به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، حسن اکبری؛ معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: ایران با دارا بودن زیستگاههای تالابی، دریایی و پهنههای آبی متنوع همهساله پذیرای میلیونها پرنده مهاجر عبوری و زیستگاه زمستانگذران بیش از 1.8 میلیون فرد از 166 گونه از پرندگان آبزی است.
وی با اعلام اینکه "امروزه سرشماری پرندگان آبزی در بیش از 100 کشور جهان با مشارکت حدود 15 هزار شمارشگر حرفهای و داوطلب صورت میگیرد"، افزود: هرساله بین 30 تا 40 میلیون پرنده آبزی در سراسر جهان شمارش میشوند و اطلاعات مربوط به آمار و سایتهای سرشماری در پایگاه داده سرشماری بینالمللی پرندگان آبزی ثبت میشود.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: سرشماری پرندگان آبزی از قدیمیترین، فراگیرترین و طولانیترین برنامههای پایش هماهنگ و همزمان تنوع زیستی در جهان است، که قدمتی 60ساله در جهان دارد.
اکبری خاطرنشان کرد: این شمارشها با تأکید بر تالابها و مناطق تجمع پرندگان آبزی زمستانگذران هستند و اطلاعات بهدستآمده از برنامههای سرشماری و تجزیه و تحلیل آن از ارزش قابل توجه علمی در حفاظت از تالابها، سواحل و تنوع پرندگان برخوردار است.
وی ادامه داد: ایران همزمان با اولین برنامه رسمی سرشماری جهانی و همگام با بسیاری از کشورهای اروپایی و بهعنوان نخستین کشور غرب آسیا از دیماه سال 1345 شمسی به برنامه سرشماری بینالمللی پرندگان آبزی زمستانگذران پیوست. شمارش پرندگان آبزی در سالهای اولیه به شمارش گونههای قابل شکار از جمله قوها، غازها، مرغابیها و گونه چنگر معمولی اختصاص داشت و از سال 1366 سایر پرندگان آبزی به این فهرست اضافه شدند.
اکبری با اظهار اینکه "در 6 دهه گذشته شمارش پرندگان آبزی زمستانگذران در ایران در اولویت برنامههای اجرایی معاونت طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست بوده است، اضافه کرد: ایران بهواسطه وجود شرایط توپوگرافی مناسب، تنوع اقلیمی و دارا بودن زیستگاههای تالابی و دریایی از جمله دریای خزر در شمال و خلیج فارس و دریای عمان در جنوب همهساله پذیرای میلیونها پرنده آبزی مهاجر عبوری و زمستانگذران است.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست عنوان کرد: ایران بهعنوان مهمترین کشور دارای زیستگاههای مهاجرتی و زمستانگذرانی در مسیر پروازی مهاجرت پرندگان از سیبری تا نیل بهشمار میرود. جمعیت این مسیر پروازی بیش از ده میلیون پرنده برآورد شده است که همهساله سرشماری نیمهزمستانه پرندگان آبزی در ماههای دی و بهمن در بیش از 450 سایت در 30 استان و با حضور کارشناسان ستادی، استانی و پرندهنگران حرفهای سازمانهای مردمنهاد انجام میشود.
وی تصریح کرد: تجزیه و تحلیل نتایج سرشماری سالانه پرندگان آبزی و بررسی روند تغییرات جمعیت ناحیهای، استانی و سایتها از اهمیت خاصی برخوردار است و مدیران ستادی و استانی حفاظت محیط زیست بر اساس این مطالعات میتوانند در تصمیمسازیها از نتایج و تحلیلهای ارایهشده استفاده کنند.
اکبری گفت: در این راستا مطالعات تجزیه و تحلیل جامع نتایج سرشماری بلندمدت تالابها و مناطق ساحلی ایران بهمنظور کاربرد نتایج سرشماریها در مدیریت تالابها و جمعیتهای پرندگان آبزی در دستور کار قرار گرفت. این پژوهشها به ارزیابی روند تغییرات جمعیت پرندگان آبزی ایران، نواحی عمده زیست جغرافیایی، استانها، تالابهای بینالمللی، گونههای شاخص پرندگان آبزی و همچنین اهمیتسنجی هر یک از تالابها بر اساس معیارهای تعداد و تنوع پرندگان آبزی از سال 1345 تا پایان قرن جاری یعنی سال 1400 در یک دوره 56ساله پرداخته است.
وی افزود: نتایج سرشماری جمعیتهای پرندگان آبزی ایران نشان داد که در پنج دهه گذشته در مجموع بیش از 77 میلیون پرنده آبزی از 166 گونه مختلف در بیش از 970 سایت سرشماری مشاهده و ثبت شدند که در سه دهه گذشته بهطور میانگین هرساله بیش از 8.1 میلیون پرنده شمارش شدند که حدود 5 درصد جمعیت جهانی و بیش از 16درصد جمعیت مسیر پروازی مهاجرت پرندگان آبزی از سیبری تا نیل را شامل میشود.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست بیان کرد: تجزیه و تحلیل آماری تغییرات جمعیت کل پرندگان آبزی حاکی از روند پایدار تا افزایش ملایم جمعیت در 35 سال گذشته بوده است. حدود نیمی از جمعیت پرندگان آبزی ایران در سواحل و تالابهای ساحلی خزر و بقیه جمعیت بهصورت کموبیش مساوی در پهنههای آبی درونسرزمینی و استانهای خلیج ـ عمانی شمارش میشوند.
اکبری تصریح کرد: بهرهگیری از نتایج سرشماری بلندمدت پرندگان بهعنوان اساس برآورد اندازه و روند تغییرات جمعیت پرندگان متداول است و تجزیه و تحلیل روند تغییرات جمعیت برای تصمیمگیریهای ملی و بینالمللی مدیریت جمعیت و ارزیابی اثربخشی اقدامات حفاظتی کاربرد دارد.
وی اظهار کرد: ارتقاء دانش پرندهنگری در ایران، بهروزرسانی تجهیزات مشاهده پرندگان از جمله تلسکوپ و دوربینهای چشمی، اجرای برنامه جامع سرشماری و استفاده از پرندهشناسان حرفهای موجب اثربخشی برنامههای شمارش و ثبت پرندگان در ایران شده است و در سالهای اخیر نوسانات تراز آبی تالابها بهدلیل کاهش منابع آبی و عدم تأمین حقآبه، پسروی آب دریای خزر، شکار و صید، تغییرات جمعیت در مسیرهای پروازی، توسعه فعالیتهای انسانی و استحصال اراضی موجب کاهش ارزش زیستگاهی بسیاری از تالابها و پهنههای آبی شده است.
بهگفته معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، حفاظت مستمر و اثربخش زنجیرهای از زیستگاهها و احیاء تالابهای در معرض تهدید در اولویت مدیریت جمعیت پرندگان آبزی قرار دارد.
انتهای پیام/+