به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، باقیمانده مواد ناشی از فعالیتهای انسان و حیوان که معمولاً جامد بوده و به صورت ناخواسته و یا غیر قابل استفاده دور ریخته میشود پسماند تلقی میشود و این تعریف در برگیرنده همه منابع، انواع طبقه بندیها، ترکیب و خصوصیات مواد زاید است که ما انسانها عامل بوجودآوردنده آن هستیم.
پسماند عمدتاً به سه دسته کلی زبالههای شهری، زبالههای صنعتی و زبالههای خطرناک تقسیم میشوند که مدیریت هر کدام از آنها تخصص خاص خود را طلب میکند و همین سه بخش در سه زیرگروه قابل ارزیابی است.
مثلاً پسماندهای عادی به پسماندهایی گفته میشود که به صورت معمول از فعالیتهای روزمره انسانها در شهرها، روستاها و خارج از آنها تولید میشود، از قبیل زبالههای خانگی و نخالههای ساختمانی اما پسماندهای پزشکی به کلیه پسماندهای عفونی و زیان آور ناشی از بیمارستانها، مراکز بهداشتی، درمانی، آزمایشگاههای تخصصی طبی و سایر مراکز مشابه گفته میشود.
یک سری پسماندهای ویژه هم وجود دارد که به کلیه پسماندهایی گفته میشود که به دلیل بالا بودن حداقل یکی از خواص خطرناک از قبیل سمی بودن، بیماری زایی، قابلیت انفجار یا اشتعال، خورندگی و مشابه آن به مراقبت ویژه نیاز داشته باشد.
در سوی دیگر ماجرا پسماندهای کشاورزی هم هستند که به پسماندهای ناشی از فعالیتهای تولیدی در بخش کشاورزی گفته میشود از قبیل فضولات، لاشه حیوانات، محصولات کشاورزی فاسد یا غیر قابل مصرف و در نهایت پسماندهای صنعتی نیز به کلیه پسماندهای ناشی از فعالیتهای صنعتی و معدنی، پسماندهای پالایشگاهی، صنایع گاز، نفت و پتروشیمی و نیروگاهی و امثال آن گفته میشود از قبیل برادهها، سرریزها و لجنهای صنعتی.
اهمیت محله محوری و تبدیل تفکیک زباله به کسب و کار
با توصیفی که از نظر گذشت عمدهترین پسماندی که در شهر ارومیه بهصورت روزانه 500 تن تولید و دفن میشود پسماند عادی است که برای مدیریت بهینه آن تلاشهای زیادی صورت گرفته تا سرمایه گذاریهایی همچون احداث کارخانه کمپوست انجام شود اما این تلاشهای هنوز به ثمر نرسیده است و کماکان دفن زباله اولین و آخرین راهکار بکار گرفته شده از سوی شهرداری ارومیه است.
اگر چه نمیتوان منکر عزم و اراده شهرداری و شهروندان در تفکیک زباله از مقصد نیز شد اما نمیتوان انکار کرد که این راهکار هم به نتیجه مورد نظر نرسیده و کماکان شهروندان ارومیه عادت دارند زبالههای خود را در هم و بدون قائل شدن به اهمیت تفکیک آنها دم درشان بگذارند.
شاید اگر جمعآوری پسماند به جای آنکه صرفاً به عنوان یک وظیفه بر دوش شهرداری تلقی شود به یک کسبوکار درآمدزا حداقل برای چند صد نفر به صورت محلهای و یا تجمیعی تعریف میشد حالوروز دفن 500 تنی آن در روز از کیفیت بهتری برخوردار میبود.
در واقع فراهم نبودن محیط جداسازی زبالهها از هم و تفکیک منجر به درامد زایی از آن در محلات سبب شده نگاه کسبوکار به آن شکل نگیرد اگرچه در همین شهر ارومیه هستند افرادی که شبانهروز آشغال گردی میکنند و از همین طریق رزق و روزی خود و خانوادههایشان را فراهم میکنند.
هزینه 42.000.000.000 میلیارد تومانی شهرداری ارومیه برای دفن زباله
این روزها عمدهترین توان شهرداری ارومیه صرف جمعآوری و دفن زباله میشود بیآنکه آوردهای از این طریق عایدش شود بلکه افزون بر 1200 پرسنل سازمان پسماند شهرداری ارومیه عمدتاً بهصورت شبانهروزی مشغول رفتوروب شهر و جمعآوری زباله هستند و هزینههای سرسامآور این کار هر ماه بر گرده شهرداری سنگینی کرده و در نهایت این خود مردم ارومیه هستند که باید آن را به انحاء مختلف بپردازند.
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری ارومیه میگوید: روزانه به طور میانگین 500 تن زباله در این شهر تولید میشود که با فرهنگسازی تفکیک از مبدأ و سلسله اقدامات فرهنگسراهای شهرداری و دفاتر تسهیل گری ارومیه امکان کاهشان تا یک سوم موجود وجود دارد.
به گفته احد یوسفی این مقدار در فصول مختلف سال از جمله در فصل برداشت محصول و عرقگیری از انواع گیاهان مرتبط به این خطه از کشور تغییر میکند.
