به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، ترکیه نیز مانند همه اعضای ناتو، ناچار شد نیروهای خود را از افغانستان خارج کند و با وجود آن که تلاش دیپلماتیک این کشور برای بازگشت به کابل ادامه دارد، آثار و نشانه های نومیدی قابل مشاهده است.
تاکنون پیشرفتی در مورد مذاکرات مرتبط با حضور نیروهای ترکیه در فرودگاه کابل حاصل نشده و شاید به همین خاطر است که آنکارا اعلام کرده برای شناسایی حکومت طالبان، عجله ای ندارد.
سخنان دیروز اردوغان نشان داد گفتگوهای مقامات ترکیه با مقامات طالبان و با حضور میانجی و شرکایی به نام قطر و پاکستان، پیشرفت و دستاورد خاصی نداشته و طالبان هنوز هم از مواضع خود دفاع می کند. مواضعی که دال بر ضرورت کنترل امور دفاعی – امنیتی افغانستان به دست نیروهای طالب و ممانعت از مداخله بیگانگان است.
رجب اردوغان رئیس جمهور ترکیه که دیروز میزبان فلیکس آنتوان تشیسکدی تشیلومبو رئیس جمهور کنگو بود، در مورد نقش آتی ترکیه در مدیریت فرودگاه بین المللی حامد کرزی در کابل، گفت:«ما از همان آغاز، در مورد تحولات افغانستان رویکرد مثبت و خیرخواهانه ای داشته ایم. اما در حال حاضر، در نقطه ای هستیم که پیشرفت خاصی مشاهده نمی کنیم. البته ما رویکرد مثبت خود را حفظ می کنیم».
اردوغان در ادامه افزود:«اگر روندی مشاهده کنیم که واقعاً با اصول و رویکرد مثبت ما مطابقت داشته باشد، ما نیز پاسخ مناسبی می دهیم. می دانید که اسامی اعضای کابینه موقت طالبان اعلام شد. هر چند دشوار است که چنین چیزی همیشگی و دائمی باشد، ولی در حال حاضر ما نمی دانیم این کابینه موقت چقدر دوام می آورد. اکنون تنها کاری که باید انجام دهیم این است که این روند را با دقت دنبال کنیم. آرزوی من این است که برای همه افغانستان، خوب و مبارک باشد».
تحلیل پیام های سیاسی اردوغان، متضمن چنین نکاتی است:
1.طالبان تاکنون زیر بار خواسته های ترکیه نرفته است.
2.استقلال عمل و استقلال در تصمیم گیری طالبان در حدی است که حتی میانجی گری دو دوست استراتژیک و مهم ترکیه و طالبان یعنی قطر و پاکستان، نتوانسته روند بازی را تغییر دهد.
3.حضور در افغانستان برای ترکیه مساله مهمی است و اقدام آنکارا برای شناسایی یا به رسمیت شناختن امارت اسلامی طالبان، ارتباط مستقیمی با چند و چون مشارکت نیروهای امنیتی و دفاعی ترکیه در فرودگاه کابل دارد.
4.با آن که آنکارا و دوحه، به منظور رفع حساسیت طالبان، از مواضع پیشین کوتاه آمده و راضی شده اند که به جای ارتش، شرکت دفاعی بخش خصوصی به کابل بفرستند، اما طالبان به این مساله نیز حساس است و آن چه را که تمایل دارد به ترکیه بسپارد، صرفاً مدیریت امور فنی و تجهیزاتی است و نه امنیت و دفاع.
5.دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی گرا که به عنوان بیرقدار جریان راست افراطی ترکیه شناخته می شود و در شراکت با اردوغان، ائتلاف جمهور را تشکیل داده، حضور نظامی در ترکیه را ضامن حفظ امنیت آناتولی قلمداد کرده و خواستار آن شده بود که ترکیه، مدافع و مراقب حقوق 8 میلیون شهروند ترک زبان افغانستان باشد (این یک آمار غیررسمی ادعا شده توسط باغچلی است و مشخص نیست تا چه اندازه نزدیک به واقعیت است). اما ترکیب کابینه موقت امارت طالبان، باغچلی و اردوغان را نومید کرد و برخلاف آرزومندی آنکارا، چیزی به نام توجه به سهم عناصر قومی ازبک، ایرماق و ترکمان، مورد اعتنای سران طالبان قرار نگرفت.
