به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، به مناسبت سومین سالگرد صدور بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی به همت اندیشکده معنویت و اخلاق اندیشگاه بیانیه گام دوم، پیشنشستی با عنوان مختصات انسان انقلابی در گام دوم انقلاب اسلامی با حضور عادل پیغامی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و استاد دانشگاه امام صادق(ع)، شب گذشته 17 بهمن ماه برگزار شد.
پیغامی در ابتدای این جلسه با بیان این که انسان انقلابی مهمترین مخاطب بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی است، گفت: برای بحث در مورد انسان انقلابی باید بدانیم که انسان انقلابی انسانی اولاً برانگیخته و مبعوث شده است و ثانیاً هویت جمعی او بر هویت فردی وی اولویت دارد و بنا نیست که با بررسی انسان انقلابی به سمت فردگرایی حرکت کنیم.
وی افزود: مقام معظم رهبری در همین بیانیه به هویت جمعی و تمدنسازی تأکید دارند. رابطه فرد و جامعه رابطه جز و کل نیست، بلکه رابطه بعض و کل است. همچنین ایشان تأکید دارند که در مقام تحقق فلسفه دین راه از جامعه سازی میگذرد. در این جامعهسازی مفهوم ولایت معنا پیدا میکند. ما گاهی ولایت را نقطهای میفهمیم و آن را به یک فرد در رأس هرم جامعه محدود میکنیم، ولی رهبر معظم انقلاب، ولایت را یک امر شبکهای در به هم پیوند دادن انسانها برای رسیدن به یک جبهه واحد میدانند.
میتوان ویژگیهایی که در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی برای انقلاب اسلامی قائل شده را به انسان انقلابی هم بسط دهیم. مقام معظم رهبری بر فراموش نشدن گذشته تاکید دارند. آنچه که بودهایم و آنچه که تاکنون شدهایم فراموش نشود. پس انسان انقلابی، انسانی است که حافظه تاریخیاش پاک نشده.
وی با اشاره به سخن مقام معظم رهبری مبنی بر این که انقلاب به یک انحطاط تاریخی طولانی پایان داد، خاطرنشان کرد: انسان انقلابی نباید مسیری که از انحطاط تاریخی برای رسیدن این دولت کریمه رسیدهایم را فراموش کند. در زمان شروع زمزمههای اولیه انقلاب هم مردم هنوز به آن سطح از آگاهی نرسیده بودند که آن برانگیختگی اتفاق بیفتد، ولی رفته رفته هر چه به سال 1357 نزدیکتر شدیم آن انحطاط تاریخی کمرنگتر و به میزان برانگیختگی مردم اضافه شد.
وی با اشاره به دلایل توصیف گام اول در متن بیانیه رهبری تأکید کرد: به دلیل اهمیت حافظه تاریخی است که بخش زیادی از بیانیه، روایت گام اول است و ثانیاً این انسان رو به آینده دارد. به تعبیر مقام معظم رهبری اگر دیگران برای ما روایت کنند عرصه را از دست میدهیم. نباید بگذاریم که حافظههای تاریخی پاک شوند، یعنی این روایت به تصویری از آینده متصل میشود که انتهای مسیر او است که همان فرمانروایی مستضعفین بر زمین است.
وی افزود: در واقع این نگاه ظرفیت یک آینده شناسی را برای انسان انقلابی باز میکند که میتواند تصویری از آینده مطلوبش داشته باشد و به واسطه این تصویر مطلوب شناخت پیش دستانه از تهدیدها داشته باشد، نترسد و بتواند مسیر را ادامه دهد.
رهبری با جوانان غربی با زبان سادهتری حرف میزنند
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین تصریح کرد: اگر بخواهیم مقایسهای بین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و نامه رهبر معظم انقلاب به جوانان غربی انجام دهیم درمی یابیم که مقام معظم رهبری وقتی میخواهند با جوانان غربی صحبت کنند با زبان سادهتری سخن میگویند در حالی که ادبیاتی که با آن با مخاطبان بیانیه دوم سخن میگویند به مراتب پیچیدهتر و پرمحتواتر است.
