به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، جزء نهم قرآن از آیه 88 سوره اعراف آغاز و تا آیه 40 سوره انفال ادامه دارد. برخی از مفاهیم مندرج در این جزء عبارتند از: در سوره اعراف، قسمتهایی از داستان شعیب نبی، قصه موسی علیهالسلام شامل ماجرای سحره فرعون و شکست خوردن آنها، تهدید بنیاسرائیل توسط فرعونیان، عذابهای پی در پی قوم فرعون، عبور دادن بنیاسرائیل توسط موسی علیهالسلام از دریا و غرق شدن فرعونیان، کوه طور و الواح موسی، گوسالهپرستی بنیاسرائیل، ماجرای میقات، اسباط موسی، سپس در آیات بعد ماجرای روز الست و عالم ذر و ...
در سوره انفال، نخست اشاره به بخش مهمى از مسائل مالى اسلام از جمله انفال و غنائم که پشتوانه مهمى براى بیتالمال محسوب مىشود، صفات و امتیازات مؤمنان واقعى و داستان جنگ بدر، یعنى نخستین برخورد مسلحانه مسلمانان با دشمنان، و حوادث عجیب و عبرت انگیزى که در این جنگ واقع شد. همچنین قسمت قابل ملاحظهاى از احکام جهاد و وظائف مسلمانان در برابر حملات پیگیر دشمن، جریان پیامبر صلی الله علیه و آله و داستان آن شب تاریخى هجرت (لیلةالمبیت)، وضع مشرکان و خرافات آنها قبل از اسلام، چگونگى ضعف و ناتوانى مسلمانان در آغاز کار و سپس تقویت آنها در پرتو اسلام، حکم خمس و چگونگى تقسیم آن، لزوم آمادگى رزمى و سیاسى و اجتماعى براى جهاد در هر زمان و مکان، برترى نیروهاى معنوى مسلمانان بر دشمن على رغم کمبود ظاهرى نفرات آنها، حکم اسیران جنگى و طرز رفتار با آنها، هجرتکنندگان و آنها که هجرت نکرده اند، مبارزه و درگیرى با منافقان و راه شناخت آنها و ..
از جمله ماجراهایی که خداوند در این جزء مطرح میکند، ماجرای قوم شعیب نبی علیهالسلام است. البته قسمتهای اولیه آن در جزء قبلی است. در آیه85 سوره اعراف خداوند میفرماید «و بهسوى [مردم] مَدْیَنْ، برادرشان شعیب را [فرستادیم]؛ گفت «اى قوم من، خدا را بپرستید که براى شما هیچ معبودى جز او نیست. در حقیقت، شما را از جانب پروردگارتان برهانى روشن آمده است. پس پیمانه و ترازو را تمام نهید، و اموال مردم را کم ندهید، و در زمین، پس از اصلاح آن فساد مکنید. این [رهنمودها] اگر مؤمنید براى شما بهتر است.»
بر اساس این آیه، شعیب علیهالسلام حداقل 4 توصیه نسبت به قوم خود دارد که عبارتند از عبودیت خدا، ادای حق پیمانه و وزن، عدم کمفروشی و پرهیز از فسادانگیزی در زمین. نزدیک به این مضمون در جای جای آیات مربوط به قوم شعیب آمده است. قرار دادن ادای حق پیمانه و عدم کمفروشی پس از عبودیت خداوند توصیفی از اهمیت این امر مهم است، همچنان که خداوند در انتهای آیه دعوت به عدم فساد در زمین میکند که نشاندهنده آن است که کمفروشی یکی از مصادیق بارز فساد در پهنه زمین است. نتیجه اینکه قوم شعیب به دلیل رویگردانی از هشدارهای این رسول بزرگوار، گرفتار عذاب دردناکی شد که خداوند از آن با عنوان عذاب رَجفه یاد میکند. کلمه «رجفه» به طورى که راغب در مفردات گفته به معناى اضطراب و لرزش خیلى سخت است که همان زلزله سخت است.
درباره کمفروشی در فقه ما گفتهاند این عمل، خیانت به خریدار از طریق کمگذاشتن در پیمانه یا وزن که حرام و از گناهان کبیره است. کمفروشی همچنین به معنای عرضه یا فروش کالاها و خدمات، کمتر از میزان یا معیار مقرر شده، تعریف شده است. از نظر قرآن، کمفروشی عمل ظالمانه اقتصادی است که همه تار و پود جامعه را دچار فساد و تباهی میکند و با سلب امنیت و اعتماد اجتماعی، یک سرزمین را تا مرز سقوط و تباهی پیش برده، زمینه خشم و غضب الهی را فراهم میکند. خداوند در سوره مطففین به طور صریح کمفروشان و گرانفروشان را مورد خطاب قرار میدهد و میگوید: «وَیلٌ لِّلْمُطَفِّفِینَ؛ الَّذِینَ إِذَا اکتَالُواْ عَلَى النَّاسِ یسْتَوْفُونَ؛ وَ إِذَا کالُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ یخْسِرُونَ؛ واى بر کمفروشان! آنان که وقتى براى خود پیمانه مىکنند، حق خود را بهطور کامل میگیرند؛ امّا هنگامى که میخواهند براى دیگران پیمانه یا وزن کنند، کم میگذارند.» در روایات ما نیز در تقیبح این عمل فسادانگیز و تبعات آن، نکاتی مطرح شده است؛ از جمله آنکه امام باقر علیهالسلام در روایتی اشاره میکنند «پیامبر فرمود:...در هیچ قومی فحشا به صورت آشکار و علنی انجام نگرفت، مگر این که طاعون و دردهایی که در پیشینیان نبوده است، بین آنان شایع میشود، در پیمانه و وزن کم فروشی نمیکنند، مگر اینکه به قحطی، سختی مخارج و ستم سلطان دچار میشوند...»
انتهایپیام/