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری ارومیه میافزاید برای دفن زبالهها زمینی به مساحت 80 هکتار در نظر گرفته شده و زبالههای شهر ارومیه، دهیاری و شهرهای سرو، سیلوانا، نوشین شهر و قوشچی در محلی به نام سایت نازلو به صورت مکانیزه و با ماشین آلات مختلف حمل و دفن میشوند.
به گفته وی هزینه جمعآوری، حمل و دفن زبالههای شهری حدود 3 میلیارد و 200 تا 3 میلیارد و 500 میلیون تومان هزینه در ماه برای شهرداری ارومیه در بر دارد که در سال از 42 میلیارد تومان هم فراتر میرود.
چگونه احداث یک کارخانه کمپوست 12 سال به درازا کشید
وی میگوید: در مجموع فقط روزانه یک تن زباله قابلتفکیک به صورت سیستمی توسط سازمان مدیریت پسماند تفکیک میشود که بیشتر این اقلام از جنس شیشه، کاغذ و فلز هستند بنابراین فرهنگسازی طرح تفکیک از مبدأ در شهر ارومیه نیاز به تقویت مستمر دارد تا با کاهش حجم تولید روزانه هزینههای حمل و دفن آن نیز تا حدود یک سوم کاهش یابد.
یوسفی میافزاید: از چندی پیش محلهای دیگری از جمله فرهنگسراهای شهرداری و دفاتر تسهیل گری برای افزایش مشارکت مردم در تفکیک زباله آغاز شده که در صورت اثر بخش بودن حدود 30 درصد از تولید روزانه زباله یعنی 150 تن زباله در یک برنامه 5 ساله قابل تفکیک و بازیافت به مواد دیگر خواهد بود.
یوسفی درباره احداث کارخانه کمپوست در ارومیه نیز میافزاید: در سال 1386 طرحی برای احداث کارخانه کمپوست از طرف سرمایهگذار اصفهانی پیشنهاد شد که با ایجاد تاسسیاتی در محل دفن زباله شد اما این پروسه به نتیجه نرسید.
وی با اشاره به اینکه قراردادی میان سازمان مدیریت پسماند و دانشگاه ارومیه منعقد شده میگوید: طبق این قرارداد باید مطالعاتی درباره جنس زبالههای شهری و روستایی شهر ارومیه انجام شود تا بتوان درباره تولید محصول از زبالهها نظر قطعی داد چرا که جنس زبالهها نقاط مختلف شهر متفاوت است و نیاز به مطالعه دقیق این موضوع قبل از هر تصمیمگیری وجود دارد.
وی با اشاره به اقدام اخیر شهرداری ارومیه در ادغام دو سازمان خدمات موتوری و پسماند این کار را منجر به بهبود مدیریت خدمات شهری ارزیابی کرده و میگوید: با این اتفاق 240 دستگاه از ماشینآلات سنگین و نیمه سنگین سازمان خدمات موتوری در اختیار سازمان پسماند قرار گرفت.
ضرورت توجه به سلامت جسم، روح و روان پاکبانان ارومیه
وی در عین حال توجه به معیشت و سلامت کارکنان سازمان مدیریت پسماند شهرداری ارومیه را یک دغدغه همیشگی معرفی کرده و میافزاید: آزمایشات طب کار برای نیروهای سازمان پسماند به صورت دورهای انجام میشود و تمام 880 پاکبان و 130 راننده قبل از استخدام از آزمایشات طب کار باید گواهی سلامت دریافت کرده تا در این سازمان شروع به کار کنند.
به گفته وی علاوه بر معاینه در زمان استخدام، معاینات دورهای نیز برای نیروهای سازمان پسماند شهرداری ارومیه انجام شده و در طول سال دوبار لباسهای کار این افراد تجدید میشود و در نهایت افراد شاغل متناسب با وضعیت جسمی خود در بخشهای مختلف مشغول به کار میشوند.
یوسفی با اشاره به اهمیت تأمین سلامت روان نیروهای سازمان پسماند شهرداری ارومیه میگوید: برای تأمین سلامت روحی و روانی کارکنان به شکل دورهای برنامههای تفریحی و فرهنگی نیز برگزار میشود ولی به هر حال شرایط کاری نیروهای سازمان پسماند سخت و زیان آور است و این افراد به سبب موقعیت شغلی خود با مشکلات زیادی مواجه هستند که برای آموزش و آگاهی آنان در حیطه شغلی خود دورههای مهارتآموزی سه ماهه و شش ماهه از سوی معاونت نیروی انسانی شهرداری و یا مرکز سلامت شهرداری برگزار شده و همچنین از نحوه عملکرد آنها بازرسی صورت میگیرد.
و نکته جالب ماجرا اینجاست که به گفته رئیس سازمان پسماند شهری ارومیه با اشاره به سطح تحصیلات نیروهای مشغول به کار در این سازمان گفت: نیرویهای این سازمان با میزان تحصیلات متفاوت از هم هستند که 91 درصد زیر دیپلم، 7 درصد دیپلم، نیم درصد فوق دیپلم و 1.5 درصد لیسانس است.
گزارش از محمد آقایی پر
انتهای پیام/ ت