به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرضا، هرگاه سخن از هنرهای دستی یا به عبارتی صنایع دستی میشود نام تابناک ایران در میان کشورهای جهان میدرخشد.
صنایع دستی، هنر سنتی و نماد همبستگی و پیوند اقوام مختلف ایران است که ریشههای عمیق و استواری در فرهنگ غنی و باور ایران اسلامی دارد، صنایع دستی به دلیل ارائه ارزشهای گوناگون به مردم ایران و جهان و تبدیل آن آثار متنوع به اعتبار فرهنگی و اقتصادی، به بازار مصرف عرضه میشوند.
صنایع دستی بعد از نفت، دومین منبع درآمدی در جهان است که در کشور ما در جایگاه پنجم قرار دارد. این حوزه مهم، دارای گستره زیادی است که شهرضا هم در این میان خوش میدرخشد.
شهرضا از دیرباز مهد زندگی مردمان مهربان، سختکوش و تلاشگری بوده است که راه زندگی را با کولهباری از «خرد و اندیشه» و «پشتکار و قناعت» پیمودهاند. مردمانی که هنر انگشتانشان بر نقش سفال و گلهای رنگارنگ فرش جلوهگری میکند و کنجکاوی و تلاش خستگیناپذیرشان در خشتهای استوار بناهای شهر تبلور یافته است. تاریخ حکایت از آن دارد که این مردم در گذشتهای نه چندان دور با حافظهای قوی از آموختههای خود و تجربیات نیاکان و گذشتگان در دستیابی و ساخت آثار با شکوه همچون بناها، مجموعهها و بافتهای با ارزش شهری استفاده کردهاند و درکنار آن باید به صنایع دستی این شهر شامل سفالگری، گیوهبافی، نمدمالی، مسگری، قالیبافی و هوچینسازی اشاره کرد که افسوس و صدها دریغ که بعضی از این میراث گرانسنگ یا زیر آوار روزمرگیها مدفون شده و یا گرد فرسودگی چهره آن را مکدر ساخته است و میرود تا به واسطه سرعت روزافزون زندگی شهری از حافظه ما و آیندگانمان محو شود و به دست فراموشی سپرده شود.
شهرضا از شهرهای کهن و با اصالت استان اصفهان است که صنایع دستی آن نیز همچون تاریخ آن قدمت و اصالت زیادی داشته و از دیرباز دارای اهمیت فراوان است.
برخی از هنرهای دستی این شهرستان مانند سفال و فرش آن دارای شهرت جهانی هستند، علاوه بر جنبههای هنری، صنایع دستی در کنار صنایع کارخانهای نیز در اقتصاد شهرضا سهم قابل توجهی دارد، قالی بافی، ریسندگی، سفالگری، سرامیکسازی و سنگبری از مهمترین صنایع دستی این شهرستان محسوب میشوند.
شهرستان شهرضا از نقاط مهم عرضه کننده قالی صادراتی در ایران است، قالیچههای بافت این شهرستان به داشتن ثبوت رنگ و زیبایی نقشه شهره بوده و از اعتبار و ارزش زِیادی برخوردار است. قالیچههای بافت این منطقه از نظر نقشه و کیفیت در ایران و جهان شهرت زیادی دارند و یک گونه آن از لحاظ ثابت بودن رنگ و نقشه، مورد پسند همگان است.
فرش دستباف شهرضا
تاریخچه عصر طلایی فرش دستباف شهرضا حدود 120 سال پیش با ورود مهاجرانی به شهرضا رقم خورد که قالیبافی را در شهرضا ترویج دادند، البته فرش دستباف در شهرستان شهرضا رایج بوده و حتی بیشتر از بعضی از مناطق دیگر دستگاه داشته، اما تلاش برخی از افراد در حدود 120 سال پیش صنعت فرش شهرضا را به نقطه اوج و طلایی خود رساندهاند.
فرش دستباف شهرستان شهرضا دارای طرح و الگوی خاصی بوده که میتوان به طرحهای نقشه سید میرزا، طرحهای نقشه سولاری که از طرح نقشههای روستای سولار اقتباس شده بود و طرح نقشه گلپری و طرح نقشه گلدانی و لچک ترنج و ترنج بوته و افشان اشاره کرد.
فرش دستباف نیازمند حمایت جدی دولت است
رئیس اتحادیه فرش دستباف با بیان اینکه این هنر و صنعت امروز وضعیت نابسامانی را تجربه میکند به خبرنگار تسنیم گفت: شهرضا در گذشته بیش از 130 کارخانه رنگ قالی داشت که همه آنها امروز تعطیل شدند و این یعنی فرش در شهرضا به نابودی رسیده است.
امان الله رهبر با بیان اینکه بیش از 130 تولیدکننده فرش در شهرضا در گذشته فعالیت میکردند که امروز تنها من به این کار مشغول هستم، گفت: به بافنده های شهرضا کمکی نمیشود و مواد اولیه قالی گران است.
