سه قرن پیمانشکنی؛ سابقه آمریکا در بیاعتنایی به توافقات بینالمللی
بدعهدی یکی از مشخصههای اصلی آمریکا در دنیا به شمار میرود، در این گزارش، معاهدههایی که آمریکا در آنها نقض عهد کرده، یعنی به طریقی به تعهداتی که از او انتظار میرفته عمل نکرده را فهرست کردهایم.
گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم- منتقدان «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا هنگام تصمیم او برای خروج از توافق هستهای با ایران میگفتند که این اقدام اعتبار آمریکا را از بین خواهد برد و موجب خواهد شد کشورهای دیگر به آمریکا اعتماد نکنند.
با این حال، سابقه رفتار آمریکا حاکی از آن است که این کشور همیشه یک شریک بینالمللی غیرقابل اعتماد بوده؛ دولت آمریکا، حتی قبل از خروج دولت ترامپ از پیمان TPP، معاهده جوی پاریس، NAFTA یا برجام بارها رفتارهای مشابهی با توافقات بینالمللی داشته است.
این نقض عهدها درست از زمان تشکیل آمریکا ایجاد شدند و واشنگتن، صدها معاهدهای که با قبایل بومی آمریکا امضا کرد را فسخ کرد و یا آنها را اجرا نکرد. در حال آمریکا، علیرغم آنکه خودش را ناظم دنیا در مسائل حقوق بشری معرفی میکند، کشوری است که کمترین تعداد معاهدههای حقوق بشری را به تصویب رسانده است.
در این گزارش، معاهدههایی که آمریکا در آنها نقض عهد کرده، یعنی به طریقی به تعهداتی که از او انتظار میرفته عمل نکرده را فهرست کردهایم؛ البته، برای رعایت اختصار، پیمانهایی که «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور فعلی آمریکا از آنها خارج شدهاند از بحث کنار گذاشته شدهاند. لازم به ذکر است بخش زیادی از این قراردادها مواردی هستند که آمریکا آنها را ایجاد کرده یا در ایجاد آنها نقش داشته اما آن را تصویب (Ratify) نکرده است. امضای یک معاهده به تنهایی هیچ تعهدی را به همراه ندارد و زمانی کشوری متعهد به مفاد آن میشود که آن را به تصویب ملی برساند.
معاهدات بین آمریکا و بومیها (1869-1772)
پایگاه آرشیو اسناد ملی آمریکا میگوید بین سالهایی 1772 374 معاهده میان آمریکا و قبایل بومیان در این کشور 374 معاهده منعقد شده است. از میان این معاهدات، آمریکا به بسیاری از آنها عمل نکرده است.
معاهده «کاناندیگوا» یکی از اولین معاهداتی است که بین بومیهای آمریکا و «جورج واشنگتن» به عنوان نماینده ایالات متحده آمریکا به امضا رسید.
پیمان ورسای (1919)
«وودراو ویلسون»، یکی از افرادی بود که برای پیمان ورسای تبلیغ کرد و بر سر آن مذاکره کرد. این پیمان که بین دولتهای پیروز جنگ (انگلیس، روسیه، فرانسه و آمریکا) و متحدین شکست خورده (آلمان، عثمانی، ایتالیا، اتریش-مجارستان) حاصل شد به جنگ جهانی اول پایان داد. ویلسون هنگام حصول این توافق در نقل قول مشهوری گفت: «دستکم این است که دنیا آمریکا را ناجی دنیا میداند.»
علیرغم این، مجلس سنای آمریکا در نوامبر سال 1919 این پیمان را به تصویب نرساند. این اتفاق، تعهدات آمریکا به معاهدات بینالمللی را زیر سوال برد و وقوع جنگ جهانی دوم را کلید زد.
کنوانسیون بینالمللی کار (1949)
قدیمیترین معاهدهای که هنوز منتظر تصویب سنا است، قراردادی است که در سال 1949 برای به رسمیت شناختن بینالمللی آزادی انجمنها و محافظت از حق انسانها برای تشکیل سازمانها ایجاد شده. این توافقنامه به امضای 154 کشور، از جمله آمریکا رسیده و در سال 1950 به اجرای کامل درآمده است. با این حال، آمریکا هرگز آن را تصویب نکرده است.
توافقنامه ژنو، 1954
کنفرانس ژنو در سال 1954 به منظور پایان بخشیدن به جنگ کره و اولین جنگ هندوچین تشکیل شد. این معاهده با امضای ویتنام، فرانسه، چین، شوروی و انگلیس رسید. آمریکا با وجود شرکت در این کنفرانس و مذاکرات مربوط به به آن از امضای این توافقنامه خودداری کرد.
معاهده حذف همه انواع تبعیض علیه زنان (1979)
آمریکا با امضای این معاهده در سال 1980 یکی از 156 کشوری شد که این توافق را برای پایان دادن به تبعیضهای جنسیتی امضا کرد. با این حال، مجلس سنای آمریکا از سال 1980 تا به حال آن را به تصویب نرسانده است.
کنوانسیون ملل متحد در مورد حقوق دریاها (1982)
کنوانسیون ملل متحد در مورد حقوق دریاها (به انگلیسی: United Nations Convention on the Law of the Sea) یک معاهده بینالمللی است که در 10 دسامبر 1982 در سومین کنفرانس سازمان ملل متحد در مورد حقوق دریاها در شهر مونتگوبی کشور جامائیکا به امضا رسید. آمریکا هنوز این معاهده را به تصویب نرسانده است.
