گروه فرهنگی خبرگزاری تسنیم: درگیریهای اخیر بین رژیم صهیونیستی و فلسطینیان بهویژه در نوار غزه، تأثیرات عمیقی بر ترکیب جمعیتی منطقه خواهد داشت. با وجود اینکه در این جنگ بیش از 46 هزار فلسطینی شهید و صدها هزار نفر زخمی و آواره شدند، اما واقعیت مهمی که نباید از نظر دور داشت، نرخ بالای زاد و ولد در جامعه فلسطینی و تأثیر آن بر تغییر معادلات آینده است.
این تحلیل به بررسی روندهای جمعیتی پیش و پس از این جنگ میپردازد و نشان میدهد که چگونه رشد جمعیت فلسطینی میتواند تهدیدی برای آینده رژیم صهیونیستی باشد. تحلیلی بسیار مهم و راهبردی که نیاز به بررسی دقیق دادههای جمعیتی، آمار تولد و شهادت، و تأثیرات آن بر آینده فلسطین و رژیم صهیونیستی دارد.
اینگونه تحلیل جمعیتی در منطقه فلسطین و اسرائیل نشان میدهد که تغییرات جمعیتی میتواند تأثیرات قابلتوجهی بر توازن جمعیتی و سیاسی در آینده داشته باشد.
تلفات انسانی جنگ 7 اکتبر و اثر آن بر ترکیب جمعیتی
طبق آخرین آمار رسمی منتشر شده توسط منابع فلسطینی و بینالمللی:
تعداد شهدای فلسطینی: بیش از 46 هزار نفر (اکثریت زنان و کودکان)
مجروحان: بیش از 107 هزار نفر
آوارگان: بیش از 85 درصد از جمعیت 2.3 میلیون نفری غزه
. نابودی زیرساختها: بیش از 70 درصد از خانههای غزه تخریب شده است
هرچند این میزان تلفات انسانی بسیار بالاست، اما تجربه تاریخی نشان داده که جنگها تأثیر کوتاهمدتی بر نرخ رشد جمعیت دارند و جامعه فلسطینی نهتنها از نظر جمعیتی تضعیف نمیشود، بلکه بهدلیل باورهای دینی، فرهنگی و انگیزههای مقاومت، نرخ زاد و ولد بالاتری را تجربه خواهد کرد.
نرخ رشد جمعیت فلسطین در مقایسه با اسرائیل
یکی از مهمترین عوامل در آینده این درگیری، تفاوت نرخ رشد جمعیت بین فلسطینیان و یهودیان ساکن در سرزمینهای اشغالی است.
براساس آخرین آمارهای موجود، جمعیت فلسطینیان در سراسر جهان تا پایان سال 2024 میلادی به حدود 14.9 میلیون نفر رسیده است.
توزیع جمعیت فلسطینیان:
داخل فلسطین تاریخی:
کشور فلسطین (کرانه باختری، از جمله قدس شرقی، و نوار غزه): حدود 5.5 میلیون نفر
اراضی اشغالی سال 1948 (اسرائیل کنونی): حدود 1.8 میلیون نفر
خارج از فلسطین تاریخی:
کشورهای عربی: حدود 6.4 میلیون نفر
سایر کشورها: حدود 761 هزار نفر
این آمار نشان میدهد که تقریباً نیمی از فلسطینیان در خارج از سرزمین تاریخی خود زندگی میکنند.
نرخ رشد جمعیت فلسطینیان:
در کرانه باختری و نوار غزه: حدود 3.1٪ در سال
یکی از بالاترین نرخهای زاد و ولد در جهان اسلام (حدود 4.1 تولد به ازای هر زن)
نرخ رشد جمعیت یهودیان اسرائیلی:
میانگین رشد کلی: 1.3٪ در سال
در میان یهودیان سکولار: کمتر از 1٪
نرخ زاد و ولد در میان یهودیان ارتدوکس بالاتر است (حدود 3.5 تولد به ازای هر زن)، اما این قشر تنها 13٪ از جمعیت اسرائیل را تشکیل میدهد.
براساس آخرین آمارهای موجود، جمعیت ساکن در اسرائیل و اراضی اشغالی به شرح زیر است:
جمعیت کل: حدود 10 میلیون و 27 هزار نفر
یهودیان: 7 میلیون و 700 هزار نفر
عربهای ساکن اسرائیل (اراضی اشغالی سال 1948): 2 میلیون و 100 هزار نفر
سایر اقلیتها و خارجیها: 216 هزار نفر
این آمار نشان میدهد که حدود 77٪ از جمعیت را یهودیان و 21٪ را عربهای ساکن تشکیل میدهند.
همچنین، در سال 2024، نرخ رشد جمعیت در سرزمینهای اشغالی کاهش یافته و از 1.6٪ در سال 2023 به 1.1٪ رسیده است. در این سال، حدود 82٬700 نفر از اسرائیل مهاجرت کردهاند، در حالی که تنها 23٬800 نفر وارد سرزمینهای اشغالی شدهاند.
