بهار ۹۸|سرزمین شگفت‌انگیز رنگ‌های ایران چشم انتظار مسافران نوروزی؛ "چنشت" دیار رنگین‌کمان‌ها +تصاویر
روستای چنشت به عنوان یکی از هفت روستای شگفت انگیز ایران به لحاظ پوشش محلی به سرزمین رنگ‌ها شهرت دارد و در ایام نوروز با جاذبه‌های زیبای طبیعی، تاریخی و فرهنگی پذیرای گردشگران است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، روستای چنشت در فاصله 60 کیلومتری جنوب شرق شهرستان بیرجند قرار دارد که به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری استان خراسان جنوبی شناخته شده و همه ساله در ایام تعطیلات نوروز پذیرای گردشگران زیادی از سایر نقاط ایران است.
روستای چنشت به دلیل مورفولوژی خاص و موقعیت جغرافیایی آن و همچنین داشتن مردمی با آداب و رسوم ویژه، وجود امامزاده سید حامد علوی و دو غار معروف، کلکسیونی از انواع جاذبه‌های گردشگری را درخود جای داده است که در اغلب ایام سال گردشگران زیادی از استان و خارج از استان به این منطقه سفر می‌کنند.
روستای چنشت در ادوار گذشته تاریخی جزء دهستان نهارجان بوده و در حال حاضر از توابع شهرستان سربیشه و دارای آب و هوایی معتدل است.
در وجه تسمیه روستای چنشت چنین می‌گویند که روستای چنشت به دلیل داشتن چندین رودخانه که از کنار آن می‌گذشته و باغات این منطقه را سیراب می‌‌کرده در قدیم به چند شط معروف بوده است که به مرور زمان به "چن شط" و "چن شت" و بالاخره به "چنشت" تبدیل شده است.
چنشت بر وزن بهشت
قول دیگری که در مورد وجه تسمیه چنشت وجود دارد چنین است که چنشت بر وزن بهشت است که در گذشته به دلیل خوش آب و هوا بودن و داشتن میوه‌های فراوان و رودخانه‌های متعدد که از زیر درختان می‌گذشته است و شباهت این منطقه به بهشت، گروهی دامدار این نقطه را به عنوان محل زندگی خود انتخاب می‌کنند و نام این منطقه را بهشت می‌گذارند که بعدها بر اثر گذر زمان به چنشت تغییرنام می‌دهد.
امروزه نیز روستای چنشت دارای باغات بسیار و رودخانه‌های فصلی است و این روستا را همچون بهشتی زیبا و دلنشین تبدیل کرده است.
پوشیدن لباس‌های رنگی در چنشت
لباس مردم این روستا از نوع خاصی است که کمتر در نقاط دیگر استان یافت می‌شود. لباس مردان در چند سال اخیر به لباس سایر مردم منطقه شبیه شده اما بزرگان و پیران از لباس دیگری که شامل یک پالتوی بلند که تمام بدن را می‌پوشد و شال سر و در برخی مواقع از کلاه معمولی استفاده می‌کنند.
لباس زنان آنها که در نوع خود یک جاذبه است از رنگ‌های شاد و متنوع تشکیل شده و شامل سه قسمت چارقد قرمز یا آبی گلدار، کلاه نقره‌ای و نقره دوزی شده و پیراهن زنانه به رنگ‌های سبز و قرمز یا آبی است.
مردم روستای چنشت به ویژه زنان و دختران اغلب از پوشاک محلی و سنتی استفاده می‌کنند دختران چنشتی از لباس‌های بلندی مانند دامن پاچین، قبای بلند، روسری و سربند و شلیته‌های خراسانی استفاده می‌کنند.
"چنشت" سرزمین رنگ‌هاست
تنوع رنگ در لباس‌های محلی مردم روستا جلوه خاصی به آنها می‌بخشد به طوری که به این روستا لقب سرزمین رنگ‌ها داده‌اند.
روستای چنشت به نسبت سایر روستاهای خراسان جنوبی، کمتر دچار تحولات و تغییرات فرهنگی شده و فرهنگ روستایی آن محفوظ مانده است.
مهم‌ترین صنایع دستی روستای چنشت، شامل انواع فرش‌های دست‌باف، قالیچه‌های کوچک و گلیم‌های زیبا است ریسندگی، گیوه، سبدبافی، زیلوبافی و جاجیم بافی از دیگر صنایع دستی قدیمی این روستاست که به مرور زمان به شدت کاهش یافته است.
زعفران، کشک محلی، زرشک، گردو و بادام خشک، میوه‌های خشک، قالیچه‌های بسیار کوچک و نوعی گبه نیز از دیگر سوغاتی‌های این روستا است.
