به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، تهاجم فرهنگی با حضور رسانههای نوین، کار را پیچیدهتر از هر زمان دیگری کرده است. وقتی در خبرها میخوانیم منافقینی که تا دیروز از طریق ترورِ اشخاص و اقدامات نظامی از ایران اسلامی تلفات میگرفتند و برای کشور عزیزمان هزینه میساختند اکنون خط مقدم خود را فضای مجازی قرار دادهاند و یگان سایبریشان در کشور آلبانی مستقر است و به جای ترور اشخاص، شخصیت آنها را نشانه رفته است[1] و یا میخوانیم همین لشکر را نیز سعودیها در فضای مجازی تشکیل دادهاند[2] باید به عمق مسأله پی ببریم که شبیخونی در راه است که قرار است در نهایت اعتقادات ما را نشانه بگیرد.
امروزه یکی از گلایههای خانوادهها و والدین مذهبی این است که برخی اعضای خانواده و فرزندانشان دچار سستی در اعتقادات شدهاند. برخی از آنها این نگرانی را در دل خود و حتی در فضای خانواده به صورتی کاملاً متشنج و ناآرام نگه میدارند اما به عقیده خود به سبب بیآبرویی بر آن سرپوش میگذارند و به دنبال راه علاج مشکل نمیروند و رفته رفته و به مرور این مشکلات بغرنجتر و پیچیدهتر میشود تا زمانی که مانند یک تشت رسوایی از بالا به پایین بیافتد.
گلایه و درد دل بسیاری از والدین این است که شبهات در فضای مجازی گستردهاند و ما هر چه تلاش کنیم برای تک تک آنها جواب نداریم و لاجرم فرزندان ما در معرض آنها قرار میگیرند و آسیبهای فروانی متوجه آنها خواهد شد که کم کم اوضاعِ درون خانه را متشنج خواهد کرد. برای پاسخ به این نیاز که چه کنیم در این شرایط بحرانی، فرزندانی سالم و صالح تربیت کنیم حرفها و مطالب زیادی باید بیان شود که این کوتاه نوشته، تنها میتواند به گوشهای از آن بپردازد.
از نگاه دینی برای تبدیل شدن یک شناخت به رفتار، به چیزی از جنس باور نیاز هست یعنی وقتی انسان با شناختی جدید مواجه میشود بلافاصله به آن جامه عمل نمیپوشاند تا زمانی که آن شناخت تبدیل به باور شود. وقتی شناختی تبدیل به باور و وارد قلب انسان میشود، وارد حوزه گرایشات و هیجانات فرد خواهد شد؛ بنابراین به صورت خودکار رفتارهای متناسب با خود را نیز تولید میکند.
جان گرفتن فکر و پرورش یافتن شناخت زمانی است که در قلب انسان جایی برای آن باشد و انسان نسبت به آن، گرایش و تمایل قلبی پیدا کرده باشد امام علی علیهالسلام در این باره میفرماید: «اَلْقَلْبُ مُصْحَفُ اَلْفِكْر؛ دل کتاب و دفتر فکر و اندیشه است.»[3] با توجه به همین ویژگی است که غربیها و دشمنان اسلام در تهاجم فرهنگیشان دست به کار شدهاند و به دنبال تسخیر احساسات و گرایشات مردم کشورمان خصوصاً اقشار آسیبپذیر مانند نوجوانان و جوانان افتادهاند.
