به گزارش خبرگزاری تسنیم از سوادکوه، صنایع دستی نمایانگر فرهنگ و اصالت هر منطقه و تداعیگر ذهنهای خلاق برای ترسیم هنر و زیبایی هستند. هنری که روایتگر آداب و رسوم گذشتگان و زندگیهای سنتی و بیآلایش است. در روزگار کنونی که بسیاری از سنتها به تلفیقی از مدرنیته دچار شدهاند، هنرهای دستی با اصالت، شاید گذر تاریخی فرحبخشی، برای بیداری سنتهای گذشته باشند.
برخی از شهرهای مازندران از حیث برخورداری صنایع کهن، درخور شایستگیهایی برای ثبت ملی هنر یا صنایعدستی میشوند. وقتی نام " جاجیم " آن زیرانداز دستبافت با تار و پودی از پشم یا پنبه به میان میآید، ذهنها به سمت شهر کوهستانی آلاشت در سوادکوه میرود. شهری با آب و هوای منحصر به فرد که صدای " کِرچال" و " کوبه" در آن پُر نَوا، طنینانداز است و هنوز در کارگاه جاجیمبافی این شهر، صدای زیبای بافته شدن کهنترین صنایع دستی مازندران، به گوش میرسد.
"جاجیم" صنایع دستی که هنوز در کوهستان سوادکوه نفس میکشد، سالها قبل در فهرست صنایع دستی قرار و ثبت ملی شد و اکنون مدتهاست که شهر آلاشت، نامزد ثبت " شهر ملی جاجیم " شده و به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، معرفی گردید تا با انجام پیش نیازها، این اتفاق بزرگ و ملی بوقوع بپیوندد.
محمد حمزهنژاد رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سوادکوه در گفتوگو با خبرنگار تسنیم یکی از رسالتهای وزارت میراث فرهنگی را حفظ اصالت و هویت صنایع دستی برشمرد و اظهارداشت: وزارت خانه تصمیم گرفت در سراسر کشور هر تولید صنایع دستی که دارای قدمت، اصالت و اهمیت است را به ثبت ملی برساند و شهر یا روستایی که دارای این قابلیت باشد را طی فرایندی ارزیابی و به ثبت برساند.
وی خاطرنشان کرد: در استان مازندران در سوادکوه، در شهر آلاشت یک عقبه تاریخی با هویت و اصالت به اسم " جاجیم" داریم. شهر آلاشت به عنوان " شهر ملی جاجیم" کاندید دریافت ثبت شد یکسری اقدامات نیز صورت گرفته و در کمیته شورای راهبردی وزارتخانه این موضوع مطرح گردید. در سال گذشته ارزیابیها و بازدیدهای کارشناسی انجام و شاخصها تعیین شد.
حمزهنژاد با اشاره به برخی شاخصهای تعیین شده از سوی وزارت خانه، افزود: یکی از شاخصها استفاده از مواد اولیه طبیعی بود که با پیگیریهای همکاران در اداره کل استان و همکاری شورا، شهرداری و بافندگان آلاشت، اقدامات انجام گردید. شاخص دیگر فراگیری این صنعت در منازل بود که بازدید منازل نیز انجام شد و همچنین فعال کردن بازارچههای دائمی و فصلی.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سوادکوه با توجه به رویداد " ساری پایتخت گردشگری" در 2022 به مزیتهای ثبت ملی یک شهر اشاره و بیان کرد: با ثبت شهر ملی جاجیم، این محصول در سراسر ایران شناخته و بحث اقتصادی جاجیم مطرح میشود و بِرَند خواهد شد. با رایزنیهایی که انجام دادیم، بحث بازرگانی و صادرات نیز مدنظر است. در رویداد 2022 ساری، میتوان با نمایش این صنایع دستی، آن را معرفی کرد.
حمزهنژاد با بیان اینکه داوری برای ثبت نهایی شهر ملی جاجیم در اسفندماه سال جاری خواهد بود، اظهارداشت: در اسفندماه در شورای راهبردی با حضور نماینده مجلس، مدیرکل، معاون صنایع دستی، کارشناسان، اعضای شورا و شهردار و فرماندار، جلسه دفاع و پایان کار خواهیم داشت.
وی افزود:بعد از موفقیت در ثبت، باید دبیرخانه ثبت ملی جاجیم، داشته باشیم که بحث توسعه، ترویج، آموزش و اقدامات نمایشگاهی مطرح شود.
