حجتالاسلام محمدعلی معینیان استاد حوزه و دانشگاه در گفتوگو با خبرنگار تسنیم شناخت خداوند را در گروی معرفت اهل عترت علیهمالسلام دانست و گفت: این مسئله ریشه در آموزههای وحی دارد؛ چرا که ما مخلوقات محدود و خداوند نامحدود است. موجود محدود هیچ گاه توان درک خالق نامحدود را نخواهد داشت. پس باید پرسید چگونه و از چه طریق معرفت به خدا پیدا کنیم؟ باید از ذات الهی به سراغ اسماء و صفات ذو الجلال و الاکرام برویم. همچنین درک صفات الهی هم قطعاً برای ما ممکن نیست مگر اینکه متصل به انوار قدسیه الهی شویم. پس ما باید خود را به این انوار مقدس متصل کنیم تا خدای خود را بشناسیم و درک کنیم.
وی افزود: درباره وجوب معرفت به بُعد نورانی اهل بیت وحی، در حدیث مشهور به «معرفت به نورانیت» آمده است که ابوذر و سلمان فرمودند به امیرالمؤمنین گفتیم آمدهایم بپرسیم شما را چگونه با نورانیت میتوان شناخت؟ فرمود: مرحبا به شما دو دوست متعهد که در راه دین کوتاهی ندارید. به جان خودم سوگند یاد میکنم که این مطلب بر هر مرد و زن مؤمنی واجب است. مَرْحَباً بِکمَا مِنْ وَلِیینِ مُتَعَاهِدَینِ لِدِینِهِ لَسْتُمَا بِمُقَصِّرَینِ لَعَمْرِی إِنَّ ذَلِک الواجب [وَاجِبٌ ] عَلَی کلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ. بعد در ادامه فرمود «ایمان شخص کامل نمیشود مگر مرا به کُنه معرفت با نورانیت بشناسد. وقتی به این صورت شناخت، آنگاه دلش را خدا به ایمان آزمایش کرده و شرح صدر برای اسلام به او عنایت کرده و در این صورت است که عارف و بینا و مستبصر میشود و هر که کوتاهی از این عرفان کند، در حال شک و ارتیاب است؛ إِنَّهُ لَا یسْتَکمِلُ أَحَدٌ الْإِیمَانَ حَتَّی یعْرِفَنِی کنْهَ مَعْرِفَتِی بِالنُّورَانِیةِ فَإِذَا عَرَفَنِی بِهَذِهِ الْمَعْرِفَةِ فَقَدِ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِیمَانِ وَ شَرَحَ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ وَ صَارَ عَارِفاً مُسْتَبْصِراً وَ مَنْ قَصَّرَ عَنْ مَعْرِفَةِ ذَلِک فَهُوَ شَاک وَ مُرْتَابٌ.»
لزوم بهره از انوار اهل بیت (ع)
حجتالاسلام معینیان با اشاره به اینکه از شاخصترین آیات قرآن درباره معرفت به نورانیت عترت، آیه35 سوره نور است، گفت: این آیه با عنوان آیه نور شناخته میشود. خداوند در این آیه میفرماید «اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکاةٍ فیها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فی زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّی؛ خدا نور آسمانها و زمین است. در این آیه تصریح دارد مَثَلِ نور او همچون چراغدانى است که در آن چراغى و آن چراغ، در شیشهاى است. آن شیشه گویى اخترى درخشان است ...» اما این نور مادی نیست و برای رسیدن به این نور باید معرفت به انوار پیدا کنیم. این انوار مقدس و نورانی چه حقایقی هستند؟ بدون تردید اهل بیت علیهمالسلام هستند که در رأس این نور مبارک، رسول خدا صلی الله علیه و آله و مادون ایشان، دو نور مقدس امیرالمؤمنین و حضرت زهرا سلامالله علیها است؛ بنابراین در شناخت حضرات معصومین هر اندازه بیشتر تلاش کنیم، معرفت به خداوند در او بیشتر خواهد شد.
غلبه نور فاطمه (س) بر هلال ماه رمضان
وی افزود: وجود مقدس امام باقر علیهالسلام در روایتی فرمود مادرم زهراء نامیده شد، زیرا خداوند او را با نور عظمت خودش آفریده است. همچنین از عظمت و نورانیت حضرت زهرا سلامالله علیها در کتاب ذاتالمتقین از امام رضا علیهالسلام نقل شده است «کَانَتْ فَاطِمَةُ عَلَیْهَا اَلسَّلاَمُ إِذَا طَلَعَ هِلاَلُ شَهْرِ رَمَضَانَ یَغْلِبُ نُورُهَا اَلْهِلاَلَ وَ یَخْفَى فَإِذَا غَابَتْ عَنْهُ ظَهَرَ»؛ یعنی هرگاه هلال ماه رمضان طلوع میکرد ــ نام ماه در سه شب اول هر ماه را هلال گویند ــ نورانیت فاطمه بر نور آن غلبه میکرد بهطوری که نور هلال قابل مشاهده نبود، پس هنگامی که فاطمه غایب میشد، نور هلال مشاهده میشد.
