به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، برآوردها نشان میدهد که قیر با نیاز سالانه بالغ بر 4 میلیون تن در پروژههای دولتی و خصوصی و ظرفیت 3 میلیون تن صادرات منطقهای یکی از پرکاربردترین فرآوردههای نفتی در حوزه عمران و توسعه کشور است که عدم توجه به تامین به موقع آن میتواند موجب توقف و خلل اساسی در پروژههای این حوزه شده و تبعاتی چون بیکاری، عقب ماندگی توسعهای و نارضایتی عمومی را به دنبال داشته باشد.
در حال حاضر تکمیل پروژههای نیمه تمام زیادی در بخشهای حمل و نقل، بافت فرسوده، عمران روستایی و فضاهای آموزشی منوط به تامین به موقع این فرآورده نفتی بوده و برای نگهداری از شبکه راههای موجود نیز که با ارزش بیش از 3 میلیون و 500 هزار میلیارد ریال از مهمترین سرمایههای ملی است سالانه بیش از یک میلیون تن قیر مورد نیاز است.
از طرفی در شرایط ناشی از کمبود منابع مالی بخش دولتی، تهاتر مواد اولیه قیر با خوراک نفت خام تحویلی به پالایشگاهها و همچنین استفاده از ظرفیت ناشی از حاشیه سود قیر مورد نیاز بخش خصوصی بالاخص حوزه ساختمان و صادرات قیر، برای تامین هزینههای فرآوری قیر و تولید آسفالت از معدود راههای حفظ رونق عمرانی کشور شناخته میشود.
در حال حاضر و با توجه به راندمان پالایشگاههای کشور به طور متوسط حدود 20 درصد نفت خام تحویلی به پالایشگاهها به وکیوم باتوم تبدیل میشود که قابلیت فرآوری به قیر یا نفت کوره را دارد.
با توجه به هزینه تمام شده و میانگین قیمت معاملاتی نفت کوره و قیر، تبدیل هر واحد وکیوم باتوم به قیر حدود 2 درصد بیش از تبدیل آن به نفت کوره ارزش افزوده دارد.
نفت کوره علاوه بر تاثیر پذیری بالا از تحریم (به دلیل عرضه توسط بخش دولت و تشابه ظاهری با نفت خام و مشمول تحریم شدن و همچنین قابلیت پالایش داشتن)، به دلیل محدودیتهای زیست محیطی و همچنین کاهش مصرف نیروگاهها (به دلیل توسعه گازرسانی به نیروگاهها) دچار روند کاهش بازار مصرف شده و در مقابل قیر به عنوان فرآوری قابل عرضه توسط بخش غیردولتی، تاثیرپذیری بسیار پایینی از تحریم داشته و بازار مصرف منطقهای آن در حال توسعه نیز است (برخی بررسیها نشان میدهد بازار صادراتی قیر کشور تا 10 برابر وضعیت فعلی قابلیت دستابی دارد).
با این وصف با در نظر گرفتن شرایط فعلی و اختصاص حدوداً 15 میلیون تن وکیوم باتوم برای حفظ تولید سالانه فعلی نفت کوره لازم است مابقی موجودی وکیوم باتوم یعنی سالانه 7 میلیون تن به قیر تبدیل شود.
با این شرح 4 میلیون تن برای مصارف پروژههای عمومی و دولتی و 3 میلیون تن قیر جهت تامین مصرف داخلی و صادراتی قابل عرضه به بخش خصوصی خواهد بود.
ارزیابیها نشان میدهد تامین و توزیع قیر رایگان علاوه بر صرفه اقتصادی و استفاده بهینه از سرمایههای ملی و تقویت ظرفیت صادراتی و حفظ بازارهای منطقهای در شرایط تحریمی، نقش موثر و ویژهای در افزایش رضایت عمومی، تحقق وعدهها و اهداف توسعهای و عمرانی دولت و همچنین دور زدن تحریمها دارد و از این حیث تقویت این حکم در قانون بودجه سنواتی دارای توجیه است.
براساس اصلاح بند ه تبصره 1 قانون بودجه سال 98 کل کشور، شرکت ملی نفت ایران مکلف است مبلغ 60 هزارمیلیارد ریال از منابع دریافتی بابت خوارک مایع تحویلی به پتروشیمیها و پالایشگاهها را به صورت ماهانه به خزانهداری کل واریز کرده و سازمان برنامه و بودجه موظف است 100 درصد مبالغ واریزی را به صورت ماهانه به دستگاههای اجرایی برای خرید قیر مصرفی و پرداخت هزینههای اجرای آسفالت اختصاص دهد.
