به گزارش خبرگزاری تسنیم از بجنورد، استان خراسان شمالی به عنوان باب الرضا همراه یکی از خاستگاههای تمدنی ارادت به خاندان اهل بیت اطهار(س) بوده و مردم این استان ارادت و محبت زاید الوصفی به خاندان عصمت و طهارت دارند.
برگزاری آیینهای ویژه ماه محرم در همه شهرها و روستاهای استان خراسان شمالی همزمان با نخستین روزهای حلول این ماه آغاز شده و تا ایام پایانی ماه صفر ادامه دارد.
خراسان شمالی در دل خود اقوام کرد، تات، ترک، ترکمن، لر و بلوچ را جای داده است و هر یک از این اقوام آیین ها و رسوم مختلفی دارند که با توجه به محدوده سکونت خود این آیین ها را برگزار می کنند و در این بین بسیاری از آداب و رسوم مذهبی این استان نیز در فهرست میراث معنوی این استان ثبت ملی شده است.
با نگاهی به این آیین ها می توان دریافت که با گذر صدها سال از عشق امام حسین(ع) که بر تارک باورها و عمق جان شیعه جا خوش کرده است، این ارادت به مکتب حسینی روز به روز و نسل به نسل پررنگتر شده است و عمق این عشق مخلصانه در آیینهای عاشورایی جلوه نمایی می کند.
این استان رنگارنگ از قومیت ها با برگزاری آیین های مختلف در ایام محرم، نوای یاحسین(ع) را زنده نگه می دارند و هزاران جوان دلداده به مکتب حسینی را به سمت خود می کشانند و شوری در شهرها به پا می کنند که وصف هر کدام شنیدنی است و از میان این آیین ها می توان به تعدادی از شاخصترین ها اشاره کرد که نخل گردانی جاجرمی ها، عزاداری عشایر با نام مراسم حسن و حسین گویان و برپایی مواکب پذیرایی از عزاداران حسینی از مهمترین آنها است.
نخلگردانی جاجرم
هر ساله آیین هایی مانند نخلگردانی جاجرمی ها با حضور هزاران نفر از جمعیت عزادار و سوگوار که از راههای دور و نزدیک خود را به این شهرستان رساندهاند، برگزار میشود و همه در کنار هم با خلوص و عشق، نخل عزای امام حسین(ع) را بر دوش میگیرند و به گردش درمیآورند و نوای یا حسین(ع) سر می دهند.
این آیین را میتوان یکی از رسوم ویژه و مشهور عزاداری امام حسین(ع) در خراسان شمالی عنوان کرد که در فهرست میراث ناملموس و معنوی ملی نیز به ثبت رسیده است. همزمان با عاشورا گردشگران زیادی برای دیدن این مراسم به شهرستان جاجرم در جنوب غربی خراسان شمالی سفر میکنند.
در روز عاشورا هیاتها و دستههای زنجیرزنی با نظمی خاص در حسینیه بزرگ جاجرم گردهم میآیند و از هر هیات یک نفر چند دقیقهای نوحهخوانی میکند و دیگران سینه و زنجیر میزنند و این سینهزنی و عزاداری از صبح تا ظهر عاشورا ادامه دارد.
پیش از عزاداری، مردم جاجرم بر اساس سنتی چند صدساله، 2 نخل چوبی و فلزی را در میدان حسینیه این شهر برپا می کنند و این نخلها را با پارچههای سیاه و سبز متبرک به اسامی امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضل(ع) میپوشانند و بر بلندای 2 نخل نیز علمهایی شبیه نیزههای جنگی با اشعاری روی تیغههای آن قرار می گیرد.
ده ها نفر در حمل این نخلها مشارکت می کنند و پس از ورود نخلها به میدان، حرکت آنها سرعت میگیرد و عزاداران پشت سر نخلها حرکت میکنند و سپس نخلها را دور میدان میچرخانند و پس از چند چرخش، نخلها در محلهایی مخصوص بر زمین گذاشته میشود.
سپس مردم به سوی بقعه «خواجه مهزیار» از یاران خاصه حضرت امام رضا(ع) که در جاجرم دفن است، حرکت و سپس بر مزار اموات حضور پیدا می کنند. بر اساس اعلام اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، آیین نخلگردانی در جاجرم افزون بر 400 سال قدمت دارد و سال 1390 در فهرست آثار معنوی به ثبت رسیده است.
آیین سنگ زنی اسفرانیها و حسن حسین گویان عشایر
سنگزنی یکی از آئینهای قدیمی مردم این استان در روز عاشوا است که همه ساله اجرا میشود. این آیین توسط مردم منطقه بام در شهرستان اسفراین اجرا میشود.
در روز عاشورا دستجات عزاداری از جلوی درب مسجد اعظم بام عبور میکنند. اعضای یکی از هیاتها در کنار مسجد به انجام این کار میپردازند.طی این مراسم به جای اینکه افراد به سینه زنی بپردازند هر فرد دو سنگ کوچک دایرهای شکل را در دست گرفته و روبه روی یکدیگر قرار میگیرند.
در این مراسم با سنگهای در دست گرفته شده یک ضرب جلوی پا، یک ضرب جلوی سینه و یک ضرب بالای سر زده میشود.
حسن حسین گویان نیز یکی دیگر از آیین های ویژه مردم خراسان شمالی است که در میان عشایر این استان از اهمیت ویژهای برخوردار است. عشایر هر روز در میان یکی از ایلها با برگزاری این آیین گرد علمی که به نام امام حسین برپا شده
ذکر مقدس این دو امام همام را گرفته و بر سر و سینه میزنند.
حلیم و مواکب پذیرایی از عشاق الحسین
تقریبا در همه جای خراسان شمالی محرم عطر طبخ حلیم بهعنوان غذای مرسوم نذری هیئات میپیچد. حلیم غذایی مرکب از گندم، گوشت و برخی از حبوبات است که طبخ آن در مراسمات محرم با آداب و رسوم خاص، یک سنت صدها ساله در شمال خراسان است.
این روزها و پس از دوسال تعطیلی مواکب در ایام محرم به دلیل شیوع ویروس کرونا، دوباره مواوب پذیرایی از عشاق الحسین رونق گرفته و در تمام نقاط استان برپاست.
خادمین هیئات حسینی با توزیع غذا، چای و نذورات در مواکب حسینی، عزاداران را برای حضور در موسم اربعین ترغیب و تشویق میکنند.
حال و هوای روزها و شبهای محرم 1401 در خراسان شمالی با شورآفرینی دوباره هیئات مذهبی، بار دیگر عطر و بوی حسینی را تمام کوی و برزن این استان پراکنده است.
انتهای پیام/311/ی