ارمنستان حتی در زمان حکومت تیم نیکول پاشینیان که به عنوان اپوزیسیون، به طور فعال خروج کشور از اتحادیه اوراسیا را خواستار بود، و همچنین پس از تغییرات قدرت نیز در این اتحادیه باقی ماند.
به گزارش خبرنگار گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، به نقل از «ریتم اوراسیا»، برای اولین بار، اعضای بلوک "یلک" ("خروج") مساله خروج از اتحادیه اقتصادی اوراسیا را در آستانه انتخابات، قبل از انتخابات مجلس 2 آوریل 2017 مطرح کردند. پس از انتخابات، بلوک پاشینیان، که هنوز هم در مجلس ملی در جناح اپوزیسیون بود، روی پیش نویس تصمیم خاص پارلمان کار کرد، که در آن گفته شده بود عضویت در اتحادیه اوراسیا مسائل کشور را حل نکرده، و به رشد حجم تجارت با شرکا، سرمایهگذاری در اقتصاد ارمنستان کمک نمیکند. تاکید ویژهای بر این واقعیت بود که کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا به حل مسالمت آمیز مناقشه در قرهباغ کمکی نکردند و برخی از آنها از سیاست آذربایجان حمایت کردند و به آنها سلاح فرروختند.
پارلمان در آن زمان از ابتکار عمل بلوک مخالف حمایت نکرد و خود نیکول پاشینیان، که در نتیجه انقلاب مخملی 2018، به قدرت رسید، در رفتار خود با اتحادیههای ایجاد شده در اطراف روسیه و به ابتکار روسیه بازنگری کرد و سیاستهای دولتش را بر اساس توسعه همکاری در چارچوب اتحادیه اقتصادی اوراسیا آغاز کرد. در عین حال، به رشد و تقویت روابط در جهت غرب و اروپا-آمریکا اهمیت داده و سیاست ارتباط با آنها را در پیش گرفت. تعدادی از کارشناسان ارمنی میگویند که با ترکیبی موفق از هر دو جهت، ارمنستان ممکن است تبدیل به یک "پل" و "محل اتصال" بین کشورهای متخاصم و اتحادیهها - اتحادیه اروپا و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، روسیه و غرب، روسیه و گرجستان شود.
جالب توجه است، رسانههای ارمنی هیچ توجهی به مساله دستیابی ارمنستان به ریاست اتحادیه اقتصادی اوراسیا نشان ندادهاند و مقامات این خبر را با بیان نظرات خود اعلام کردند. شاید این به خاطر دوره گذاری است که کشور پس از انتخابات زودهنگام مجلس در انتصاب پیش بینی شده یک دولت جدید تجربه میکند. همانطور که میدانید، پس از انتخابات، تیم نخست وزیر سابق، که وظایف نخست وزیری را انجام میداد پاشینیان، تمام نقاط قدرت را در دست خود متمرکز کرده و اکثریت را در مجلس ملی به دست آورد، که باید زمینه فعالیت آن برای اجرای اصلاحات برنامهریزی شده و وعده داده شده شود.
رهبری ارمنستان به عنوان رئیس اتحادیه اقتصادی اوراسیا روی چه تمرکز کرده است، و با توجه به منافع و اولویتهای ارمنستان و شرکای آن در اتحادیه چه مسائلی را در وهله نخست پیش رو گذاشته و حل خواهد کرد؟ کارشناسان ارمنی عقیده دارند که تلاشهای رئیس جدید اتحادیه اقتصادی اوراسیا با هدف تقویت اتحادیه و تقویت فرایندهای یکپارچگی است.
کارشناس آیک خالاطیان در مصاحبه با خبرنگار «ریتم اوراسیا» گفت: "من فکر می کنم که با ریاست اتحادیه اقتصادی اوراسیا، ارمنستان تلاش خواهد کرد که برنامهها و ابتکاراتی که با همکاری در چارچوب اتحادیه برای تمام طرفین مفید باشد، تحت حمایت روسیه به اجرا درآورد."
او یکی از مسائل اولویت ارمنستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا را توسعه بیشتر تجارت در چارچوب اتحاد، تعمیق روابط و فرایندهای یکپارچهسازی بین اعضای اتحادیه دانست.
این ارشناس هیچ شک و تردیدی ندارد که ارمنستان موفق به انجام مأموریت خود به عنوان رئیس اتحادیه خواهد شد؛ چرا که در سیاست فعلی و بیانیههای رهبری ارمنستان هیچ تغییری در جهات سیاست خارجی و امتناع از همکاری با اعضای اتحادیه اوراسیا و به ویژه روسیه دیده نمیشود.
به گفته آیک خالاطیان، چهار سال در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، به اندازه کافی برای کشور مؤثر بوده و صادرات پایدار محصولات ارمنستان را به بازار سنتی روسیه توسعه داد، قیمت نسبتا پایین برای گاز طبیعی (در مرز) و امکان اشتغال شهروندان کشورهای اتحادیه اوراسیا، به ویژه در روسیه فراهم شده است.
پروفسور آشوت تاوادیان، دکترای اقتصاد، یکی دیگر از متخصصان ارمنی، نتایج عضویت 4 ساله ارمنستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا را قابل توجه میداند. در طول این دوره، صادرات محصولات تولیدی ارمنی به کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا و به ویژه به روسیه به طور قابل توجهی افزایش یافت. اگر در سال 2015، صادرات به فدراسیون روسیه مبلغ 245 میلیون دلار یا 16.5 درصد از کل صادرات بود، در سال 2017 این رقم به 540 میلیون دلار افزایش یافت (24 درصد) و در سال 2018 حجم صادرات به حدود 570 میلیون دلار (حدود 27 درصد) رسید.
