به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم٬ در روزهای اخیر٬ دونالد ترامپ٬ سناتور لیندسی گراهام و برخی دیگر از مقامات آمریکایی٬ به تندی علیه رجب طیب اردوغان و عملیات تجاوزگرانه ترکیه در شمال سوریه موضعگیری کردهاند و برخی از پیامهای آنان بسیار تند و تهدیدآمیز بوده است. اما اردوغان و تیم او٬ ترجیح دادهاند که به این پیامهای تند واشنگتن پاسخی ندهند و در برابر آنها سکوت کنند.
رجب طیب اردوغان در برابر فشار سردبیرهای رسانهها و خبرنگاران کشورش برای پاسخ دادن به ترامپ٬ تنها به بیان این نکته کوتاه بسنده کرد: «میدانید که ترامپ خیلی شوخ است و مداوماً شوخی میکند.»
اما اردوغان و تیم او٬ به تندترین و زبان ممکن و حتی با به کاربردن عباراتی تحقیرآمیز٬ به بیانیه مخالفتآمیز اتحادیه عرب واکنش نشان دادند.
پروفسور یاسین آکتای مشاور عرب تبار اردوغان گفت: «ما را به نادیدهگرفتن حاکمیت سیاسی سوریه متهم کردهاید. کدام حاکمیت؟ مگر حاکمیتی هم مانده است؟»
اما خود اردوغان٬ پا را از این فراتر نهاده و گفت:«اگر همه شما جمع شوید٬ یک ترکیه نمیشوید و در حد ترکیه نیستید. شما فقط نفت و دلار دارید و با اتکا به درآمدهای نفتیتان صحبت میکنید.»
اما این فقط آمریکا٬ اروپا و کشورهای عربی و همسایگان ترکیه نبودند که با عملیات موسوم به چشمه صلح٬ مخالفت کردند و در کمال ناباوری٬ یکی از مهمترین متحدان ترکیه نیز در این مورد اظهار نظر کرده و موضعی در مخالفت با آنکارا گرفت.
رئیس جهور بخش ترکنشین قبرس٬ به شکل شفاف و قاطعانه٬ عملیات ترکیه در شرق فرات سوریه را محکوم کرد و مقامات آنکارا به تندی به او واکنش نشان دادند.
مصطفی آکنجی چه گفته بود؟
شاید همه٬ قبرس شمالی یا کشوری با نام رسمی «جمهوری ترک قبرس شمالی» را با رئوف دنگتاش رئیس جمهور مشهور آن کشور به خاطر میآورند که به یکی از نمادهای ملی گرایی ترکی تبدیل شده بود و در ترکیه نیز محبوبیت فراوانی داشت.
اگرچه مصطفی آکنجی نیز به اندازه دنکتاش ملیگرا نیست اما همواره به عنوان یک رئیس جمهور متین و دارای اعتبار سیاسی و دیپلماسی بینالمللی٬ برای ترکیه٬ اروپا و سازمان ملل محترم بوده و از جایگاه والایی برخوردار بوده است.
اما او در مورد تجاوز ترکیه به خاک سوریه٬ نکاتی بیان کرد که عملاً حکومت ترکیه را در شوک فرو برد.
آکنجی در صفحه فیسبوک خود نوشت: «کدام چشمه صلح؟ از چشمه باید آب بجوشد. اما از چشمهای که ترکیه به سوریه برده٬ فقط خون بیرون میزند. این عملیات باید متوقف شود و با آنها مذاکره کنند. در زمانی هم که ترکیه در کشور ما عملیات انجام داد٬ باز هم خون در جریان بود. من در کنار بسیاری از رفقایم در میدان جنگ بودم و به خوبی میدانم جنگ چیست.»
این فقط قطعه کوتاهی از متن فیسبوکی آکنجی است که در محکوم کردن عملیات ترکیه نوشته و منتشر کرده است. اما انتشار مطلب همان و به راه افتادن سیل پاسخها و واکنشهای تند همان.
در این میان٬ برخی از سیاستمداران ترکیه نیز حتی الفاظ رکیکی به کار بردند و مصطفی دستیجی رهبر حزب ملیگرای راست افراطی وحدت بزرگ اعلام کرد: «مصطفی آکنجی٬ اعتبار و مشروعیت خود را از دست داده و هر چه زودتر یا باید استعفا دهد و یا از مقام خود عزل شود. این سخنان زشت و خائنانه که در مورد عملیات 1974 میلادی ترکیه در قبرس و عملیات کنونی چشمه صلح بر زبان آورده٬ غیرقابل بخشش است.»
