به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، امروز پانزدهم اسفندماه است؛ همان روزی که در سال 85 در 51 سالگی دارفانی را وداع گفت. مردی که در همان لحظات پایانی عمرش هم مشغول نگارش آخرین فیلم جنگی خودش بود. ملاقلیپور به تعبیر بسیاری از فیلمسازان، کارگردان مطرح سینمای ایران است. یا به تعبیر بهروز افخمی بیشک بهترین فیلمساز جنگی است. جالب است عزیزالله حمیدنژاد درباره او واژه خلاق و نوآور را مطرح میکند. هنرمندی که سینما را با عکاسی جنگ آغاز کرد و طی دوران زندگیاش، فیلمهای بسیاری ساخت و«میم مثل مادر» آخرین ساخته اوست.
در ابتدای راه عکاس سینمایی بود
رسول ملاقلیپور، نویسنده و کارگردان سینمای ایران در سال 1334 در اردبیل، زاده شد و در روزهای آغازین جنگ هشت ساله به جبهه رفت تا از وقایع این اتفاق تحمیلی عکاسی کند و پس از مدتی به ساخت فیلم مستند از عملیاتهای جنگی پرداخت. دیری نگذشت که رسول ملاقلی پور نخستین فیلم بلند سینمایی اش «نینوا» را در سال 1363 با تأثیر از ایثارگری های رزمندگان ایرانی ساخت؛ آنهم به صورت 16 میلیمتری! و پس از آن فیلم «بلمی به سوی ساحل» را جلوی دوربین برد.
ملاقلیپور دو سال بعد فیلم سینمایی «پرواز در شب» را بازهم متأثر از فداکاریهای رزمندگان در یکی از عملیاتها تولید کرد و بابت ساختش جایزه بهترین فیلم را از پنجمین جشنواره فیلم فجر دریافت کرد.
تجسس و اطلاعات را در «افق» به نمایش درآورد
«افق» سومین اثر سینمایی رسول ملاقلیپور است که موضوع آن درباره غواصان بخش تجسس و اطلاعات عملیات است و جهانبخش سلطانی و سید جواد هاشمی که در آن زمان هنرمندی ناشناخته بود بازیگران آن هستند.
رسول ملاقلی پور حتی پس از پایان جنگ نیز از تولید آثار جنگی دست برنداشت و در سال 1374 فیلم «سفر به چذابه» را تولید کرد؛ فیلمی که با وجود خوش ساخت بودنش، نتوانست توجه مخاطبان را به خود جلب کند و در گیشه خوب بفروشد.
«هیوا» یک اتفاق بزرگ در سینمای ایران
ملاقلیپور یک سال بعد، با ساخت فیلم «هیوا» که باز هم درباره جنگ بود، شکست قبلیاش را جبران کرد و توانست جایزه بهترین کارگردانی و بهترین فیلم را از آن خود کند؛ جمشید هاشمپور نیز که به عنوان بازیگر سینمای اکشن در بین مخاطبان محبوبیت یافته بود توانست با بازی در فیلم «هیوا» استعداد شگرفش را در عرصه بازیگری به رخ بکشد.
«نسل سوخته» یکی دیگر از آثار مطرح ملاقلیپور است که در سال 1387 ساخته شد. این فیلم اثری است سه اپیزودی که به وقایع روز جامعه میپردازد و بازیگرانی چون سعید پورصمیمی، نیکی کریمی، عبدالرضا زهره کرمانی، فرهاد قائمیان و آتیلا پسیانی در آن ایفای نقش میکنند.
15 فیلم کارنامه سینمایی رسول ملاقلیپور
رسول ملاقلی پور در دهه آخر زندگی اش سه فیلم دیگر ساخت که «قارچ سمی»، «مزرعه پدری» و «میم مثل مادر» نام دارند و هر سه آنها درباره جنگ و تبعات آن هستند. ملاقلیپور که تا آخر عمر همچنان درگیر نگارش و ساخت آثاری درباره جنگ بود در طول زندگیاش 15 فیلم ساخت و «مجنون»، «خسوف»، «نجات یافتگان»، «کمکم کن» و «پناهنده» دیگر آثار او هستند.
رسول ملاقلیپور طی دوران فعالیتش در عرصه سینما جوایز بسیاری کسب کرد؛ او در سال 1385 زمانی که مشغول نگارش آخرین فیلمش درباره جنگ بود بر اثر سکته قلبی دیده از جهان فرو بست.
