پای درد دل هنرمند مشهدی سینما و تلویزیون/ "مدیر فیلمبرداری باید بر تمام زمینه‌ها احاطه داشته باشد"
گروه استانها ــ رضا عزیزفرخانی مدیر فیلمبرداری و اهل مشهد است که درباره چالش‌ها و سختی‌های این رشته هنری درد دل‌هایی دارد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، رضا عزیزفرخانی مدیر فیلمبرداری اهل مشهد است. او فعالیت خود را از سال 1387در حوزه سینما و تلوزیون آغاز کرد. از جمله آثاری که به عنوان مدیر فیلمبرداری با شبکه‌های معتبر جهانی از جمله شبکه نشنال جئوگرافیک همکاری داشته است می‌توان به مستندهایی با عناوین آسبادهای نشتیفان، زعفران ایران و قنات قصبه اشاره کرد.
در کارنامه حرفه ای این مدیرفیلمبرداری، مستندهای دیگری نیز با نام‌های برج رادکان، شریک، تولد سرد، برکت مرهم و ... دیده می‌شود که در جشنواره‌های معتبر مختلف به نمایش در امده و جوایز متعددی کسب کرده‌اند. عزیز فرخانی درحوزه فیلم کوتاه بیش از 10 اثر کار کرده است و در آثار تلویزیونی از جمله دیوار به دیوار به کارگردانی سامان مقدم، چوب خط، به کارگردانی حمید بهرامیان، پس از فروش، به کارگردانی مجید توکلی نیز فعالیت داشته است او امسال در جشنواره آمریکایی world food forum (انجمن جهانی غذا) که زیر نظر سازمان ملل برگزار شد، توانست جایزه بهترین تصویربرداری را برای مستند شریک از آن خود کند.
عزیزفرخانی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم درباره ورودش به سینما می‌گوید: در نوجوانی، اوقات فراغتم را به کار کردن مشغول بودم روزی بر حسب اتفاق توسط هراتیان که از مدیر فیلمبرداری‌های مشهدی بودند وارد عرصه سینما شده و در پشت صحنه یکی از فیلم‌ها در گروه فیلمبرداری مشغول به کار شدم. پس از کسب تجربه‌هایی کم کم از کار تصویر برداری و فعالیت در این حوزه علاقه مند شدم.
وی می‌افزاید: من حرفه دستیاریک فیلمبردار را به صورت حرفه ای در سینما زیر نظر آقای داوود رحمانی از سال 1390 آغاز کردم و از سال 1394 خودم به عنوان مدیر فیلمبرداری کارم را با مستند خانه به خانه به کارگردانی امیر اطهر سهیلی شروع کردم.
این هنرمند درباره تفاوت فیلمبرداری فیلم مستند با داستانی بیان می‌کند: در سینمای داستانی فیلمبردار قبل از شروع فیلمبرداری فرصت زیادی برای طراحی نور، انتخاب نوع حرکت دوربین، قاب مناسب و خیلی فاکتورهای دیگر دارد. وقتی فیلمبرداری شروع می‌شود و به مرحله تولید می‌رسد همه چیز مشخص شده است و روی روالی که از قبل با هماهنگی کارگردان طراحی شده، ضبط می‌شود اما در سینمای مستند مسئله اصلی کنترل و مدیریت کردن انچه در مقابل دوربین رخ می‌دهد و همچنین خلاقیت است . فیلمبردار درسینمای مستند خیلی چیزها از جمله نوع استفاده از لنز، اندازه قاب ، نور ،حرکت دوربین، عمق میدان و ...را باید بتواند در خدمت یک اتفاق و در لحظه کنترل کند.
وی ادامه می‌دهد: تصمیم گیری در لحظه در مستند بسیار مهم است چون اتفاقات از پیش تعیین شده نیست لذا کارگردان نیز گاهی از اتفاقات جا می‌ماند و این فیلمبردار است که باید با انتخاب درست لحظه را کارگردانی کند در سینمای مستند همه چیز طبیعی و برگرفته از واقعیت است برای همین شیوه فیلمبرداری و استفاده از ابزار و نور باید طوری باشد که مخاطب را از حقیقت دور نکند.
