یکشنبه هفته گذشته بود که دونالد ترامپ رئیس جمهور در مصاحبه ای تلویزیونی درباره حضور نیروهای آمریکایی در عراق گفت: «ما برای ساخت این پایگاه نظامی (عین الاسد) در عراق هزینه هنگفتی کردهایم. میخواهیم آن را حفظ کنیم. یکی از دلایلی که میخواهم نگهش دارم، این است که میخواهم کمی حواسمان به ایران هم باشد، چون ایران یک مشکل واقعی است.»
همین سخنان که البته مدتی پیش و در سفر سر زده وی به عراق و حضورش در عین الاسد تکرار شده بود اینبار صدای اعتراض همه طیفهای عراقی را درآورد.
بلافاصله بعد از این اظهارات بود که 'حسن الکعبی' نایب رئیس پارلمان عراق، با صدور بیانیه ای خطاب به ترامپ گفت: 'نیروهای نظامی و مستشارانت را از طریق قانون و با اراده ملی (از عراق) بیرون خواهیم کرد'.
روز بعد نیز برهم صالح رئیس جمهور این کشور در همایشی در بغداد در واکنش به این اظهارات گفت: آمریکا حق چنین کاری و هر کار دیگری خارج از چارچوب توافقنامه امضا شده میان دو کشور ندارد و ما اجازه چنین کاری را نمی دهیم.
روزهای بعد برخی منابع در واشنگتن اعلام کردند که ترامپ از پاسخ برهم صالح به اظهاراتش عصبانی شده است.
اما این پایان ماجرا نبود و "عادل عبدالمهدی" نخست وزیر عراق نیز از ترامپ خواست سخنان اخیر خود مبنی بر استفاده از عراق به عنوان پایگاه برای زیرنظر داشتن ایران را پس بگیرد.
پس از آن هم رهبران جریانات و گروههای مختلف سیاسی از جمله ایاد علاوی رهبر فراکسیون «الوطنیه»، حیدر العبادی رهبر ائتلاف نصر، سید عمار حکیم رهبر جریان حکمت ملی، مقتدی صدر رهبر جریان صدر و ائتلاف سائرون، هادی عامری رهبر ائتلاف فتح، دولت القانون به رهبری نوری مالکی، عصائب اهل الحق و حزب الله عراق علیه این اظهارات موضع گیری و آن را محکوم کردند.
مهمتر از همه باید به موضع گیری مرجعیت عالی عراق آیت الله سیستانی در دیدار نماینده ویژه جدید دبیرکل و رئیس هیات یاری رسانی سازمان ملل به عراق (یونامی) گفت: عراق می خواهد با همه کشورهای همسایه و دیگر دولت ها، رابطه خوب و متعادل و مبتنی بر صلح و منافع مشترک و بدور از مداخله و یا نقض حاکمیت و استقلال خود داشته باشد. عراق نباید پایگاهی برای وارد کردن آسیب و یا زیانی به کشوری دیگر باشد.
این اظهارات آیت الله سیستانی که به موقع و در شرایط حساس عراق و منطقه انجام گرفت، با واکنش و استقبال گسترده رسانه ها و همچنین جناح های سیاسی در داخل عراق مواجه شد، بطوریکه از آن به نقشه راه عراق در مرحله پیش رو یاد کرده اند.
باید گفت که صحنه سیاسی عراق بعد از انتخابات و تشکیل کابینه پر از کشمکش های حزبی و ائتلافی بوده و طی یکسال گذشته کمتر اتفاقی رخ داد که همه طرفها موضعی یکسان گرفته و در مقابل آن بایستند.
چنین اتفاقی را شاید بتوان در بحران بصره و آتش زدن کنسولگری ایران در این استان مشاهده کرد که توسط جریانهایی خاص هدایت شده بود اما با واکنش گسترده همه طرفهای عراقی روبرو و محکوم شد.
امروز نیز صحنه سیاسی عراق شاهد یک همصدایی در محکومیت اظهارات ضد ایرانی ترامپ و تلاش برای تصویب قانونی در جهت بیرون راندن نیروهای نظامی بیگانه از این کشور است.
نمایندگان پارلمان اعلام کرده اند که بعد از تعطیلات دو ماهه مجلس، اولین جلسه پارلمان به بررسی طرح پیشنهادی ابطال بندهایی از توافقنامه امنیتی با آمریکا خواهد بود که حضور نیروهای نظامی این کشور در عراق را لغو خواهد کرد.
در حالیکه روابط ایران و عراق علیرغم میل برخی کشورهای منطقه ای و بین المللی روز به روز در حال گسترش است، چنین اتفاقاتی نیز به روشنی نشان از همدلی و همراهی ملت و دولت عراق با همسایه خود دارد که در شرایط سخت در کنار یکدیگر بوده و اجازه تفرقه افکنی و شیطنت را به طرف ثالث نخواهند داد.
نمونه بارز این همراهی و تعامل مثبت و سازنده را نیز باید در سفرهای مکرر مقامات دو کشور دید که حاصل آن توافقنامههای متعدد برای انتقال تکنولوژِی یا کمک به توسعه زیر ساختهای عراق است.
همچنین روابط تجاری دو کشور در سال 2018 به حدود 9 میلیارد دلار رسید که با این رقم، سهم ایران در بازار عراق از ترکیه پیشی گرفت.
در شرایط فعلی که ایران تحت تحریمهای یکجانبه آمریکا قرار دارد، عراق به عنوان همسایه ای با بیشترین مرزهای زمینی، میتواند سهم عمده ای در عبور از وضعیت فعلی داشته باشد که اراده مسئولان عراقی در همراهی با ایران و موضع گیری قاطعانه در قبال زیاده خواهی های طرف آمریکایی میتواند چشم انداز روشنی از توسعه هر چه بیشتر روابط سیاسی و تجاری تهران - بغداد ترسیم کند.
"علی حیدری" کارشناس مسائل غرب آسیا
انتهای پیام/