از غذاهای رایج و لذیذ این روستا می‌توان به انواع آش‌ها، آبگوشت‌های محلی، اشکنه و کشک محلی اشاره کرد.
جاذبه‌های گردشگری چنشت
استقرار روستا در منطقه میانکوهی چشم‌انداز کوهستانی زیبا و جذابی به آن بخشیده است روستا در میان باغات گردو و دیگر میوه‌ها محصور شده است و مناظر زیبایی از تلفیق طبیعت و بافت مسکونی پدید آورده است.
از دیگر جاذبه‌های مهم و طبیعی روستا می‌توان به غار چنشت و غار چهل چاه، مزار سید حامد علوی و بافت تاریخی چنشت اشاره کرد.
غار چنشت اسرار آمیزترین پدیده تاریخی خراسان جنوبی
شاید اسرار آمیزترین پدیده تاریخى بیرجند غار چنشت در روستاى چنشت در 60 کیلومترى جنوب شرقى بیرجند باشد غار چنشت براساس متون تاریخى 614 سال پیش به وسیله سیدمحمد مشعشع کشف شده است.
سیدمحمد براساس اسنادى که در دست داشته از عربستان به قهستان می‌آید و پس از کشف غار مذکور نسبت به انتقال اجساد سیدحامد علوى و دو فرزندش و به خاک سپردن آنها در درون یک بقعه که به این منظور می‌سازد، اقدام می‌کند.
غار چنشت بیش از 59 متر طول دارد و احتمال دارد که هزاران سال پیش در اثر زلزله دو سمت کوه سر به هم نهاده و فضای متفاوتی ایجاد کرده است این فضاها گاه عریض و با ارتفاع زیاد و گاه بسیار تنگ با ارتفاع کم هستند و عبور از آنها به سختی انجام می‌گیرد.
در این غار استخوان اجساد مردگان (در وضعیت‌های مختلف) و نیز آثار و نشانه متعددی از زندگی گذشتگان مانند سفال، چوب، پارچه، چرخ نخ و دیوارهای گچی مشاهده شده است.
ظاهراً از این غار به عنوان پناهگاهی طی اعصار استفاده می‌شده و یا اینکه ممکن است زلزله، خانه مسکونی را همراه با ساکنان آن منهدم ساخته باشد.
غار چنشت در مجاورت بقعه امامزاده سید حامد علوی واقع شده و طبیعت بکر و سرسبز اطراف غار، نزدیکی آن به زیارتگاه و جذابیت تاریخی غار، موجب بازدید گردشگران بسیاری در ایام مختلف سال شده است مردم محلی در مورد این غار عقاید مذهبی ویژه‌ای دارند.
غار چهل چاه با قدمت 1400 ساله
در فاصله صد متری غار چنشت، غار دیگری به نام چهل چاه وجود دارد که در آن استخوان اجساد 14 مرد و زن و کودک مشاهده می‌شود. به نظر می‌رسد در غار پس از پناه بردن این افراد به داخل آن با گل اندود شده و راه فرار آنها بسته شده است.
غار چهل چاه در مجاورت غار چنشت واقع شده و بیش از یک هزار و چهار صد سال قدمت دارد براساس متون تاریخی نخستین بار حدود 600 سال پیش توسط سیدمحمد مشعشع کشف شده است در وسط غار حوضی ساخته شده از آجر و سنگ و آثار زندگی انسان مانند سفال، چوب و پارچه به جا مانده است.
بقعه سیدحامد علوی
بقعه سیدحامد علوی از اماکن تاریخی و مذهبی این روستا است و بنا بر روایات وی از فرزندان امام جعفر صادق (ع) بوده است که توسط اعمال خلیفه عباسی در چنشت زخمی و در محل بیتوته خود یعنی غار چنشت فوت کرده است.
پس از کشف غار نسبت به انتقال اجساد سیدحامد علوی و دو فرزندش به درون بقعه که به این منظور ساخته شده بود اقدام می‌شود. این بقعه هم اکنون یکی از زیارتگاه‌های مهم منطقه به شمار می‌رود.
از دیگران اماکن مورد احترام مردم روستا، بقعه بی‌زینب خاتون است که در هفت کیلومتری روستای چنشت واقع شده است.
گردشگران و مسافران نوروزی می‌توانند با سفر به سرزمین رنگ‌های ایران از جاذبه های طبیعی این روستا بازدید کنند و نوروز خوبی را برای خود رقم بزنند.
گزارش از فاطمه واعظی نسب
انتهای پیام/ ز
