به گزارش خبرگزاری تسنیم از چابهار، بندر چابهار بهصرفهترین و مطمئنترین بندر ایران، واقع در دهانه ورودی به اقیانوس هند و خارج از خلیج فارس، منحصر به فردترین ویژگی جغرافیایی را دارد، نزدیکترین بندر ایرانی به مسیرهای اصلی تجارت دریایی و بازارهای بینالمللی است و مکانیست مناسب و بهصرفه برای استقرار صنایع مادر، آببر و صادراتی همچون فولاد و پتروشیمی، بهعلاوه چابهار از خلیج فارس و محدودیت آنهم خارج است و در سیاست جدید یک دهه اخیر کشورهای منطقه برای انتقال بنادر و تبادلاتشان به خارج از خلیج در رقابت، همین ویژگیها پایهریز استقرار 10 میلیون تن فولاد و 30 میلیون تن پتروشیمی در سواحل اقیانوسی مکران و چابهار بهعنوان قلب آن تا پایان برنامه ششم توسعه و سند بالادستی توسعه سواحل مکران شده است.
20 میلیون تن مواد پتروشیمی بالادستی و 10 میلیون تن پاییندستی برای سواحل مکران پیشبینی و برنامهریزی شده است تا قطب سوم پتروشیمی ایران بعد از عسلویه و ماهشهر در چابهار ایجاد شود؛ از اواخر سال 91 پس از تصویب در هیئت دولت، عملیات احداث پتروشیمی مکران از سوی وزارت نفت و با تفاهمنامهای به شرکت سرمایهگذاری تامیناجتماعی نیروهای مسلح(ساتا) واگذار شد.
ساتا با تاسیس شرکت پتروشیمی توسعه نگین مکران بهعنوان شرکتی بالادستی و توسعهدهنده با مشارکت شرکتهای دیگر اقدام به ساخت مجتمع پتروشیمی نگین مکران کرده است، این مجتمع در قالب 3 فاز و ظرفیت 30 میلیون تن پتروشیمی بالادستی و پاییندستی در منطقه آزاد چابهار در حال ساخت است.
آبان 99 شروع تولید
مدیرعامل پتروشیمی توسعه نگین مکران میگوید: در طرح اول بنا بود هجده طرح پتروشیمی برای تولید متانول، اوره، آمونیاک، الفینها و محصولات آروماتیک در قالب سه فاز به مدت 10 سال و با ظرفیت 20 میلیون تن مواد بالادستی و با خوراکهای اتان، متان و میعانات گازی ساخته شود.
محمدرضا موثقینیا در گفتوگو با تسنیم میافزاید: با تغییراتی که طی سالهای 93 و 94 در قیمت جهانی نفت و به طبع آن محصولات پتروشیمی رخ داد، با همکاری مشاوران زبده بینالمللی یک باز طراحی جامع در شهرک پتروشیمی انجام شد و قرار شد در فاز اول، 5 واحد پیشرفته GTX، یک واحد تولید اوره-آمونیاک و نیز یک مجتمع یوتیلیتی متمرکز برای تامین نیازهای این واحدها ساخته شود.
وی تصریح میکند: مجتمعهای GTX در سه مرحله ساخته میشوند که در مرحله نخست، گاز طبیعی به متانول تبدیل میشود و این متانول به عنوان خوراک وارد مرحله دوم میشود که محصول آن الفینهاست و در مرحله سوم محصولات پایین دستی الفین تولید خواهند شد.
مدیرعامل مجتمع پتروشیمی توسعه نگین مکران ادامه میدهد: ظرفیت فاز اول 8.5 میلیون تن مواد پتروشیمی است که با پیشبینی ما از 99 تا 1401 کامل میشود؛ نخستین واحد GTX فاز اول (بدر شرق) با تکمیل زیرساخت و رسیدن گاز انشاالله آبان 99 با ظرفیت 1.6 میلیون تن مواد پتروشیمی بهبهرهبرداری میرسد.
موثقینیا بابیان اینکه چیزی بیشاز 10 میلیارد یورو برای فاز اول سرمایهگذاری میشود، میگوید: با تکمیل فاز اول تا پایان 1401 برای 5 تا 7 هزار نفر بهطور مستقیم و غیرمستقیم اشتغالزایی میشود و تاپایان تکمیل فاز سوم و نهایی نیز پیشبینی اشتغال 15 تا 17 هزار نفر است.
وی تاکید میکند: عمده تمرکز ما در سالهای اولیه ساخت شهرک بر توسعه زیرساخت بوده است چراکه شرایط چابهار همچون عسلویه و ماهشهر برای آغاز فراهم نبوده و احتیاج به زیرساخت داشته، از 91 تا 94 که شروع ساخت اولین واحد پتروشیمی جی تی ایکس (بدر شرق) بوده، بیشاز 350 میلیارد تومان صرف زیرساختهای آب، برق و ...شده است.