پیماننامه حقوق کودک (1989)
این معاهده نخستین توافقی است که به تشریح حقوق کودکان در زمینههای مختلف تحصیلی، بهداشت و عدالت میپردازد و در نوامبر 1989 به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد قرار گرفت. آمریکا تنها عضو سازمان ملل است که این پیماننامه را تصویب نکرده است.
توافق هستهای کره شمالی (1994)
تلاش کره شمالی برای دستیابی به فنآوری هستهای از سالهای اولیه دهه پنجاه میلادی شروع شد. در دسامبر 1952 کره شمالی مؤسسهای بهنام مؤسسه تحقیقات انرژی هستهای تأسیس کرد، اما فعالیتهای هستهای کره شمالی با انعقاد قرارداد همکاریهای فنی با شوروی در فوریه 1956 آغاز گردید.
در خلال دهههای هفتاد و هشتاد میلادی، مرکز ثقل توسعه صنعتی کره شمالی بر برنامه هسته «ایآن» قرار داشت و در این دوران پروژه هستهای آن رشد قابل توجهی یافت.
آمریکا و کره شمالی اکتبر 1994 برای پایان دادن به برنامه هستهای کره شمالی به توافقی موسوم به «چارچوب توافق» برای پایان دادن به بحران و کنترل برنامه هستهای کره شمالی دست پیدا کردند.
با وجود این، دولت آمریکا درست از زمان شروع توافق از اجرای تعهدات خودش سرباز زد که بارها با هشدار کره شمالی رو برو شد.
سرانجام در کارزار انتخابات ریاستجمهوری سال 2000، وعده لغو یا پاره کردن این توافق هستهای یکی از مواردی بود که «جورج دبلیو بوش» آن را مطرح میکرد. زمانی که او به قدرت رسید، با توجه به اینکه فروپاشی وعدهدادهشده کلینتون در کره شمالی هنوز محقق نشده بود او تلاش کرد با اعمال فشار بر کره شمالی، این کشور را به خروج از توافق وادار کند.
بوش چند ماه بعد از روی کار آمدن اعلام کرد که دولتش قصد بازنگری در سیاستهایش در قبال کره شمالی و «چارچوب مورد توافق» دارد. سخنرانی او در سال 2002 که از کره شمالی کنار ایران و عراق بهعنوان «سه محور شرارت» نام برد تقریباً همگان را به این نتیجه رساند که هیئت حاکم در آمریکا قصدی برای اجرای تعهداتشان در توافق هستهای ندارد.
بوش چند ماه بعد، اعلام کرد که نهادهای اطلاعاتی آمریکا شواهدی در دست دارند که نشان میدهند کره شمالی برنامهای مخفیانه برای غنیسازی اورانیوم دارد و به همین دلیل توافق هستهای را نقض کرده است. او بر همین اساس عدم تعهد واشنگتن به این توافق را اعلام کرد.
اما تنها در سالهای بعد بود که مقامهای آمریکایی اعتراف کردند ادعای مطرحشده توسط دولت بوش انطباقی با واقعیتها نداشته و برنامه مخفیانه کره شمالی برای غنیسازی اورانیوم ادعایی بیش نبوده است. مارس سال 2007، «جوزف دیترانی»، افسر اطلاعاتی دولت آمریکا در امور کره شمالی گفت درباره وجود برنامه غنیسازی اورانیوم کره شمالی، بهخلاف آنچه قبلاً ادعا شده بود اطمینان وجود ندارد.
چندی بعد رسانههای آمریکا دلیل واقعی خروج آمریکا از این توافق را اعلام کردند. به عنوان مثال روزنامه واشنگتنپست سال 2005 فاش کرد بیل کلینتون در زمان توافق به نمایندگان کنگره وعده داده بود دولت کره شمالی قبل از آنکه نیاز باشد آمریکا به تعهداتش پایبند بماند، سقوط خواهد کرد.
این روزنامه در سال 2005 یعنی چندین سال بعد از لغو شدن توافق هستهای کره شمالی نوشت: «برخی از مقامات اسبق در دولت کلینتون گفتهاند که آنها هرگز تصور نمیکردهاند مجبور به ساخت رآکتورهای آب سبک باشند، چون فرض آنها، که البته اشتباه بود این بوده که این رژیم قبل از ساخت رآکتورهای مورد نظر فروخواهد پاشید».
اساسنامه دیوان کیفری بین المللی (اساسنامه رم)
اساسنامه رم که به تشکیل دیوان بینالمللی دادگستری منجر شد مورد مذاکره 148 کشور قرار گرفت. از میان این کشورها 120 کشور پیشنویس نهایی را در سال 1998 پذیرفتند.
«بیل کلینتون»، رئیسجمهور اسبق آمریکا در سال 2000 این توافقنامه را به امضا رساند، اما تحویل آن به سنا برای تصویب را به این بهانه که لازم است آمریکا نحوه کارکرد این دادگاه را زیر نظر بگیرد به تأخیر انداخت. دو سال بعد که اساسنامه کاملاً اجرایی شده و به تصویب 60 کشور رسیده بود، «جورج دبلیو بوش» به سازمان ملل متحد اطلاع داد که دیگر نیازی به تصویب این اساسنامه در سنا نیست.
«پیمان کیوتو» 1997
آمریکا با وجود امضای این پیمان که برای کاهش صدور گازهای گلخانهای در سال 1997 صادر شده بود از تصویب آن خودداری کرده است. آمریکا در کنار کانادا، سودان جنوبی و آندورا تنها کشورهایی هستند که این پیمان را اجرا نمیکنند.
انتهای پیام/