48 درصد مبلغ در نتیجه این بند برای آسفالت راههای فرعی و روستایی و روکش آسفالت شبکه راههای اصلی در اختیار وزارت راه و شهرسازی قرار گرفته، 17 درصد نیز در اختیار وزارت کشور برای آسفالت معابر شهرهای با جمعیت زیر50 هزار نفر قرار میگیرد.
15 درصد در اختیار وزارت جهاد کشاورزی برای انجام عملیات مالچ پاشی سازگار با محیط زیست قرار گرفته و 19 درصد نیز در اختیار بنیاد مسکن برای آسفالت معابر و بهسازی روستاها قرار میگیرد و در نهایت 5 درصد نیز در اختیار وزارت آموزش و پرورش برای نوسازی مدارس و دانشگاه فرهنگیان قرار میگیرد.
بند فوق در تاریخ 21 مهرماه 98 اصلاح و در تاریخ اول آبان به تایید شورای نگهبان رسیده است. براساس قانون قبل شرکت ملی نفت ایران باید 4 میلیون تن وکیوم باتوم در اختیار پالایشگاهها قرار میداد تا قیر تولیدی در نتیجه آن با نسبتهای بالا بین دستگاههای اجرایی توزیع شود.
نماینده مردم شهرستانهای سربیشه و نهبندان در مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در بیرجند گفت: توسعه راههای روستایی حوزه نهبندان و سربیشه، نیاز مبرم شهرداریهای این دو شهر و همچنین شهرهای شوسف و مود و درح به قیر رایگان برای آسفالت معابر موجب شده که در تمام جلسات برگزار شده با مسئولان وزارت کشور، سازمان برنامه و بودجه، وزارت راه و شهرسازی و وزارت نفت این موضوع طرح شود و برای این دو شهرستان درخواست اختصای قیر رایگان مطرح شود.
نظر افضلی بیان کرد: از نمونههای اخیر آن میتوان به جلسه 28 آبان 97 با معاون توسعه روستایی وزیر کشور، جلسه 10 دی ماه 97 با وزیر کشور و جلسه 14 بهمن 97 با وزیر راه و شهرسازی اشاره کرد که در تمام این جلسات درخواست 4 هزار تن قیر رایگان برای نهبندان و 300 تن قیر برای سربیشه مطرح شده است.
رئیس مجمع نمایندگان خراسان جنوبی بیان کرد: با توجه به حجم بالای راههای روستایی غیرآسفالته در حوزه انتخابیه و اینکه بیش از 50 درصد راههای روستایی غیر آسفالته استان در دو شهرستان نهبندان و سربیشه قرار دارد از سال 95 مکاتبات متعدد با مسئولان کشوری مربوطه در زمینه تامین قیر رایگان به این دو شهرستان نیز انجام شده که در برخی موارد شاهد تحقق موضوع بودهایم.
افضلی ادامه داد: نیاز بالای منطقه و عقب ماندگی توسعهای آن اختصاص سالانه قیر را طلب میکند و نباید محدویتهای مالی در سطح کلان موجب کسر اعتبارات توسعهای مناطق محروم کشور شود چراکه نارضایتی شدید مردمی در این مناطق از مسئولین را در پی خواهد داشت.
نماینده مردم شهرستانهای سربیشه و نهبندان در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: هم اکنون محورهای روستایی که به صورت آسفالت سطحی اجرا شده و نیازمند روکش است بالغ بر 200 کیلومتر بوده و حتی برای روکش 2 کیلومتر راه روستایی نیز نیازمند تخصیص قیر هستیم.
وی بیان کرد: مکاتبات مکرر و نامه نگاریهای متعدد در مورد تخصیص قیر به شهرداری مود و شهرداری و راههای روستایی نهبندان و سربیشه به مسئولان بالادستی وزارتخانههای مرتبط انجام شده است.
رئیس مجمع نمایندگان خراسان جنوبی گفت: نامه جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به رئیس جمهور در زمینه تخصیص قیر رایگان برای انجام پروژههای راه شهری و روستایی در تاریخ 31 تیرماه 98 را از دیگر پیگیریهای نمایندگان مردم در مجلس برشمرد که در نهایت و با توجه به عدم تخصیص قیر رایگان در کشور، بند قانونی مذکور مقرر شد خود شرکتهای اجرایی قیر مورد نیاز خود را از محل اعتبارات اخذ شده خریداری کنند.
انتهای پیام/250/ ت