به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، تعطیلی دو ساله مدارس به دنبال شیوع کرونا علاوه بر افت محسوس سطح علمی دانشآموزان که تبعات آن در سالهای آینده گریبانگیر خانوادهها خواهد شد با آسیبهای روحی، روانی و جسمی دانشآموزان نیز همراه بود با این حال همزمان با فعالیت دوباره مدارس از 14 فروردین همچنان برخی خانوادهها متقاضی تعطیلی آموزش حضوری هستند.
این در حالی است که برخی روانشناسان نسبت به تبعات خانهنشینی کودکان و نوجوانان هشدار داده و معتقدند والدین باید بدانند فرزندان خود را نه صرفاً بهخاطر آنکه از نظر درسی عقب افتادهاند بلکه بهخاطر آسیبهای جدی روانی و اجتماعی که دیدهاند به مدرسه بفرستند؛ بسیاری از والدین با اختلالات روانی فرزندان خود به دفاتر مشاوره مراجعه میکنند.
در همین رابطه، عباس فرجی مشاور مدرسه در گفتوگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم درباره تبعات منفی تعطیلی مدارس و خانهنشینی دانشآموزان اظهار کرد: هر روزی که از پاندمی کووید 19 میگذرد لایههای پنهان و آشکار بیشتری از اثراتی که این پاندمی روی سلامت روان داشته نمایان میشود. بدون شک قرنطینه خانگی توانسته سلامت جسمی کودکان و نوجوانان را محفوظ نگه دارد اما آیا سلامت روان هم در این قرنطینه دو ساله ایمن مانده است؟
وی افزود: هر روز بررسیهای تازهای از اثرات روانی قرنطینه کودکان و نوجوانان نمایان میشود مثلاً در تمام بررسیها افزایش میزان اضطراب و افسردگی در میان دانشآموزانی که در مدت قرنطینه کمترین تماس را با بیرون داشتهاند گزارش شده است در آخرین آمار سازمان جهانی بهداشت، میزان افسردگی و اضطراب چهار برابر رشد نسبت به قبل از کرونا ویروس داشته و این نشان میدهد که کرونا ویروس چگونه میتواند سلامت روان را به مخاطره بیاندازد.
شکل گیری انواع اختلالات روانی در دانش آموزان
این مشاور مدرسه گفت: تاثیرات روانی کرونا فقط به اضطراب و افسردگی محدود نمیشود بلکه با انواع اختلالات روانی مواجه هستیم که پس از بازگشایی مدارس خودش را نشان خواهد داد از جمله وسواس، هراس اجتماعی، پرخاشگری، خشونت، سوءاستفادههای آنلاین از کودکان و نواجوانان و... البته این اختلالات به صورت معمول در مدارس و در میان کودکان و نوجوانان وجود دارد اما موضوع مورد بحث رشد ناگهانی این اختلالات است که در بلند مدت میتواند آسیب جدی به سلامت روان جامعه بزند.
وی ادامه داد: به عنوان مثال شاهد ویدیوهایی بودیم که والدین با رفتار خشونت آمیز با فرزند خود حین آموزش مجازی رفتار میکردند یا اینکه برخی کودکان و نوجوانان در معرض بازیهای خشن، تهدیدهای خشونت بار و سوء استفادههای جنسی آنلاین در فضاهای مجازی قرار گرفتند؛ تمام این موارد سلامت روان کودکان و نوجوانان را به خطر میاندازد، ما روانشناسان این روزها شاهد رشد خشونت خانگی در مورد کودکان و نوجوانان هستیم حضور مستمر کودکان و والدین به مدت دو سال و درگیری شبانهروزی آنها با مسائل آموزشی میتواند بستر مناسبی را برای اعمال خشونت آمیز روی کودکان و نوجوانان فراهم سازد.
سلامت روان کودکان فراموش شده است
فرجی با اشاره به اینکه بازگشایی مدارس همه خانوادهها را نگران کرده است، گفت: والدین حق دارند نگران باشند چون دانش آموزان زمان طولانی در خانه ماندهاند تا از نظر جسمی ایمن باشند اما کافی است آمار دقیقی از موضوعات مرتبط به سلامت روان کودکان و نوجوانان در مدت قرنطینه به دست بیاید آن وقت شاهد خواهیم بود همان والدینی که نگران بازگشایی مدارس هستند ناخواسته بیشترین مشکلات را در حوزه روان به کودکان و نوجوانان خود اعمال داشتند و گاهی بدون آنکه متوجه باشیم در حال آسیب زدن به کودکان خود هستیم، تمرکز بیش از حد به سلامت جسمی ما را به سمتی برده که سلامت روان کودکان خود را فراموش کنیم در حالی که میدانیم آسیبهای روانی بلند مدتتر و حتی گاهی تا آخر عمر همراه فرد باقی میماند.
