دومین نشست نافرجام مجلس عراق؛ تداوم بلاتکلیفی در تعیین رئیس

 به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، پس از لغو عضویت محمد الحلبوسی، رئیس سابق پارلمان عراق از نمایندگی به دلیل جعل نامه استعفای لیث الدلیمی، کرسی ریاست مجلس به طور موقت به محسن المندلاوی، نایب رئیس اول واگذار گردید.  

محمد الحلبوسی که پس از عزل از مقام ریاست پارلمان عراق در انتخابات مجالس استانی پرشور ظاهر شده بود، در اظهاراتی اعلام کرد: «همه را خانه نشین خواهم کرد.» مقصود او از این تهدید، انتقام از رهبران کارکشته سنی بود که قصد داشتند ائتلافی علیه او شکل دهند. اما جنجال دو طیف بیت سنی به اینجا ختم نشد.

 دو ماه بعد، در دی ماه سال گذشته مقرر شد تا ریاست پارلمان تعیین تکلیف شود. سنی‌ها با سه نامزد اصلی وارد رقابت شدند، سالم العیساوی (نامزد ائتلاف السیاده به رهبری خمیس الخنجر)، محمود المشهدانی (نامزد ائتلاف عزم به رهبری مثنی السامرائی) و شعلان الکریم (نامزد حزب تقدم به رهبری محمد الحلبوسی).

شعلان الکریم، نماینده پارلمان و رئیس سابق فراکسیون تقدم

اظهاراتی که رهبران احزاب شیعی و منابع نزدیک به آن ها بروز می‌دادند، رسانه‌های عراقی را به سمتی سوق داد که رقابت، منحصر به سالم العیساوی و محمود المشهدانی خواهد بود. اما پس از آغاز دور اول رای‌گیری، اعضای بارز احزاب درون مجلس تعجب خود را از نتیجه بدست آمده ابراز کردند؛ چرا که شعلان الکریم که ریاست فراکسیون تقدم در پارلمان را به عهده داشت، توانست 152 رای بدست آورد؛ در سوی مقابل، سالم العیساوی 97 و محمود المشهدانی 48 رای کسب کردند.

زوایای پنهان دور اول انتخاب رئیس پارلمان عراق

در این میان، پیش از جلسه رای گیری دور اول، بین مسعود بارزانی، رهبر حزب دموکرات کردستان عراق و خمیس الخنجر، رهبر ائتلاف السیاده توافقی صورت گرفته بود. بارزانی با هدف اتحاد بیت سنی به خمیس الخنجر اعلام کرد، هر کدام از نامزدها که بتواند در دور اول رای بالاتری کسب کند، از دیگر نامزدهایی که حمایت کرده اید بخواهید که در دور دوم کنار بکشند و آرا به نفع فرد پیروز، هدایت شود.

اما در اتفاقی دور از انتظار در حالیکه رئیس فراکسیون تقدم به یک قدمی کرسی ریاست رسیده بود، نمایندگانی از حزب تقدم موفق شدند تا مانع از برگزاری دور دوم رای گیری شوند.

طبق قانون، انتخابات دور دوم بین نفراتی که بیشترین آرا را در دور اول کسب کرده‌اند، برگزار می شود اما نمایندگانی از بصره در تلاش بودند سالم العیساوی را از شرکت در دور دوم منصرف کنند تا بدین شکل رقابت نهایی بین محمود المشهدانی و شعلان الکریم برگزار شود. با این حال این تلاش‌ها با مخالفت العیساوی ناکام ماند.

اختلاف در حزب حلبوسی

با تعلیق برگزاری جلسه دور دوم انتخاب رئیس پارلمان به دلیل اخلال از سوی چند نماینده حزب تقدم، دور بعدی انتخابات ریاست پارلمان برای نزدیک به چهار ماه به تعویق افتاد. اعضای حزب تقدم، پس از کنار رفتن الحلبوسی، کرسی ریاست پارلمان را سهم خود می‌دانند و می‌گویند تحت هر شرایطی تنها فردی می‌تواند بر کرسی ریاست تکیه زند که از حمایت حزب تقدم برخوردار بوده باشد. همین مسئله اختلافات در بیت سنی را تشدید کرد.

رخدادهای پیش از دور دوم انتخابات

در فاصله زمانی دور اول و دور دوم، احزاب سنی به شکلی پراکنده تر از قبل به جابجایی بین ائتلاف‌ها پرداختند. شعلان الکریم در حالیکه تنها نامزد تقدم برای ریاست پارلمان بود از این حزب استعفا و از رقابت بر سر کرسی پارلمان کنار کشید. همچنین تعدادی از اعضای حزب تقدم به دنبال استعفای شعلان الکریم، خود را نماینده مستقل معرفی کردند.

