ضرورت درک باطن حج توسط حج‌گزاران

مرتضی خوانساری، استاد حوزه و دانشگاه و کارشناس مسائل دینی، در گفتگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم با تأکید بر توجه به اهمیت حج اظهار داشت: حاجیان باید بدانند که مراسم حج تمتع ظاهری دارد که همان نحوه لباس سفید پوشیدن و اعمال ظاهری حج است و در عین حال، همه این اعمال باطنی هم دارد که طیف گسترده‌تر و وسیع‌تری نسبت به ظاهر آن دارد.

او با اشاره به اینکه حاجیان وظیفه دارند که در انجام تمام اعمال مربوط به حج، هم به ظاهر اعمال توجه داشته باشند و هم به باطن آنها، خاطرنشان کرد: لازم است اعمال را درست، دقیق و به‌موقع انجام دهند و هم بدانند که بطن و حقیقت این اعمال چیست و چه‌معنایی را دنبال می‌کند، درواقع همین اسرار باطنی حج هستند که حقیقت آن را تشکیل می‌دهند و موجب می‌شوند انسان طی این مراسم معنوی بزرگ، ساخته شود و مسیر قرب الهی را طی کند.

خوانساری با اشاره به وداع و حلالیت طلبیدن حاجیان قبل از تشرف به مناسک حج اظهار داشت: یکی از اقداماتی که حج‌گزار در وهله اول انجام می‌دهد این است که از اقوام و آشنایان و تمام افرادی که به‌نوعی با آن ها مراوده و ارتباط دارد، خداحافظی می‌کند و از آن‌ها دور می‌شود، در واقع همین حرکت و فاصله گرفتن از نزدیکان، هم ظاهری دارد و هم باطنی.

او ادامه داد: ظاهر همین است که به‌لحاظ جسمانی و بدنی از آن‌ها دور می‌شود یعنی بر اتومبیل، هواپیما یا قطاری سوار می‌شود و از لحاظ زمینی و دنیایی از آن‌ها فاصله می‌گیرد، همین حرکت از نظر بطنی هم تعبیر دارد و آن، این است که حج‌گزار باید روح و فکرش را از هر تعلقی در دنیای مادی دور کند.

این کارشناس مسائل دینی تصریح کرد: وقتی حج‌گزار با خانواده، دوستان و آشنایان وداع می‌کند در واقع از لحاظ فکری هم باید از آن‌ها فارغ شود و تمام توجه او به‌سمت مبدأ عالم هستی و خدای یکتا که خالق اوست، باشد، دیگر به این فکر نکند که "دلم برای خانواده تنگ می‌شود، دوستانم را کی می‌توانم ببینم؟ فلان کارم عقب افتاده است" یا مسئله اقتصادی و دنیایی دارد، همه این‌ها تعلقات و وابستگی‌های دنیایی است که حاجی خانه خدا باید آنها را کناری بگذارد.

او با بیان اینکه طبیعی است که انسان در هر حالی دغدغه فرزندان و نزدیکانش را دارد، یادآوری کرد: حاجی باید به این باور برسد که روزی‌دهنده خداست و پس از اینکه لوازم ضروری را برای فرزندانش فراهم کرد، دیگر به خدا توکل کند و پا در راه حج بگذارد، بنابراین باید حج‌گزار سفر خود را هم از لحاظ جسمی انجام دهد و هم روحی، یعنی نه‌تنها جسم خود را از محل زندگی و کار به‌سمت بیت الله الحرام می‌برد، بلکه از لحاظ روحی هم همین طور باشد و دغدغه‌اش چیزی جز انجام مناسک حج نباشد.

استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به تصریح روایات اسلامی بر این نکته، تأکید کرد: یکی از این روایت‌ها مربوط به تفسیر آیه 50 سوره مبارکه ذاریات است که خداوند متعال می‌فرماید: «فَفِرُّوا إِلَی اللَّهِ» یعنی به‌سمت خدا فرار کنید. در تفسیر این آیه شریفه است که حضرت امام محمد باقر(ع) فرموده است: منظور از این جمله آن است که به حج بروید و اعمال حج را به‌جا بیاورید.

او ادامه داد: به‌عبارت دیگر مقصود این است که از امور دنیایی که شما را به خودش مشغول کرده و از یاد خدا و آخرت و زندگی اصلی‌تان بازداشته است، به‌سمت خدا فرار کنید، چون وقتی اعمال حج را به‌جا می‌آورید از دنیا فارغ می‌شوید و فکر و روح‌تان متوجه خدا می‌شود و بهتر می‌توانید عالم پس از مرگ را درک کنید.

خوانساری با بیان اینکه حج را می‌توان یک سفر روحانی و معنوی دانست، گفت: هرچند جسم انسان هم به سفر می‌رود اما حقیقت روح است که رشد پیدا می‌کند و از درگیری‌ها، تعلقات، وابستگی‌ها و مشغله‌های زندگی زمینی فرار می‌کند و متوجه زندگی معنوی و اخروی خود می‌شودّ بنابراین می‌توان گفت از جمله اولین اقداماتی که حاجی انجام می‌دهد، کندن روح از دلبستگی‌های دنیایی است که جسمش به‌سمت بیت‌الله حرکت می‌کند و روحش به‌سوی پروردگار بیت.

انتهای پیام/+