این هنرمند عنوان می‌کند: چیزی که در مستند برای من جذاب است همین به چالش کشیدن‌هاست که در لحظه باید تصمیم گرفت که با دوربین چگونه حرکت کرد، چه قابی ارائه داد، چه نوری استفاده کرد و این تجربیات به سرعت عمل من در تصمیم گیری در فیلم داستانی نیز کمک زیادی می‌کند.
وی در ادامه می‌افزاید: به نظر من بد نیست یک فیلمبردار اقلا یک فیلم را کارگردانی کرده باشد. چون فیلمبردارها به سادگی امکان دارد شیفته تکنیک بشوند و از وفاداری آنها به فیلمنامه کاسته شود همچنین حتی تجربه نوشتن و تدوین یک فیلم توانایی درک روند فیلم سازی را برایمان فراهم می‌کند.
با مستند تجربه‌های فوق العاده ای کسب کردم
این مدیر فیلمبرداری درباره علاقه خودش فیلم مستند و داستانی می‌گوید: من به هردو حوزه علاقه دارم اما چیزی که در مستند مراجذب می‌کند تجربه‌های فوق العاده ای است که کسب کردم. با افراد بی‌نظری آشنا شدم ،به مکان‌های هیجان انگیزی و زیبایی سفر کردم. این‌ها سبب شد جهان‌بینی‌ام بیشتر شود و این فرصت‌ها را با این غنا در سینمای داستانی به این اندازه نمی‌توان تجربه کرد.
فیلمبرداری و سختی‌های آن
او درباره سختی‌های یک مدیر فیلمبرداری بیان می‌کند: در فیلم سازی، بخش نسبتا بزرگی از بار خلق فضای فیلم به عهده گروه فیلم برداری است . در ذهن بعضی از مردم فیلمبرداری ساده است که فیلمبردار می‌نشیند پشت دوربین و دکمه ریکورد را فشار می‌دهد و شروع به فیلمبرداری می‌کند! اگر بخش اندکی از وظایف مدیر فیلمبرداری را بگویم شاید کمی از سختی‌های فیلمبرداری را متوجه شوید .
عزیز فرخانی با بیان اینکه یک مدیر فیلمبرداری از مرحله پیش تولید در کار حضور دارد می‌گوید: مدیر فیلمبرداری بر صحنه، لباس، دکور و در اکثر زمینه‌ها صاحب نظر است. در حین فیلمبرداری نیز طراحی نور و نظارت بر اجرای نور پردازی و مدیریت تیم فیلمبرداری از وظایف یک مدیر فیلمبرداری است.
وی می افزاید: اکثر مردم فکر می‌کنند تنها بار فیزیکی حمل دوربین برعهده گروه فیلمبرداری است اما این طور نیست یک مدیرفیلمبرداری و یک فیلمبردار باید حتما از تمرکز بالایی برخوردار باشند که این کار با توجه به شرایط مختلف سر صحنه بسیار دشوار است.
روی سرمان باران یخ می‌بارید!
این مدیرفیلمبرداری در بیان خاطره ای از سختی‌های کارش عنوان می‌کند: چند سال پیش در شرایط آب و هوایی بسیار سختی بودیم هوا به شدت سرد بود و ما در آن سکانس باران مصنوعی داشتیم. وقتی باران به زمین می‌رسید یخ می‌زد یعنی روی سر ما یخ می‌بارید! اکثر عوامل در این شرایط سخت، در ماشین‌ها پناه گرفته بودند و تنها بازیگران، گروه فیلمبرداری و کارگردان در صحنه حضور داشتیم.
وی ادامه می‌دهد: پس از اتمام کار با صحنه عجیبی مواجه شدم! کابلهایی که زیر یخ مدفون شده بود، قندیل‌هایی که از وسایل تصویربرداری آویزان بود! صحنه خالی بود و جز گروه فیلمبرداری کسی حضور نداشت. ما کابل‌ها را ازیر یخ و برف بیرون می‌کشیدم و قندیل‌ها را می‌شکستیم تا بتوانیم وسایل را جمع کنیم!
