به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، با شیوع بحران پاندمی کرونا شرکتهای بزرگ داروسازی رقابت گستردهای را برای بازاریابی واکسن و داروهای تولیدی آغاز کردند.
با گذشت بیش از یک سال از این فرایند، به نظر میرسد این رقابت گستردهتر شده و به حوزه رقابت دولتها رسیده است. امروزه کشورهای مختلف در چارچوب دیپلماسی عمومی و اقتصادی خود، فرایند فشرده و پیچیدهای از مذاکرات برای فروش واکسن را آغاز کردهاند.
آسیای مرکزی نیز به عنوان حوزهای که در همسایگی دو تولید کننده بزرگ واکسن جهان، یعنی چین و روسیه قرار گرفته، جایگاه خاصی در این میان یافته است. این موضوع به ویژه باتوجه به حضور آمریکا در این رقابت از پیچیدگیهای جدیدی برخوردار شده است.
این موضوع به ویژه باتوجه به ظهور موج جدید شیوع بیماری کرونا در کشورهای آسیای مرکزی جدیتر شده است. در موج جدید پاندمی کرونا در آسیای مرکزی، شمار مبتلایان روزانه به بیماری کووید-19 از اول ژوئن تا 25 جولای در ازبکستان از 160 به 731 نفر، در قزاقستان از 1123 نفر به 6637 نفر، در تاجیکستان از صفر به 87 نفر و در قرقیزستان از 382 نفر به 995 نفر رسیده است. این موضوع اهتمام کشورهای منطقه به واکسن کرونا را بیشتر کرده است.
چین
چین از جمله نخستین و قدرتمندترین بازیگران حوزه دیپلماسی واکسن در آسیای مرکزی محسوب میشود. اول ماه ژوئن نخستین محموله از واکسن چینی سینوواک (Sinovac) به میزان 500 هزار دوز وارد قزاقستان شد.
در تاریخ 11 جولای یک محموله 1.25 میلیون دوزی از واکسن چینی سینوفارم (Sinopharm) به قرقیزستان وارد شد.
بر اساس اعلان رسانههای قرقیز، 150 هزار دوز از این واکسنها در قالب کمکهای بشردوستانه چین به صورت بلاعوض به قرقیزستان اهدا شده است.
300 هزار دوز از واکسن سینوواک نیز در برنامهای مشابه در قالب کمکهای بشردوستانه از سوی چین به تاجیکستان تحویل داده شده است.
در ترکمنستان رسانههای دولتی اعلام کردند که این کشور 1.5 میلیون دوز از واکسن سینوفارم را از چین خریداری کرده است.
با این حال ازبکستان را میتوان مهمترین شریک چین در حوزه دیپلماسی واکسن در آسیای مرکزی در نظر گرفت. این کشور در همکاری با شرکت آنهوی ژیفی در تولید واکسن مشارکت داشته و 7.5 میلیون دوز از واکسن تولید شده را نیز در ماه جولای دریافت کرده است. در همین حال قرار است خط تولید این واکسن به زودی در این کشور نیز راهاندازی شود.
روسیه
طبیعتاً باتوجه به نفوذ گسترده سیاسی و ارتباطات نزدیک روسیه با کشورها آسیای مرکزی میتوان انتظار داشت که در رقابت دیپلماسی واکسن روسیه نیز جایگاهی مهم در آسیای مرکزی داشته باشد.
روسیه به طور ویژه علاوه بر صادرات دوزهای قابل توجه واکسن به کشورهای منطقه، فرایند احداث خطوط تولید واکسن در این کشورها را نیز آغاز کرده است.
پیش از این مقامات قزاقستان از توافق با روسیه برای احداث خط تولید واکسن اسپوتنیک وی خبر داده بودند. در ماههای آوریل و ژوئن نیز روسیه دو محموله به میزان 40 هزار و 80 هزار دوز واکسن اسپوتنیک وی را به قرقیزستان صادر کرده بود.
در همین حال به گفته منابع روس، قرقیزستان نیز میتواند یکی از گزینههای بالقوه تولید واکسن اسپوتنیک وی باشد. ترکمنستان نیز به گفته مقامات این کشور از جمله خریداران بزرگ واکسن اسپوتنیک وی است.
