یادداشت| محمدعلی جناح؛ نگارگر بزرگترین بیداری اسلامی در شبه قاره

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم ، «حسام کیان مقدم» با ارسال یادداشتی نوشت: دنیا مردان بزرگ به خود کم ندیده است، اشخاصی که رنج و سختی‌های مسیر آزادگی را چشیده و ثمره تلاش شبانه روزی آنان ملتی را از بند ذلت رها کرده است.

«محمد علی جناح» بنیانگذار فقید پاکستان از زمره این افراد است، سیاستمدار و حقوقدانی که سال ها جنگید تا مسلمانان شبه قاره را از چنگ استعمار انگلیس و ظلم هندوهای متعصب رها کند.

نژاد ایرانی جناح

وقتی انسانی اقدامی بزرگ انجام می دهد افتخار آن نه تنها برای نسل های بعد از او باقی خواهد ماند بلکه آبا و اجدادش نیز به آن افتخار می کنند، خاندان پدری محمد علی از شبه قاره بودند ولی خواهرش «فاطمه جناح» که در تمام سال های مبارزه دوشادوش او ایستاد روایت می کند که خاندان مادری آنان ایرانی الاصل بودند و شاید همین باعث شد تا جناح ارتباطی نزدیکی با پیروان آئین زرتشت داشته باشد، حتی همسرش نیز ابتدا زرتشتی بود ولی برای ازدواج با جناح مسلمان شد.

پیش به سوی بیداری اسلامی

 از زمانی که کمپانی منحوس هند شرقی اوضاع را در شبه قاره به دست گرفت و با کمک ایادی خود مسلمانان این منطقه را به کنار راند و آنها را به ذلت کشاند هدف برخی رهبران اسلامی این بود که علیه انگلیس مبارزه کنند و با بهره گیری از ظرفیت عظیم انسانی مسلمانان سال های شکوه اسلام در شبه قاره را دوباره رقم بزنند.

سال هایی که ندای اسلام در گوشه و کنار شبه قاره بت خانه ها را ویران می کرد و هر روز شهر و قومی را به سوی توحید فرا می خواند، نخستین جنگ تمام عیار میان مسلمانان و نیروهای انگلیسی و همدستانشان در دهه 50 از قرن 18 اُم رخ داد که نتیجه آن شکست مسلمانان بود.

به دنبال این شکست اوضاع برای مسلمانان بد و بدتر شد تا جایی که کشتار مسلمانان امری عادی شده بود و هیچ مسلمانی به پستی شایسته دست نمی یافت، حتی بیم آن می رفت که با از بین رفتن شکوه زبان فارسی در شبه قاره و تهاجم وحشتناک فرهنگ غربی که توسط بومیان متعصب بر سر مسلمانان کوفته می شد موجودیت اسلام را در شبه قاره به خطر بیندازد.

خانواده پدری جناح در آن سال ها از تجار موفق شهر کراچی بودند با این حال محمد علی روح بزرگی داشت و هیچ گاه نخواست و نتوانست خود را به تجارتی ساده محدود کند، او رویایی بزرگ در سر می پروراند! آزادی مسلمانان شبه قاره! ولی در ابتدا طرح کاملی در ذهن ترسیم نکرده بود.

گردش روزگار او را به لندن کشاند تا ادامه تحصیل دهد و در این شهر بود که برای اولین بار با علامه مشرق زمین «اقبال لاهوری» ملاقات کرد، اقبال از رویایی که دیده بود سخن می گفت: کشوری پاک و مطهر که از کفر بری باشد. مسلمانان تنها در حصار یک مرز جدا می توانستند امنیت یافته و از چنگ ظلم استعمار انگلیس و متعصبان منطقه‌ای رها شوند. شاید اقبال تنها قصد داشت رویای زیبای خود را تعریف کند ولی سخنانش روح آزادی خواه و پر تلاش جناح را بیدارتر از قبل کرد.

وقتی به هند بازگشت سال 1905 شده بود و محمد علی که 29سال داشت و یک حقوق دان حرفه ای تلقی می شد برای اولین بار وارد دنیای سیاست شد. سیاستی که هیچ گاه بر محمد علی تاثیر نگذاشت بلکه این محمد علی بود که سیاست را مقهور اراده خود کرد. او در راه آزادی مسلمانان همسرش را از دست داد ولی عادات منظم همیشگی خودرا فراموش نمی‌کرد و همچنان پیش می‌تاخت.

گاندی و افکار جناح

در سال 1918 گاندی پا به عرصه سیاست گذاشت و مسئولیت کنگره ملی هند را به عهده گرفت، افکار او به مراتب از پیشینانش بهتر بود و تلاش می کرد تا آرامش را به شبه قاره بازگرداند ولی اوضاع بدتر از آنی بود که این تلاش‌ها به انجام برسد.

گاندی و جناح در میدان سیاست با هم ارتباط خوبی داشتند و مواضع مشترک فروانی نیز نیز داشتند ولی موضوعی که سبب اختلاف بین آنها می شد ایده اقبال لاهوری بود که جناح در پی انجام و اجرای آن بود.

در سال 1940 اتفاق تازه ای رقم خورد و در یک جلسه رسمی و بزرگ در شهر لاهور، جناح با شور فراوان رویای علامه اقبال را برای مردم بازگو کرد و به این ترتیب مبارزات برای جوانه زدن یک بیداری اسلامی بزرگ در شبه قاره وارد مرحله تازه ای شد.

7 سال مبارزه شبانه روزی جناح باعث شد نخل تلاشش ثمر داده و سرانجام در 14 اوت 1947 کشور جمهوری اسلامی پاکستان به رسمیت شناخته شود. کشوری را که ایران پیش از هر جایی به رسمیت شناخت تا در تاریخ دو ملت ماندگار باشد.

او در حدود 13ماه در رأس حکومت پاکستان قرار داشت و خط مشی کلی سیاست خارجی آن را مشخص کرد. وی همیشه دنبال حل مسأله کشمیر برای ایجاد روابط دوستانه با هندوستان بود و همچنین بر گره گشایی از مسأله فلسطین اصرار می‌ورزید.

 وحدت مسلمانان آرزوی جناح

او از همه مسلمانان به نیکی یاد می کند و آنان را به سوی وحدت و تشکیل امت اسلامی فرا می خواند او از مسلمانان مصر، اندونزی، عربستان، ایران، افغانستان می‌خواهد که برای همکاری و مساعدت با هم تلاش کنند.

و می گفت: وظیفه ماست که به برادران مسلمانمان در هر جای دنیا که هستند کمک کنیم، او سمبل مبارزه عقلانی و مذهبی مسلمانان است و به همین دلیل به او لقب قائد اعظم دادند. گاندی او را سرسخت ترین فرد ملی و مایه امید هند خطاب می کرد، اقبال لاهوری او را منجی مسلمانان هند و حتی منجی تمام مسلمانان جهان می دانست.

بیداری اسلامی که او رقم زد عزت و اعتبار از دست رفته مسلمانان شبه قاره را به آنان بازگرداند هر چند کشور پاکستان در سال های پس از پیروزی و به دلیل مرگ محمد علی جناح در سال 1948 حوادث تلخ و شیرین فراوانی را تجربه کرد.

انتهای پیام/.