گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم- در نوامبر 1940، وینستون چرچیل تلگرافی به فرانکلین روزولت فرستاد و هم از انتخاب مجدد او به سمت رئیسجمهور آمریکا و هم از پیروزی سیاست غیرمماشاتگونه او ابراز رضایت کرد.
او در آن تلگراف نوشته بود: «رویدادهایی در حال وقوع هستند که تا زمانی که زبان انگلیسی در هر گوشهای از جهان صحبت میشود، به یاد آورده خواهند شد؛ خرسندم که مردم آمریکا این بار عظیم را یک بار دیگر بر دوش شما گذاشتهاند و حال باید بگویم که اطمینان دارم نورهایی که راه را برای ما روشن میکنند ما را به سلامت به ساحل خواهند رساند.»
حال که نخستوزیر انگلیس و رئیسجمهور فرانسه در حال آماده شدن برای دیدار با رئیسجمهوری بسیار متفاوت از ایالات متحده هستند باز هم رویدادهایی در حال وقوعند که تا سالیان سال در خاطرهها خواهند ماند؛ اما این بار به نظر میرسد چراغها در کشتیای که غرق در آشفتگی بر روی آب است خاموش شدهاند.
کابوس اروپا این است که اتحاد فراآتلانتیکی که در جنگ جهانی دوم شکل گرفته در حال فروپاشی است. چیزی که زمانی غیرقابل تصور بود، نه تنها ممکن شده، بلکه محتملتر از هر زمان دیگر به نظر میرسد.
هر چند که ایالات متحده قبل از دوران دونالد ترامپ هم بارها متحدانش را جا گذاشته بود اما رویکرد برهنه ترامپ در یکجانبهگرایی خطرات اتکای بیش از حد به ائتلافهای بینالمللی و غفلت از خوداتکایی را بیش از پیش آشکار کرده است.
اتکای بیش از حد به دیگران در معادلات بینالمللی، بهویژه وقتی صحبت از وابستگی به یک قدرت بزرگ مانند آمریکا باشد، میتواند خطرات قابل توجهی به همراه داشته باشد. این خطرات نه تنها امنیت ملی و استقلال کشورها را تهدید میکند، بلکه میتواند توانایی آنها را برای پاسخگویی به چالشهای داخلی و بینالمللی کاهش دهد.
به عنوان مثال، چند روز پیش ملانی جولی، وزیر خارجه کانادا گفت که سیاستهای دونالد ترامپ علیه کانادا یک «تهدید موجودیتی» به شمار میرود. او گفت: «بین آمریکا و کانادا وابستگی متقابل وجود دارد اما وقتی که ما از تعرفههای 25 درصدی میشنویم این یک تهدید موجودیتی است چون این باعث از دست رفتن صدها هزار شغل در کانادا میشود و موجب میشود بهترین دوست و متحد ما نرخ بیکاری را در کشورمان بالا ببرد.»
چنانکه تجربه ترامپ نشان میدهد اتکای بیش از حد به یک قدرت خارجی مانند آمریکا میتواند استقلال و حاکمیت ملی طرف وابسته را تضعیف کند. وقتی یک کشور برای امنیت، اقتصاد یا فناوری خود به شدت به دیگری وابسته باشد، ممکن است مجبور شود در تصمیمگیریهای داخلی و بینالمللی خود منافع آن قدرت را در اولویت قرار دهد. این موضوع میتواند به از دست دادن کنترل بر سیاستهای کلیدی و وابستگی به دستورکارهای خارجی منجر شود.
کشورهایی که برای تأمین امنیت خود به پایگاههای نظامی آمریکا وابسته هستند، ممکن است در تصمیمگیریهای استراتژیک خود تحت فشار قرار گیرند تا منافع آمریکا را تأمین کنند، حتی اگر این تصمیمها با منافع ملی خودشان در تضاد باشد.
علاوه بر این، سیاست خارجی قدرتهای بزرگ مانند آمریکا در اثر تحولات داخلی دچار دگرگونی میشود و به همین دلیل اتکای بیش از حد به این قدرتها کشورها را دچار آسیبهای جبران ناپذیر میکند.
خروج ناگهانی آمریکا از توافقهای بینالمللی مانند برجام یا توافقنامه پاریس نشان داد که چگونه تغییرات در سیاست خارجی آمریکا میتواند دولتهایی که روی سیاستهای ناپایدار این کشور حساب باز کردهاند را با چالش مواجه کند.
اما یکی از مهمترین دلایل عدم اتکا به آمریکا این است که واشنگتن در سالهای گذشته از تحریم برای ایجاد حاشیه مزیت برای شرکتهای آمریکایی استفاده کرده است. اگر کشوری بخش عمدهای از صادرات یا واردات خود را به آمریکا وابسته کند، در صورت بروز اختلافات سیاسی یا اعمال تحریمها، اقتصاد آن کشور میتواند به شدت آسیب ببیند. علاوه بر این، وابستگی به فناوری یا سرمایهگذاریهای آمریکایی نیز میتواند کشورها را در برابر تصمیمهای یکجانبه واشنگتن آسیبپذیر کند.
انتهای پیام/