بازگشایی مدارس یک ضرورت اجتناب ناپذیر است
این مشاور مدرسه مطرح کرد: اینکه مدارس به چه شیوهای بازگشایی شوند بحث من نیست، حرف من این است که بازگشایی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است و همه باید از آن حمایت کنیم به عنوان مثال از جمله شایعترین مشکلاتی که در مدت همه گیری کووید 19 در خصوص کودکان و نوجوانان شاهد بودیم رشد خشونت و پرخاشگری در میان آنها بوده است. در سال 2020 که شروع اولیه این همه گیری بود مطالعهای نشان داد که در بسیاری از کشورها از جمله استرالیا شاهد افزایش تقاضای خدمات روان شناختی با موضوع خشونت خانگی بودهاند این افزایش برای کودکانی که مدرسه نمیرفتند بسیار چشمگیر بوده است.
وی بیان کرد: اروپا و آمریکا جداگانه آمارهای مشابهی از رشد 21 تا 35 درصدی خشونت خانگی را گزارش دادهاند این آمار به ما میگوید کودکان و نوجوانان در معرض این خشونتها قرار گرفتهاند و البته کار به اینجا ختم نمیشود چرا که طیف وسیعی از خشونت را در میان کودکان و نوجوانان شاهدیم به عنوان والدینی که با اعمال خشونت آمیز در تلاش برای آموزش فرزندان خود در مدت قرنطینه بودند یا مشاهده ویدیوها و بازیهای آنلاین خشونت بار در میان کودکان و نوجوانان به خاطر دسترسی عمومی به اینترنت.
فرجی گفت: در اغلب بررسیها نشان داده شده است که بازیهای آنلاین در میزان افزایش پرخاشگری نقش مستقیمی دارد این موضوع در حال حاضر یکی از داغ ترین مباحث حوزه روان شناسی کودکان و نوجوانان است بررسیهای متعددی نشان داده که بازیهای خشونت بار تأثیر مستقیمی در میزان افزایش پرخاشگری کودکان و نوجوانان داشته و این تأثیر در خانوادههایی که از سلامت روان ضعیف تری برخوردار هستند بیشتر بوده است. از سوی دیگر دانش آموزان قبل از کرونا به طور متوسط 6 تا 8 ساعت از وقت خود را بصورت حضوری در مدرسه سپری میکردند و به طور متوسطه 2 تا 3 ساعت مشغول انجام تکالیف درسی خود بودند اما برخی آمارها در مدت قرنطینه نشان میدهد کودکان و نوجوانان بین 10 تا 12 ساعت گوشی همراه دستشان بوده است و این بستری را فراهم میسازد تا کودکان و نوجوانان در معرض انواع سوء استفادههای اینترنتی قرار بگیرند.
کودکانی که به دنبال یوتیوبر شدن هستند!
وی ادامه داد: افرادی که همانند بنده در دفاتر مشاوره آموزش و پرورش مشغول به کار هستند میتوانند گواهی دهند که کودکان و نوجوانان بسیاری این روزها با این سوالات مراجعه میکنند که چگونه میتوانم (اینفلوئنسر) یا ( یوتیوبر) و ... شوم و البته آنها ایدههای خلاقانه بسیاری هم در این خصوص دارند اما خیلی از آنها در فکرشان است که به هر شکلی شده خودشان را به قول امروزیها شاخ فضای مجازی کنند لذا از انجام هر کاری ابایی ندارند و این میتواند بستری برای سوء استفاده از آنها را فراهم سازد.
فرجی گفت: بازیهای مجازی هم در این میان به طرز چشمگیری رشد داشته که میتواند آسیب جدی به رشد روانی و اجتماعی کودکان و نوجوانان بزند باید پذیرفت بازی بخشی جدایی ناپذیر از رفتار و تجربه انسان است در طول دو دهه گذشته، در دسترس بودن و استفاده از فناوری رایانه به طور چشمگیری افزایش یافته و دنیای اوقات فراغت را تغییر داده است؛ تمام این موارد زنگ خطری برای والدین است که بدانند اصرار به دور نگه داشتن فرزندانشان از مدرسه میتواند تبعات روانی بی مشاری را به همراه داشته باشد که سالیان سال با کودکان همراه خواهد بود.
این روانشناس و مشاور در مدارس بیان کرد: توصیه میکنم آموزش و پرورش یک بررسی جامع انجام دهد و دغدغههای والدین را برای بازگشت به مدرسه جمع آوری و برای رفع آن اقدام کند از طرفی آموزش و پرورش برای جبران آسیبهای روانی، برنامههای مناسبی برای کودکان و نوجوانان فراهم سازد تا بتوانیم به سلامت از پسا کرونا عبور کنیم در غیر اینصورت اگر وضع به همین روال باشد، وضعیت جالبی از آینده روانی دانشآموزان نمیتوان متصور شد.
انتهای پیام/