زده‌ایم و در مناطق وسیعی از حوضه این رودخانه با حفر چاه باغ سیب و غیره احداث کرده‌ایم و لابد انتظار داشته‌ایم این دریاچه حقابه خود را مستقیم از آسمان بگیرد.

انتهای پیام/