این مسئول با بیان اینکه در بحث تورهای گردشگری باید ریل گذاری انجام شود، تصریح کرد: بعد اینکه محصولی ثبت و بِرَند میشود، باید به آژانسهای سراسر کشور، مخابره شود تا فضای اقتصادی و فرهنگی ایجاد گردد.
حمزهنژاد با ابراز امیدواری نسبت به ثبت جهانی شهر ملی جاجیم، تصریح کرد: برای ثبت "شهر ملی جاجیم" باید یک همکاری و همافزایی انجام شود. باید شرایط به گونهای پیش رود که بعد ثبت ملی به ثبت جهانی نیز دست یابیم.
یحیی علینژاد شهردار شهر آلاشت با توصیف موقعیت جغرافیایی این شهر ،درمورد وضعیت ثبت ملی شهر جاجیم، گفت: آلاشت در ارتفاع 1850 متری از سطح دریا قرار دارد. کارگاه جاجیمبافی این شهر، یکی از قدیمیترین مراکز بافت جاجیم در کشور است و درحال حاضر این شهر، کاندیدای ثبت ملی به عنوان " شهر جاجیم" است.
علینژاد خاطرنشان کرد: با تلاش اعضای شورای شهر، همکاران در شهرداری و بافندگان، با هماهنگیهایی که از طرف اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان و همچنین اداره میراث استان انجام شد، مسئولین مربوط به ثبت شهرهای ملی به شهر آلاشت آمده بودند و ارزیابیها انجام شد.
شهردار شهر آلاشت با بیان اینکه درحال حاضر، یک غرفه اختصاصی برای جاجیم آلاشت در نمایشگاه تهران داشتیم، اظهارداشت: بافندگان ما با یک غرفه اختصاصی جاجیم آلاشت در نمایشگاه تهران حضور داشتند.درحال حاضر در آستانه ثبت ملی شهر جاجیم هستیم.
رویا اردشیری عضو شورای شهر آلاشت با توجه به قدمت دیرینه جاجیم بافی در آلاشت، خاطرنشان کرد: جاجیمبافی از دیرباز در این شهر فعال بوده و از مشاغل محسوب میشد. در طی سالهای اخیر به دلیل مهاجرت شغلی، تولید جاجیم کم شده بود اما با نگاه ویژه و تغییر نگرش مردم، مجدداً رونق پیدا کرد.
اردشیری ثبت ملی جاجیم را از شاخصهای عمده برای ثبت ملی شهر جاجیم برشمرد و اظهارداشت: با همت شورای قبلی، جاجیم در گذشته ثبت ملی میراث فرهنگی شد. اکنون به دنبال ثبت آلاشت به عنوان "شهر ملی جاجیم " هستیم.با این اتفاق، جاجیم آلاشت یک بِرَند برای سوادکوه خواهد شد و در آینده ردیف اعتبار تعلق میگیرد.
وی افزود: یکی از معیارهای اصلی برای ثبت شهر ملی جاجیم، مهاجرت معکوس است. درحال حاضر نیز چند مهاجرت معکوس داشتهایم.
این عضو شورای شهر آلاشت با بیان اینکه شاخصهای تعیین شده رعایت شده و منتظر مرحله داوری هستیم، گفت: اکثر مراحل را طی و معیارها نیز اصلاح شد. تمام ارزیابیها صورت گرفته است و حتی تنوع و کیفیت کار را ارتقاء دادیم. یک همت جمعی برای ثبت شهر ملی جاجیم نیاز است و باید به این باور و نگرش برسیم.
به گزارش تسنیم، جاجیم بافی هنر اصیل دستان دختران و زنانی است که لحظات زندگیشان را صرف زنده نگه داشتن قدیمیترین صنعت دستی مازندران کردهاند و این هنر ریشهدار را به ثبت ملی رساندهاند. شهرت ملی جاجیم آلاشت در کشور، این شهر را به مرحله نهایی ثبت "شهر ملی جاجیم" رسانده است. شهری که در کارگاه جاجیم بافیاش، شوق این اتفاق خوشایند در چهره هنرمندان بافنده آن هویداست و ذوقشان را با نقش بستن بر پیکره هنر جاجیم، بروز میدهند. اکنون که فرصت ملی برای توسعه اقتصادی و فرهنگی پیش آمده، نیازمند عزم جدی و همت بلند مسئولان شهرستان و استان برای موفقیت در داوری کشوری اسفند ماه است تا مقدمهای شود برای ثبت جهانی این هنر اصیل و با هویت.
انتهای پیام/ش