در طرف دیگر نیز محمود المشهدانی از ائتلاف عزم تحت رهبری مثنی السامرائی خارج شد و ائتلافی چهارگانه به نام «الصداره» را تشکیل داد و سپس حمایت حزب تقدم را به سوی خود جلب کرد. تقدم که دیگر نامزدی برایش نمانده بود به ناچار از نامزدی المشهدانی حمایت کرد تا برای اولین بار نوری المالکی (رئیس ائتلاف دولت قانون) و محمد الحلبوسی بر سر یک گزینه به اجماع برسند.

ائتلاف سه‌گانه سنی‌ها با مشارکت حسم (به رهبری ثابت العباسی، وزیر دفاع و اسامه النجیفی، رئیس اسبق پارلمان)، عزم (مثنی السامرائی) و السیاده (خمیس الخنجر) سالم العیساوی را به عنوان تنها گزینه خود برای ریاست پارلمان معرفی کردند.

محمود المشهدانی، نامزد ریاست پارلمان از طرف ائتلاف عزم (سمت راست) و سالم العیساوی، نامزد ریاست پارلمان از طرف ائتلاف السیاده (سمت چپ)

نهایتا گزینه‌ها بین دو نفر محدود شد، اما حتی این مسئله نیز به کاهش اختلافات در بیت اهل سنت منجر نشد. دعوای جریان های سنی- سنی این بار بر سر داشتن اکثریت عددی (در بیت سنی) کلید خورد. حزب تقدم ادعا می‌کرد اکثریت عددی باید بر اساس نتایج انتخابات باشد. از سمت دیگر ائتلاف سه‌گانه به اکثریت فعلی پس از اعلان خروج برخی از اعضای حزب تقدم از این حزب اعتقاد داشت ولی هیچ کدام از افراد جداشده حاضر نشدند در مقابل رسانه‌ها اعلام کنند که در کدام یک از ائتلاف ها مشارکت داشته و در کدام فراکسیون عضویت دارند.

موضع چارچوب هماهنگی

رهبران بارز چارچوب هماهنگی همچون سید عمار الحکیم، نوری المالکی و هادی العامری با دو طرف رقابت بر سر کرسی ریاست پارلمان عراق (از یک سمت، ائتلاف سه گانه و از سمت دیگر حزب تقدم) وارد مذاکره شدند. با در نظر گرفتن سهم سنی‌ها در رقابت بر سر کرسی مزبور، نظر اجمالی چارچوب هماهنگی بر این بود که مستقیما وارد این درگیری نشوند تا زمانیکه احزاب سنی بر سر گزینه مدنظر خود به اجماع برسند.

حواشی دور دوم انتخابات

روز گذشته، دور دوم انتخابات پس از 4 ماه وقفه، بدون هیچ توافقی میان احزاب، در پارلمان برگزار شد. در این دور، سالم العیساوی توانست 158 رای و محمود المشهدانی 137 رای از مجموع 322 نفر را کسب کنند. با این وجود، هیچ کدام از دو نامزد نتوانستند اکثریت مطلق را بدست آورند. حداقل رای لازم برای رسیدن به کرسی ریاست پارلمان، کسب آرای 166 نماینده است که هیچ کدام از این دو تا به اکنون نتوانستند به این عدد دست پیدا کنند.

پس از اعلام نتایج دور دوم، محسن المندلاوی، نایب رئیس اول مجلس که چند ماهی است مسئولیت ریاست موقت را عهده دار شده است، ختم جلسه را اعلام و اضافه کرد به زودی بر سر برگزاری دور سوم تصمیم می گیریم. اما طولی نکشید که نمایندگان مجلس، درباره برگزاری مرحله سوم انتخابات به توافق رسیدند، با این تفاوت که 132 نماینده شامل حزب تقدم و ائتلاف دولت قانون و برخی دیگر از جریانات، شرکت در دور سوم را تحریم کردند.

پارلمان عراق مصمم بود تا با مشارکت 190 نماینده مرحله طاقت فرسای انتخاب رئیس خود را پشت سر بگذارد، اما ورود نمایندگان حزب تقدم و ایجاد مزاحمت، جلسه رای گیری را وارد حواشی چون زد و خورد، درگیری و توهین بین نمایندگان کرد. در نهایت، رئیس موقت پارلمان در اظهاراتی گفت: «تا زمانیکه بر روی یک نفر اجماع صورت نگیرد به هیچ عنوان اجازه برگزاری دور بعدی انتخابات ریاست پارلمان را نخواهم داد.»

تصویری از مورد اصابت قرار گرفتن هیبت الحلبوسی، عضو حزب تقدم

در نتیجه درگیری‌های نمایندگان در صحنه پارلمان، جلسه انتخاب رئیس پارلمان برای دومین بار ناتمام ماند تا محسن المندلاوی همچنان به عنوان نایب رئیس اول مسئولیت ریاست موقت پارلمان را عهده دار باشد.

انتهای پیام/