گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم ــ بودجهریزی و بودجهبندی موضوعی بسیار مهم و پراهمیت است که نقش مؤثری در اهداف و کاربردهای مختلفی در تنظیم، تصویب، اجرا و کنترل سیاستهای دولت و سازمانها بهعهده دارد. در مرحله اول، بودجه چارچوبی را برای تنظیم سیاستهای دولت و سازمانها فراهم میکند و در مرحله تصویب، بودجه وسیله کنترل قانونی دخلوخرج دولت و هزینۀ دستگاههای بودجهبَر است. در مرحلۀ اجرا نیز بودجهبندی راهنمای مدیران در اجرای سیاستهای تدوینشده است و در نهایت بودجهبندی مهمترین ابزار کنترل و نظارت بر عملکرد دولت و سازمانهای مصرفکنندۀ بودجه محسوب میشود.
جدیدترین خبرها و تحلیلهای ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
جدیدترین خبرها و تحلیلهای ایران و جهان را در کانال اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
هشتمین بودجهنویسی دولت حسن روحانی برای سال 1400، از همان ابتدا با انتقادات فراوانی از سوی کارشناسان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی روبهرو شد بهطوری که برخی نمایندگان از رد کلیات این لایحه سخن گفتند.
* بودجه 1400 و بیشترین وابستگی به نفت
بیشترین انتقاد به لایحه بودجه 1400، وابستگی زیاد آن به نفت است؛ موضوعی که همواره مورد انتقاد قرار داشته و شعار انتخاباتی حسن روحانی نیز عدم وابستگی به نفت در بودجه کشور بود.
دولت سالهاست که شعار میدهد که باید بودجهای فارغ از درآمدهای نفتی تنظیم کرد و به درآمدهای غیرنفتی متکی شد و در یکی دو سال گذشته نیز بهکرّات تأکید کرده است که میخواهد شعار چندسالۀ خود (عدم وابستگی به نفت) را محقق کند و قرار بر این بود لایحه بودجه سال آینده را نیز با کمترین وابستگی به درآمدهای نفتی تنظیم کند.
لایحه بودجه 1400 اواخر هفته گذشته بدون حضور رئیسجمهور و محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه تقدیم مجلس شد و با رونمایی از آن مشخص شد که این لایحه شعار همیشگی دولت را محقق نکرده و همچون سالهای پیشین، از وزن و قد و قواره قابل قبولی برخوردار نبوده و بسیار خام، ناپخته و خوشبینانه و از همه مهمتر رؤیایی تنظیم شده است.
نکته مهم در این میان، وابستگی بالای بودجه به درآمدهای نفتی بود.
* صدای حامیان دولت هم درآمد
این وابستگی به فروش نفت بهحدی است که حتی صدای روزنامه اقتصادی حامی دولت را نیز درآورده است؛ روزنامه دنیای اقتصاد در این خصوص مینویسد: «میزان درآمدهای نفتی سال آینده که تحت عنوان منابع حاصل از نفت و فرآوردههای نفتی از آن یاد شده، اندکی کمتر از 200 هزار میلیارد تومان پیشبینی شده است که از نظر عددی و ضریب اتکای بودجه به درآمدهای نفتی نسبت به سال جاری رشد چشمگیری دارد.»
همزمان با این انتقادها، حسن روحانی رئیسجمهور در جلسه هفته گذشته هیئت دولت تمامقد از لایحه پیشنهادی حمایت کرد. او نهتنها صدای منتقدان را نشنید بلکه در برابر انتقادها گفت: «این بودجه حاوی پیام به دشمنان است که ما در سال آینده در هر شرایطی 2 میلیون و 300 هزار بشکه نفت را خواهیم فروخت.»
سخنی احساسی که بهنظر میرسد در خوشبینانهترین حالت و حتی با فرض بازگشت کامل آمریکا به تعهدات برجامی خود نیز امری نشدنی است، هرچند دولتیها بارها گفتند "اگر نتوانیم نفت را بفروشیم در داخل آن را پیشفروش میکنیم"؛ موضوعی که بارها در مجلس نیز مطرح و با مخالفت نمایندگان روبهرو شد.
در این میان برخی معتقدند حتی اگر دولت در این فقره بتواند نظر مجلس را هم جلب کند، با بیاعتمادی افکار عمومی نسبت به اظهارات مقامات ارشد دولتی بهسختی میتوان احتمال داد که در داخل هم مردم نفتهای فروشی دولت را پیشخرید کنند.
* تکرار خزانه خالی
حالا با توجه به همه این گزارهها چرا در بودجه 1400 بر فروش 2 میلیون و 300 هزار بشکه نفت تأکید شده است و چرا رئیسجمهور در مقام دفاع از آن سخن میگوید؟ آیا آقای روحانی فراموش کرده است که یک بار حرف از «خزانه خالی» زد و همان مسئله باعث تشدید فشارها و از دست دادن امتیازها در میز مذاکرات شد؟
روحانی میگوید «فروش این میزان از نفت "در یک شرایطی" شدنی است!»، کدام شرایط؟ آمدن بایدن و امیدواری به دولت آتی آمریکا؟
آیا نفتی شدن بودجه 1400 و تأکید و اصرار دولت بر میزان فروش 2 میلیون و 300هزار بشکه نفت جز اصرار برای مذاکره با آمریکاست؟ آیا نتیجه این کار مشابه بهکارگیری عبارت خزانه خالی توسط رئیس جمهور در سالهای پیش از برجام نیست؟ آیا این بهمعنای بالا بردن دستها بهنشانه تسلیم در برابر تیم جدید کاخ سفید نخواهد بود؟
چه شده که دولت به این نتیجه رسیده است که سال آینده فروشِ نفت یکباره به بیش از 2 میلیون بشکه خواهد رسید تا این میزان فروش نفت ــ آن هم با قیمت 40 دلار بهازای هر بشکه ــ بتواند بیش از 20 میلیارد دلار برای کشور ارزآوری داشته باشد، حال آنکه دولت نتوانست حتی بودجه سال گذشته خود را هم محقق کند؟
آنچه در بودجه 1400 آمده است، همانطور که روحانی هم در سخنان اخیرش به آن اشاره کرد، یک پیام برای خارج از کشور دارد و آن شاید این باشد که به طرف مقابل صراحتاً بگوییم تحقق بودجه ما در گروی فروش نفتی است که آنها بهراحتی میتوانند آن را تحریم کنند و لذا بهترین اهرم فشار را این بار با دست خودمان در اختیار دولت آینده آمریکا قرار میدهیم.
انتهای پیام/+