مجید منتظر ظهوری، سرپرست تیم کاوش باستان شناسی در شهر زیر زمینی(طسمیجان) سفیدشهر در گفتوگوی با خبرگزاری تسنیم از کاشان اظهار داشت: در فصل دوم کاوشهای این شهر دستکند که از 28 آبان امسال با حمایت شهرداری، شورای شهر و انجمن دوستداران میراث فرهنگی سفیدشهر آغاز شد، یافته ها و داده های جدید باستان شناسی کشف شد که قدمت این شهر را افزایش می دهد.
وی با اشاره به اینکه سفال هایی به اصطلاح ادبیات باستان شناسی تحت عنوان «فیروزه قلم مشکی یا لعاب فیروزه ای» که ما به آن سفال لب چکشی نیز می گوییم در این فصل کاوش ، یافته ایم افزود: این آثار متعلق به قرن 6 و 7 هجری است و تعلق آن به دوره ایلخانیان و خوارزمشاهیان را برای ما محرز میکند.
به گفته وی، بدون شک این آثار برای تاریخ گذاری مطلق شهر طسمیجان می تواند کمک کند تا قدمت اصلی شهر نیز تخمین زده شود.
سرپرست تیم کاوش باستان شناسی در شهر زیر زمینی(طسمیجان) سفیدشهر، مشاهده استخوان های حیوانی در کنار سفالینه ها را که شاید مورد مصرف ساکنان شهر بوده و وجود بعضی از دانه های غلات را نیز یادآور شد و گفت: در مسیر تازه کشف شده، دو فضای جدید پستو مانند که ما را متصل به فضاهای جدید می کند، نیز پیدا شده است.
منتظر ظهوری، با اشاره به اینکه چهار کارگاه در این فصل دوم کاوش فعالیت دارد اظهارداشت: به طور قطع کارگاه جدید نتایج بهتر و بیشتری را ارائه خواهد داد و البته ثبت و ضبط اطلاعات افراد محلی نیز در کنار آن ما را به نتیجه مورد یقین و اطمینان بخشی برای قدمت این شهر خواهد رساند.
وی محرز شدن وجود سه سطح نامتقارن در این شهر زیرزمینی را تاکید کرد و گفت: با توجه به نوع شیوه معماری در دستکندها با آنچه که در نوش آباد و حتی پیچیده تر از آن در این شهر هست، به طور حتم زوایای پیچیده تر و سطح های بیشتری از این شهر کشف خواهدشد.
ظهوری از کشف یک مسیر جدید از کنار قدمگاه تاریخی سفیدشهر نیز خبر داد و آن را بی نظیر دانست و گفت ساختار معماری آن با بخش زیر چهارطاقی متفاوت است و اینکه اخبار بیشتری را در این خصوص بعد از تکمیل کاووش ها ارائه خواهد کرد.
تاریخ نصرآباد و قدمت شهر زیر زمینی به دوران قبل از اسلام برمیگردد
سید محمد ساداتی نژاد، مدیر عامل انجمن دوستداران میراث فرهنگی سفیدشهر بعنوان یک محقق که 22 سال کار تحقیقی و پژوهشی انجام داده، گفت: بر اساس تحقیقات میدانی و مطالعات میدانی، ذره ای شک و تردید در زمینه باستانی بودن سفیدشهر وجود ندارد.
وی گفت: کلمه نصرآباد واژه ای است که از زبان زرتشت می آید و در زبان زرتشت به جبرائیل «نرسه» می گفتند و نرسی آباد از این واژه گرفته شده و بعدها تبدیل به نصرآباد شده است.
وی همچنین افزود: قدمت منطقه چاله غم( یکی از محل های تمدنی چهارگانه سفیدشهر ) نیز به ٦ هزار سال قبل برمی گردد که دکتر جاوری رئیس سابق میراث فرهنگی کاشان، این موضوع را رسما اعلام کرد.
به گفته وی، با توجه به رسیدن قدمت نصرآباد تا دوره هخامنشی و سابقه تمدن ٦ هزار ساله چاله غم، قدمت شهر زیرزمینی نیز تا محدوده دوران هخامنشی قابل شناسایی است و اصولا همانطور که فردوسی نیز در شاهنامه اشاره کرده، شهرهای زیر زمینی موضوعی اساطیری و افسانه ای هستند.
وی در خصوص وجه تسمیه سفیدشهر نیز گفت این اسم از قلعه باستانی سفید گرفتا شده است که مردم در اندود از شیر استفاده می کردند.
طسمیجان از زبان اهالی محل و قدیمیهای شهر
الله قلی قربان پو ر 82ساله یکی از اهالی شهر و از محله زیارت می گوید:من 10 سالم بود که به قلعه سفید رفتم دیدم که همه چیز زیر و زبر شده بود و از آنجا اشیای قدیمی و عتیقه پیدا کرده بودند.
وی با تاکید بر اینکه 55 سال قبل از همین پله های ورودی شهر زیر عمارت به داخل شهرزیرزمینی رفته است گفت: وقتی به پایین رفتم چهار اتاق را در آنجا دیدم که یک چراغ پیه سوز نیز روی طاقچه ان بود.
به گفته وی، بر اساس مشاهداتی که داشته شهر زیر زمینی از زیر به بیشتر نقاط محل در روی زمین راه دارد.
عزیزالله نظری، یکی دیگر از اهالی که 44 سال قبل وارد این شهر شده و از آن دیدن کرده است گفت: 22 ساعت به حالت خوابیده و نشسته مسیری را رفتم که 7 چاه ١٥ متری برای ارتباط با طبقات پایین و در نهایت یک کاسه سیاه قلم در گوشه طاقچه یکی از اتاق های آن مشاهده کردم.
یکی دیگر از اهالی با تاکید بر اینکه این شهر زیرزمینی سه طبقه در زیرزمین دارد گفت: حدود 45 سال قبل که پایین رفتم دیدم کل منطقه قدمگاه، آب انبار و مسجد و قبرستان شهر همه از زیر به هم راه دارد.
وی عمق حدود 13 متر برای شهر زیر زمینی تاکیدکرد و افزود: یک خشت آجری با خط کوفی پیدا کردم که تحویل زیارت دادم.
به گفته وی، افرادی که در آن زمان ها در این شهر زندگی می کردند بگوونه ای آنرا حفر کرده بودند که وقتی در زیر زمین زندگی می کردند به آب انبار و حسینیه و مسجد و حتی قبرستان راه داشته باشند.
شایان ذکر است فصل دوم کاوش شهر زیرزمینی «طسمیجان» در سفیدشهر از توابع شهرستان آران و بیدگل از سوی تیم سه نفره کاوش شامل مجید منتظر ظهوری، سرپرست تیم کاوش باستان شناسی، احمد سهرابی و حمزه نورعلیوند کارشناسان ارشد باستان شناسی و دو مستندنگار عکس و طراح با زمان 45 روزه در حال اجرا است.
فیلم از محسن بایعی
انتهای پیام/ن