به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، ترکمنستان از سال 2016 و پس از بروز اختلافات گازی با روسیه، و همزمان با آن اختلاف با جمهوری اسلامی ایران در صادرات گاز، روندهای انزواگرایانهای را در پیش گرفته بود. فشار اروپاییهای در مسائل حقوق بشری، بروز بحران اقتصادی داخلی و بهویژه بیثباتی بازار ارز، در کنار تحریمهای اعمال شده از سوی ایالات متحده آمریکا بر پنبه این کشور این روند انزوا را بیش از پیش تشدید کرد. شاید بتوان رفتارهای این کشور در بستن مرزهای ایران و اختلافات ترانزیتی با ایران، بستن مرزها با قزاقستان در مانگیستاو و اخیرا نیز اختلافات با تاجیکستان را در این چارچوب ارزیابی کرد. این امر باعث شده بود تا سیاست خارجی ترکمنستان صرفا به چین محدود شده و البته مقامات عشقآباد به خوبی از رویکردهای پکن در زمینههای انحصاری آگاهی دارند.
با این حال اما به نظر میرسد پس از امضای کنوانسیون وضعیت حقوقی خزر در ماه آگوست شاهد یک روند برونگرایانه در سیاست خارجی این کشور هستیم. به ویژه با پایان ماه سپتامبر و پس از سخنرانی نسبتا متفاوت قربانقلی بردیمحمداف در مجمع عمومی سازمان ملل، این روند برونگرایانه، بهویژه نسبت به کشورهای اروپایی و غربی بسیار قابل توجه بوده است.
در ماه اکتبر سال جاری (2018) ترکمنستان تعاملات بسیار زیادی در حوزههای مختلف، بهویژه با محوریت انرژی و ترانزیت با کشورهای اروپایی داشته است که ذیلا به اختصار به بررسی آنها میپردازیم.
توسعه تعاملات با اتحادیه اروپا و بهویژه در حوزه انرژی اصلیترین محور تعاملات مقامات عشقآباد در این ماه بوده است. در مورخ 1 اکتبر، یک هیات ترکمنستانی با یک هیات از اتحادیه اروپا به رهبری کریستین برگر، پیرامون مناسبات حوزه انرژی و بهویژه شرایط احداث خط لوله ترانس خزر، صورت داد. رشید مرداف، وزیر امور خارجه ترکمنستان نیز در اولین سفر خود به بروکسل طی 5 سال اخیر، در همین ماه رایزنیهای مهمی را با مقامات اتحادیه اروپا در حوزه انرژی صورت داده است. علاوه بر این، مقامات ترکمنستان گفتوگوهایی را با سازمان امنیت و همکاری اروپا در زمینههایی همچون امنیت انرژی، حفاظت از زیرساختهای سایبری و ... داشتهاند. این تعاملات در چارچوب دیدار با مقامات این سازمان نشست 17 و 18 اکتبر عشقآباد صورت گرفت. علاوه بر این، در مورخ 27 اکتبر شاهد آن بودیم که مراددردی اورازدردیاف، معاون رئیس بانک مرکزی ترکمنستان به ریاست بانک توسعه و نوسازی اروپایی منصوب شد.
ایالات متحده آمریکا در سوی دیگر این روند برونگرایانه ترکمنستان قرار داشته است. نشست سالانه مشورتهای سیاسی آمریکا و ترکمنستان در عشقآباد با حضور امیلیا پوما، معاون وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا در امور آسیای مرکزی در اواخر ماه اکتبر صورت گرفت. علاوه بر این در خلال سفر بردیمحمداف به نیویورک نیز گفتوگوهایی در زمینه همکاری های اقتصادی صورت گرفته بود. شرکت آمریکایی بوئینگ نیز در مورخ 2 اکتبر و پس از این امر، اعلام کرده بود همکاریهای خود با ترکمنستان را تقویت میکند.