وی ادامه داد: زمانی که به این توجه کنیم که مقام معظم رهبری یک اندیشمند ساده نیستند؛ ایشان در فلسفه تاریخ مطالعات گستردهای داشتند، جریان و سیر تاریخ را میشناسند، انقلابها و نهضتهای مختلف را مورد بررسی قرار دادند، آینده و مسیر تاریخ در جوامع را بر اساس فلسفهها و سنن الهی میشناسند و در این برهه زمانی جوانان انقلابی را در قامت چنین مخاطبی میبینند که میتوانند چنین مجموعهای را به آنها ابلاغ کنند.
وی با اشاره به تلاش دشمن در زدودن حافظه تاریخی ما، عنوان کرد: دشمن میخواهد حافظه تاریخی ما را پاک کند یا با یک سری اطلاعات جعلی جایگزین کند. روایتهای مختلفی از گذشته ارائه میدهد. یکسری رویدادهای غیرموجود را موجود جلوه میدهد. حقایق را معکوس جلوه میدهد. جای جلاد و شهید را عوض میکند. به وضوح دروغ میگویند.
وی افزود: دومین کارکرد این بیانیه این است که انسان انقلابی انسان رو به آینده است. در عین این که حافظه تاریخی را از دست نداده، تصویری از آینده دارد. یکی از کارکردهای مهدویت این است که انسان دیندار برای آینده این جهان یک منزلگاه پایانی را تصور میکند. تمام ادیان نسبت به موعود بذری را کاشتهاند. انسان غیر دیندار موعود ندارد، هرچند که ممکن است موعودهای ساختگی برایش بسازند.
آینده شناسی انسان دین مدار، مبتنی بر حقایق قرآنی است
دانشیار دانشگاه امام صادق (ع) در ادامه خاطرنشان کرد: آمریکاییها سالهاست که تحت عنوان رؤیای آمریکایی در تلاشاند که برای مردمشان یک آینده مجعول بسازند. همان طور که انسان کامل ندارند و برای الگوسازی شخصیتهای ابرقهرمانی را برجسته میکنند، برای آینده موعود هم رؤیا ساختهاند. همین کلمه رؤیا نشان دهنده این است که عمق خواسته آنها چیزی فراتر از خیال پردازی نیست، ولی آینده شناسی انسان دین مدار، آینده شناسی واقعی مبتنی بر حقایق قرآن است.
برای مقام معظم رهبری بسیار مهم است که چهل سالگی که نقطه عطف بلوغ است از یک عنصر فرهنگی استفاده کنند تا به انسان انقلابی بگویند که تو به درجهای از بلوغ رسیدهای و این نقطه باید نقطه عطف تو برای حرکت دوم باشد. در چهل واره باید یک گام دوم را برداری. این هستی شناسی که معظم له برای انسان انقلابی خلق میکنند بسیار حائز اهمیت است. این بیانیه تلاشی است برای این که به آینده فکر کنیم و در روزمرگی غرق نشویم.
وی افزود: اگر مفهوم انتظار را در نظر بگیریم در روزمرگی گم نخواهیم شد، چون انتظار حسی است که باید هر لحظه در وجودمان حس کنیم و برای آن لحظه خاص آمادگی داشته باشیم. حضرت آقا بارها در سخنرانیهایشان به این نکته اشاره کردند که گروههایی تشکیل دهید و برای ایران پیشرفته 50 سال آینده بیندیشید. بسیار مهم است که این تصویر در انسان انقلابی ساخته شود. آینده شناسی اقتضاء میکند که فرصتها و تهدیدها را بشناسید. انسان انقلابی با این آینده شناسی که دارد با تهدیدهای ناشناس، پیشدستانه مقابله میکند. یکی از خروجیهای این آینده شناسی امیدواری است. نگاه توحیدی و الهی باعث میشود انسان امیدوار همواره به خدا امید داشته باشد و همه مشکلات را در مقابل خدا ناچیز میداند.
