خبرگزاری تسنیم، علیالله سلیمی:
زندگی آدمها هر چقدر هم ساده و بیپیرایه و بدون حادثههای آنچنانی باشد، باز هم قصهای در دل خود دارد که وقتی این قصهها در کنار هم قرار میگیرند و ارتباطی بین آنها برقرار میشود، لذت مضاعفی از خواندن و شنیدن این قصههای به هم پیوسته به خواننده و شنونده دست میدهد. مانند احساسی که هنگام خواندن رمان«دایرهها» نوشته حمید نورشمسی به خواننده دست میدهد و قصه زندگی آدمهای به ظاهر ساده و معمولی، جذابیتی برای خواننده ایجاد میکند که تصمیم میگیرد تا پایان رمان همراه پنج شخصیت داستان باشد و ماجراهای زندگی آنها را دنبال کند.
سه جوان از سه طبقه اجتماعی متفاوت راویان قصه زندگی خود هستند و دو پدر در تکمیل روایت فرزندان خود وارد داستان شده و به نوعی موقعیت حال و پیشینه خانوادگی فرزند خود را روایت کرده و پوشش میدهند. فصل یا روایت اول رمان که راوی آن، مهری، دختر جوان و نوازنده دورهگرد است، به نوعی افتتاحیه و اختتامیه قصه اصلی محسوب میشود. در این روایت، مهری از مرگ بابک میگوید که گویا رابطه احساسی ناتمام بین آنها بوده و حالا به این شکل پرونده آن رابطه برای همیشه بسته میشود. فصلهای بعدی کنکاشی در گذشته این دو شخصیت به روایت خودشان به همراه روایتهای تکمیلی از افراد مرتبط با این آدمهاست. شخصیت ایوب، پدر بابک که در روایت اول همراه مهری حضور دارد و برای تحویل گرفتن جنازه پسرش عازم فرودگاه است، روایتگر سرگذشت خود و محیط و موقعیتی است که در آن شخصیت بابک شکل گرفته است.
همچنین، محمود، پدر مهری نقش مشابه در قصه دارد و در کنار روایت زندگی خود، مراحل رشد و بزرگ شدن فرزند خود را نقل میکند. در کنار این چهار شخصیت داستانی؛ دو پدر و دو فرزند، نفر پنجمی هم هست که به نوعی نماینده جوانانی از طبقه اجتماعی دیگر، مرفه اما شکست خورده در روابط احساسی و خانوادگی است. دو شخصیت پدر در این داستان هر کدام به رغم تفاوتهایی که در شکل و موقعیت زندگی خود دارند، تشابههایی هم در جایگاه پدرانه خود دارند که ناتوانی در برقراری ارتباط با فرزند خود از مهمترین آنهاست. هر دو پدر از منظر خود با فرزندان عصیانگری مواجه هستند که در عنفوان جوانی راه خود را از خانواده جدا کردهاند.
البته این پدران هر کدام مسیر متفاوتی برای مواجه با این مسئله در پیش گرفتهاند که هیچ کدام ختم به خیر نمیشود. وجه تشابه سه شخصیت جوان داستان هم در ناکامی آنها از بهرهمندی از مواهب زندگی است. هر یک از این جوانها خود را شکست خورده در میدان زندگی میببینند و برای پیروزی نهایی راهی را در پیش میگیرند که اطمینان چندانی به موفقیت در پایان آن راه ندارند. شخصیت مهری، دل در گرو اجراهای باشکوه موسیقیایی دارد اما موفق نمیشود به تالارها و سالنهای مجهز و مجلل شهر راه یابد و برای همین به اجراهای خیابانی قناعت میکند که در آن هم موفق نمیشود و توسط مأموران مورد تعقیب و گریز قرار میگیرد. شخصیت بابک هم در محلههای جنوب شهر موفقیت چندانی برای آینده خود متصور نیست. برای همین تصمیم میگیرد قاچاقی به خارج از کشور برود؛ بلکه آینده موفقی برای خود بسازد، اما در نیمه راه ناکام میماند و از صحنه زندگی حذف میشود. همچنین شخصیت کامران که از یک خانواده متمول است، با ارثیهای که از پدر به او رسیده نمیتواند آینده موفق و مورد نظر خود را رقم بزند و با رفتن نامزدش، رعنا، وارد بازی مجهول زندگی مهری و بابک میشود و جان خود را در این راه از دست میدهد. آدمهای داستان دایرهها، همگی سرگذشت تلخ و دردناکی دارند که به نوعی از اجتماع پیرامون آنها به این افراد نگونبخت به ارث رسیده است. آنها هیچکدام قادر به سر و سامان دادن به زندگی آشفته خود نیستند و این طوفان حوادث زندگی است که خانه و کاشانه آنها را بر باد میدهد و حتی جانشان را تهدید و در مواردی به کام مرگ میکشاند.
حمید نورشمسی سعی کرده با وضوح به دلایل بی سر و سامانی و ناکامیهای این افراد اشاره مستقیمی نداشته باشد اما نشانههایی در داستان هست که فاصلهگذاری های نامرئی بین آدمها در دستیابی به امکانات و موفقیتها را به رخ میکشد. در رمان«دایرهها» فرد یا افراد خاصی مسئول سرخوردگی جوانان معرفی نمیشود. همچنان که خدمات فرد یا افراد حمایتگر از مسائل و دغدغههای جوانان هم نشان داده نمیشود. گویی جوانانی که نماینده طبقات اجتماعی مختلف هستند به حال خود رها شدهاند تا سرنوشت خود را به دست خود رقم بزنند و در این میان، رؤیاها، ایدهها و رفتارهای جوانان همیشه راه به جای درستی نمیبرد. این همان نکته کلیدی در داستان نورشمسی است که شوربختی جوانان به حال خود رها شده و محروم از حمایت های فرهنگی و اجتماعی خانواده و جامعه را یادآوری میکند که اغلب سرنوشتهای تلخ و ناگوار در انتظار آنهاست و از این جوانان معمولاً قصههایی به یادگار میماند که اغلب تلخ و ناگوار است.
چاپ اول(1397) کتاب«دایرهها» نوشته حمید نورشمسی در 148 صفحه با شمارگان 1200 نسخه و قیمت 22000 تومان از سوی انتشارات کتاب نیستان در تهران چاپ و منتشر شده است.
انتهای پیام/