با توجه به این آمار، جمعیت اسرائیل و اراضی اشغالی در حال حاضر حدود 10 میلیون نفر است که اکثریت آن را یهودیان تشکیل میدهند.
پیشبینی تغییرات جمعیتی تا سال 2035:
جمعیت فلسطینیان: حدود 54٪ از کل جمعیت سرزمینهای فلسطینی
جمعیت یهودیان: حدود 46٪
این بدان معناست که حتی در صورت ادامه سیاستهای سختگیرانه اسرائیل، رژیم صهیونیستی در درازمدت با یک اکثریت مسلمان در سرزمینهای اشغالی مواجه خواهد شد.
تأثیرات راهبردی رشد جمعیت فلسطینی بر اسرائیل
رشد بالای جمعیت فلسطینی چند تهدید عمده برای اسرائیل ایجاد خواهد کرد:
شکست دموگرافیک اسرائیل
اسرائیل همواره تلاش کرده ترکیب جمعیتی خود را بهگونهای حفظ کند که یهودیان اکثریت باشند، اما با توجه به روندهای فعلی، تا دو دهه آینده، فلسطینیان اکثریت خواهند شد و این مسئله بقای اسرائیل را به چالش خواهد کشید.
فشار بینالمللی برای حل مسئله فلسطین
هرچه جمعیت فلسطینیان افزایش یابد، فشار جهانی برای یافتن راهحلی عادلانه برای مسئله فلسطین بیشتر خواهد شد. این امر میتواند منجر به تغییراتی در معادلات سیاسی منطقه شود.
افزایش مقاومت و جنبشهای اسلامی
افزایش جمعیت فلسطینی بهویژه در میان نسل جوان، سبب تقویت گروههای مقاومت خواهد شد. نسل جدید فلسطینیان که در دوران جنگ و محاصره رشد کردهاند، بهمراتب مقاومتر و آگاهتر از نسلهای قبل خواهند بود و احتمالاً مبارزات بیشتری را علیه اسرائیل سازماندهی خواهند کرد.
کاهش مهاجرت یهودیان به اسرائیل و افزایش مهاجرت معکوس
با افزایش خطرات امنیتی، فشارهای اقتصادی و روانی ناشی از جنگهای مداوم، بسیاری از یهودیان اسرائیلی به فکر مهاجرت خواهند افتاد. در حال حاضر، آمار مهاجرت معکوس از اسرائیل به کشورهای غربی در حال افزایش است.
سیاستهای اسرائیل برای مهار رشد جمعیت فلسطینی
رژیم صهیونیستی از دههها پیش تلاش کرده با اتخاذ سیاستهای گوناگون، مانع از افزایش جمعیت فلسطینیان شود. برخی از این سیاستها شامل:
جنگ و قتلعام (مانند جنگهای غزه که باعث کشتار جمعیت غیرنظامی میشود)
تخریب زیرساختها و شهرکسازی غیرقانونی برای کاهش فضای زندگی فلسطینیان
محاصره اقتصادی و ایجاد فقر گسترده برای کاهش نرخ زاد و ولد
مهاجرت اجباری و کوچاندن فلسطینیان از سرزمین خود
اما تاریخ نشان داده که هیچیک از این روشها تأثیر ماندگاری بر کاهش رشد جمعیت فلسطینیان نداشته است.
نتیجهگیری و آینده فلسطین
علیرغم جنگها، فشارها و تحریمها، روندهای جمعیتی نشان میدهند که فلسطینیان در حال تبدیل شدن به اکثریت در سرزمینهای اشغالی هستند.
نرخ بالای زاد و ولد و افزایش آگاهی سیاسی نسل جدید فلسطینیان، اسرائیل را در دهههای آینده با چالش جدی مواجه خواهد کرد.
حتی اگر اسرائیل در کوتاهمدت پیروزیهای نظامی داشته باشد، در بلندمدت نمیتواند بر چالش دموگرافیک غلبه کند.
به همین دلیل، تحلیلگران معتقدند که رژیم صهیونیستی در دهههای آینده یا باید به راهحل عادلانه تن دهد یا با خطر فروپاشی از درون مواجه خواهد شد.
در نهایت، آینده فلسطین نهتنها از مسیر مقاومت بلکه از طریق تحولات جمعیتی نیز رقم خواهد خورد.
با وجود تلفات انسانی سنگین در جنگهای اخیر، نرخ بالای رشد جمعیت در میان فلسطینیان نشان میدهد که در آینده، جمعیت مسلمانان در فلسطین میتواند از جمعیت یهودیان پیشی بگیرد. این تغییرات جمعیتی ممکن است تأثیرات قابلتوجهی بر توازن سیاسی و اجتماعی در منطقه داشته باشد.
تنظیم و تدوین: حجتالاسلام میلاد صالحی؛ استاد دانشگاه و کارشناس خانواده و جمعیت
انتهای پیام/