رویش و ریزش بخشی از مسیر انقلاب است و نباید باعث نگرانی شود
وی با بیان این که در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی چندین بار به دوگانههایی اشاره شده است که جای بحث دارند، متذکر شد: مثلاً رهبری بر دوگانه اسلام و اسکتبار یا چپ و راست مدرنیته تأکید دارند. در جایی اشاره میکنند که یک سری دوگانههای ساختگی مثل دین و دنیا را به مردم تحمیل کردهاند. این انقلاب سعی کرده که این چارچوبها را بشکند. از طرفی نیاز بوده که دوگانهای در ذهن ساخته شده و پررنگ شوند. این دوگانهها در نهایت به نزاع حق و باطل بر میگردند. به عنوان مثال میتوان به دوگانهای مثل رویشها و ریزشها اشاره کرد که ایشان خواستند این امید را به ما بدهند که رویش و ریزش بخشی از مسیر است و نباید باعث نگرانی شود.
پیغامی ادامه داد: مقام معظم رهبری بالغ بر 33 صفت برای انقلاب اسلامی ایران نام بردند که میتوانیم آنها را به انسان انقلابی هم نسبت دهیم. مثلاً میفرمایند انقلاب اهل افراط و چپ روی نیست. انقلاب در برابر زورگویان و گردن کشان صراحت و شجاعت داشته است. امروزه مردم دنیا هم قبول دارند که تنها نظامی که بدون وابستگی به زر و زور صحبت میکند جریان انقلاب اسلامی است.
انقلاب دفاع از مستضعفان و مظلومان را در سرلوحه کار خود قرار داده است. انقلاب چه در برخورد با دشمنان خود و چه در برخورد با غافلان داخلی، جوانمردی و مروت انقلابی دارد. انقلاب اهل صداقت و صراحت است. انقلاب مایه سربلندی ایران و ایرانی است. انقلاب آرمانش بزرگ است؛ از جمله این آرمانها میتوانیم به ایجاد تمدن نوین اسلامی اشاره کنیم.
انسان انقلابی حتماً در ابعاد جهانی فکر میکند
وی با بیان این که اگر آرمانها بزرگ باشند بسیاری از اختلافات سیاسی، زودگذر و کمرنگ میشوند، افزود: کارکرد انقلاب، آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظماست. این آمادگی همان انتظار فعال است. انسان انقلابی حتماً در ابعاد جهانی فکر میکند. دشمنان دوست دارند که ما را در سطح منطقه نگه دارند، ولی انسان انقلابی نگاه جهانی دارد. هر چند که گاهی دایره عمل ما محدود و منطقهای است، اما نگاه و افق جهانی است.
وی انقلاب اسلامی را مردمیترین انقلابها دانست و تصریح کرد: انسان انقلابی هم باید مردمیترین عنصر باشد. انقلاب باگذشت و مهربان است. انقلاب مظلوم هست، اما ظلم پذیر نیست. انقلاب فاقد احساس و ادراک نبوده و زنده است. انقلاب با اراده و فعال است. انقلاب محکم و غیرمردد است. انقلاب دارای انعطاف است. انقلاب آماده تصحیح خطاها است. انقلاب متحجر نیست. انقلاب آغازگر عصر جدید است.
رهبری به نخبگان فرمودند: فرض کنید در حال یافتن تئوریهای علمیای هستید که 50 سال دیگر جزو مطالب رایج است. انقلاب نهضت آمیختگی دین با آسمان (مقابله با سکورالیسم) است. انقلاب ترکیب دین و دنیا است. انقلاب نظم در عین جوشش انقلابی است. معمولاً انقلابها در مسیر بینظمی پیش میروند و حتی بینظمی را تئوریزه میکنند. انقلاب ما این دو صفت به ظاهر متضاد را در یک وحدت منسجم جمع کند.
وی با اشاره به اهمیت بحث رسانه و جنگ روایتها در مفاد بیانیه گام دوم، گفت: مقام معظم رهبری معتقدند که جوانان باید در شکستن محاصره تبلیغاتی دشمن پیشگام باشند و نباید اسیر هجمههای تبلیغاتی و عملیات روانی شوند.ایشان میفرمایند یکی از دلایلی که صفات الهی را به ما میآموزند این است که قرار است تلاش کنیم که شبیه خدا شویم. به این دلیل باید به عنوان انسانهای انقلابی، صفاتی مشابه انقلاب داشته باشیم.