حمیدنژاد: واقعاً جای رسول ملاقلیپور خالیست
عزیزالله حمیدنژاد که چندی پیش «بانوی عمارت» را برای تلویزیون روی آنتن داشت از دوستان قدیمی رسول ملاقلیپور است. او در دوازدهمین سالگرد این کارگردان به خبرنگار خبرگزاری تسنیم گفت: قطعا جای فیلمسازی مثل مرحوم ملاقلیپور در سینمای ایران خالیست به خاطر اینکه ایشان فیلمسازی بود که مؤلفههای خاص خودش را داشت. فیلمهای رسول، دست اول و از مختصات واقعی برخوردار بودند. هیچوقت کپیبرداری نمیکرد و کار خودش را انجام میداد. این خلاقیت و نوآوری در کار، ملاقلیپور و آثارش را از دیگر فیلمسازان متمایز کرده بود.
این کارگردان سینما و تلویزیون افزود: به عقیده من ملاقلیپور تا زمانیکه در قید حیات بود بسیار تلاش کرد تا آثار مناسبی از خودش به جا بگذارد. امیدوارم نسل جدید و کسانی که پیگیر روند پیشرفت سینمای ایران بوده و هستند به این آثار توجه کنند و مورد ارزیابی قرار بدهند شاید بتواند تأثیری روی کارهایشان بگذارد.
هر فیلمسازی از ذوق و قریحهاش بهره ببرد به ماندگاری میرسد
او در پاسخ به این سوال که یک فیلمساز چطور میتواند به این همه پختگی و ماندگاری آثار برسد، تأکید کرد: هر فیلمسازی دنیای خودش را باید داشته باشد اگر اصولاً به ذوق و قریحه و درون خودش پایبند باشد قطعاً اثری که خلق میکند منحصر به فرد خواهد بود و مولفههای آن فیلمساز را در خودش دارد.
بهروز افخمی: ملاقلیپور بهترین فیلمساز جنگی ما هست
بهروز افخمی این روزها اجرای برنامه نقد سینمای شبکه پنج را برعهده دارد و هنوز فیلمی را نساخته و البته دو فیلمنامه آماده تحت عنوان "پاریس محرمانه" که کمدی هست و "کاغذ شطرنجی" را که یک کار پلیسی با ژانر ترسناک است بهزودی شروع میکند. او درباره رسول ملاقلیپور به خبرنگار خبرگزاری تسنیم، گفت: رسول ملاقلیپور همیشه فیلمهای خودش را میساخت و دلی کار میکرد. پدیدهای ارزشمند که در سینمای ایران و میان فیلمسازان ما به یک پدیده نایاب و کمیاب تبدیل شده است. امروز فیلمسازان ما به این نکته توجه دارند که مردم و هواداران دنبال چه نوع فیلمها، سوژهها و اتفاقاتی هستند. یا این فیلم و نوع نگاهشان از سوی تهیهکننده و اسپانسر خاصی مورد توجه قرار میگیرد یا اصطلاحاً خریدار دارد در حالیکه رسول این طور نبود و فیلمها و روایتهای خودش را در سینمای ایران تعریف میکرد.
«سفر به چذابه» یک درس برای فیلمسازان امروز
وی افزود: فکر میکنم رسول ملاقلیپور بهترین فیلمساز جنگی ما هست. تجربه جنگ را از نزدیک داشت فیلمهایی که ساخته فیلمهای ملموس، واقعگرا و در واقع تجربه جنگ را به خوبی منتقل میکند هم به لحاظ اجرای صحنههای اکشن و هم به لحاظ عاطفی و روانی وضعیت جنگیدن و در جبههبودن را خیلی خوب بیان میکند و جالب است بدانید که مخاطب کاملاً با آثار رسول ملاقلیپور همزادپنداری میکند. البته فیلمسازان دیگری هم هستند کارشان خوب است ولی فکر میکنم مجموعاً در اجرا مخصوصا در فیلم «سفر به چذابه» خیلی خوب حس و حال شخصی خودش را منتقل کرد و صحنههای اکشن را خیلی خوب کار کرده است. به اعتقاد بنده این فیلمسازی رسول خصوصاً در این فیلم میتواند درس بزرگ یا یک کلاس آموزشی برای فیلمسازان امروز ما باشد.
انتهای پیام/