« صباح زنگنه» در گفتوگو با خبرنگار بینالملل خبرگزاری تسنیم با اشاره به انتشار گزارش قتل جمال قاشقجی روزنامه نگار معارض سعودی توسط آمریکا که طی آن ولیعهد عربستان رسما مسئول این قتل شناخته شده است، درباره تاثیرات و پیامدهای این گزارش در روابط واشنگتن – ریاض اظهار داشت: به نظر نمیرسد، انتشار این گزارش به تغییرات جدی در روابط عربستان با آمریکا منجر شود بلکه آمریکا از این گزارش به عنوان ابزاری برای باج خواهی استفاده خواهد کرد. این باج خواهی میتواند درخصوص امضای قراردادهای سودآور باشد همچنین واشنگتن میتواند از همین گزارش به عنوان اهرمی برای کاهش اختیارات محمد بن سلمان ولیعهد عربستان استفاده کند. به هرحال، آمریکاییها پس از مدتی از این موضوع ( نقش بن سلمان در قتل خاشقجی ) عبور خواهند کرد.
این کارشناس تحولات عربستان در پاسخ به این پرسش که « آیا آمریکا بیشتر به دنبال امتیازگیری از ریاض است یا کاهش اختیارات ولیعهد عربستان ؟ » گفت: آمریکا با انتشار گزارش قتل خاشقجی میخواهد از عربستان امتیاز بگیرد و هم میخواهند اختیارات محمد بن سلمان را کاهش دهند. با وجود این ، روابط با عربستان را از دست نخواهند داد و این روابط همچنان ادامه پیدا میکند.
وی با اشاره به ادعای آمریکا در دفاع از حقوق بشر درباره حفظ بن سلمان در ساختار قدرت عربستان و تضاد آن با ادعایش گفت: شعاری که آمریکا درخصوص دفاع از حقوق بشر سرمیدهد، بیشتر برای امتیازگیری است. بیشتر کشورهای غربی که از این شعار استفاده میکنند، به دنبال منافع سیاسی اقتصادی خود هستند. حزب دموکرات که راس قدرت آمریکا قرار دارد، بیشتر شعار دفاع از حقوق بشر، آزادی سیاسی و امثال اینها مطرح میکند اما در نهایت منافع بزرگتری که آمریکا دارد، هیچگاه قربانی این شعارها نمیکند. در حقیقت آمریکا از شعار دفاع از حقوق بشر همچون اهرم فشار علیه کشورهایی استفاده میکند که در برابر سیاستهای کاخ سفید میایستند. عربستان در مقابل آمریکا ایستادگی نمیکند و تسلیم واشنگتن است.
این کارشناس تحولات غرب آسیا با بیان اینکه در گزارش سازمانهای اطلاعاتی آمریکا آمده است ولیعهد عربستان عامل قتل و مثله شدن خاشقجی است، گفت: آمریکا باید در مقابل ولیعهد عربستان موضع بگیرد و هم اقدام عملی کند. اقدام عملی واشنگتن میبایست این باشد که محمد بن سلمان را به دادگاههای آمریکا احضار کند چراکه خاشقجی اقامت رسمی در این کشور داشت و یک شهروند آمریکایی محسوب میشد لذا به طور رسمی دولت واشنگتن باید حامی حقوق او باشد. ولی هیچ سخنی تاکنون از سوی عربستان اظهار نشده که بن سلمان به دادگاههای آمریکا یا دادگاههای بینالملللی احضار شده است .
وی ادامه داد: شاید آمریکا افرادی که در این قتل نقشی داشتهاند، ورودشان را به این کشور ممنوع و یا اقامت شان را در آنجا لغو کند البته این احتمال وجود دارد، کاخ سفید ملک سلمان را تحت فشار قرار دهد و از او بخواهد اگر توانست محمد بن سلمان را از سمت ولیعهدی برکنار کند و اگر نتوانست از او بخواهد یک مدتی او به مرخصی برود یا بگویند بن سلمان بیمار است و نیاز به استراحت دارد.
این کارشناس تحولات عربستان درباره احتمال برکناری بن سلمان و گزینه های جایگزین وی گفت: هرنامی که برای ولیعهدی عربستان مطرح شود، بلافاصله محمد بن سلمان به سراغ او میرود و نامزد احتمالی جانشینی خود را محدود خواهد کرد و یا مشکلاتی برایش به وجود خواهد آورد. در اینجا باید بگویم اسامی نامزدهای سمت ولیعهدی عربستان تا حدودی مشخص است. از یکی از برادران خود محمد بن سلمان اسم برده میشود. احمد بن عبدالعزیز دیگر افردی است که نامش برای احراز پست ولیعهدی عربستان مطرح است. همچنین از فرزندان ملک فهد و ملک عبدالله برای انتصاب به این سمت نام برده میشود و حتی ممکن است نام فرزندان سلطان هم برای سمت ولیعهدی برده شود. تمام این اسامی علاوه بر محمد بن نایف که قبلا ولیعهد بوده هم اکنون مطرح است. حال، باید دید که جریانهای داخل خاندان آل سعود به چه جمع بندی میرسند.
صباح زنگنه درباره احتمال ایجاد تغییرات در هیئت حاکمه عربستان اظهار داشت: بنده احتمال انجام این تغییرات را بیش از 50 درصد میدانم ناگفته نماند که برای انجام تغییرات در هیئت حاکمه عربستان بایستی شرایط محیطی را در نظر گرفت. مثلا آمریکا تا چه حد میتواند به یک کشور دیگری در منطقه مثل ایران نزدیک شود. آیا میتواند اطمینان حاصل کند که ایران فشار بیشتری به عربستان وارد نکند. به هرحال، ایجاد تغییرات در هیئت حاکمه عربستان بایستی در چارچوب مسائل منطقهایی و درون خاندانی آل سعود سنجیده شود و به یک جمع بندی برسند.
زنگنه در پاسخ این سوال که « آیا انتشار گزارش قتل خاشقجی به کاهش کمکهای نظامی آمریکا به عربستان منجر خواهد شد؟ » گفت: واشنگتن قبلا موضوع ممنوعیت یا کاهش فروش سلاح به عربستان در جنگ یمن را اعلام کرده بود البته بنده معتقدم ممکن است فروش جنگنده و سلاحهای تهاجمی به ریاض ممنوع یا کاهش یابد اما آمریکا نوع دیگری از تسلیحات را جایگزین خواهد کرد تا حجم فروش تسلیحات به عربستان کاسته نشود. ممکن است فروش سامانههای دفاع هوایی، ضد موشکی و شبکههای راداری جایگزین شود به هرحال، از حجم فروش سلاح به عربستان کاسته نخواهد شد.
این کارشناس تحولات عربستان در پایان درباره چشم انداز تحولات در روابط ریاض – واشنگتن گفت: تحول مهم و جدی در این زمینه ایجاد نخواهد شد بلکه شاهد یک اقدامات نمایشی خواهیم بود البته همین اقدامات نمایشی برای مقامات عربستان بسیار سنگین است. چنانچه واشنگتن به صورت نمایشی با ریاض قهر کند، این قهر برای ریاض خیلی سنگین محسوب میشود و مقامات سعودی را بسیار نگران میکند اینجا باید بگویم، دولت واشنگتن میخواهد خاندان حاکم در عربستان خودش به یک نتیجهای ( تغییر در ساختارحاکمیت ) برسد.
انتهای پیام/