به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم،«امین محمد حطیط» تحلیلگر نظامی و کارشناس مسائل راهبردی در مقالهای در روزنامه البناء به بحران اقتصادی و سیاسی لبنان در دوره اخیر پرداخت و نوشت، لبنان هیچگاه در تاریخ خود مانند امروز شاهد بحرانهای پی در پی و عمیق که هر روز تکثیر و تشدید میشوند نبوده است. درست است که لبنان نظام اقتصادی قدرتمندی ندارد و فساد نیز در ارکان دولت آن دیده میشود؛ اما این موضوع جدیدی نیست و در دورههای گذشته نیز وجود داشته است.
سیستم احتکار در لبنان در همه دورهها وجود داشته و دولت و مسئولین نتوانستهاند با آن مقابله کنند و به طور خلاصه واقعیت ضعیف لبنان از نظر سیاسی و اداری و اقتصادی یک موضوع تاریخی در این کشور به شمار می رود و نباید فراموش کنیم که اولین رئیس جمهور لبنان به اتهام فساد از کار برکنار شد. اما سوالی که مطرح میشود این است که چرا با وجود قدیمی بودن عوامل داخلی بحرانها در لبنان این کشور در حال حاضر به این مرحله تلخ و دشوار رسیده است؟
روش اشتباهی که لبنان از سال 1992 به شکل خاص آن را دنبال کرده و نفوذ گسترده فساد در ارکان دولت و غارت اموال عمومی کشور به مبلغ میلیاردها دلار در راستای منافع شخصی برخی سیاستمداران موجب شده تا لبنان اکنون در آستانه فروپاشی کامل قرار بگیرد.
اما سوال مهم دیگری که مطرح میشود این است که چرا در مراحل قبلی و شرایط سختتر و پیچیدهتر لبنان این کشور تا این اندازه در معرض انفجار قرار نداشت؟ زیرا در جنگ داخلی لبنان در سال 1975 سپردههای بانک مرکزی این کشور در معرض خطر قرار نگرفته و ارزش لیره نیز سقوط نکرد. همچنین در تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه لبنان در سال 1982 و پیامدهای آن و درگیریهای فرقهای که در داخل لبنان به وجود آمد، بحران کمبود مواد غذایی و دارو و سوخت به این اندازه در کشور دیده نمیشد، در حالی که اکنون لبنانیها برای تهیه شیرخشک برای فرزندانشان نیز نگران هستند.
همانگونه که گفته شد ساختار اقتصادی لبنان به ویژه پس از سال 1992 یک اقتصاد غیرتولیدی رانتی و ضعیف و وابسته بود که مدیریت صحیحی روی آن صورت نمی گرفت. در واقع ساختار سیاسی و اقتصادی لبنان به گونهای بوده که بزرگترین موفقیت برای یک مقام در نهادهای دولتی این کشور غارت اموال عمومی محسوب میشد؛ اما با توجه به مواردی که گفته شد و ریشهای بودن فساد در سطح سیاسی لبنان سوال مهمی که باید به آن پاسخ داده شود این است که آیا فساد داخلی و ماهیت ساختار ضعیف اقتصادی لبنان به تنهایی عامل وضعیت آشفته کنونی این کشور است یا عوامل دیگری نیز وجود دارند.
طرح 5 مرحلهای آمریکا برای سقوط لبنان
چندی پیش «حسان دیاب» نخست وزیر دولت پیشبرد امور لبنان صراحتا تاکید کرد که لبنان تحت محاصره خارجی اداره میشود. در حقیقت مداخلات و محاصرههای خارجی علیه لبنان چیزی بود که در دوره دولت کوتاه دیاب به وضوح دیده شد و همین موضوع موجب شکست آن بود. در دوره اخیر بسیاری از طرفهای خیرخواه لبنانی به ویژه مسئولان وابسته به مقاومت درباره مداخلات و کارشکنیهای خارجی هشدار داده بودند؛ به ویژه از سال 2019 که «مایک پامپئو» وزیر خارجه وقت ایالات متحده با طرحی با هدف سقوط مقاومت و به دنبال آن سقوط لبنان وارد بیروت شد.
این طرح آمریکاییها 5 مرحله داشت و هنوز هم در لبنان در حال اجراست: خلاء سیاسی، سقوط مالی، سقوط اقتصادی و انفجار امنیتی که در نهایت با یک حمله همه جانبه رژیم صهیونیستی علیه لبنان برای نابودی این کشور تکمیل میشود که البته این موضوع مستلزم موفقیت آمیز بودن طرح های واشنگتن علیه مقاومت لبنان است.
