به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم٬ انتشار خبر آغاز ترکِ برخی از سنگرها و پایگاهها توسط نظامیان آمریکایی در شمال سوریه و چراغ سبز دونالد ترامپ برای حمله نظامیان ترکیه به شرق فرات٬ به یکی از مهمترین اخبار منطقه و جهان تبدیل شده است. اردوغان دیروز اعلام کرد که نیروهای آمریکایی باید خیلی وقت پیش از این سوریه را ترک میکردند.
سکوت ترکها در برابر تهدید عجیب ترامپ
ترامپ در آخرین توییت خود در مورد تحولات ترکیه و شمال سوریه نوشته است: «اگر ترکیه به گونهای عمل کند که بر اساس منطق و حکمت والا و بیپایان من٬ مصداق عدول از حد و مرز باشد٬ اقتصاد این کشور را نابود میکنم. من قبلاً هم این کار را کردهام.»
تهدید جدید دونالد ترامپ علیه ترکیه٬ در شرایط عادی میتوانست واکنشهای تندی به دنبال بیاورد. اما در شرایطی که دولت اردوغان٬ حزب عدالت و توسعه٬ حزب حرکت ملی و بسیاری از رسانههای ترکیه به خاطر یک لایک ساده و کماهمیت٬ پیشنهاد تند اخراج دیپلمات خاطی آمریکایی از ترکیه را مطرح کردند٬ فعلاً کسی به تهدید تند ترامپ پاسخی نداده است.
شواهد نشان میدهد که اردوغان و تیم او در برابر تهدید تند ترامپ سکوت کردهاند و میخواهند در مسیر رسیدن به اهداف سیاسیشان در شمال سوریه٬ برخی واکنشها را تحمل کنند. با وجود آن که مدت زمانی نسبتاً طولانی از انتشار این پیام ترامپ سپری شده اما فعلاً فقط احمد داوود اوغلو نخست وزیر اسبق ترکیه به او پاسخ داده است.
او با انتشار یک توییت٬ پیام ترامپ را گستاخانه خوانده و اعلام کرده که چنین چیزی مغایر با آداب اخلاقی دیپلماسی و در تضاد با عمیق روابط آنکارا – واشنگتن است و باید به او پاسخ داده شود.
اما علاوه بر خود اردوغان٬ مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه٬ ابراهیم کالن مشاور و سخنگوی رئیس جمهور٬ عمر چلیک سخنگوی آکپارتی٬ فخرالدین آلتون رئیس مرکز اطلاعرسانی رئیس جمهوری و دیگران سکوت کردهاند و پیداست که بین مقامات دولت ترکیه توافقی وجود دارد که فعلاً کسی سر به سر ترامپ نگذارد و با او کل نیاندازد.
چرا ترامپ٬ ترکیه را تهدید کرد؟
در شرایطی که ترکیه با چراغ سبز آمریکا خود را برای حمله به شرق فرات مهیا کرده٬ به یک باره ترامپ چنین پیامی صادر کرد و این سوال مطرح شد که چرا در اوج هماهنگی٬ شاهد چنین رفتاری از رئیس جمهور آمریکا هستیم؟
بسیاری در پاسخ به این سوال میگویند: این رفتارها از ترامپ بعید نیست و باید به چرخشهای ناگهانی و غیرقابل پیشبینی بودن او عادت کنیم. اما واقعیت این است که این مساله را نمیتوان صرفاً به مذبذب بودن ترامپ ربط داد. بلکه باید به این نکته توجه کرد که برخی از مقامات و سناتورهای آمریکایی به دنبال آن هستند که رای ترامپ را بزنند و او را از تصمیم جدیدش منصرف کنند. یکی از این افراد٬ سناتور جمهوری خواه٬ لیندزی گراهام است.
گراهام دیروز اعلام کرد که از لحظه شنیدن خبر تصمیم ترامپ برای عقبنشینی از سوریه٬ تلفن به دست٬ تلاش میکند با مایک پامپئو صحبت کند و به او بگوید که این تصمیم ناگهانی٬ غلط است.
گراهام جمهوری خواه دو هفته پیش در نیویورک با اردوغان دیدار کرد و آن دیدار برای اردوغان از چنان اهمیتی برخوردار بود که وزیر امور خارجه خود را به عنوان مترجم در کنار خود نشاند.
گراهام در بیانی گلایهآمیز گفته است: من سعی کردم دغدغههای امنیت ملی ترکیه را درک کنم و با این کشور همکاری کنم. اما حمله پرزیدنت اردوغان به سوریه٬ بی احترامی به تلاش و همکاریهای من است.
او در پیامهایی دیگر هم به این نکات اشاره کرده است:
1.هرگونه حمله به شمال سوریه توسط ترکیه٬ کابوسی برای منافع امنیت ملی منطقه و آمریکا ایجاد میکند. این اقدام با شدیدترین تحریمها علیه ارتش و اقتصاد ترکیه روبرو خواهد شد.