موثقینیا میافزاید: علاوه بر این، برای گازرسانی و زیرساخت اصلی نیز باتوجه به اینکه خوراک اصلی فاز اول متان است و چابهار نیز گاز ندارد، عملیات احداث خط لوله گاز از ایرانشهر به چابهار از اسفند 95 با سرمایهگذاری هزار و صد میلیاردتومانی شرکت توسعه نگین مکران آغاز شده و بنا به پیشبینیها اواخر 98، گاز به چابهار میرسد.
مدیرعامل پتروشیمی میگوید: برای تولید متانول فاز اول چیزی حدود 30 میلیون مترمکعب متان و برای کل 3 فاز 54 میلیون مترمکعب گاز نیاز است، همچنین برای خوراک فازهای دو و سه، 2.6 میلیون تن اتان از طریق خط لوله چابهار-عسلویه و 120000 بشکه میعانات گازی از عسلویه و از طریق کشتی به چابهار منتقل میشود.
وی اضافه میکند: همزمان با عملیات احداث فاز اول شهرک، عملیات احداث فاز اول مخازن و پایانههای صادراتی شهرک نیز به زودی در بندر شهید بهشتی شروع میشود
موثقینیا میگوید: 20 هکتار زمین در بندر شهید بهشتی برای احداث مخازن و پایانهها در نظر گرفتهشده است؛ دو مخزن ذخیرهسازی شهرک با خط انتقال لوله به مخازن بزرگ ذخیرهسازی و بارگیری بندر شهید بهشتی متصل میشوند و دو پست اسکله هم در بندر شهید بهشتی برای بارگیری محصولات صادراتی فاز اول در نظر گرفتهشده است؛ پیشبینی ما این است حداقل 4 میلیون تن محصول صادراتی تولیدی فاز اول به بازارهای هدف عمدتاً چین و هند صادر شوند.
مدیرعامل پتروشیمی خاطرنشان میکند: چابهار به دلیل موقعیت جغرافیاییاش هزینههای حملونقل را که مهمترین هزینهها برای صادرات محصولات پتروشیمی است برای ما پایین میآورد، هرچند هماکنون به دلیل نبود زیرساخت احداث مجتمع بهکندی پیش میرود اما با رسیدن مجتمع بهتولید تجاری روند توسعه چابهار با حرکتی جهشی آغاز میشود.
چابهار عسلویه نشود
اما نگرانیها هم درباره تاثیرات مخرب زیستمحیطی پتروشیمی مکران و احیانا سرنوشتی همچون عسلویه برای چابهار زیاد است؛ عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست بهمن ماه امسال در سفری به چابهار گفت: پتروشیمی چابهار باید تمامی ضوابط، دستورالعمل ها و الزامات قانونی زیست محیطی را را عایت کند حتی اگر زمان و هزینه بیشتری را بطلبد، نمیخواهیم چابهار عسلویه شود؛ عمر مردم عسلویه 9 سال کمتر شده و هر کسی در آن ورود کند نمیتواند 24 ساعت دوام بیاورد برای همین هیچ مسئولی حاضر نیست در آن سکونت و یا تردد کند.
کلانتری تاکید میکند: چنانچه اجرای یک طرح بزرگ نظیر پتروشیمی چابهار حتی اگر هزینه بیشتری در بر داشته باشد باید مطالعات بلندمدت و هزینه های به موقع انجام و با شرایط و امکانات روز دنیا از هر گونه آلودگی ها و برهم زدن محیط زیست و حیات انسان و حیات وحش پرهیز شود.
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار میگوید: با مطالعات زیست محیطی که انجام دادیم امکان استقرار بیشاز 6 میلیون تن پتروشیمی در محدوده فعلی منطقه و در حوزه خلیج چابهار امکانپذیر نیست، بدون در نظر گرفتن محدودیتهای زیستمحیطی افق تولید محصولات پتروشیمی این شهرک در سال 1404 بیش از 21 میلیون تن خواهد بود و این در حالی است که با نظر گرفتن محدودیتهای زیستمحیطی افق تولید محصولات این شهرک تنها 7 میلیون تن خواهد بود.
عبدالرحیم کردی در گفتوگو با تسنیم میافزاید: برای رفع نگرانیهای زیست محیطی و برداشت آب از خارج از خلیج چابهار برای طرحهای توسعهای آینده پتروشیمی، توسعه محدوده منطقه آزاد چابهار از 14 هزار هکتار فعلی به 67 هزار هکتار در دولت و مجلس تصویب شده و به شورای نگهبان رفته است.
وی خاطرنشان میکند: با تصویب و اجرای این طرح، استقرار بقیه طرحهای پتروشیمی برای رسیدن به ظرفیت 21 میلیون تن در سال در خارج از خلیج چابهار و در دشت لپیار که مکانی دور از شهر چابهار و خلیج است، خواهد بود.
گزارش از سیدامیرحسین عظیمی
انتهای پیام/ن