رهبر معظم انقلاب در این باره میفرماید: «امروز دستگاههای تبلیغاتی فوق مدرن غربی به خصوص آمریکایی و صهیونیستی دارند برای ذهنها و فعالیتها و احساسات و اراده شما طرح عملیات تهیه میکنند؛ خیال نکنید آنها غافل نشستهاند و این سی میلیون جوان را در کشور ما نمیبینند آنها این سی میلیون جوان را میبینند، آنها برای کار و هدف خودشان دارند برنامهریزی میکنند؛ آنها برای اخلاق و فکر و عقیده و ایمان جوان ما دارند برنامهریزی میکنند.»[4]
آنچه که در قلب بنشیند به این راحتیها برداشته نمیشود و تغییر نخواهد کرد و هر کس میخواهد صاحب فکر کسی شود، باید در قلب او که جایگاه گرایشات اوست ورود کند و آن را به تسخیر خود درآورد. امام صادق علیهالسلام میفرماید: «إِزَالَةُ الْجِبَالِ أَهْوَنُ مِنْ إِزَالَةِ قَلْبٍ عَنْ مَوْضِعِهِ[5] برکندن کوهها آسانتر از برکندن دلها از جاى خویش است.»
حال با این اوصاف باید به والدین توصیه کرد که پیش از آنی که بخواهند به دنبال پاسخی برای شبهات فرزندانشان باشند، باید به دنبال راهکارهایی بگردند که جایگاهشان را در دل آنها حفظ کنند؛ به عنوان نمونه در اینجا چند توصیه مهم ارائه میشود:
1. اصلیترین راهکار حفظ آرامش است؛ چراکه آرامش ما علامتی است برای وجود ایمان در درون ما و این را نیز فرزند ما میفهمد و این آرامش در دراز مدت در او هم اثر خواهد گذاشت و میتوان گفت اثر آن پایدارتر و عمیقتر خواهد بود و چه زیبا امام علی علیهالسلام فرمود: «لا أدَبَ مَعَ غَضَبٍ؛[6] ادبی همراه با خشم نیست.»
2. حفظ کرامت انسانی و برخورد کریمانه نیز از موارد حیاتی است که رعایت آن باعث حفظ رابطه با فرزندان، ورود به قلب آنها که جایگاه گرایشات آنهاست و در نتیجه باعث کاهش آسیبهای ناشی از تهاجم فرهنگی خواهد شد؛ خدای متعال در قرآن کریم در این باره میفرماید: «وَلَا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَلَا السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَكَ وَبَیْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ؛[7] و هرگز نیکی و بدی در جهان یکسان نیست، همیشه بدی (خلق) را به بهترین شیوه (که خیر و نیکی است پاداش ده و) دور کن تا همان کس که گویی با تو بر سر دشمنی است دوست و خویش تو شود.
3. ابراز محبت، توجه و درک متقابل به صورت متعادل و به اندازه به فرزندان نیز از مواردی است که باعث میشود دریچه قلب آنها برای ورود والدین به درون آن باز شود. آنچه ذکر شد، موارد مهمی بودند که اگر والدین آن را رعایت کنند باعث میشود فرزندان آنها از درون محکم شوند و در برابر هجمههای اعتقادی و فرهنگی مقاومت بیشتری از خود نشان دهند و در این عرصه منفعل نباشند.
* حجتالاسلام مصطفی راهی استاد حوزه علمیه قم
----------------------------
پینوشت:
1. خبرگزاری تسنیم: لشکر سایبری منافقین در شبکههای اجتماعی ما چگونه فعالیت میکند؟، 20 تیر 1398، https://tasnimnews.com/2052024
2. لشکر فیکهای سعودی در فضای مجازی، 14 مهر 1398، کد خبر: 7093934.
3. غرر الحکم و درر الکلم امام علی (علیهالسلام)، عبدالواحد بن محمد آمدی، ترجمه و شارح: هاشم رسولی محلاتی، ص320، انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، 1378.
4. بیانات در دیدار جوانان و فرهنگیان در مصلّای رشت، 21380/02/1.
5.میزان الحکمه، محمد محمدی ری شهری، جلد9، ص547، انتشارات ساز مان چاپ و نشر دارالحدیث، 1386.
6.غرر الحکم و درر الکلم، امام علی علیه السلام، ص770، گردآورنده: عبدالواحد بن محمد آمدی، انتشارات دار الکتاب الاسلامی، قم، 1410هق.
7.سوره فصلت آیه 34.
انتهای پیام/