نکته تاسف آور ماجرا آنجاست که برخی مقامات لبنانی به جای این که در برابر این توطئه آمریکا بایستند به روشهای مختلف به آن کمک کردند؛ همانطور که در اکتبر 2019 با استعفای سعد حریری از سمت نخست وزیری لبنان خلاء سیاسی در این کشور به عنوان اولین مرحله طرح آمریکا اجرا شد که تا امروز ادامه دارد و بعد از استعفای دولت حسان دیاب که آن هم تحت فشار خارجیها و ضمن برنامه آمریکا بود لبنانیها نزدیک به 10 ماه است که دولت پایداری ندارند و تا زمانی که مسئولان این کشور تصمیم جسورانهای برای عبور از خلاء سیاسی نگیرند دولتی نیز تشکیل نخواهد شد.
در سطح سیاسی و اقتصادی نیز سیاستمداران و مدیران و کارمندان و طبقه بانکی لبنان که اغلب وابسته به آمریکا هستند حتی بیشتر از آنچه که این کشور انتظار داشت لبنان را به مرز فروپاشی مالی و اقتصادی رساندند؛ به طوری که در نهایت بیشرمی و بر خلاف مقررات و قانون اساسی سپردههای مردم در بانکها را بدون اجازه آنها برای منافع شخصی خود غارت کردند.
اما اوضاع اقتصادی و سیاسی لبنان با آغاز تحریمهای آمریکا علیه سوریه با آنچه که اصطلاحاً «قانون قیصر» نامیده میشود وخیمتر شد و با توجه به ماهیت روابط اقتصادی میان لبنان و سوریه، بیروت یکی از طرفهایی بود که بیشتر از همه از این تحریمهای ایالات متحده متضرر شد.
در این زمینه میتوان نتیجه گیری کرد که بحران اقتصادی لبنان و فروپاشی مالی فعلی آن به دو علت عمده بر میگردد: یک مقوله داخلی مربوط به ماهیت اقتصادی و فساد در ارکان دولت در سطوح مختلف و یک مقوله دیگر که مربوط به محاصره اقتصادی آمریکا به روشهای مختلف علیه لبنان است.
مقابله با این چالشها در سطح داخلی و خروج لبنان از فجایعی که گرفتار آن شده، نیاز به یک دولت ملی واقعی دارد نه یک هیئت مدیره برای غارت اموال عمومی کشور. اما در سطح خارجی برای مقابله با توطئههایی که برخی طرفهای خارجی علیه لبنان ترتیب میدهند یک شجاعت و جسارت واقعی از جانب مقامات برای ایستادن در برابر تصمیمات و مداخلات خارجی نیاز است. همانطور که گفته شد آخرین مرحله طرح آمریکا علیه لبنان و در واقع هدف این طرح مقدمه چینی برای پیروزی دشمن صهیونیستی در جنگ آینده ضد لبنان است که در این شرایط وظیفه همه لبنانیها- چه مردم و چه مقامات حمایت از مقاومت در برابر تجاوزات رژیم اشغالگر است.
برای روشن تر شدن مطلب باید به تاریخ تجاوزات رژیم صهیونیستی به لبنان برگردیم که در آن دولتهای مختلف این کشور قادر به جلوگیری از تجاوزات دشمن نبودند و مقاومت بود که لبنان را از چنگال اشغالگران نجات داد. طی دو سال گذشته و زمانی که پامپئو این طرح 5 مرحلهای را برای سقوط لبنان طراحی کرده ، سید «حسن نصرالله» دبیرکل حزب الله بارها درباره ایستگاههای مختلف این طرح توطئه آمیز هشدار داده و در این راستا بر مقاومت سیاسی جهت حل بحران سیاسی لبنان تاکید کرده است.
سید نصرالله همچنین برای جلوگیری از فروپاشی مالی لبنان همواره بر مقاومت مالی برای جلوگیری از غارت سپردههای مردم تاکید داشته و اکنون نیز برای تامین نیازهای معیشتی لبنانیها بر مقاومت اقتصادی اصرار دارد؛ چراکه شعار اصلی مقاومت تنها خدمت به مردم است.
انتهای پیام/