تجارت خارجی ارمنستان با بلاروس و قزاقستان بسیار پایین است: صادرات به هر دو کشور از 1٪ از کل حجم آن تجاوز نمیکند، اما در طول سالهای عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، صادرات به قزاقستان تقریبا دو برابر شده است، از 4 میلیون به 8 میلیون رسیده است. که، به گفته تاوادیان، مهم است.
ارمنستان باید به عنوان رئیس اتحادیه اقتصادی اوراسیا در چند جهت کار کند، جایی که، طبق برآورد این متخصص، هنوز هم نواقصی وجود دارد. این کار در درجه اول به ماده 4 پیمان اتحادیه اقتصادی اوراسیا مربوط میشود که «نوسازی جامع، همکاری و افزایش قابلیت رقابتی اقتصادهای ملی در اقتصاد جهانی را فراهم می کند». به گفته این متخصص: "در پیاده سازی این ماده معاهده هنوز یک کمبود مشخص وجود دارد، که بدون همکاری و تعامل با اقتصاد کشورهای عضو اتحادیه، و ایجاد شرایط برابر برای عناصر اقتصادی این کشورها، توسعه قابل توجه اتحادیه غیرممکن است".
به گفته تاوادیان، مادههای 63 و 64 توافقنامه، که همان شاخصهای اقتصاد کلان را برای همه کشورهای عضو و یک سیاست پولی توافق شده تعریف میکنند، مورد توجه جدی قرار دارند. وی در توضیح گفت: "با توجه به شاخصهای اقتصاد کلان، میان ارمنستان و سایر اعضای اتحادیه اختلاف جدی وجود داشت. در زمانی که تورم در روسیه و بلاروس به 13٪ و بالاتر رسیده بود، تورم در ارمنستان ثابت مانده بود. این نتیجه کاستیهای بانکهای مرکزی کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا است. ما باید به هماهنگ سازی شاخصهای اقتصاد کلان توجه کنیم ".
به گفته آشوت تاوادیان، ماده موافقتنامه در مورد سیاست پولی کاملا سست بود و باید اصلاح شود و تجارت بین کشورهای عضو اتحادیه باید به تدریج از ارز خارجی به ارزهای ملی، به ویژه به منابع انرژی منتقل شود. و به عنوان رئیس اتحادیه اقتصادی اوراسیا، ارمنستان باید توجه ویژهای به این موضوع داشته باشد.
مشکلات خاصی با حمل و نقل کالاها همراه است که مرتبط با رویههای گمرکی نادرست و سطح بالای فساد است. در این راستا، کشورهای عضو اتحادیه علاقهمند به استفاده از تجربه بلاروس در مبارزه با فساد و گامهایی در این زمینه هستند که رهبر جدید ارمنستان قبلا شروع به برداشتن آن کرده است.
این متخصص خاطر نشان ساخت: "توجه ویژه باید به رشته درون اتحادیه و اجرای تعهدات معاهده توسط کشورهای عضو اتحادیه باشد. مهم است که توسعه بیشتر فرایندهای یکپارچگی را ارتقاء دهیم. با توسعه یکپارچگی در چارچوب اتحادیه اقتصادی اوراسیا، ارمنستان چشم انداز تبدیل شدن به یک مرکز حمل و نقل و ترانزیتی را دارد، که از طریق آن کالا از کشورهای عضو اتحادیه به ایران و خاورمیانه جریان خواهد یافت. گرجستان نیز علاقه مند به توسعه این جهات است ".
در میان مسائل دیگر که ارمنستان میتواند در اتحادیه اقتصادی اوراسیا به عنوان رئیس به پیشبرد آن کمک نماید، فعال کردن مساله بازسازی راه آهن آبخازیا میباشد. این راه ارتباطات راه آهن ایروان را با روسیه، شریک اصلی در فضای اوراسیا باز برقرار میکند، که باعث تسهیل جابجایی کالا از مرز میشود. اگر چه طرف گرجستانی رضایت به از سرگیری ارتباطات از طریق آبخازیا نداده است، تاوادیان معتقد است که بیان روشن مشکل و جذب شرکای گرجستان از اتحادیه اروپا به حل این مساله اهمیت زیادی خواهد داشت. پیوستن اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا بلاروس و قزاقستان به این روند، که روابط گستردهای با روسیه و همچنین گرجستان دارند، همچنین تاثیر مثبتی بر حل این مساله خواهد داشت.
راه اندازی راه آهن ارمنستان-ایران از چشم انداز بالایی برای اتحادیه اقتصادی اوراسیا در پی خواهد داشت، که مطمئنا برای گرجستان و اتحادیه اروپا نیز جالب خواهد بود. بنابراین، به عنوان رئیس اتحادیه اقتصادی اوراسیا، ارمنستان، همراه با گرجستان، میتواند به تقویت روابط بین اتحادیه اروپا و اتحادیه اقتصادی اوراسیا کمک کند. وی توضیح داد که این امر در راستای منافع اقتصادی تمام اعضا مفید است.
پارلمان تازه انتخاب شده ارمنستان اولین جلسه خود را در 14 ژانویه برگزار خواهد کرد. پس از آن، ترکیب جدید دولت تعیین خواهد شد، ریاست آن (که هیچکس در ایروان تردیدی بر آن ندارد) بر عهده نخست وزیر فعلی نیکول پاشینیان خواهد بود. میتوان تصور کرد که مردم عمدتا درباره برنامههای کاری رهبری جدید به عنوان رئیس اتحادیه اقتصادی اوراسیا و دیگر زمینههای سیاست خارجی کشور پس از سخنرانی رسمی پاشینیان به عنوان نخست وزیر، اطلاعات بیشتری بدست خواهند آورد.
انتهای پیام/