به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، ابهام در روابط آنکارا – واشنگتن ادامه دارد و تیم جو بایدن، نشان داده که تمایل ندارد با دولت اردوغان گرم بگیرد. حالا یک هفته از سفر هیات نظامی ترکیه به واشنگتن سپری شده و هنوز خبری از مذاکرات این هیات و شکست و موفقیت احتمالی آن منتشر نشده است.
هیات 10 نفره مقامات و ژنرال های ارتش و وزارت دفاع ترکیه به آمریکا رفته تا این دو هدف را پیگیری کند: نخست، نهایی شدن قرارداد فروش 40 فروند هواپیمای جنگنده اف 16 به ترکیه. دوم، امضای قرارداد به روز کردن سیستم هدایت 79 جنگنده قدیمی ترکیه با کیت های مدرن لاکهید مارتین.
قرار است مقامات پنتاگون بر اساس اظهارات و تعهدات ژنرال های ترک، گزارشی تهیه کرده و آن را به کنگره بفرستند. چرا که بیش از یکصد عضو کنگره آمریکا با فروش هواپیما به ترکیه مخالف هستند و معتقدند که ارتش تحت امر اردوغان از این سلاح مدرن برای تجاوز به حریم هوایی یونان و تهدید این عضو ناتو استفاده خواهد کرد.
تاکنون سه دوره از مذاکرات فنی بین پنتاگون و وزارت دفاع ترکیه برگزار شده و هیچکدام از آنها منجر به توافق نشده اند. در نتیجه دور چهارم مذاکرات، برای ترکیه اهمیت فراوانی دارد. چرا که لابی یونانی ها و سناتورهای منتقد و مخالف ترکیه، مواضع سفت و سختی در قبال آنکارا دارند و ظاهراً کسب رضایت آنان برای نهایی شدن معامله اف 16 دشوار به نظر می رسد.
بی میلی دولت بایدن به ارتباط با دولت اردوغان
رویکرد و رفتار جو بایدن در قبال ترکیه، فقط در حد یک مواجهه سرد نیست و تصمیمات سیاسی و دفاعی تیم او در برابر دولت اردوغان، حاکی از آن است که فاصله گرفتن آمریکا از دولت اردوغان، دلایل و پس زمینه های مهمی دارد و بعید است که تحول جدیدی روی دهد که منجر به گرم شدن روابط شود.
تاکنون هیچکدام از مقامات ارشد دولت بایدن به ترکیه سفر نکرده اند و تحریم های سیاسی و دفاعی دوران دونالد ترامپ علیه ترکیه همچنان ادامه دارد. بایدن حتی پا را از این فراتر نهاد و ترکیه را رسماً از گروه خریداران و تولیدکنندگان اف 35 کنار نهاد و علاوه بر این، رویدادهای تاریخی 1915 میلادی و کشتار ارامنه به دست ارتش عثمانی را به رسمیت شناخت.
تحلیل گران ترکیه معتقدند که عقب نشینی اردوغان در مورد وتوی عضویت سوئد و فنلاند در ناتو، صرفاً به خاطر تماس تلفنی شخص جو بایدن بوده است. در نتیجه این انتظار به وجود آمد که در قبال امتیازی که اردوغان به بایدن داده، اتفاقات جدیدی به نفع روابط آنکارا – واشنگتن روی دهد، اما در عمل چنین اتفاقی نیفتاد و دست اردوغان در هوا ماند.
نکته حائز اهمیت در مورد روابط آنکارا – واشنگتن این است که آمریکا در حوزه سیاست خارجی و همکاری های دفاعی و امنیتی، در برابر ترکیه اخم کرده، اما در حوزه مبادلات تجاری، نه تنها مشکل و وقفه ای به وجود نیامده بلکه اتفاقات مثبتی روی داده است.
چندی پیش در نیویورک یک نشست اقتصادی بین فعالان اقتصادی ترکیه و آمریکا با این عنوان برگزار شد:«ابتکارات ترکیه و آمریکا به سوی افق های جدید: هدف تجاری 100 میلیارد دلاری».