این کارشناس دینی با اشاره به اینکه در آیات متعددی اشاره به حضرت فاطمه سلامالله علیها شده است، گفت: اگر به قرآن هم مراجعه کنیم، در آیات متعددی به عظمت و جایگاه این بانوی بزرگوار اشاره شده است؛ از جمله سوره کوثر که مستقیماً اشاره به خلقت آن بانوی بزرگوار اشاره میکند. در سورههای دهر و احزاب و در آیه تطهیر و نیز در سوره شوری آنجا که فرمود «قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبى» که قُربی وجود مقدس امیرالمؤمنین، حضرت زهرا و حسنین هستند. یا در سوره شعرا مقصود از نساءنا حضرت زهرا است. فضائل و مناقب حضرت زیاد است، اما آیه مدنظر 36 نور است «فی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فیها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصال»؛ این چراغ پر فروغ که کنایه از آن نور با عظمت است، در خانههایی قرار داده که خداوند اذن داده دیوارهای آن را بالا ببرند تا از نفوذ شیاطین در امان باشد. خانههایی که نام خدا در آنها گفته میشود و روز و شب در آن تسبیح گفته میشود. این خانههای رفیع خود رفعتدهنده مؤمنان هستند.
رشد خوبان با معرفت فاطمی (س)
وی افزود: اما اگر به تفاسیر مراجعه کنیم، از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله درباره این بیوت صحبت شد. حضرت در پاسخ فرمود این خانهها، خانههای انبیاء هستند. نقل است که یکی از اطرافیان رو به خانه امیر مؤمنان کرد و گفت آیا این خانه هم از مصادیق آن است؟ فرمود بله بلکه افضل است؛ لذا باید متوجه این جایگاه و افراد آن باشیم. توجه خاص به حضرت زهرا سلام الله علیها داشته باشیم. زهرایی که از نور عظمت خدا خلق شده است. سایر انوار از آن نور با عظمت نور میگیرند. با چنین توصیفی باید متوجه انوار آن بزرگواران باشیم. جالب است که تمام انبیاء و اولیاء به نور اهل بیت محتاجند. در روایتی از امام صادق علیهالسلام آمده است «وَ عَلَى مَعْرِفَتِهَا دَارَتِ الْقُرُونُ الْأُولی»؛ یعنی گذشتهها یا گذشتگان با معرفت فاطمه سلامالله علیها آباد شدند و هر پیامبری به جایگاهی رسید، به علت معرفت به این نور مقدس الهی است که جلوه زیبای آن را در عیسی علیهالسلام میخوانیم. ایشان رسول بزرگواری بود که با روح القدس تأیید شد و به تعبیر امام صادق علیهالسلام «رُوحُ الْقُدُسِ وَ هُوَ فِی فَاطِمَة».
معینیان با تصریح بر اینکه اساساً شناخت مؤمنان حقیقی متصف بودن آنها به نور خداوند متعال است، گفت: اگر کسی میخواهد از این نور بهرهای ببرد و متصف به این انوار الهی شود، باید از نور مقدس حضرت زهرا سلامالله علیها بهره ببرد.
وی افزود: یکی از فضائلی که به طور ویژه میتوان به عنوان ویژگی خاص حضرت زهرا اشاره داشت، مصحف فاطمه سلامالله علیها است که پس از وفات رسول خدا صلی الله علیه و آله از طریق جبرئیل بر ایشان وحی شد و امیرالمؤمنین علیهالسلام آن را کتابت کرد. همه میدانیم راه ارتباط بین خداوند با انبیاء به واسطه فرشته وحی اتفاق میافتد، اما در ماجرای مصحف فاطمی (س) شاهد نزول جبرئیل امین بر ایشان هستیم.
این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: انوار مطهر حضرت زهرا سلامالله علیها سبب نورانی شدن عالم است و نیز هدایت و دستیابی به سعادت جز از طریق آن بزرگوار میسر نیست. طبق روایات، خداوند این عالم ظلمانی را با انوار قدسی حضرت زهرا روشن کرده است و هرکه طریقی غیر از این راه برگزیند، قطعاً گمراه خواهد شد.
حجتالاسلام معینیان با اشاره به ویژگی فاطمی سردار سلیمانی گفت: بدون تردید سردار مسیر خودش را از همین طریق انتخاب کرده بود. اگر به احوالات ایشان رجوع کنید، ارادت بسیار ویژهای به حضرت زهرا داشت و متصف بودن ایشان به حضرات معصومین و به ویژه متصل بودنشان به این نور مقدس یعنی حضرت زهرا سبب شد به جایگاهی عالی نزد خداوند متعال برسد. او با متصف شدن به صفات و رفتارهای الهی توانست زمینه سرزمین وجود خود را برای بهره هرچه بیشتر از انوار فاطمی فراهم کرده، تا بتواند مسیر حق را پیدا کند و به عنوان مؤمن واقعی، بهترین عملکرد را بروز دهد.
انتهایپیام/