به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، شهرام گیلآبادی در نشست «سازمان تئاتر آری یا نه» از چند اینفوگرافی در باب وضعیت کنونی تئاتر رونمایی کرد. در این اینفوگرافیها آماری از تعداد فعالان تئاتری و یا فروش سال گذشته تئاتر در کل کشور دیده میشد. چندی بعد خانه تئاتر اقدام به انتشار این اطلاعات در رسانههای جمعی کرد تا اطلاعات به دست آمده اکنون به شکل عمومی در اختیار عموم قرار گیرد. خانه تئاتر در اعلام آمار و ارقام انتشاری از اداره کل هنرهای نمایشی به عنوان منبع یاد میکند و معتقد است این اطلاعات در یک فرایند مشترک تهیه و تدوین شده است.
اما اطلاعات منتشر شده از سوی خانه تئاتر چندان مورد توجه رسانه قرار نمیگیرد؛ بلکه رویه منتقدانه میشود که اطلاعات به دست آمده نه تنها دقیق نیست، حتی متناقض است. یکی از خبرگزاریها در گزارشی با عنوان «از شفافیت تا آمارسازی در تئاتر؟!» مینویسد: «در یکی از این اینفوگرافیها که به تعداد نمایشها، تعداد اجراها و تعداد سالنهای تئاتر کشور در سال 96 اختصاص دارد، آمده است: در سال قبل 6390 نمایش در 1292 سالن تئاتر سراسر کشور اجرا شده که در مجموع با 207 هزار و 900 اجرا، حضور بیش از پنج میلیون و 500 هزار نفر تماشاگر و درآمد 83 میلیارد و 688 میلیون ریالی رقم خورده است. در این آمار تعداد 873 نفر برای هر نمایش منظور شده و تعداد اجراهای هر اثر هم حدود 32 شب درنظر گرفته شده است و این از جمله نکاتی است که جای تامل دارد و دقت و درستی این آمار را زیر سوال میبرد.»
جالب آنکه رقم به دست آمده از فروش تنها رقم فروش یک نمایش در تالار وحدت است که پس از 120 اجرا در 60 شب توانست رکورد فروش را بشکند. لذا مشخص میشود رقم فروش به دست آمده تنها اشاره به سالنهای تحت نظر وزارت فرهنگ دارد و خبری از سالنهای خصوصی نیست که اساساً آمار خود را منتشر نمیکنند.
البته انتشار اطلاعاتی درباره فروش و وضعیت مخاطب تئاتر بدون ذکر منابع دقیق مسبوق به سابقه است. در سال 95 نیز خبرگزاری ایرنا، در جریان نمایشگاه مطبوعات، در یک اینفوگرافی از بهرهمندی تنها 10درصد جامعه از تئاتر سخن گفته بود. رسانههای دیگری نیز اظهاراتی از این دست داشتهاند که به نظر میرسد بیش از آنکه متکی به اطلاعات دقیق ثبت شده باشد، محصول آمارگیریهای میدانی بوده است.
حال روابط عمومی خانه تئاتر نسبت به این وضعیت اطلاعیهای داده است و سعی به روشن ساختن ماجرا کرده است. در این اطلاعیه که به سبب «اظهارنظرها و بازخوردها پس از انتشار اینفوگرافیهای آمار تئاتر کشور» نگاشته شده است، آمده:
«با واحد روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی رایزنی شد تا اطلاعات موجود دریافت شود. سپس با همکاری این واحد آمار تکمیلی که از واحدهای ذیصلاح آن اداره کل استخراج شده بود، دریافت و با بهرهگیری از عقل جمعی و استنتاج، بستههای آماری مختلفی به وجود آمد و باعث شکل گیری اینفوگرافیهای متعددی شد. به عنوان مثال برای میانگین اجراها دو عدد 32.5 و 14.7 لحاظ شد تا دو اینفوگرافی متفاوت به دست بیاید چون روابط عمومی مرکز هنرهای نمایشی معتقد به میانگین 14.7 بود و کارشناسان به میانگین 32.5 باور داشتند. در خصوص درآمد حاصل از نمایشها هم میانگین 15000 تومان برای هر بلیط لحاظ شد تا نتیجههای بعدی به صورت استنتاجی مشخص شود.
بدیهی است که وجود خطا در این آمار و آمارهایی از این دست وجود دارد، اما ما معتقد بوده و هستیم که بودن آمار با درصدی خطا بهتر از نبودن آمار است. همین که این همکاری بین خانه تئاتر و اداره کل هنرهای نمایشی توجهات را به سمت آمار و نتایج مهمی که از پس آن به دست میآید، جلب کرد و باعث شد برخی از واحدهای دیگر اقدام به به روز رسانی اطلاعات و ویرایش های جدید اینفوگرافی ها شدند، نشان میدهد حرکت درستی شکل گرفته است. خانه تئاتر هم اکنون نیز برای دست یابی به اطلاعات و آمار دقیق 19 ساله خود پروژههای متعددی را تعریف کرده تا نسبت به انتشار آن به صورت اینفوگرافیک اقدام کند.»
نکته قابل توجه در این جوابیه آن است که روابط عمومی خانه تئاتر معتقد است وجود آمار با درصدی خطا بهتر از نبود آمار است. اگرچه در دو مورد ذکر شده در این گزارش نشان میدهد که این آمار از درصد خطای بالایی رنج میبرد. مسئله آن است که این آمار به توجه به شناخت رسانهها از وضعیت تئاتر مخدوش است و آمار مخدوش به هیچ عنوان آمار خوبی نیست. برای مثال تقلیل دادن درآمد کل تئاتر به مجموع درآمد یک نمایش در تالار وحدت نشان میدهد تنظیم کننده این آمار چشماندازی از فروش نمایشها نداشته است و جامعه آماری خود را حداقل معرفی نکرده است.
حال باید دید در ادامه این روند گیلآبادی و تیم تحقیقاتیش چه برنامهای در پیش میگیرند. مهمتر آنکه در این مسیر مشخص شود چرا خانه تئاتر از سازمان آمار کشور کمک نگرفته است و در پایان چرا در این تمام سالهای حضور دولت در میانه تئاتر کشور، چرا هیچگاه نیازی به انتشار آمار تئاتر - به عنوان عملکرد دولت در این حوزه - منتشر نشده است.
انتهای پیام/