عمر چلیک سخنگوی حزب عدالت و توسعه و از مردان مهم تیم اردوغان نیز به تندی به رئیس جمهور قبرس شمالی پاسخ داده و در یک کنفرانس مطبوعاتی٬ به شکل مفصل٬ به سخنان او پاسخ داده و آکنجی را زیر سوال برد. چلیک گفت: «جناب آکنجی از شما انتظار میرفت از عملیات جشمه صلح حمایت کنید. اما چرا به جای حمایت٬ ما را تشویق میکنید که با تروریستها مذاکره کنیم؟ »
فواد اوکتای معاون رئیس جمهور ترکیه٬ احمد اویسال رئیس مرکز مطالعات خاورمیانه و بسیاری دیگر از سیاست مداران و ملی گرایان ترک٬ علیه رئیس جمهور قبرس شمالی موضعگیری کرده و خواهان استعفای او شدند.
ایجاد دوقطبی در قبرس شمالی به دست ترکیه
نخست وزیر قبرس٬ برخلاف رئیس جمهور این کشور٬ در حمایت از عملیات ترکیه موضعگیری کرد. ارسین تاتار نخست وزیر جمهوری قبرس ترک شمالی گفت: «من و رفقایم در حزب اتحاد ملی٬ در مورد عملیات چشمه صلح٬ مانند رئیس جمهور فکر نمیکنیم. به باور ما٬ بهترین کار آن است که قبرس شمالی همواره در کنار ترکیه باشد. لذا در این عملیات٬ ملت ما در کنار ملت ترکیه است و شانه به شانه آنها حرکت میکنیم.»
قدرت اوزرسای وزیر امور خارجه و معاون نخست وزیر جمهوری قبرس ترک شمالی اعلام کرد: «ترکیه به شکل مشروع در برابر تروریسم میجنگد و ما نیز در این عملیات ضد توریستی از ترکیه حمایت میکنیم.»
به این ترتیب٬ رئیس جمهور و کابینه دولت قبرس شمالی عملاً در مورد عملیات ترکیه در شمال سوریه٬ در دو جبهه مخالف هم قرار گرفتند و حالا فضای سیاسی و رسانهای خاصی در ترکیه و قبرس به وجود آمده که ممکن است رفته رفته به یکدست شدن قدرت و کنار نهاده شدن آکنجی منجر شود.
چرا آکنجی چنین موضعی گرفت؟
ترکیه٬ در ادبیات سیاسی خود٬ قبرس شمالی را «بچه وطن» میخواند. اما آکنجی٬ از این عبارت بدش میآید.
او قبلاً گفته بود: «ما عشق مام میهن ترکیه را در دلمان داریم اما دیگر بچه و نوزاد نیستیم و بزرگ شدهایم. باید بگویند کشور برادر و نه بچه وطن!» اردوغان نیز در پاسخ گفته بود:«آکنجی باید بداند چه میگوید. مبارزه ما ادامه دارد و ما همواره قبرس شمالی را بچه وطن خواهیم خواند.»
در سالیان اخیر٬ ترکیه در آبهای قبرس و شرق مدیترانه دست به اکتشاف و حفاری نفتی زده و این موضوع منجر به واکنشهای منفی آمریکا٬ یونان٬ مصر و رژیم صهیونیستی شده است. ترکیه همچنین قصد دارد شهر متروکه و خالی از سکنه مرعش قبرس شمالی را احیا کرده و آن را به یک مرکز توریستی تبدیل کند. اما تمام این اهداف و ایدهالهای ترکیه در قبرس شمالی٬ از سوی بخش رومنشین قبرس یا قبرس جنوبی و همچنین از سوی یونان و اتحادیه اروپا٬ با نگرانی دنبال میشود و شواهد نشان میدهد که تحرکات ترکیه٬ بر روند مذاکرات قبرسهای شمالی و جنوبی نیز تاثیر میگذارد.
یکی از محتملترین سناریوها در مورد دلایل و انگیزههای مصطفی آکنجی برای اتخاذ موضع منفی علیه ترکیه٬ این است که میخواهد کاری کند که کشور تحت امر او از منظر سیاسی اتحادیه اروپا٬ به عنوان یک کشور مستقل دیده شود که در تصمیمات سیاسی خود٬ الزاماً از آنکارا تبعیت نمیکند.
انتهای پیام/