به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، افغانستان پر است از قصه؛ قصههایی که هر کدام ریشه در باورها و سنتهای این مردمان دارد. اقلیم خشک و خشن افغانستان سبب شده تا مردمانش در بهار و تابستان بیشتر به کار بپردازند و در پاییز و زمستان به ناچار در خانه بنشینند و چه کاری بهتر از قصهگویی و شاهنامهخوانی در این ایام؛ افغانستان دنیای قصه است؛ از قصههایی که گفته شده و قصههایی که قرار است متولد شوند.
محمدجواد خاوری، نویسنده افغانستانی مقیم اروپا، در کتابی با عنوان «قصههای هزارههای افغانستان» تلاش کرده تا بخشی از این فرهنگ را به مخاطبان فارسیزبان معرفی کند. او در این کتاب، چنانکه از عنوانش برمیآید، به سراغ قصههای فولکلوری رفته که زنان و مردان هزاره آن را نقل کردهاند. کتاب بیش از 70 قصه دارد که در انتها، نام راویان آنها نیز ذکر شده است.
گویا قصهگویی در میان هزارههای افغانستان، رسمی است دیرپا. خاوری در اینباره مینویسد: اکثر مردم هزاره قصهگو هستند، حتی کودکان. البته آنها برای این کار آموزش خاصی نمیبینند. همین که قصهای را میشنوند، به بازگویی آن میپردازند. یک فرد در عمر خود آنقدر قصه میشنود که نسبت به بازگو کردن قصهای در خود عجزی نمیبیند. وقتی بنا بر قصهگویی میشود، هر فردی که در مجلس حاض باشد، توان قصهگویی را در خود میبیند و در صورت نیاز قصه میگوید. البته میزان مهارت افراد فرق دارد. بعضیها کمتر بلدند و مهارت کمتری در قصهگویی دارند.
آنهایی که زیاد قصه میدانند و مهارت بیشتری دارند به عنوان قصهگو معروفند، اما این عنوان آنها را به حیث یک قشر متمایز نمیکند. قصهگو یک کشاورز یا چوپانی مثل سایر افراد است، با این تفاوت که قصه بیشتری در حافظه داشتن این خصوصیت، در مواقع خاص مورد توجه قرار بگیرند. مثلاً در شب نشینیها از آنها دعوت به عمل آید، اما آنها هیچگاه از این هنر خود به عنوان یک شغل استفاده نمیکنند.
«قصههای هزارههای افغانستان» فقط داستان جن و پری و بچه کاکل زری نیست، آنها ما را با فرهنگ، آداب و رسوم، باورها، اسطورهها و نمادها و ... بخشی از افغانستان آشنا میکند و هم مایه حیاتی است برای قصههایی که این روزها به مدد گسترش فضای مجازی و هری پاترها، هر روز رنگ میبازند. خاوری در واقع هم گردآورنده است و هم حافظ بخش کوچکی از فرهنگ سرزمینش. البته ممکن است با خواندن این کتاب، این پرسش هم در ذهن مخاطب ایرانی جرقه بزند که آیا در ایران نیز چنین کاری شده است؟ که دشوار میتوان به آن پاسخ داد. هرچند در سالهای اخیر تلاشهایی در جهت معرفی بخشی از قصههای استانها شده است، اما این عناوین عمدتاً پراکنده بودهاند.
«قصههای هزارههای افغانستان» را میتوانید در سی و دومین دوره نمایشگاه کتاب تهران از غرفه نشر تاک واقع در نیم طبقه بخش بین الملل و بازار جهانی کتاب تهیه کنید.
انتهای پیام/