به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، از سال 2003 ایالات متحده آمریکا با اتکا به روشهای مختلفی اقدام به نفوذ در ساختار اقتصاد عراق کرده است. تسلط بر نظام بانکی، استفاده از منابع نفتی و نفوذ در نهادهای مالی، اقتصادی و بانکی با استفاده از افراد و جریانات همسو از جمله این روشها هستند. بدینمنظور در سالهای اخیر آمریکا با همراهی کشورهای اروپایی سیاست دیگری را به ویژه در مناطق شیعهنشین عراق در پیش گرفته است و آن تاسیس شتابدهندههای کسب و کار بوده است.
شتابدهندههای کسب و کار، موسساتی هستند که توسط کارآفرینان یا مشاوران باتجربه تاسیس میشوند و به شرکتهای نوپا و استارتاپهای در حال رشد تا رسیدن به شرایط پایدار و سودده، خدمات مربیگری، سرمایهگذاری، مشاوره و فضای کار ارائه میکنند.
پس از برقراری آرامش و امنیت در دوران پساداعش، مدل توسعه نفوذ آمریکا از طریق تاسیس شتابدهندههایی چون بنیاد «المحطة» گسترش یافت.
بنیاد المحطة سازمانی غیرانتفاعی و غیردولتی است؛ با این وجود از پشتیبانی مالی و معنوی حامیان متعدد آمریکایی بهرهمند است. از جمله این حامیان میتوان به سازمان آژانس توسعه بینالمللی ایالات متحده (U.S.AID)[1]، سازمان آمریکایی گسترش دموکراسی(IRI)[2] و سفارت آمریکا در عراق اشاره کرد.
نمایی از امکانات ارائه شده توسط بنیاد المحطة برای جوانان عراقی
المحطة به دنبال حمایت از کسب و کارها و استارتاپهای کوچک، تقویت حضور جوانان در بخش خصوصی و اصلاح و تقویت بخش خصوصی عراق از طریق پشتیبانی از آنهاست. این بنیاد همچنین اهداف خود را از طریق آموزش مهارتهای فنی (آموزش کسب و کار، بازاریابی، برنامه نویسی و...) و نرم (آموزش چگونگی حل مسئله، ایدهپردازی و...) به جوانان پیگیری میکند. در این مسیر این شتابدهنده، امکانات متعددی چون فضای کار اشتراکی، سالن همایشها، اتاق جلسات، تسهیلات مالی مورد نیاز برای شروع کار و فعالیت استارتاپها و امثال آن را نیز فراهم میکند.
حضور الینا رومانوفسکی، سفیر آمریکا، در سمینار برگزار شده توسط بنیاد المحطه
فعالیت آمریکاییها از طریق شتابدهندههایی چون المحطه برای کمک به اشتغال جوانان عراقی و تقویت بخش خصوصی درصورتی است که بخش زیادی از وضعیت نامناسب اقتصادی کشور عراق بهدلیل اقدامات این کشور است که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اثرات برجامانده ناشی از تحریمهای نفت در برابر غذا در دهه 90 میلادی؛
- ویرانیهای ناشی از دو اشغال پی در پی عراق توسط ایالات متحده در سالهای 1991 و 2003؛
- اشتباهات ناشی از سیاستهای اقتصادی رهبران آمریکایی در سالهای ابتدایی تاسیس نظام سیاسی جدید عراق؛
- ناتوانی آمریکا در اجرای موفق سیاست دولتسازی؛
- فساد ساختاری ایجاد شده در اثر عدم موفقیت در امر دولتسازی.
این وضعیت اقتصادی نامناسب، به مرور باعث ایجاد و رشد میزان بیکاری در عراق شد؛ به گونهای که میزان آن در طی دودهه، از 8 درصد در اوج دوران اشغال در سال 2003 و 2004 به رقم 15 درصد رسید.
در چنین شرایطی، شتابدهندههایی چون بنیاد المحطه با استفاده از چالشهای اقتصادی و اجتماعی موجود، با جذب و آموزش جوانان عراقی به خصوص زنان، به دنبال آن هستند تا پاسخی به نیازهای روز این افراد بدهند و بدینوسیله در پی حل چالشهای اساسی آنان وارد عمل شوند. بررسی سوابق و فعالیت ها حال حاضر این شتابدهنده این سوال را به ذهن متبادر میکند که ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین پشتیبان این نهادهای اقتصادی چه منافعی را از حمایت این شتابدهندهها دنبال میکند؟
بررسیها نشان میدهد که آمریکا از پیگیری این حمایتها دو هدف زیر را دنبال میکند:
الف) نفوذ در میان جوانان آیندهساز عراقی
نیاز جوانان به اشتغال و ناامیدی آنها به آینده، باعث شده تا ایالات متحده به دنبال آن باشد تا با آموزش و تربیت جوانان عراقی، نسلی از افراد موثر اقتصادی همسو با ارزشهای خود را برای آینده این کشور پرورش دهد.
ب) ساخت بخش خصوصی آینده عراق متناسب با اهداف خود
همانطور که ذکر شد، عراق از یک اقتصاد تماما دولتی برخوردار است و بخش خصوصی در آن جایگاه جدی ندارد. تمرکز و سرمایهگذاری آمریکا بر این بخش، طبقهای اجتماعی را در آینده پیریزی خواهد کرد که ضمن تلاش برای استفاده از محصولات شرکتهای آمریکایی، علاقهای به ایجاد رابطه با ایران نخواهد داشت و به طور ناخودآگاه منافع ایالات متحده را پیگیری خواهند کرد. این مسئله امکان سرایت به حوزه سیاسی را نیز خواهد داشت.
[1] United States Agency for International Development
[2] International Republican Institute
نویسنده: علیرضا دمیرچی/کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا
انتهای پیام/