رابطه عمیق کارگردان و فیلمبردار
این هنرمند درباره رابطه کارگردان با فیلمبردار عنوان می‌کند: کارگردان با فیلمبردار بیشتر از عوامل دیگر در ارتباط است و این ارتباط بسیار مهم است. من همیشه سعی می‌کنم قبل از شروع کار درک کاملی از نگاه کارگردان درباره ساخت فیلم داشته باشم تا فیلمبرداری به شیوه ای باشد که به خوبی بتوان در راستای فیلمنامه و نگاه کارگردان، تصویری را ارائه داد .
وی اضافه می‌کند: فیلمبردار در حدی می‌تواند نظرات خودش را به کارگردان ارائه دهد مواقعی هست که فیلمبردار متن را می‌خواند و متوجه می‌شود از نظر تصویری می‌تواند پیشنهاداتی ارائه دهد بعد با هفکری و صحبتی که بین آنها اتفاق می‌افتد به نتایج بهتری می‌رسند.
فرخانی در ادامه می‌افزاید: من در حین کار معمولا پیشنهادهایی به کارگردان ارائه می‌دهم که به جلوه‌های تصویری بهتری کمک می‌کند و البته کارهایی هم بوده که پس از صحبت با کارگردان از نظر فکری با وی به توافق نرسیدم و از ادامه همکاری با او صرف نظر کرده ام.
هنرمندان مشهدی حرفه ای اما مهجور!
این مدیر فیلمبرداری درباره استفاده از هنرمندان مشهدی در فیلم‌ها می‌گوید: در مشهد به خاطر اینکه برخی عوامل حرفه ای از این شهر خارج شده اند به طبع نیروی حرفه ای کمتری به نسبت تهران وجود دارد برخی از کارگردان‌ها هم فکر می‌کنند اگراز تهران عوامل بیاورند می‌توانند کار بهتری بسازند و این سبب می‌شود بعضا از همین اندک هنرمند حرفه ای داخل مشهد نیز استفاده نشود!
کوچ به امید یک هوای تازه تر!
وی درباره کوچ هنرمندان مشهدی بیان می‌کند: خیلی از هنرمندان مشهدی به امید پیشرفت بیشتر از مشهد کوچ می‌کنند و این تقصیر آنها نیست واقعا در اینجا امکانات کمتری به نسبت تهران وجود دارد و این امر مهم ترین دلیل خروج هنرمند از شهرمان است.
عزیز فرخانی می‌افزاید: هنرمندان بزرگی از اهالی مشهد هستند که در همین شهر و یا در تهران و سینمای حرفه ای مشغول کارند ولی باید بگویم متاسفانه هنرمند شهرستانی برای حرفه ای شدن راهی جز کوچ به تهران ندارد!
جشنواره‌ها و جای خالی فیلمبردار!
این هنرمند درباره جوایز جشنواره‌ها در حوزه فیلمبرداری می‌گوید: اکثر جشنواره‌های فیلم، متاسفانه بخشی مختص به فیلمبرداران ندارند ولی جشنواره‌های محدودی نیز هستند که با معیارهای خاصی که نمی‌خواهم نقدشان کنم بخش مخصوص فیلمبردار برگزیده دارند اما در کلیت امر جشنواره حرفه ای با نگاه ویژه به کار فیلمبرداری در ایران وجود ندارد ولی در خارج ازایران جشنواره‌هایی از جمله «کمرا ایمیج» تمرکزشان بروی فیلمبرداری است و جوایز معتبری نیز به هنرمندان این حرفه اهدا می‌کنند.
تجربه کارگردانی در آینده
وی درباره برنامه آینده اش عنوان می‌کند: فعلا مشغول تصویربرداری مستندی در سوریه به تهیه کنندگی محمد رضا شهیدی فرد هستم و هدفم در نهایت این است که در حیطه فیلمبرداری بمانم و به صورت تخصصی این حرفه را دنبال کنم.
عزیز فرخانی ادامه می‌دهد: برای کسب تجربه نیز دوست دارم در فیلمی مستند یا داستانی را کارگردانی کنم و باید ایده ای پیدا کنم که من را جذب کند.
انتهای پیام/281/س