سازمان ملل متحد نیز در ماه اکتبر نشستهای مشترک و گفتوگوهایی را با ترکمنستان در موضوعات مختلف برگزار کرده است. در چهل و ششمین جلسه کمیته حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سازمان ملل متحد که در مورخ 3 اکتبر در شهر ژنو برگزار شد، هیات ترکمنستانی که به ریاست ویرا حاجیاف، معاون وزیر امور خارجه در آن شرکت کرده بود، با ارائه گزارشی بر اجرای مفاد کنوانسیونهای مذکور در ترکمنستان تاکید نمود. در نشست 4 اکتبر کمیته اجرایی سازمان ملل متحد در کمیساریای عالی امور پناهجویان، نیز هیات ترکمنستانی شرکت کرده و در سخنرانی خود بر تعهدات این کشور در زمینه مهاجرین تاکید کردند. در مورخ 9 اکتبر نیز مشخص شد که عشقآباد با همکاری دفتر منطقهای دیپلماسی پیشگیرانه در آسیای مرکزی، میزبان سمیناری از سوی سازمان ملل متحد در موضوع مبارزه با تروریسم خواهد بود.
جمهوری آذربایجان دیگر حوزه تعاملات سیاسی ترکمنستان در ماه گذشته بود. در مورخ 18 اکتبر رشید مرداف، وزیر امور خارجه ترکمنستان در سفری به باکو، گفتوگوهای سیاسی دوجانبه دو کشور پیرامون موضوعات مهم و مسائل منطقهای، بهویژه در خزر را برگزار کردند. گفته میشود در این دیدار پیرامون طرحهای مشترک منطقهای و بهویژه مسائل مهمی همچون ترانزیت بینالمللی، احداث خطوط لوله ترانسخزر و رفع اختلافات دوجانبه بحث و گفتوگو شده است. خبر حاشیهساز حمایت ترکمنستان از تمامیت ارضی آذربایجان در بحران قرهباغ نیز در وبسایت وزارت امور خارجه آذربایجان پس از این دیدارها منتشر شد.
ایتالیا دیگر کشور اروپایی بود که در ماه اکتبر رایزنیهایی را با مقامات عشقآباد داشت. در اوایل ماه اکتبر یک دیدار رسمی میان مقامات سفارت ایتالیا در عشقآباد با مقامات اداره مهاجرت ترکمنستان برای تسهیل صدور روادید و توسعه روابط دوجانبه صورت گرفت. توسعه فعالیتهای شرکت ایتالیایی «انی» که در حوزه انرژی فعال است، در این دیدار مورد تاکید قرار گرفت. پیش از آن نیز رسانههای ترکمنستانی اعلام کرده بودند این شرکت خواهان خرید خودروهای تویوتا در ترکمنستان از طریق مناقصه میباشد.
بریتانیا دیگر مقصد مقامات ترکمنستان برای توسعه مناسبات، بهویژه در حوزه انرژی بوده است. رشید مرداف، وزیر امور خارجه ترکمنستان 13 اکتبر در دیدار با توماس هنری اشتون، معاون وزیر امور خارجه بریتانیا، رایزنیهایی پیرامون توسعه مناسبات دوجانبه تجاری و اقتصادی، صورت داد. در این دیدار طرف ترکمنی بر روابط خود و منافع مشترک با شرکتهای بزرگ بریتانیایی حوزه انرژی همچون بیجی گروپ، شل، برید هیل، و بریتیش پترولیوم ابراز داشت.
بحث و رایزنی با بلژیک پیرامون توسعه مناسبات تجاری (15 اکتبر)، مذاکره با بانک اتریشی رایفسن در حوزه امور مالی و بانکی (18 اکتبر)، رایزنی با ترکیه در حوزه خط لوله تاناپ و نیز حل مسائل کنسولی (20 اکتبر)، مذاکرات با پرتغال پیرامون همکاریها در حوزه سرمایهگذاری (25 اکتبر)، دیدار با هیات پارلمانی از آلمان و رایزنی پیرامون توسعه مناسبات تجاری و اقتصادی (29 اکتبر) و دیدار با وزیر امور خارجه رومانی و گفتوگو پیرامون مسائل ترانزیتی و بهویژه استفاده از ظرفیتهای بندر ترکمنباشی (29 اکتبر) از دیگر تعاملات خارجی ترکمنستان در ماه اکتبر بوده است.
انتهای پیام/