وی با اشاره به خلاء وجود تجار سرمایهگذار فرش در شهرضا، حاطرنشان کرد عدم وجود مراکز تامین و توزیع مواد اولیه از مشکلات فرش بافان شهرضا است.
رئیس اتحادیه فرش دستباف شهرضا با اشاره به مشکلات هنر فرش در شهرضا، تصریح کرد: خریدار قالی نیست و دستمزد بافندگان بالا است، دولت از بافندگان فرش دستباف حمایت نکرده، بعد از تحریمها، بازارهای هدف را از دست دادیم و نمیتوانیم فرش بفروشیم.
وی با بیان اینکه تولیدکنندگان فرش در تولید فرش بسیار رنج میبرند چرا که هیچ حمایتی نمیشوند و سود تسهیلات بانکی هم بسیار بالا است، تصریح کرد: فرش دستباف نیازمند حمایت جدی دولت است، در غیر این صورت همین افراد اندکی که در این حضور فعال هستند نیز به دلیل مشکلات کار خود را رها میکنند.
هر روز بر مشکلات بافندگان فرش دستباف افزوده میشود
یکی از قالی بافهای شهرضا که بیش از 10 سال در این حرفه فعالیت میکند، به خبرنگار تسنیم گفت: در گذشته همه اعضای خانواده در این شغل فعالیت میکردیم، اما امروزه هزینه بالای تولید فرش و عدم فروش سبب شده که فقط خودم در این حرفه مشغول باشم.
وی با تاکید بر اینکه بعد از آماده شدن فرش، برای فروش آن باید چند سال منتظر شد، که خریداری پیدا شود، افزود: به همین دلیل مردم رغبت چندانی برای کار کردن در این صنعت ندارند و حاضرند کارگری کنند، تا اینکه قالیبافی کنند.
یکی دیگر از بافندگان فرش با انتقاد از کم لطفی و نامهربانی مسئولان و دستگاههای مربوطه گفت: هر روز بر مشکلات بافندگان فرش دستباف به دلایل مختلف از جمله رکود جهانی، گرانی مواد اولیه، بیمه، نداشتن صادرات افزوده میشود و به نظر میرسد متولیان و مسئولان این امر توجه کمتری به تلاشگران این عرصه دارند.
مسگران شهرضا
مسگری یکی از بهترین صنایع دستی کهن ایران است، اشیا و ظروف مسی دستساز از زمانهای دور در موزهها قابل مشاهده هستند، از جمله مراکز عمده این هنر شهرهای کاشان، شهرضا، اصفهان، کرمان و شیراز است.
بازارچه مسگران شهرضا حدود 120 سال پیش ساخته شده و مشترکی 4 صاحب است که معماری آن به سبک بازار قیصریه اصفهان و دارای 3 در ورودی است.
احیای صنعت گیوهدوزی شهرضا
صنعت گیوهدوزی در شهرستان شهرضا قدمتی به درازای تاریخ خود شهرستان دارد، آب و هوای خاص، ضرورت تحرک مردم در فصول بهار، تابستان و پاییز و نوع معیشت آنان در گذشته که بیشتر مبتنی بر کشاورزی و دامداری بوده است؛ پا افزاری را میطلبیده که سبک، مقاوم، خنک و در عین حال ارزان باشد و مردم جهت تأمین نیاز خود عشایر و روستائیان قادر به تولید آن باشند.
گیوه را میتوان یکی از جالبترین و ارزندهترین صنایع دستی مردم شهرضا دانست هر چند از تاریخ پیدایش و رواج آن در بین مردم شهرضا اطلاع دقیقی در دست نیست.
صنعت دیرین گیوهبافی با توجه به مشقت بالا و درآمد پایین رو به فراموشی است و مسئولان باید برای احیای این صنعت تدبیری بیاندیشند، هنر گیوهدوزی صرف نظر از جنبه اقتصادی آن، یک میراث فکری و فرهنگی است و حفظ این میراث کهن در سایه آموزش آن بیش از پیش باید مورد توجه علاقهمندان به این حرفه قرار گیرد.
نبود مکان مناسب مهمترین دغدغه هنرمندان صنایع دستی شهرضا
هنرمندان صنایع دستی شهرضا از نبود خانه هنرمندان در شهرضا گلایه دارند. آنها وجود خانه هنرمندان در شهرستان را سبب پیگیری راحتتر و فعالانهتر مسائل صنفی هنرمندان صنایع دستی می دانند، شرایط سخت بیمه تأمین اجتماعی, عدم حمایت برخی از مسئولان از هنرمندان صنایع دستی, بالا بودن قیمت مواد اولیه از دیگر مشکلات هنرمندان صنایع دستی شهرضا است.
هنرمندان صنایع دستی میگویند متاسفانه هنوز پس از گذشت 18 سال از تاسیس شهرک صنایع دستی شهرضا به نتیجه نرسیده و مشکلات فراوانی در مسیر آن قرار دارد و قیمت زمینهای شهرک صنایع دستی با شرایط هنرمندان سازگار نیست.
انتهای پیام/ش