در این نشست، آیهان زیتین اوغلو نایب رئیس هیئت مدیره اتاق های بازرگانی و بورس ترکیه (TOBB) اعلام کرد:«حجم تجارت بین ترکیه و آمریکا از 10.8 میلیارد دلار در سال 2009 به 18 میلیارد دلار در سال 2020 و 28 میلیارد دلار در سال 2021 افزایش یافته و هنوز پتانسیل زیادی برای افزایش حجم و تنوع تجارت وجود دارد.»
شرط عجیب و تحقیرآمیز کنگره برای ترکیه
در چند هفته اخیر، در روند عادی سازی روابط ترکیه و ارمنستان، اتفاقات مثبتی روی داده و بنابراین، لابی های نزدیک به ارامنه در کنگره آمریکا، ترکیه را تحت فشار نگذاشته اند. اما لابی یونان، قدرتمندانه عمل کرد و سناتورهای آمریکایی را به این باور رساند که فروش اف 16 به اردوغان تهدیدی جدی علیه یونان خواهد بود.
فعالیت دقیق و مداوم لابی یونان در کنگره آمریکا نتیجه داد و حالا ده ها عضو کنگره، چنین پیشنهادی را به بایدن و پنتاگون منتقل کرده اند: با در نظر گرفتن جوانب محتاطانه، می توان به ترکیه اف 16 فروخت. اما لازم است در قرارداد فروش، چنین پیش شرط مهمی گنجانده شود: «خریدار متعهد می شود که از این سلاح استراتژیک، به منظور ورود به حریم هوایی همسایه خود یونان، استفاده نکند.»
هیات ژنرال های ترکیه ای که برای مذاکره با آمریکایی ها به واشنگتن رفته اند، در تلاشند تا این پیش شرط عجیب در متن قرارداد، آورده نشود.
مساله فقط هواپیما نیست
ظاهر امر نشان می دهد که بالاخره، جنگنده های اف 16 به ترکیه فروخته و تحویل داده خواهند شد. اما چنین چیزی به معنی پایان اختلافات بین آنکارا و واشنگتن و گرم شدن روابط نیست. به عنوان مثال، دولت آمریکا به شدت به روابط ترکیه با روسیه حساس است و جدیداً با ادبیاتی روشن و شفاف، مقامات دولت اردوغان از سوی وزارت خزانه داری کابینه بایدن، تهدید به تحریم شده اند.
والی آدیمو، معاون وزیر خزانه داری ایالات متحده آمریکا در تماس تلفنی با یونس الیتاش معاون وزیر خزانه داری و دارایی ترکیه، در مورد روسیه هشدار داده است.
این مقام آمریکایی اعلام کرده که موسسات و سرمایه داران روسی در تلاش هستند تا از ترکیه برای دور زدن تحریم های غرب برای حمله به اوکراین استفاده کنند. دو روز پیش نیز، وزارت خزانه داری آمریکا در بیانیه ای اعلام کرد که تلاش الیگارش های روسیه برای انتقال دارایی های خود به ترکیه مورد رصد و تحلیل قرار گرفته است.
در پایان باید گفت، از دیرباز در صحنه سیاسی ترکیه و معادلات حزبی این کشور، حزب جمهوری خلق به عنوان یک حزب معتقد به باورهای سکولار، لائیک و کمالیست، همواره به آمریکا نزدیک تر بوده و لیبرال ها نیز همیشه بر این موضوع پافشاری می کنند که بهتر است ترکیه خود را از شرق دور کند و به غرب نزدیک و نزدیک تر شود. در نتیجه، می توان رفتارها و رویکردهای آمریکا در مواجهه با ترکیه را مبتنی بر نوعی صبر استراتژیک دانست. به این معنی که دولت جو بایدن تصمیم گرفته، تکلیف روابط فی مابین را در مقطع بعد از انتخابات سال 2023 میلادی روشن کند و اگر مخالفین اردوغان به قدرت برسند، خود را به ترکیه نزدیک تر کند.
انتهای پیام/