«مزار شریف» جرقه‌ای برای فراموش نکردن و آگاهی بخشی

خبرگزاری تسنیم_ محراب محمدزاده

1. «قرار بوده آقای برزیده در این باره فیلم بسازد آن هم حول و حوش 15 سال پیش اما تلاش‌های او به ثمر نرسیده است. 15 سال است که رها شده‌ام و نهایت بی‌احترامی به من شده است و البته به مسئله حمله به کنسولگری مزارشریف نیز بی‌عنایتی شده است. نمی دانم چرا مرا رها کرده‌اند و در سالگرد مزارشریف و دیدار با مقام معظم رهبری هم دعوتم نکردند. این نهایت بی احترامی به من بود و برای من و خانواده‌ام سخت تمام شد.»/ صحبت‌های الله داد شاهسوند در بر نامه راز

2. صحبت‌های شاهسوند در برنامه راز کافی بود تا دوباره جرقه یکی از اتفاقات حساس و تراژیک جمهوری اسلامی ایران زده شود. حمله به کنسولگری ایران در مزار شریف و ترور(تیرباران) دیپلمات‌های ایرانی در زیر زمین کنسولگری؛ شاید اگر همین داستان یک خطی هم در سینمای هالیوود بود، تاکنون چندین برداشت متفاوت از آن در قالب فیلم نمایان می‌شد، اما مسئله این است که داستان شهادت دیپلمات‌های ایرانی یک اتفاق خاص دیگر داشت که شاید در نگاه اول یادآور فیلم‌های اکشن آمریکایی با قهرمانان دروغین باشد، اما در ایران از این قهرمان‌های واقعی کم نیستند، زنده ماندن یک دیپلمات ایرانی که با پای زخمی در 31 روز خودش را به مرز ایران می‌رساند و ادامه ماجرا.

«مزار شریف» این روزها در میان هیاهوهای خاص سینما و در کنار فیلم‌هایی مانند «محد رسول الله»، «قندون جهزیه» و... اکران شده‌ است، اگر از بحث کفه سنگین ترازوی سینمای ایران در مقابل دیگر ایام سال بگذریم، «مزار شریف» فیلمی شریف است. برزیده که پس از چند سال غیبت دوباره به سینما بازگشت، تقریبا اثری متفاوت را از خود ارائه داد، فیلمی با شعار «هیچ جنگی به نفع هیچ مردمی نیست»

برزیده با استفاده از فلش بک(بازگشت به گذشته) و بازگشت دوباره به مرز ایران و دکلی که شاهسوند در آن است، تعلیقی ایجاد می‌کند که مخاطب را برای رسیدن به پاسخ آن مشتاق می‌کند، این تلاشی از سوی برزیده برای تک بعدی نبودن ماجراست، جلوه‌های ویژه فیلم هم با اینکه در نگاه اول اشکلاتی به آن وارد است، اما نقش بسزایی در تاثیرگذاری هرچه بیشتر صحنه‌های مختلف گذاشته است و البته نکته مثبتی که در این بین قابل توجه است، بومی بودن آن و بدون دخالت عوامل خارجی است، معتمدی حتی برای جلوه‌های ویژه بصری این فیلم دیپلم افتخار سی‌وسومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر را دریافت کرده است. از سوی دیگر گروه صحنه و لباس نیز فضایی متناسب را ایجاد کرده‌اند. هرچند در برخی صحنه‌ها کاهش نور تصویر را نامعلوم می‌کرد.

3. «مزار شریف» روایتی خطی از داستان شهادت دیپلمات‌ها و رسیدن شاهسوند به مرز ایران را ارائه می‌دهد، روایتی که البته می‌توانست جذاب‌تر از آب در بیاید، «مزار شریف» بیش از آنکه یک اثر سینمایی باشد، یک جرقه دیگر از غافل ماندن فضای هنری کشور از اتفاقات مهم تاریخ معاصر است. بازخوانی تاریخ با زبان هنر مسئله مهمی است که متاسفانه طی سالیان از آن غفلت شده است، تاریخی که هم برای نسل اول و دوم انقلاب خاطره انگیز و جذاب است و هم برای نسل سوم و چهارم انقلاب آگاهی بخش. فراموشی فراز و نشیب‌های تاریخ معاصر، به ویژه تاریخ پس از انقلاب اسلامی آن قدر حساس و در معرض فراموشی است که گویا نه تنها برای آگاهی نسل جدید، بلکه برای‌ بازآفرینی آن در ذهن نسل گذشته نیز الزامی است.

برزیده در «مزار شریف» تنها روایت‌کننده واقعه‌ای است که 16 سال پیش رخ داده نیست، بلکه او روایتی را ارائه داده که نسل چهارم انقلاب اسلامی هیچ ذهنیتی از آن ندارد، به طوری که برخی در مواجهه با این فیلم از واقعی یا غیر واقعی بودن این حادثه می‌پرسند. برزیده اگر شاید به زعم برخی نتوانسته آن طور که باید از ظرفیت‌های بسیاری بالای این رخداد واقعی بهره ببرد، اما توانسته برگی از تاریخ را برای همیشه توسط یک اثر هنری زنده نگاه دراد.

4. متاسفانه عادتی نانوشته در میان برخی هنرمندان وجود دارد که اگر یک سوژه یا موضوعی خاص توسط هنرمندی دیگر کار شود، دیگران به سراغ آن نمی‌روند، اتفاقی که باعث شده که بسیاری از اتفاقات تنها از منظر چند فرد دیده شود، در حالی ظرفیت‌های بالای در شخصیت‌ها و اتفاقات مختلف وجود دارد که نیازمند آفرینش اثری هنری با نگاه‌های متفاوت است. خوشبختانه این اتفاق برای شخصیتی هم چون شهید چمران رخ  داده است و امروز می‌توان علاوه بر فیلم‌ سینمایی «چ»،‌ شاهد اجرای نمایش «تکه های سنگین سرب» در همین رابطه باشیم و سریالی که مراحل تولیدش در حال انجام است. موضوع فیلم سینمایی «مزار شریف» هم از این دایره خارج نیست و باید امیدوار بود که نه تنها از این پس شاهد تولید آثاری با رخداد‌های خاص تاریخ معاصر باشیم، بلکه شهادت دیپلمات های ایرانی در مزار شریف نیز به شکل‌هایی مختلف چه در عرصه سینما، چه در عرصه تئاتر و حتی انیمیشن ارائه شود.

انتهای پیام/