به گزارش گروه رسانههای خبرگزاری تسنیم، صنعت لوازم خانگی که در پنج سال گذشته با خروج نشانهای الجی و سامسونگ توانسته است با داخلیسازی قطعات و کالاها جان تازهای بگیرد، هر ازگاهی با مطرحشدن گمانههایی مبنی بر آزادسازی واردات تهدید میشود. اخیراً نیز با تغییر دولت زمزمه آزادسازی واردات بدون فراهمشدن زیرساختهای لازم قوت گرفته است. قطعاً واردات بیرویه و بدون حساب و کتاب به این صنعت نوپا صدمه میزند و میلیونها دلار سرمایهگذاری به نابودی کشیده میشود، به ویژه اینکه در شرایط فعلی رکود شدیدی بر بازار حاکم شده است و برخی از نشانها به دلیل عدمکشش بازار تولیدشان را کاهش دادهاند.
پیرو تشدید تحریمهای یکجانبه امریکا در عصر برجام، سامسونگ و الجی کرهجنوبی از اولین شرکتهایی بودند که با وجود داشتن سهم بازار چشمگیر با بدعهدی تصمیم به خروج رسمی و یکطرفه از بازار کشورمان گرفتند تا وابستگی خود را به سیاستهای امپریالیستی امریکا نشان دهند. با خروج این نشانهای لوازم خانگی از بازار کشورمان، خطوط سرهمبندی (مونتاژ) آنها در داخل کشور تعطیل شد، در ادامه نیز تحدید درآمدهای نفتی، کشور را با بحران جدی مواجه کرد.
این چالش ارزی، تحولات مهمی را در اقتصاد کشور به دنبال داشت که مهمترین آن جهش 300درصدی نرخ ارز بود، به طوری که قیمت دلار از 4هزار تومان به 19هزار تومان رسید و دولت دوازدهم برای کنترل مخارج ارزی و جلوگیری از واردات بیرویه، ورود کالاهای غیرضروری و مشابه تولید داخل از جمله لوازم خانگی را به کشور ممنوع اعلام کرد.
به این ترتیب واردات لوازم خانگی به کشور ممنوع شد. از زمان شروع به کار دولت سیزدهم نیز در راستای حمایت از تولید داخل این ممنوعیت ادامه یافت. در این میان هرازگاهی شیطنتهایی علیه صنعت تازه جانگرفته لوازم خانگی به راه میافتاد. به عنوان مثال در سال 1400 شایعهای به راه افتاد مبنی بر اینکه امریکا موافقت کرده است منابع بلوکهشده ایران در کرهجنوبی، در قالب لوازم خانگی با ایران تسویه شود!
در سالهای 1397 و 1398، تعطیلی خطوط سرهمبندی (مونتاژ) و ممنوعیت واردات لوازم خانگی ساختهشده عملاً جریان عرضه به بازار مصرف داخلی را دچار خلأ جدی کرد چراکه تا زمان حضور دو نشان کرهای سامسونگ و الجی در بازار ایران، عمده بازار لوازم خانگی در اختیار این دو نشان قرار داشت و تولیدکنندگان وطنی سهم چندانی از بازار نداشتند و طبیعتاً تولیدشان هم بسیار اندک بود، اما با خروج یکطرفه آنها از بازار داخلی، تولیدکنندگان داخلی توانستند با استفاده از فرصت پیشآمده، رکوردهای خوبی در تولید لوازم خانگی ثبت کنند و با سرمایهگذاریهای جدید و عظیمی که در حوزه «تحقیق و توسعه» و «توسعه خطوط تولید» انجام شد، توانستند به تدریج خلأ کرهایها را در بازار پر کنند.
براساس آمار، از سال 1397 تا 1400 حدود 500میلیون دلار سرمایهگذاری جدید از سوی تولیدکنندگان داخلی برای توسعه خطوط تولید لوازم خانگی انجام شد و خطوط تولید بیرونق و کمکارگر کارخانجات داخلی، بار دیگر از صفر شروع کردند تا بتوانند تقاضای بازار را تأمین کنند.
در همان سالهای 1397 و 1398 به دلیل کمبود کالا در بازار بسیاری از مصرفکنندگان با چالش جدی روبهرو شدند و زوجهای جوان برای خرید لوازم خانگی مورد نیازشان چند ماه در نوبت تولید ماندند، اما اکنون بعد از گذشت پنج سال نه تنها بازار اشباع شده است، بلکه برخی برندها از سال گذشته صادراتشان را نیز آغاز کردهاند.