با این حال تعداد دوزهای خریداری شده همچنان مشخص نشده است. در همین حال دو محموله به ترتیب 140 و 90 هزار دوزی از واکسن اسپوتنیک روسی نیز در ماههای ژوئن و جولای به ازبکستان صادر شده است.
ایالات متحده آمریکا
آمریکا طی ماههای اخیر تلاش کرده تا در زمره رقبای چین و روسیه در دیپلماسی واکسن در آسیای مرکزی فعال باشد. روز گذشته ایالات متحده آمریکا در قالب یک محموله از کمکهای بشردوستانه، بسته بزرگی به میزان یک و نیم میلیون دوز واکسن مدرنا را به مقامات تاجیکستان تحویل داد. این محموله بخشی از کمکهای 9 میلیون دلاری آمریکا به تاجیکستان برای مقابله با بیماری کووید-19 است که از ماه مارس سال 2020 به این کشور ارائه شده است.
در ماه مارس سال جاری میلادی نیز یک محموله شامل 192 هزار دوز واکسن آسترازنکا به دولت تاجیکستان اهدا شده بود. در مراسم تحویل این محموله از واکسنهای مدرنا مارک پامرشایم، سفیر آمریکا در تاجیکستان نیز حضور داشت.
اروپا
کشورهای اروپایی اگرچه از شانس کمتری برای حضور در عرصه رقابت دیپلماسی واکسن در آسیای مرکزی برخوردارند، اما بهرحال حضور آنها را نیز نمیتوان نادیده گرفت.
در تاریخ 17 جولای یک محموله شامل 40 هزار دوز واکسن آسترازنکا توسط جمهوری آذربایجان به قرقیزستان اهدا شد. با این حال تاخیر زیاد در تحویل یک محموله 420 هزار دوزی از این واکسن به قرقیزستان، موقعیت اروپا را در این زمینه تضعیف کرده است.
در همین حال قابل ذکر است که دولت قزاقستان روند خرید واکسن انگلیسی آسترازنکا را متوقف کرده است. در تاجیکستان اما در ماه مارس یک محموله 192 هزار دوزی از واکسن آسترازنکا که در هند تولید شده بود، دریافت شد.
تاجیکستان همچنین 40 هزار دوز دیگر از این واکسن را از آذربایجان دریافت کرده بود. در ازبکستان نیز به گفته منابع رسانهای یک توافق برای دریافت 660 هزار دوز از واکسن آسترازنکا حاصل شده که طبق پیشبینیها قرار است در ماه آگوست به این کشور تحویل داده شود. آذربایجان نیز یک محموله 50 هزار دوزی از این واکسن را به ازبکستان اهدا کرده بود.
«کاز واک» تنها واکسن بومی آسیای مرکزی
این موضوع در حالی است که قزاقستان تنها جمهوری آسیای مرکزی است که به تولید بومی واکسن اقدام کرده است.
این کشور طی ماههای اخیر نسخه قزاقی از واکسن کرونا را تحت عنوان «کاز واک (QazVac)» تولید و مراحل تست بالینی آن را طی کرده است.
به گفته منابع رسمی در این کشور، واکسن کاز واک در ماه آوریل به موفقیت 96 درصد دست یافته است. در ماه ژوئن سال جاری نیز اسخت آیماگمبیتاف، وزیر آموزش و علوم قزاقستان گفته بود ژورنالهای معتبر بینالمللی در حوزه دانش پزشکی در حال مطالعه نتایج فاز اول و دوم تستهای این واکسن هستند.
به گفته برخی رسانههای قزاقستان، مرحله سوم از بررسیهای مربوط به این واکسن در ماه جولای انجام میشود. در همین حال گفته میشود یک مجتمع تولید داروی بزرگ با ظرفیت تولید سالانه 30 الی 60 میلیون واکسن نیز در این کشور در حال ساخت و توسعه است.
قزاقستان همچنین به برخی کشورهای منطقه از جمله قرقیزستان قول صادرات 50 هزار دوز واکسن کاز واک را داده است.
انتهای پیام/