چاووش اوغلو: برای شناسایی، عجله نمی کنیم
اظهارات دیروز مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه در مورد طالبان و افغانستان، حاوی نکات مهمی بود. او در مورد تصمیم ترکیه برای به رسمیت شناختن امارت اسلامی افغانستان گفت: «ما نباید در این مورد عجله داشته باشیم. جهان نیز نباید عجله کند. در این مساله، رعایت اعتدال لازم است. ما به عنوان ترکیه چنین رویکردی داریم. دولت باید فراگیر باشد و به باور ما، حضور گروه های قومی ضروری است. زنان هم باید مشارکت داشته باشند. به هر حال، اگر فردا بحرانی روی دهد، یک دولت فراگیر لازم است تا کشور درگیر جنگ داخلی نشود. ما افکار خود را مستقیماً با طالبان در میان می گذاریم. افرادی که تاکنون منصوب شده اند فقط نزدیک طالبان هستند. ما مطابق شرایط و تحولات عمل خواهیم کرد».
از چاووش اوغلو سوال شد: آیا از ترکیه دعوت شده که در مراسم معرفی امارت طالبان حضور پیدا کند؟ وی در پاسخ گفت: «ما دعوتنامه ای دریافت نکرده ایم و الان در این مورد، موضع نداریم».
پاسخ کوتاه چاووش اوغلو نشان دهنده این است که به زعم آنکارا، چینش کابینه موقت طالبان، نومیدکننده است و به گروه های ترک مورد توجه ترکیه توجهی نشده است. اما در عین حال، فعلاً از موضع گیری قاطعانه خودداری می کند و با گفتن جملات معنی داری از قبیل «عجله نمی کنیم» و «در این مورد، الان موضع نداریم»، درِ مذاکر و چانه زنی را باز می گذارد و عملاً نشان می دهد که ترکیه در این حوزه، به دنبال معامله است.
به عبارتی روشن، در ظاهر، وانمود می کند که خواهان مشارکت زنان و توجه به سهم همه اقوام است اما نهایتاً، این سیگنال را مخابره می کند که همه چیز در گروه پذیرفتن خواسته های ترکیه در مورد فرودگاه کابل است.
چاووش اوغلو در بخش دیگری از سخنان خود گفته است:«در حال حاضر 19 تکنسین ما در آنجا کار می کنند. اما مهمترین مسئله این است که چه کسی امنیت را تأمین می کند؟ طالبان می تواند امنیت را در خارج از فرودگاه تأمین کند، اما یک شرکت امنیتی یا یکی دو دولت مورد اعتماد جامعه بین المللی، برای تامین امنیت فرودگاه لازم است. ما سرمایه گذاری زیادی در افغانستان کرده ایم. ما در زمینه آموزش و پرورش سرمایه گذاری کرده ایم. ما روی زنان و کودکان سرمایه گذاری کرده ایم. به هر حال، تصمیم اشتباهی خواهد بود اگر کشوری مانند افغانستان را به طور کامل ترک کنیم. این درست نیست».
در شرایط فعلی، دولت اردوغان به دنبال ادامه مذاکره با طالبان است و این در حالی است که سفر آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا به منطقه و رایزنی های قطر، پاکستان و امارات متحده عربی، تغییر خاصی در تصمیمات طالبان ایجاد نکرد و حالا دولتمردان آنکارا این واقعیت را بیش از هر زمانی لمس کرده اند که برای تحقق اهداف خود در داخل افغانستان، قدم در مسیر هموار و بدون چالشی نگذاشته اند.
انتهای پیام/