صرفهجویی ارزی 250میلیون دلاری طی 3سال
بر اساس آمار در سه سال نخست خروج نشانهای خارجی از ایران به صورت میانگین 250میلیون دلار به دلیل بومیسازی صرفهجویی ارزی داشتهایم که نتیجه تحقیق و توسعه بوده است. دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران با تأیید این مطلب میگوید: در حال حاضر 70درصد نیاز بازار برطرف شده است و 30درصد از طریق بازار سیاه قاچاق لوازم خانگی پاسخ داده میشود، اگر جلوی قاچاق گرفته شود، قطعاً تولیدکنندگان این ظرفیت را دارند که تمام نیاز بازار را برطرف کنند.
اکنون متوسط عمق ساخت داخل در این صنعت بین 70 تا 75درصد است. این مهم بسته به سطح فناوری و توسعه محصولات، در تلویزیون 35درصد، در وسایل گازسوز تا 100درصد و سایر کالاهای برقی حجیم بین 65 تا 75درصد است.
عباس هاشمی، همچنین متوسط صادرات این صنعت را در سالهای گذشته بین 350 تا 400میلیون دلار برشمرد که به طور عمده به کشورهای همسایه و اوراسیا صادر میشود.
هاشمی میافزاید: در سالهای گذشته ورود به بازار روسیه با توجه به لزوم رعایت استانداردهای اروپایی برای صنعتگران ایرانی سخت بود، اما امروز با توجه به جنگ این کشور با اوکراین و اعمال تحریمها علیه روسیه، بازاری پرظرفیت برای محصولات ایرانی محسوب میشود. بدیهی است در شرایطی که تولیدکنندگان داخلی در حال انجام سرمایهگذاریهای سنگین برای توسعه هستند، از سرگیری جریان واردات به شدت به این جریان ضربه میزند.
زمینهسازی برای واردات لوازم خانگی
در روزهای اخیر در پی انتخاب رئیسجمهور دولت چهاردهم برخی از واردکنندگان که در پنج سال اخیر متضرر شدهاند، به دنبال زمینهسازی برای ازسرگیری واردات لوازم خانگی هستند. این جریان تلاش میکند تولیدات داخلی را بیکیفیت و گران معرفی کند و نبود لوازم خانگی خارجی را در بازار پررنگ جلوه دهد. طبیعی است واردات بدون حساب و کتاب این کالاها ضمن خروج ارز از کشور میلیونها دلار سرمایهگذاری صنایع داخلی را دچار آسیب میکند و صرفاً سود واردات به جیب افرادی خاص روانه میشود.
در پنج سال گذشته که واردات ممنوعیت وجود داشته است، بارها رسانهها و کنشگران اقتصادی تأکید کردهاند با ممنوعشدن واردات لوازم خانگی، اگر دولت به نقش خود به عنوان تنظیمگر به درستی عمل نکند و این صنعت را با وجود بالندگی فعلی به حال خود رها کند، احتمال شکلگیری آسیبهای متعدد از جمله انحصار و افت کیفیت وجود دارد. اکنون نیز در آستانه تشکیل دولت چهاردهم، کنشگران معتقدند مسئولان مراقب واردات بیرویه لوازم خانگی و این صنعت نوپا باشند چراکه هر تصمیم اشتباه این صنعت را به زمین میزند و زحمات پنج ساله صنعتگران را پایمال میکند.
رکود در بازار لوازم خانگی
خبرهای رسیده به «جوان» حاکی است در سال جاری بازار صنعت لوازم خانگی به شدت دچار رکود شده و تقاضا کاهش یافته است، از این رو برخی نشانهای معروف تولیدشان را کاهش دادهاند و با نیمی از ظرفیتشان فعالیت میکنند.
با توجه به وضعیت موجود، ضروری است هر تصمیمی برای واردات یا ادامه ممنوعیت، باید با بازارسنجی همراه باشد و از صدور مجوز بیحساب و کتاب برای واردات پرهیز کرد، ضمن اینکه صنعت لوازم خانگی در حال حاضر پیش از اینکه به واردات نیاز داشته باشد، به رایزنی و تعریف بازارهای صادراتی نیاز دارد تا کارخانجات با تمام ظرفیتشان تولید کنند.
منبع: جوان
انتهای پیام/