خبرگزاری تسنیم - علیرضا رحیمبصیری
مستند «فرزندان شب» جدیدترین اثر مستند بهروز نورانیپور است که در سیزدهمین جشنواره بینالمللی سینماحقیقت رونمایی شد؛ این کارگردان که پیش از این با ساخت مستند «A157» راجع به داعش جوایز زیادی را کسب کرده بود این بار مستندی در همان فضا اما کمی متفاوتتر ساخته است.
شاید تصور اینکه پسر نوجوانی 15 ساله کلاشینکف به دست بگیرد یا برای پرندهها دام بگذارد تا شکارشان کند خیلی عجیب و غریب نباشد اما اینکه همان نوجوان به کشتن بیش از 100 نفر با اسلحه خود افتخار کند، ریختن سم تالیوم در منبع آب پناهندگان بیگناه را وسیلهای برای بهشتی شدنش بداند و سر پرندهای را با قساوت از تنش جدا کرده و کبابش کند خارج از باورها است؛ اما این قساوت و بیرحمی را چه کسی در دل آن نوجوان کاشته و پرورش داده است؟ جواب، یک کلمه است، «داعش».
ماجرای فیلم از جایی آغاز میشود که گروهی از اسرا به کمپهای یونیسف انتقال داده میشوند؛ در این جمع از پیرزن 70 ساله تا کودک چندماهه دیده میشود اما تعدادی از این اسرا از بقیه بسیار خطرناکترند؛ گروهی پنج نفره از نوجوانان 13 تا 15 ساله پاکستانی که تا چندی پیش در بین جنگجویان داعش بودند و حالا با نابودی آن اسیر شدهاند؛ در کنار آنان یک زن دیگری هم میبینیم، کسی که همسرش یکی از فرماندهان داعش بوده است و حالا حاضر نیست هیچ اطلاعاتی راجع به او بدهد؛ روایت اصلی فیلم با همین گروه نوجوانان و آن زن جلو میرود؛ مستندساز سعی کرده است در گفتوگو با این افراد ابعاد دیگری از داعش که از قضا خطرناکتر نیز است را به تصویر بکشد؛ تاکنون مستندهای زیادی از نبرد با داعش ساخته شده است؛ با این حال تصاویر کمی از پشتپرده شکلگیری داعش، ایجاد باورهای انحرافی دینی در بین آنان که باعث میشود دست به هر کار بزنند و ... روایت شده است؛ فرزندان شب با همین رویکرد به جستجوی ابعاد دیگری از پشتپرده داعش پرداخته است.
اگرچه شنیدن لفظ «داعش» تا همین چند ماه پیش لرزه به اندام مردم عراق و سوریه میانداخت اما این روزها با نابودی آن در این مناطق عمق ترس کمتر شده است؛ با این حال همین پنج نوجوان حرفهایی را به زبان میآورند که ترسی شبیه به همان ترس قبلی به مخاطب منتقل میشود؛ تأسیس مدرسههای دینی و تشویق نوجوانان به درسخواندن در این مدارس یادگاری شومی است که داعش در بسیاری از کشورهای همسایه ما از جمله پاکستان به یادگار گذاشته است و حالا تمام جهان باید از «تفکری» که در این مدارس بر ذهن این بچهها حکاکی شده است بترسند.
این پنج نوجوان ماحصل همان مدارسند و از بیان اعتقادات خود در برابر دوربین مستندساز و در حالی که بهنوعی اسیرند تقریباً هیچ اِبایی ندارند! همهشان متفقالقول میگویند که به دنبال تشکیل گروه مسلح و قدرتمندند؛ گروهی که همچون داعش سر از تن مخالفین خود جدا و به فجیعترین شکل ممکن مثلهشان بکند؛ نکته جالبتر این است که هیچکدامشان از کارهای قبلی پشیمان نیستند و بدتر اینکه بدان افتخار میکنند؛ راوی مستند از یکی از آنها میپرسد که با اسلحه خود تاکنون چند نفر را کشتهای؟ قاطعانه جواب میدهد «بیش از 70 نفر»! از دیگری میپرسد که وظیفهاش چه بوده است؟ با افتخار جواب میدهد که «وظیفه داشتم سم تالیوم را در منبع آب مردم سوریه بریزم تا همهشان را بکشم؛ آنان کافر بودند و باید میمردند!». پس نه تنها پشیمانی در کار نیست بلکه به کارهای کثیف گذشته خود «افتخار» هم میکنند.
حالا داعش نابود شده است اما تفکری که به واسطه تأسیس مدارس دینی در بین اعضای خود باقی گذاشته است، مانند آتش زیر خاکستر است؛ عمق فاجعه زمانی احساس میشود که میبینیم دانشآموزان این مدارس همگی از قشر کودک و نوجوانند؛ نوجوانی که از او انتظار معصومیت داریم اما به واسطه شستشوی مغزی چندساله حالا به اوج خشونت رسیده است؛ حالا باید این سؤال را پرسید که راه مقابله با این یادگاری باقیمانده از داعش که حتی با اسلحه هم از بین نمیرود چیست؟
بهروز نورانیپور که با ساخت مستند «A157» عمق کثیف بودن داعش را از زبان سه دختر سوری روایت کرده بود اینبار پایش را فراتر گذاشته و با ساخت «فرزندان شب» روایتی ایدئولوژیک از داعش را نشانمان داده است و آن هم نفوذ مذهبی در بین مردم و شستشوی مغزی قشر آیندهساز هر کشور است؛ اگر آن نوجوانان دنبال تشکیل گروه تروریستی دیگری همچون داعشند و یا اگر آن خانم که همسرش داعشی بوده است حاضر نیست جای همسرش را لو بدهد یک دلیل دارد و آن هم این است که داعش مغزشان را به نفع خودش شستشو داده است و آنان حاضرند هر کاری برایش بکنند؛ حالا تمام دنیا باید به فکر راهکاری برای مقابله با این افراد باشد تا مبادا چند وقت دیگر داعشی جدید به راه بیفتد.
انتهای پیام/