2.ما با رها کردن کردها٬ این پیام خطرناک را ارسال میکنیم که آمریکا غیر قابل اعتماد است و ممکن است از این به بعد٬ روسیه٬ چین٬ ایران و کره شمالی هم قدم در راههای خطرناکی بگذارند.
3. مطلقاً عاقلانه نیست که متحدین خود را رها کرده و اشتباهات سلف خود را تکرار کنید. برون سپاری امنیت ملی آمریکا به ترکیه یا هر کشور دیگری هرگز عاقلانه نیست.
4. ترکیه توانایی جلوگیری از ظهور دوباره داعش را ندارد و هدف اصلی آنها کردها است و نه داعش.
5. در صورت حمله آنها به سوریه، تحریمهای دوجانبه علیه ترکیه را اعمال خواهیم کرد و در صورت حمله به نیروهای کُرد که در تخریب خلافت داعش به نیروهای آمریکا کمک کردهاند، خواستار تعلیق آنها از ناتو خواهیم شد.
پیامهای لیندزی گراهام از بسیاری جهات مهم است و چنین به نظر میرسد که این توییتها بوده که دونالد ترامپ را به انتشار آن پیام تند و تهدید آمیز ترغیب کرده است. اما مشخص نیست در میدان عمل و بر روی ارض واقع٬ حساسیت لیندزی گراهام تا چه اندازه به داد کردها برسد.
از دل پیام گراهام میتوان این نکته را نیز استخراج کرد که دولت آمریکا٬ علاوه بر آن که از داشتن یک رئیس جمهور بی تدبیر و ناشی رنج میبرد٬ مشاور امنیت ملی حرفهای٬ وزیر امور خارجه توانمند و وزیر دفاع قدرتمندی نیز ندارد که در مورد تصمیم رئیس جمهور با قاطعیت صحبت کنند و به همین خاطر یک سناتور میتواند تا این اندازه اثرگذار شود.
مخالفین اردوغان چه میگویند؟
دیروز پروفسور سزگین تانری کوللو معاون حقوقدان رهبر حزب جمهوری خلق٬ اعلام کرد که تصمیم ترکیه برای حمله به شرق فرات٬ تصمیم معقولی نیست و نمیتواند منجر به خیر و آرامش شود.
اما خود کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق و خانم مرال آکشنر رهبر حزب خوب٬ موضع نگرفتند.
کردهای سوریه در چه وضعیتی هستند؟
از دیروز و همزمان با انتشار خبر خروج آمریکا از سوریه و قدرت گرفتن احتمال حمله ترکیه به مناطق کردنشین شرق فرات٬ بیش از 30 نهاد مدنی، سیاسی و فرهنگی در قامیشلو با انتشار بیانیهای این اقدام ترکیه را محکوم کردند.
همچنین هزاران نفر از مردم کوبانی دست به راهپیمایی زده و علیه ترکیه شعار سر دادند. همچنین مردم شهر قامیشلو نیز علیه ترکیه راهپیمایی کردند و نهادهایی که خود را مجلس دموکراتیک سوریه و مدیریت خودگردانی شمال و شرق سوریه خواندهاند٬ از مردم عادی خواستهاند که در دفاع از این منطق٬ در کنار نیروهای مسلح باشند و از آنان حمایت کنند.
ممنوعیت پرواز
یکی از مواضع مهم پنتاگون یا وزارت دفاع آمریکا این است که اعلام کرده در عملیات ترکیه شرکت نمیکند و در عین حال قرار نیست از این عملیات حمایت کند.
این موضع پنتاگون به معنی چراغ سبز برای ورود ارتش ترکیه به شمال سوریه تلقی شده است اما در عین حال٬ گفته شده که ترکیه حق ندارد در حریم هوایی سوریه پرواز کند و نیروی هوایی این کشور از مرکز عملیات مشترک هوایی کنار گذاشته شده و از این پس اطلاعات دریافتی از پهپادهای گشت و شناسایی ائتلاف در اختیار نیروهای ترکیهای قرار نخواهد گرفت. به این ترتیب٬ ترکیه در شرق فرات فقط میتواند از نیروی زمینی و آتشبار توپخانه بهره بگیرد. اما با توجه به مسافت بسیار نزدیک مواضع کردهای سوری به مرز ترکیه٬ هواپیماهای جنگنده و حتی بالگردهای ترکیه نیز میتوانند از دور و از داخل حریم هوایی ترکیه٬ به سوی کردها شلیک کنند.
حال باید دید٬ آمریکا برای حرکت ترکیه و امکان اجرای عملیات نظامیان تحت امر اردوغان٬ چه گستره و حد و مرزی را در نظر گرفته است.
انتهای پیام/